NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ပုဂၢၢလိကက႑ စီးပြားေရး ဘာေၾကာင့္ က်ရသလဲ?
ဘာေတြလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ?
NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ပုဂၢလိကက႑ စီးပြားေရးက်တာ တနိုင္ငံလံုး သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို က်ဆင္းတာ NLD အစိုးရတခုတည္းေျကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျကာင္းေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ဆိုင္သြားလို့ပါ။
အျကမ္းအားျဖင့္ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားလို အမ်ိဳးအစားခြဲလို့ ရပါတယ္။
၁။ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒအေကာင္အထည္ေဖာ္ပံု မွားယြင္း မူေျကာင့္ က်ဆင္းျခင္း
NLD အစိုးရတက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဖရိုဖရဲ စည္းမဲ့ ကမ္းမဲ့ လုပ္ေနတာ အမ်ားျကီးရွိပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ အစိုးရက စည္းကမ္းတင္းျကပ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီစည္းကမ္းတင္းျကပ္ျခင္းဟာ အစိုးရရဲ့ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရက္ ျဖစ္ေပမဲ့ အသား မက်ေသးတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို အျကီးအက်ယ္ထိခိုက္ေစေနပါတယ္။ အျကမ္းအားျဖင့္ နွစ္မ်ိဳးခြဲျကည့္လို့ ရပါတယ္။
က။ အစိုးရက လုပ္သင့္တာ လုပ္တာေျကာင့္ စီးပြားေရးက်ဆင္းျခင္း
ခ။ အစိုးရက လုပ္သင့္တာ မလုပ္လို့ စီးပြားေရး က်ဆင္းျခင္း တို့ပါ။
က။ အစိုးရက လုပ္သင့္တာ လုပ္တာေျကာင့္ စီးပြားေရးက်ဆင္းျခင္း
က-၁ ေက်ာက္စိမ္းနွင့္ အျခား ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားတူးေဖာ္ျခင္း သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္း တို့ဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အဲဒါေတြ လုပ္ကိုင္တာကို ကန့္သတ္ျခင္း ေလ်ာ့ခ်ျခင္း
တားျမစ္ျခင္း တို့ လုပ္ပါတယ္။ အရင္ တရားဝင္ တနွစ္ကို တန္ခ်ိန္ ၁၄ သိန္းခန့္ ထုတ္လုပ္တဲ့ သစ္ကို တန္ခ်ိန္ ခုနွစ္သိန္း ယင္းမွ တန္ခ်ိန္ သံုးသိန္းခြဲအထိ အဆင့္ဆင့္ ေလ်ာ့ခ်ပါတယ္။ ( ပဲခူး ရိုးမတေလ်ွာက္ ညည ဆိုင္ကယ္မ်ားနဲ့ ခိုးထုတ္တာေတာ့ မေလ်ွာ့ခ်နိုင္ေသးပါဘူး။ ) သစ္လံုးတင္ပို့ ျခင္း ကို ပိတ္ပင္လိုက္ျပီး သစ္အေခ်ာထည္တင္ပို့ျခင္းကိုလည္းကန့္သတ္လိုက္ပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ နိုင္ငံတြင္းမွာ တည္ေထာင္ထားတဲ့ အထပ္သားစက္ရံုမ်ားဟာ ကုန္ျကမ္းရရန္ခက္လာလို့ နိုင္ငံျခားမွ သက္တမ္းနု သစ္ပြကို တင္သြင္းျပီး အလည္လြွမ်ားမွာ ထည့္သြင္းသံုးစြဲျပီး အျပင္လြွာမ်ားကိုေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံထြက္ သက္တမ္းရင့္ သစ္ကို သံုးစြဲေနရပါတယ္။
က- ၂ ေနာက္ထင္ရွားတာတခုက မူးယစ္ေဆးနွိုမ္နင္းတာပါ။ အခုနွစ္ပိုင္းမွာ မူးယစ္ေဆးကို သိသိသာသာ နိွဳမ္နင္းလာပါတယ္။ ဒါလည္း အစိုးရရဲ့ ေစတနာျဖစ္ျပီး တကယ္လုပ္သင့္တာ တခုျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ထုတ္လုပ္တဲ့သူေတြမ ေသးေပမဲ့ အေျမာက္အမ်ား ဖမ္းဆီးရမိေနတာေတာ့အမွန္ပါ။ ဖမ္းဆီးရမိေပၚမူတည္ခန့္မွန္းမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ မူးယစ္ေဆး အေျမာက္အမ်ားထုတ္လုပ္ေနပံုရျပီး ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးဟာ
