မေလးရွားရွိ အိမ္ေဖာ္၊ အိမ္အကူအလုပ္သမမ်ား ဥပေဒေရးရာႏွင့္ပတ္သက္၍ အလွမ္းကြာေ၀းမႈ (Orn Eak’s Case)

ႏြားေက်ာင္းသား (Friend Ever)

ဧၿပီ ၁၈၊ ၂၀၁၂

(ယခုေရးသားလ်က္ရွိေသာ မေလးရွားရွိအိမ္ေဖာ္၊ အိမ္အကူတုိ႕၏ဘ၀ စာမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ မေလးရွား အလုပ္ရွင္၊ အိမ္ရွင္တုိ႔၏ မတရားရက္စက္မႈမ်ားကုိ သိေစလုိျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ ညီမ၊ အစ္မမ်ား မေလးရွားသုိ႔အိမ္ေဖာ္အျဖစ္ မလာေရာက္ၾကေစေရးအတြက္ တဖက္တလမ္းမွ အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဤအ ေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဤစာကုိ မိတ္ေဆြတုိ႔ႀကဳိးပမ္းေနမႈမ်ားတြင္ သဲတစ္ပြင့္အျဖစ္လုိအပ္ပါက ႀကဳိက္သလုိသုံးႏုိင္သည္။)

Orn Eak’s Case (28-Years Old) Maid from Cambodia

အိမ္ေဖာ္၊ အိမ္အကူအလုပ္သမတုိ႔သည္ အိမ္တအိမ္တည္းတြင္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ လုပ္ကုိင္ေနရေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ျပင္ပပတ္၀န္း က်င္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ခ်ိန္မရ။ ဆက္သြယ္ခြင့္မရၾက၍လည္းေကာင္း၊ သူတုိ႔သည္ အိမ္ရွင္၏မတရားမႈကုိ ၾကဳံေတြ႕ခံစားရေသာ္လည္း မိမိ ကုိယ္ကုိကာကြယ္ႏုိင္ေသာ ဥပေဒအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ အလွမ္းကြာေ၀းျခင္း၊ မသိရွိျခင္း စသည္တုိ႔ ျဖစ္ၾကရသည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ မေလး ရွားႏုိင္ငံတြင္ မေလးႏုိင္ငံသား အိမ္ရွင္တုိ႔၏ မတရားျပဳမႈမ်ားေၾကာင့္ အိမ္ေဖာ္၊ အိမ္အကူအလုပ္သမမ်ားစြာ ဒုကၡေရာက္၊ ဒဏ္ရာရ (အခ်ဳိ႕မွာ ေသရာပါဒဏ္ရာ) အသတ္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္တုိက္ခုိက္ေပးေနေသာ WAO သုိ႔ အမႈအနည္းငယ္သာ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ (WAO Annual Report 2010)

အမႈမ်ားတြင္ လုပ္ခလစာကုိအခ်ိန္မွန္မရျခင္းႏွင့္ လေပါင္းမ်ားစြာလစာ မေပးပဲထားျခင္းတုိ႔သည္ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ႏွင့္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္းထားျခင္း (ေပးသင့္ခ်ိန္ေရာက္ေသာ္လည္း မေပးျခင္း)၊ အစာေရစာ ခ်ဳိ႕တဲ့စြာေကြၽးေမြးျခင္း စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္ ဟု WAO မွေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။ ၂၀၁၀ ႏွစ္စပုိင္းတြင္ WAO သုိ႕ ဖိလစ္ပုိင္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္မွလာေရာက္လုပ္ကုိင္ေနေသာ အိမ္အကူႏွစ္ဦး ဆက္သြယ္လာခဲ့ သည္။ လစာမေပးျခင္း၊ ႐ုိက္ႏွက္ခံရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျပန္ရန္ စရိတ္ႏွင့္ စာရြက္စာတမ္းမရွိ (အိမ္ရွင္မွ ထိန္းသိမ္းထား၍) ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ WAO သည္ သက္ဆုိင္ရာဌာနမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရာ ဖိလစ္ပုိင္သံ႐ုံးသည္ ယင္းႏုိင္ငံသူ အတြက္ထိေရာက္စြာ ပူးေပါင္းကူညီမႈေပးသျဖင့္ လက္က်န္လစာႏွင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားျပန္လည္ရရွိ၍ ႏုိင္ငံသုိ႔ျပန္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ဗီယက္ နမ္သူေလးမွာမူ ကံဆုိးစြာပင္အဆင္မေျပျဖစ္၍ WAO ႐ုံးတြင္ ႏွစ္ပတ္နီးပါးေနထုိင္ခဲ့ရၿပီး၊ မည္သုိ႔မွ်အဆင္မေျပသည့္အတြက္ ျပန္ရန္လမ္း စရိတ္အတြက္ အလုပ္သစ္လုပ္ကုိင္ရန္စီစဥ္ေပးခဲ့ရၿပီး၊ လမ္းစရိတ္ျပည့္ေသာအခါ၊ WAO အကူညီျဖင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားျပဳလုပ္ကာ ႏုိင္ငံ ျပန္ပုိ႔ခဲ့ရသည္။ (WAO Annual Report 2010)

ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံသူ Orn Eak (အသက္ ၂၈ ႏွစ္) သည္ (၂) ႏွစ္ေက်ာ္ မေလးရွားအိမ္ရွင္၏ မတရားမႈမ်ားကုိခံစား၍ အိမ္အကူအလုပ္ကုိ လုပ္ခဲ့ရသည္။ သူသည္ အသက္ (၅) ႏွစ္အရြယ္ကေလး Ho Bora ၏မိခင္ျဖစ္ၿပီး မိသားစုႏွင့္ မိမိကေလးအတြက္ အိမ္အကူအလုပ္ကုိ မေလးရွားတြင္ လာေရာက္လုပ္ကုိင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သူမသည္ မၾကာခဏပင္ ႐ုိက္ႏွက္ခံရပီး၊ အစာမေကြၽးဘဲ အငတ္ထားခံခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ အိမ္ထဲကုိ ေႁမြတစ္ေကာင္၀င္ေရာက္ခုိေအာင္းေန၍ အိမ္ရွင္မွ အသုံးမက်ဆုိကာ ႐ုိက္ႏွက္ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရသည္။ သူမသည္ အၿမဲအျပစ္တင္ခံခဲ့ရသည္။ အိမ္ရွင္၏မိခင္ေသဆုံးသည္ကုိပင္ သူမအျပစ္ဟုဆုိကာ ႐ုိက္ႏွက္ၾကသည္။ သူမကုိယ္ခႏၶာတြင္ အိမ္ရွင္ေၾကာင့္ ဒဏ္ရာမ်ား၊ အနာရြတ္ မ်ားစြာရွိသည္။ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံ Kompong Thom ခ႐ုိင္မွ၊ သူမသည္ ၂၀၁၀ မွစ၍ မေလးရွားတြင္ အိမ္ အကူ အလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္ခဲ့သည္။ အလုပ္စသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ပိတ္ရက္မရွိ ဆက္တုိက္လုပ္ကုိင္ခဲ့ရသည္။ မၾကာခဏအ႐ုိက္ခံရျခင္း၊ အစာငတ္ထား ျခင္း စသည္တုိ႔ၾကဳံခဲ့ရသည္။

ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံတြင္ ရွိေသာသူမ၏ အေမ Ee Tha (အသက္ ၅၅) ကေျပာသည္မွာ ယင္း၏သမီးသည္ မေလးရွားတြင္ အိမ္အကူအလုပ္ ကုိ (၂) ႏွစ္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း လုပ္ခလစာအေနႏွင့္ ႏွစ္ႀကိမ္သာ ရရွိခဲ့သည္ဟုေျပာသည္။ ႏွစ္ႀကိမ္စုစုေပါင္း US$ 270 သာရခဲ့သည္။ ကန္ထ႐ုိက္စာခ်ဳပ္ႏွင့္ လုပ္႐ုိးလုပ္စဥ္အတုိင္းဆုိလွ်င္ Orn Eak ၏လစာမွ ပါမစ္ေၾကး၊ လဲဗီ (levy) ေၾကးႏႈတ္ၿပီးသည့္အျပင္ က်န္သင့္သည္မွာ တစ္လ $US 180 က်န္ရပါမည္။ သုိ႔ေသာ္ (၂) ႏွစ္ေက်ာ္လုပ္ခဲ့ၿပီး US$ 270 သာရခဲ့သည္။

