ေဖာ္ထုတ္လိုက္သည့္ အမႈမွာ ကမၻာ႔ဘ႑ာ ေရးေလာကတြင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ရပ္တည္ခဲ့ ေသာ " လစ္ဘာ'' (LIBOR) ႏွင့္ ပတ္သက္ေန သည္။ LIBOR ဆိုသည္မွာ လန္ဒန္ဘဏ္အခ်င္း ခ်င္းေပးၾကသည့္ အတိုးႏႈန္း (London inter-bank offered rate) ကို အတိုေကာက္ေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းသည္ ဘဏ္အခ်င္း ခ်င္းေခ်းယူေငြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ (အတိုး) သတ္မွတ္ရာတြင္အမ်ားယံုၾကည္စိတ္ခ်သည့္ စံႏႈန္း အျဖစ္ လက္ခံထားသည္။ ေန႔စဥ္သတ္မွတ္ထုတ္ ျပန္သည့္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းကို ႏိုင္ငံတကာေငြ ေၾကး အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိကဘ႑ာေရး လုပ္ ငန္းမ်ားက ထုတ္ေခ်းသည့္ ေခ်းေငြတို႔ အေပၚ အတိုးႏႈန္းသတ္မွတ္ရာတြင္လည္း ရည္ၫႊန္း ကိုး ကားၾကရသည္။ ဥပမာ-ေခ်းေငြတစ္ရပ္ရပ္ အေပၚ ျပန္လည္ေပးဆပ္ ရမည့္ အတိုးႏႈန္းသတ္မွတ္ၾကရာ ၌ လစ္ဘာ+၀.၂၅ (LIBOR+ ၀.၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္း ဟုေဖာ္ျပ၍ ပဋိညာဥ္ခ်ဳပ္ ဆိုၾကသည္။ ေခ်းေငြ ျပန္လည္ေပးဆပ္ခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ေပၚသည့္ လစ္ဘာ အတိုးႏႈန္းအျပင္၊ ေနာက္ထပ္ သုည ဒသမ ၂၅ တိုးသည့္ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အတိုးေပးဆပ္ရန္ သတ္ မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ဆင့္ပြားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပဋိညာဥ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မ်ား (Derivatives contracts) ၏တန္ဖိုးကိုလည္း လစ္ဘာအတိုးႏႈန္း အေပၚ အမွီျပဳထားသည္။ ထိုသို႔ အတိုးႏႈန္းသတ္မွတ္သည့္စနစ္တြင္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းကို ဘဏ္မ်ားက မိမိတို႔ဘာသာ ခန္႔မွန္းသတ္မွတ္ႏိုင္ခြင္႔ရွိျခင္းမွာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ တစ္ရပ္ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းသို႔ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားကို ဘဏ္၏ အျခားလုပ္ငန္းက႑မ်ားႏွင္႔သီးျခားျဖစ္ ေသာ အဖဲြ႕တစ္ဖဲြ႕က တြက္ခ်က္သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္ သည္ဟု ယူဆရသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုသို႔တြက္ ခ်က္မႈအေပၚ ဘာကေလ ဘဏ္ႀကီးမွ အေရာင္း အ၀ယ္လုပ္သူမ်ား (Barclays’ traders) ၏ ၫႊန္ၾကားေစခိုင္းမႈ ရွိေ နေၾကာင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က လစ္ဘာအတိုးႏႈန္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္ခဲ႔စဥ္ကလည္း ဘာကေလဘဏ္ ၀န္ထမ္းမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ႔သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ အတိုး ႏႈန္းပါသည့္ ဘ႑ာေရးဆင္႔ပြားစာခ်ဳပ္စာတမ္း မ်ားအေပၚ အတိုးႏႈန္း အနည္းအက်ဥ္းကစားရာ တြင္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္သူမ်ား ပါ၀င္ေနတတ္ သည္။ ဆင့္ပြားစာခ်ဳပ္မ်ား၏ ေစ်းကြက္ပမာဏမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ေဒၚလာ ၅၅၄ ထရီလ်ံအထိ ရွိခဲ့ သျဖင့္ အလြန္ႀကီးမားလွသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ေစ်းႏႈန္း အနည္းငယ္ေျပာင္းလဲျခင္းသည္ အက်ိဳးအျမတ္ ပမာဏ အလြန္ႀကီးမားသြားေစႏိုင္သည္။ လစ္ဘာ အတိုးႏႈန္းတြင္ သုည ဒသမ သုညတစ္ (၀.၀၁) ေျပာင္းလဲသြားသည္ႏွင္႔ အက်ိဳးသက္ဆိုင္သူတြင္ ေဒၚလာသန္းႏွင္႔ခ်ီၿပီး အျမတ္ေပၚသြားေစႏိုင္ သည္ဟုဆိုသည္။