မူးယစ္ေဆး လုပ္ငန္းမွရတဲ့ေငြနဲ့ တည္ေထာင္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားလည္း ရွိလာနိုင္ပါတယ္။
ေက်ာက္စိမ္း သစ္ မူးယစ္ေဆးတို့ရဲ့ ပမာဏဟာ အလြန္မ်ားျပားတာေျကာင့္ ယင္းလုပ္ငန္းမ်ားရပ္တည္ဖို့ခက္လာက် ေတာ့ အဲဒီက ရလာတဲ့ ေငြေတြနဲ့ အရံွဳးခံ တည္ေထာင္ထားတဲ့ တရားဝင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ဆက္ထိန္းမထားနိုင္တာမ်ိဳး ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါနဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ့ အျခားျပည္သူတို့ရဲ့ တရားဝင္ လုပ္ငန္းမ်ားပါ က်ဆင္းလာပါ
တယ္။
ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု ျကံုေတြ့ေနရတဲ့ ျပသာနာက အခြန္ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အခြန္ေကာက္ခံရရွိမူဟာ GDP တမ်ိဳးသားလံုး ထုတ္ကုန္နဲ့ နွိဳင္းယွဥ္ရင္ အလြန္နည္းပါးေနတယ္လို့ JICA လို နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းေတြက တျခားနိုင္ငံက စာရင္းမ်ားနဲ့ နွိဳင္းယွဥ္ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါေတြဟာ အမွန္ပါ။ ဒါေပမဲ့ သတိထားသင့္တာက GDP တမ်ိဳးသားလံုးထြက္ကုန္တြက္ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းမွာ လုပ္ငန္းတည္ေ
ထာင္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ နိုင္ငံတကာက လုပ္ငန္းမ်ား FDI လုပ္ငန္းေတြပါဝင္ျပီး GDP ထဲမွာ FDI ေတြရဲ့ ထုတ္လုပ္မူ ပမာဏ အေတာ္မ်ားမ်ားပါေန ေပမဲ့ FDI အမ်ားစုဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးေလးငါးနွစ္ကမွ စတင္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္က်တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အစိုးရက ခြင့္ျပုထားတဲ့ အခြန္ကင္းလံြတ္ခြင့္ကာလ tax holiday အတြင္းမွာဘဲ က်ေရာက္ေနေသးတဲ့အတြက္ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ နိုင္ငံရဲ့ တိုးတက္လာတဲ့ GDP အတြက္ အခြန္ အခ်ိဳးအစားအတြက္ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အျပစ္တင္ခံေနရတာ ျဖစ္ဖို့ရွိေနပါတယ္။ နိုင္ငံတကာက လာေရာက္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္တဲ့
ကုမၸဏီေတြက သူတို့ရဲ့ မူရင္းနိုင္ငံက ဥပေဒအတိုင္း ျကီးျကပ္ခံရျခင္းနဲ့ နိုင္ငံတကာကို export ပို့တဲ့အခါ ပစၥည္းမွာတဲ့ နိုင္ငံေတြက ပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ့ နိုင္ငံက ဥပေဒအတိုင္း အခြန္ေဆာင္ မေဆာင္ အေထာက္အထားမ်ားျကည့္ျပီးမွ အမွာစာေပးျကပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ FDI မ်ားက ေနာင္နွစ္နွစ္ သံုးနွစ္ခန့္အျကာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ကုန္ဆံုးသြားခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္း လို အပ္ခ်က္ေျကာင့္ အခြန္ေဆာင္ျကမွာ ျဖစ္လို့ အဲဒီအခ်ိန္က်ရင္ အစိုးရက အခြန္တိုးရဖို့ ရွိေနပါတယ္။