အလုပ္ရွင္၏ ႏွိပ္စက္မႈမ်ားစြာခံခဲ့ရၿပီး၊ သူမသည္ ကေမၻာဒီးယားသုိ႔ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေရာက္ေရာက္ျခင္း သူမသည္ အလုပ္သမားေအဂ်င္စီ သုိ႔သြား၍ သူမအေတြ႕အၾကဳံကုိတင္ျပခဲ့သည္။ အိမ္ရွင္ေယာက္်ားႏွင့္ သူ႔မိတ္ေဆြ (၅) ေယာက္က ႐ုိက္ႏွက္ကန္ေက်ာက္ၿပီး ေမာင္းထုတ္ ၾကေၾကာင္းႏွင့္ အေသးစိတ္ေျပာျပခဲ့သည္။ ဒဏ္ရာမ်ားကုိလည္း ျပခဲ့သည္။ မၾကာမီသူမကုိ သူမအေမက Phnom Penh သုိ႔ လာေရာက္ႀကဳိ ခဲ့သည္။ “က်မသမီးကုိေတြ႕တဲ့အခါ တကုိယ္လုံးမွာ ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ကုတ္ရာ၊ ျခစ္ရာေတြနဲ႔ က်မ အလြန္ရင္နင့္ခံစားရပါတယ္။” ဟုေျပာဆုိခဲ့ သည္။ သူမအေမသည္ အလုပ္သမားေအဂ်င္စီ႐ုံးတြင္ သမီးလုပ္ခကုိမရမျခင္း မျပန္ဟုဆုိသည့္အတြက္ အလုပ္သမားေအဂ်င့္မ်ားမွ (၂) ႏွစ္ ေက်ာ္အလုပ္လုပ္ခဲ့သည္ကုိ US$ 1200 ေပးခဲ့သည္။ သူမရမည္႕လစာစုစုေပါင္း သုံးပုံတစ္ပုံမွ်ပင္ မရွိပါ။

သူမကုိ လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႕မွ လာေရာက္ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခဲ့သည္။ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ား၏အဆုိအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အတြင္း၊ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံသူ အိမ္အကူအလုပ္သမ (၁၁) ဦးသည္ မေလးရွားအိမ္ရွင္တုိ႔၏သတ္ျဖတ္ျခင္းကုိခံခဲ့ရသည္။ (ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံသူအေရအတြက္)

မေလးရွား အတုိက္ခံပါတီ MP မွ Charles Santiago ကမေလးရွားအစုိးရႏွင့္ ရဲမ်ားကုိ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္သူမ်ား၊ တရားမွ်တမႈ မရွိ သူမ်ား၊ စသည္ျဖင့္ေျပာဆုိခဲ့ၿပီး၊ အိမ္ေဖာ္အိမ္အကူေသဆုံးမႈမ်ားကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားထိေရာက္စြာမလုပ္၊ အေရးမယူသည့္အတြက္ ျပစ္ တင္ခဲ့သည္။

ေစာင့္ၾကည့္႐ုံသာ ေစာင့္ၾကည့္ေသာ “လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕” (Human Rights Watch) မွေျပာသည္မွာ အိမ္အကူတုိ႔သည္ တစ္ရက္ တစ္ရက္ အခ်ိန္ၾကာရွည္စြာလုပ္ရျခင္း၊ နားရက္မရွိျခင္း၊ အစာခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ လစာမရျခင္း စသည္တုိ႔ၾကဳံေတြ႕ေနရ၍ ျပဳျပင္သင့္ ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။

အိမ္ေဖာ္အိမ္အကူမ်ားအေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာေစာ္ကားမႈႏွင့္ အျခားမ်ားစြာေသာအမႈမ်ားေၾကာင့္ ကေမာၻဒီးယားသည္ မေလးရွားသုိ႔ အိမ္ ေဖာ္ပုိ႔ျခင္းကုိ ပိတ္ခဲ့သည္။ ထုိ႔သုိ႔ပိတ္သည့္အတြက္ ကေမာၻဒီးယားအစုိးရအဖြဲ႕သည္ အလုပ္သမားေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ အတုိက္ခံျပႆနာ မ်ားစြာတက္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူ႔ႏုိင္ငံသူမ်ားကုိ ကာကြယ္ေသာအစုိးရႏွင့္ သူ႔အဖြဲ႕သည္ ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါသည္။

ယခုလက္ရွိ မေလးရွားသည္ အိမ္ေဖာ္ရရွိေရးအတြက္ အင္ဒုိနီးရွားအစုိးရႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ထားၿပီး၊ မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္း အင္ဒုိနီးရွား မွ အိမ္ေဖာ္ႏွင့္ အိမ္အကူမ်ားေရာက္လာဖြယ္ရွိပါသည္။ ထုိ္႔ေၾကာင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားမ်ားအေနႏွင့္ မေလးရွားသုိ႔ ျမန္ မာအစုိးရက မိမိႏုိင္ငံသူမ်ားကုိ အိမ္ေဖာ္ကြၽန္လုပ္ရန္စီစဥ္ေနမႈကုိ အျပင္းအထန္ကန္႔ကြက္ၾကပါရန္ႏွင့္ ဤကိစၥ လုံး၀ပ်က္စီးသြားရန္ထိ ႀကဳိးပမ္းသြားၾကရန္ ေလးစားစြာတုိက္တြန္းလုိက္ရပါသည္။

Ref: WAO Annual Report 2010
Cambodia News
Phnom Penh Post

အညႊန္း – http://mgpala.blogspot.com/2012/04/orn-eaks-case.html