ထိုအမႈေပၚေပါက္သျဖင္႔ ဘာကေလဘဏ္ ၏ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ေဘာ့ဒိုင္းမြန္းႏွင့္ အႀကီးတန္းအရာရွိမ်ားက ယခုႏွစ္ အတြက္ ေဘာနပ္စ္ဆုေၾကးကို စြန္႔လႊတ္ၾကမည္ဟုဆိုသည္။ ဘာကေလဘဏ္လုပ္ငန္းအေပၚ ၿဗိတိန္ဘ႑ာ ေရး၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း အာဏာပိုင္အဖဲြ႕ (FSA) က ဒဏ္ေငြေပါင္သန္း ၆၀ (ေဒၚလာ ၉၃သန္း) တပ္႐ိုက္သည္။ ထို႔ျပင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအစိုးရ၏ CFTC ႏွင့္ DoJ တို႔ကလည္း ဒဏ္ေငြထပ္မံတပ္ ႐ိုက္ၾကသျဖင့္ ဘာကေလဘဏ္သည္ စုစုေပါင္း ဒဏ္ေငြ ေပါင္သန္း ၂၉၀ ေပးေဆာင္ရမည္ျဖစ္ သည္။ အဆိုပါဒဏ္ေငြပမာဏမွာ မၾကာေသးခင္ ဘ႑ာႏွစ္က ဘာကေလဘဏ္လုပ္ငန္း၏ အခြန္ မေပးေဆာင္ရေသးမီ ေပၚထြက္ခဲ႔သည့္ အျမတ္ေငြ ၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ ၿဗိတိန္ ဘ႑ာေရး၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း အာဏာပိုင္အဖဲြ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ႔သည့္အစီရင္ခံစာ တြင္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းကို မည္သည့္အခ်ိန္က မည္သို႔ လိမ္လည္သတ္မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား အတိအက် ေဖာ္ျပပါရွိသျဖင္႔ ဘာကေလဘဏ္ အေပၚ တရားမေၾကာင္းအရ ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းဆိုရာတြင္ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုမွ နစ္နာသူမ်ား အတြက္ သက္ေသခံအေထာက္အထား ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္ဟု အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံမွ နစ္နာသူမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ ဥပေဒ အက်ိဳးေဆာင္အဖဲြ႕ကဆိုသည္။
အလားတူ ပင္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းလိမ္လည္မႈေၾကာင့္ နစ္နာခဲ့ ၾကသည့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ နစ္နာသူမ်ားကလည္း ဘာကေလဘဏ္အေပၚ တရားမေၾကာင္းအရ စဲြဆိုမႈမ်ား ေပၚထြက္လာဦး မည္ျဖစ္သည္။ ဘာကေလဘဏ္ကဲ႔သို႔ပင္ အေရးယူခံရဖြယ္ ရွိသည့္ ဘဏ္မ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္။ ကမၻာ တစ္၀န္းလံုးတြင္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္း လိမ္လည္မႈကို စံုစမ္းစစ္ေဆးခဲ႔ရာ၌ အနည္းဆံုးဘဏ္ေပါင္း ၁၂ ဘဏ္ပါ၀င္ပတ္သက္လ်က္ရွိသည္။ ဘာကေလ ဘဏ္အေပၚ ဒဏ္ေငြတပ္႐ိုက္ခဲ့သည့္နည္းတူ ေခ်းေငြထုတ္ေခ်းၾကသည့္ အျခားဘ႑ာေရးအဖဲြ႕ အစည္းမ်ားသည္ လည္း ဒဏ္ေငြတပ္႐ိုက္ခံရဦး မည္ျဖစ္သည္။ ဘဏ္မ်ားက ေငြေၾကးေစ်းကြက္ကို ပံုသဏၭာန္ပ်က္ယြင္းေ အာင္ ျပဳလုပ္ခဲ႔ျခ င္းေၾကာင့္ လစ္ဘာအတိုးႏႈန္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္ ပဋိညာဥ္မ်ား လက္၀ယ္ထားရွိၾကသူအားလံုးကို ထိခိုက္နစ္နာေစသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဘဏ္မ်ားအေပၚ ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းဆိုႏိုင္မည့္သူမ်ားမွာ မိမိဘဏ္ ႏွင္႔တိုက္ ႐ိုက္ဆက္သြယ္သူ မ်ား (Customers) သာမကေတာ႔ဘဲ မ်ားစြာက်ယ္ျပန္႔သြားေစသည္ဟု ဆိုပါသည္။
Ref:The Economist.
No comments:
Post a Comment