ဒါအျပင္ အစိုးရအေနနဲ့ ေက်ာသားရင္သား မခြဲဘဲ သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္းေကာက္ခံဖို့ လိုေနပါတယ္။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအမ်ားစုက အခြန္မေဆာင္ျကဘဲ အခြန္ မေဆာင္မျဖစ္ေဆာင္ေအာက္လုပ္ထားတဲ့ စနစ္ထဲေရာက္ေနတဲ့သူေတြသာ အခြန္ေဆာင္ေနျကတာျဖစ္ျပီး ယခုမွ ရုတ္တရက္ စည္းျကပ္ေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုအတြက္ ဝန္ပိသြား ျကပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုကို လုပ္ငန္းက်ဆင္းေစပါတယ္။
နိုင္ငံအတြင္းမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား က်ဆံုးျခင္းဟာ နိုင္ငံစီးပြားေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ တကယ္လို့ နိုင္ငံတြင္းမွာ အိမ္ယာေတြကို ေဒၚလာ တသန္းတန္ နွစ္သန္းျဖင့္ ေရာင္းခ်နိုင္မယ္ဆိုရင္ တည္ေဆာက္ေရာင္းခ်နိုင္တဲ့ လူေတြကို ဂုဏ္ျပုရမွာပါ။ သူတို့ ရတာကို နိုင္ငံက ရတယ္လို့ သေဘာထားလို့ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းကြက္ ရွိမရွိ ေသခ်ာမစမ္းစစ္ဘဲ တန္ဖိုးျမင့္အိမ္ယာ တည္ေဆာက္သူမ်ားေတာ့ မိမိတို႔ ေလာဘေၾကာင့္ က်ဆံုးျခင္းျဖစ္ၿပီး တန္ဖိုးျမင့္ အိမ္ယာေတြ မဝယ္ယူႏိုင္ျခင္းဟာ ျပည္သူအမ်ား မဝယ္ယူႏိုင္ေလာက္တဲ့ ေဈးႏႈန္းမ်ားျဖစ္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေဒၚလာ ၅ သိန္း အထက္ အေဆာက္အဦေတြ ေဆာက္ၿပီး ေရာင္းမထြက္ျခင္းဟာ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ တာဝန္ မရိွပါဘူး။ ေဆာက္တဲ့ ကာယံကံရွင္ေတြဘဲ တာဝန္ရွိတာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ လူအမ်ားအျပားလိုအပ္ေနတဲ့ တန္ဖိုးနည္း အိမ္ယာတည္ေဆာက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ နိုင္ငံေတာ္က ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ့ ကူညီရမွာပါ။ တန္ဖိုးနည္း အိမ္ယာက အက်ိဳးအျမတ္ သိပ္မရွိေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရးသမား အေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္မဝင္စားျကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တန္ဖိုးျမင့္ အိမ္ယာ ေဆာက္ျကတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ မ်ားေတာ့ သူတို့နဲ့ ဆက္စပ္တဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြ စီးပြားေရးက်သြားပါတယ္။
သမၼတ ဦးဝင္းျမင့္တက္လာေတာ့ လာဘ္စားတာ တိုက္ဖ်က္လိုတာ ပိုထင္ရွားလာပါတယ္။ လုပ္တာမွန္ေပမဲ့ ေလာက္ငေအာင္ အထိုက္အေလ်ာက္စီစဥ္ၿပီးမွ လုပ္သင့္ထယ္ထင္ပါတယ္။
ခ။ အစိုးရက လုပ္သင့္တာ မလုပ္လို့ စီးပြားေရး က်ဆင္းျခင္း
အစိုးရက လုပ္သင့္ျပီး မလုပ္နိုင္ေသးတာက တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးပါ။ လူေျပာမ်ားတာက စက္မူဇံုေတြမွာ စက္ရံု အဝင္ဝေတြ ပိတ္ဆို့ မိုက္ေျကးခြဲ ေငြညစ္တာမ်ိဳးကို အေရးမယူနိုင္ေသးတာပါ။ အစိုးရက အေရးယူဖို့ အခက္အခဲ ရွိေနတာလည္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ၂၀၁၈ ခုနွစ္အတြင္း လူေျပာမ်ားတာ တခုက အလုပ္သမားအဖြဲ့အစည္းေတြ အားေကာင္းလာျပီး တခ်ိဳ့က အလုပ္သမား အဖြဲ့အစည္း အမည္ခံျပီး ဆႏၵျပပြဲ သပိတ္တိုက္ပြဲလုပ္တာမ်ိဳးပါ။ ဒါမ်ိဳးဟာ အလုပ္သမား အလုပ္ရွင္ အစိုးရနိုင္ငံေတာ္ တို့ အျပင္ အလုပ္သမားအဖြဲ့အစည္းေတြကိုလည္း ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ့ဖို့ အဟန့္အတားျဖစ္ေစပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ရာသီဥတုမ်ွတျပီး သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ သိပ္္မရွိတာေျကာင့္ စိုက္္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ဖို့ အေကာင္းဆံုးနိုင္ငံပါ။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းသိပ္မရတဲ့ ဆန္စပါးကိုဘဲ စိုက္ျဖစ္ေနတဲ့ အေျကာင္းက စိုက္ခင္းနား
က လူေတြက ဝင္ခိုးတတ္လို့ပါ။ ဒါဟာ စပါးစိုက္ရတဲ့ အေျကာင္းရင္းပါ။ စပါးက သီးျပီး ရင့္မွည့္ခ်ိန္ တိုတဲ့ အတြက္ ရိတ္သိမ္းေခ်ြေလ်ွ့သင့္တဲ့ အခ်ိန္တိုပါတယ္။ သူခိုးကာကြယ္ရမဲ့ အခ်ိန္တိုတယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဒီထက္ အခ်ိန္ပိုျကာရင္ ခိုးလို့ ကုန္ပါတယ္။ ေငြပိုရနိုင္တဲ့ အျခား စိုက္ပ်ိဳးသီးနွံေတြဟာ စပါးေလာက္ သူခိုးရန္က ကာကြယ္ဖို့ မလြယ္ပါဘူး။ ဥပမာ က်ြန္းသစ္က ျမန္မာျပည္မွာ အလြြယ္တကူေပါက္နိုင္ျပီး စိုက္ပ်ိဳးရထိန္းသိမ္းရလြယ္ပါတယ္။ ဧက ပဲခူးဝန္းက်င္မွာ ဧက တေသာင္းခြဲစိုက္ထားတဲ့ နာမယ္သံုးလံုးနဲ့ ကုမၸဏီက နွစ္ သံုးဆယ္အျကာမွာ စိုက္ထားတဲ့က်ြန္းပင္ေတြဟာ အေမရိကန္ သန္း ၁၅၀၀ တန္မယ္လို့ နိုင္ငံတကာက audit firm ေတြက ခန့္မွန္းျပီး နိုင္ငံျခားက JV လုပ္ျပီးစိုက္ပါ တယ္။ ဒါဟာ နိုင္ငံတကာက စံခ်ိန္နဲဲ့တြက္ခ်က္မူပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ နွစ္သံုးဆယ္ မျကာခင္ ခိုးခုတ္ခံရဖို့ ကုန္ေနဖို့မ်ားပါတယ္။ အဲဒါ တရားဥပေဒ မစိုးမိုးလို့ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အခုထိ စိုက္ခင္းျကီးေတြ ျဖစ္မလာေသးတာလဲ ခိုးျကတဲဲ့ ဒဏ္ေျကာင့္ပါ။ ဒီလို ခိုးတတ္တာဟာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမူ မရွိလို့ ေျပာရမွာပါ။ NLD အစိုးရေျကာင့္ မဟုတ္ေပမဲ့ ေသခ်ာ အေရးမယူနိုင္တာဟာ စီးပြားေရးက်ဆင္းေစတဲ့ အခ်က္ပါ။
၂။ digitalization
ရုတ္တရက္ telecommunication ဆက္သြယ္ေရး က႑တိုးတက္ ဖြဲ့ျဖိုးလာျခင္းဟာ နည္းပညာ မယဥ္ပါးတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု က်ဆံုးေစတာပါ။ အင္တာနက္ လိုင္းေကာင္းလာျပီး online အလုပ္ အမ်ားျကီးေပၚလာပါတယ္။ online marketing ကေတာ့အမ်ားဆံုးပါ။ call center နဲ့ အျခားဝန္ေဆာင္မူ လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားျကီးေပၚလာျပီး လူငယ္ေတြအမ်ားျကီး အလုပ္ရျက စီးပြားျဖစ္ျကပါတယ္။ သမရိုးက် လုပ္တဲ့ ဥပမာ စာေရးဆရာတို့ အဆိုေတာ္တို့ သရုပ္ေဆာင္တို့အစား online blogger တို့ စာေရးဆရာတို့ အဆိုေတာ္တို့ သရုပ္ေဆာင္တို့ ( ဥပမာ ရန္ပြဲမွာ အသတ္ခံရလိုက္တဲ့ ေအာင္ရဲေထြး ) တို့လိုမ်ိဳးေပါ့။ facebook fan page ဆိုရင္ ျမန္မာေတြဖြင့္ထားတာတင္ အေရအတြက္ သံုးသိန္း ေက်ာ္ ျဖစ္ေနပါျပီ။ အဲဒီ fan page သံုးသိန္းေက်ာ္ေျကာင့္ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့တဲ့ သမရိုးက်စာေရးဆရာ ဘယ္ေလာက္မ်ားမလဲ စဥ္းစားျကည့္ပါ။ စာအုပ္ ထုတ္လုပ္သူ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္နဲ့ စာနယ္ဇင္းေတြ ပံုနိွပ္တိုက္ စာအုပ္ခ်ဳပ္ စာအုပ္အဌားဆိုင္ စာျကည့္တိုက္ ပံုဆြဲျပရေတာ့မွာပါ။ ၂၀၁၈ ျသဂုတ္လအတြင္းမွာဘဲ စာနယ္ဇင္း စာေပထုတ္ေဝသူေတြစုျပီး အစိုးရကို ဝင္ေရာက္ ကူညီေပးဖို့ ေတာင္းဆိုျကပါတယ္။
၃။ automation စက္ပစၥည္း ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ျခင္း
စက္ပစၥည္းတပ္ဆင္လို့ နွစ္ရွည္ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္သမား ၃၀၀ ေက်ာ္ကို အလုပ္ထုတ္လို့ ျပသာနာတက္တာ နာမယ္ နွစ္လံုးနဲ့ ေပါင္မုန့္စက္ရံုပါ။ ဥပေဒမွပါတဲ့အတိုင္း အလုပ္သမားေတြကို ေလ်ွာ္ေျကးေပးေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြက အလုပ္ဘဲ ဆက္လုပ္ခ်င္ေနတာပါ။ ခံုသမာဓိရံုးေရာက္ျပီး အျပန္ အလွန္ညိွနွိုင္းျပီး ထူးထူးဆန္းဆန္း အလုပ္ျပန္ခန့္ရမယ္ ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ထြက္လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အလုပ္သမား အဖြဲ့ အစည္းေတြနဲ့ " ညိွ " လိုက္ရတယ္ ျကားပါတယ္။ ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မသိပါဘုူး။ လုပ္အားခ ေစ်းတက္လာျပီး အလုပ္သမားအဖြဲ့ အစည္းအားေကာင္းလာေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြက လုပ္ငန္းရပ္တည္နိုင္ေအာင္ စက္ပစၥည္း တပ္ဆင္လာရတာ မေရြးမျဖစ္ နည္းလမ္းပါဘဲ။ အရင္က ပဲခြဲစက္ ဆန္စက္တရံုတရံုမွာ လူ ၃၀၀ ၄၀၀ ေလာက္ထိုင္ ျပီး အေရာင္မတူတဲ့ ပဲတို့ ဆန္တို့ ထိုင္ေရြွးျကပါတယ္။ အခု colour sorter အေရာင္ခြဲစက္ တပ္ဆင္ျကလို့ ဆန္ ပဲေရြးတဲ့ မိန္းကေလးေတြ မေတြ့ရေတာ့ပါဘူး။
ဒီလိုပါဘဲ တျခား လုပ္ငန္းေတြမွာ စက္ပစၥည္းတပ္ဆင္လို့ အလုပ္အမ်ားျကီး ျပုတ္ျကပါတယ္။ စက္မတပ္နိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြလည္း အမ်ားျကီး ျပုတ္ျကပါတယ္။ စက္ေတြကို ေသခ်ာ မသံုးနိုင္တဲ့သူေတြက ျပည္တြင္း
လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုပါ။
၄။ FDI foreign direct investment နိုင္ငံျခားသား ရင္းနွီးျမုပ္နွံသူတို့က ျပည္တြင္း လုပ္
ငန္းရွင္မ်ား လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြကို ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနျခင္း
FDI ေတြက ရွိသမ်ွအလုပ္ အကုန္ဝင္လုပ္ေနတာပါ။ အျကမ္းအားျဖင့္ သူတို့က သူတို့ နိုင္ငံမွာ အလုပ္ျဖစ္တာမွန္သမ်ွကို ျကိုတင္ ျမင္ေတြ့ သိရွိက်ြမ္းက်င္ေနေတာ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြထက္ အစစ အရာရာ သာေနတာပါ။ စက္ရံုျကီးျကီးေသးေသးမွအစ ထမင္းဆိုင္ ဆံပင္ညွပ္ဆိုင္အထိ ပါဝင္ျပီး ေနာက္ဆံုး KTV အနွိပ္ခန္းပါ မက်န္ လုပ္ေန က်တာပါ။ တရုတ္ျပည္မွ လိင္အလုပ္သမ တခ်ိဳ့ကို ေတာင္ဥကၠလာမွာ ဖမ္းမိတဲ့ အထိပါ။ အဲဒီေတာ့ျပည္တြင္းလုပ္ငန္း ရွင္မ်ား လုပ္ငန္းထိခိုက္တာ ေျပာဖြယ္မရွိပါဘူး။ ျကံဖန္ အျပစ္တင္ရမယ္ဆိုရင္ FDI ေတြက ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ ေတြနဲ့ မတူေလာက္ေအာင္ ထူးထူးျခားျခား မပ်င္းမရိ ျကိုးစား အားထုတ္ လုပ္ကိုင္ေနတာပါ။
၅။ စြမ္းေဆာင္ရည္ ေကာင္းတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အရမ္းေအာင္ျမင္ လာလို့ပါ။
တနွစ္ကို အေရာင္း ေဒၚလာ သန္း ရာဂဏန္း ပမာဏေလာက္ရွိတဲ့ ေရာင္းအားရွိတဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ တခ်ိဳ့ရွိေနပါျပီ။ အဲဒီလူေတြကေတာ့ စနစ္တက် လုပ္ငန္း ဖြဲ့စည္းပံု structure စနစ္ system ေသခ်ာ တည္ေဆာက္ျပီး နိုင္ငံတကာက လုပ္ငန္းေတြလိုဘဲ အခြန္မွန္မွန္ ( နဲခ်င္နဲပါလိမ့္မယ္။ ) ေဆာင္ခဲ့ျပီး နိုင္ငံတကာက လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအ တိုင္းလုပ္ျပီး နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပု စာရြက္စာတမ္းမ်ားရယူ ဥပမာ ISO certification. HACCP organic fruit web- site စသည္တို့ကို ရယူခဲ့ျပီး စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူေတြပါ။ အဲလို လုပ္နိုင္သူေတြက အနည္းစုပါ။ တကယ္ စီးပြားလုပ္ငန္းမ်ား နိုင္ငံတကာက လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ အျမန္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္နိုင္ျပီး ျကီးပြားခ်မ္းသာသြားသူေတြပါ။ ေငြလို လို့ နိုင္ငံတကာက ေငြေခ်းယူမယ္ဆိုရင္ debt financing ယူလိုလည္းရပါတယ္။ ( debt financing ဆိုရင္ သက္ဆိုင္တဲ့ နိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းက ပိုင္တဲ့ ပိုင္ဆိုင္မူေတြေတာင္းတတ္ပါတယ္။ ) equity financing လို့ ေခၚတဲ့ ကုမၸဏီ ရွယ္ယာတန္ဖိုးသတ္မွတ္ျပီး ရွယ္ယာ ေရာင္းလို့ လည္းရျကပါတယ္။ equity financing ရဖို့ ကိုယ့္လုပ္ငန္းက growth တိုးတက္မူရွိေနတယ္ ဆိုတာျပဖို့လိုပါတယ္။ အျမတ္ ရေနစရာေတာ့ မလိုတတ္ပါဘူး။ အျကမ္းအားျဖင့္ financing company ေတြက တကမာ႓လံုးပတ္ျပီး တိုးတက္မဲ့ အရိပ္ လကၡာရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြရဲ့ ရွယ္ယာေတြလိုက္ဝယ္ျပီး ေငြထည့္ေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ရွယ္ယာေစ်းတက္ေအာင္ လုပ္ျပီး ေနာက္ တဦးကို လက္ေျပာင္းေရာင္းျကတာမ်ားပါတယ္။ အျကမ္းအားျဖင့္ equity financing နဲ့ ရွယ္ယာ ေရာင္းလို့ ရတဲ့ ျမန္မာ ကုမၸဏီေတြရွိေနပါျပီ။ ပထမဆံုးျကားဘူးတာက သြားတိုက္ေဆး ကုမၸဏီပါ။ သန္းရာဂဏန္း ရလိုက္ပါတယ္။ အရက္ ကုမၸဏီတခုလည္း သန္းရာဂဏန္းရလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအရက္ ကုမၸဏီရဲ့ ရွယ္ယာ ကေတာ့ ေနာက္တေယာက္ကို လက္ေျပာင္းျပီးေနပါျပီ။ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာ ကုမၸဏီတခုေတာ့ တရားဝင္ ေျကျငာတာမရွိေပမဲ့ ေဒၚလာ သန္းေထာင္ဂဏန္း ရလိုက္တယ္ေတာ့ ျကားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး စိုက္ပ်ိဳးေရးသံုးပစၥည္း ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီကေတာ့ နိုင္ငံတကာက ကုမၸဏီတခုက financing ရလိုက္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ေငြလိုရင္ လုပ္တတ္ျကတာတမ်ိဳးက trade financing အေရာင္းအဝယ္ လုပ္တဲ့သူေတြကို ေပးတာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ စကၤာပူမွာ အေျခစိုက္လုပ္ျပီး ေငြအဝင္အထြက္မ်ားရင္ ဘဏ္က ေပးျကပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားရျကပါတယ္။ ဒါအျပင္ JV joint venture စပ္တူ လုပ္ငန္းေတြလည္းရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က လုပ္ငန္းရွင္နဲ့ နိုင္ငံျခားသားနဲ့ JV company ေထာင္ျပီး တဘက္နိုင္ငံက ေခ်းေငြရေနတာမ်ိဳးပါ။ ဆိုလိုခ်င္တာ တကယ္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိတဲ့ ျမန္မာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားလည္းရွိေနျပီး တကယ္ဘဲ နိုင္ငံတကာက လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ နိုင္သူေတြလည္းရွိေနပါတယ္။ အဲဒီလူေတြ ျကီးပြားတာ မုဒီဒါပြားမိပါတယ္။ အားေပးသင့္တယ္လို့ လည္းထင္ပါတယ္။ နိုင္ငံအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးေပးျပီး ကုန္ေစ်းနွဳန္းက်ဆင္းေအာင္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အေရးေပၚေအာင္ အေထာက္အကူ ျပုတာအမွန္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အရမ္းျကီးလာတဲ့ အဲဒီလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို မျပိုင္နိုင္တဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြအမ်ား ျကီးဆိုတာ သိသင့္ပါတယ္။
၆။ ဘဏ္တိုးနွဳန္းမ်ားလို့ပါ။
ဘဏ္တိုးနွဳန္း ၁၅ ရာခိုင္နွဳန္းကေန ၁၃ ရာခိုင္နွဳန္း ခ်ေပးလိုက္ေပးျပီးေနပါျပီ။ နိုင္ငံတြင္းမွာ အတိုးနွဳန္းတူညီစြာ ယွဥ္ ျပိုင္ေနရတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္မ်ားျကားမွာ ၁၃ % ၁၅% အတူတူျဖစ္ေနတာ အေရးမျကီးပါဘူး။
စားရိတ္ထဲ ထည့္ေပါင္းလိုက္ရံုပါ။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ နိုင္ငံတကာကေန ျမန္မာျပည္ထဲေရာက္ေနတဲ့ FDI ေတြက သူတို့ နိုင္ငံေတြက အတိုးနွဳန္းနဲ့ လာလုပ္ကိုင္ေနရေတာ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ယွဥ္ျပိုင္ လုပ္နိုင္စြမ္းမရွိေတာ့ပါဘူး။ ၂၀၁၇ အတြင္း ဗဟိုဘဏ္က ဘဏ္ေတြကို ေခ်းထားတဲ့ေငြေတြကို ျပန္ေတာင္းဖို့ ညွြန္ျကားပါတယ္။ ဒီအခ်က္က ပံုမွန္လည္ပတ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ေလ်ွာ့ခ်ဖို့ ျဖစ္ေစပါတယ္။
၇။ နယ္ျခားျပသာနာနဲ့ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ အျဖစ္မ်ား လာလို့ပါ။
ရခိုင္ဘက္က နယ္ျခား ျပသာနာျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာဘက္က မွန္ေပမဲ့ တဘက္သတ္ စြတ္စြဲခံရျပီး နိုင္ငံတကာ ပံုရိပ္က်သြားပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းနဲ့ ဆက္စပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ အေတာ္ထိခိုက္သြားပါတယ္။ စက္ရံုေတြ လာတည္မဲ့ အစီအစဥ္အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ေရြွ့ဆိုင္းတာတို့ ရပ္ဆိုင္းတာတို့ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို လုပ္ငန္း မေကာင္းေစတဲ့ အေျကာင္းတခုပါ။
သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ အထူးသျဖင့္ ေရေဘးက နွစ္တိုင္းလိုလို ေနရာ အနွံျဖစ္ေနတာပါ။ ရန္ကုန္ျမို့မွာေတာ့ ေရေျမာင္းစီးဆင္းေအာင္ ေသခ်ာ မလုပ္နိုင္လို့ပါ။ တနိုင္ငံလံုးမွာ ေရေျမာင္းရွိတဲ့ ျမို့က ရန္ကုန္ တျမို့တည္းရွိသလိုပါဘဲ။ က်န္တဲ့ျမို့ျကီးေတြမွာ ေရစီးေျမာင္း သိပ္မေတြ့ဘူးပါဘူး။ ေရျကီးတဲ့ ျပသာနာက အေတာ္ျကီးျပီး အစိုးရေရာ နိုင္ငံသားေရာ ဝိုင္းကူညီလုပ္ေဆာင္ျကပါတယ္။ စီးပြားေရးထိခိုက္မူ ထိခိုက္မူ မနည္းလွတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲျပသာနာထဲက တခုက လမ္းေတြပ်က္ဆီးတာပါဘဲ။ အေဝးလမ္းမေဘးမွ ေရေျမာင္းရွိတဲ့ေနရာ အရွည္ဆံုးက ေကာ့ကရိတ္- ျမဝတီလမ္းပါ။ ထိုင္းနိုင္ငံက ေဖာက္ေပးတာပါ။ က်န္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေရစီးေျမာင္း သိသိသာသာ မေတြ့ဘူးပါဘူး။ ေရစီးေျမာင္း မပါတဲ့လမ္းက ေရလြမ္းဒဏ္ခံရျပီး ျကံခိုင္မူ ေလ်ာ့ျပီး အျမန္ပ်က္စီးပါတယ္။ လမ္းပ်က္ျပီးရင္ ကားဘီး အျမန္ေပါက္တာ ကားေအာက္ပိုင္း အျမန္ ပ်က္စီးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းေတြ အထပ္ထပ္ အခါအခါ ျပန္ခင္းေနရေတာ့ ကုန္က်စားရိတ္လဲမ်ားပါတယ္။ ေနာက္သတိထားမိတာ တခုက လမ္းနဲနဲ စေပါက္ျပီး ပ်က္ဆီးရင္ လာေရာက္ျပုျပင္ျခင္း မရွိပါဘူး။ အေပါက္ ေတာ္ေတာ္
ျကီးမွ လာျပင္တတ္ေတာ့ ကုန္က်စားရိတ္ ပိုေနတတ္ပါတယ္။ လမ္းေတြ မေကာင္းေတာ့ သယ္ယူ ပို့ေဆာင္ေရး စားရိတ္တက္ျပီး ကုန္က်စားရိတ္ အမ်ားျကီးတက္ေစပါတယ္။ ဒါက ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေဒသတြင္း နိုင္ငံက ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းကို မျပိုင္နိုင္ဘဲ က်ဆံုးေစတဲ့ အခ်က္ပါ။
၈။ အဖ်က္အေမွာက္ လုပ္ျကလို့ပါ။
NLD အစိုးရတက္လာေတာ့ မေသခ်ာ မေရရာ ျဖစ္ေနေတာ့ အေတာ္ အားနည္းပါတယ္။ တကယ္ အာဏာလြဲမလား ဆိုတာ မေသခ်ာသလို အာဏာလြဲျပီး ဘယ္ေတာ့ ျပန္သိမ္းခံရမလဲ မေသခ်ာတာမ်ိဳးေပါ့။ ရာထူးခြဲေဝေရးမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အရင္ လူေဟာင္းထဲက သင့္ေတာ္သူေတြ ေသခ်ာေရြွးထည့္လိုက္ေတာ့ အစိုးရနဲ့ ပါတီက ေတာ္ေတာ္မ်ွတတယ္လို့ ေျပာရမွာပါ။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္း သစ္ မူးယစ္ေဆးတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ၿပီး ပုဂၢလိက ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုက ဝယ္သူမရွိတဲ့ တန္ဖိုးျမင့္ အဆင့္ျမင့္ အိမ္ယာ ကြန္ဒိုေတြေဆာက္မိျပီး ရပ္တန့္သြားပါတယ္။ လုပ္ငန္းလည္ပတ္နိုင္ေသးျပီး အတိုးပံုမွန္ေပးနိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြေတာ့ ဘဏ္ေတြက ေငြျပန္ဆပ္ဖို့ အေျကာင္းျကားထားလို့ အရွိန္ေလ်ာ့ေနပါျပီ။ ဒီလို အခ်ိန္မွာ အစိုးရက တနိုင္ငံလံုးစီးပြားေရး ျပန္တက္လာေအာင္ goverment spending အစိုးရက ပိုသံုးေပးရမယ္လို့ သီအိုရီေတြက ဆိုေပမဲ့ အဲဒီ သီအိုရီကို သတိမထားမိလို့လား စာသင္ခန္းထဲက အေျခခံသင္ခန္းစာ ျဖစ္လို့ လက္ေတြ့မွာ အသံုးမတည့္နိုင္ဘူးလို့ ယူဆလို့လား မသိပါဘူး။ အစိုးရလိုေငြျပတာ သက္သာ ျပခ်င္လို့လား မသိပါဘူး။ အသံုးစားရိတ္ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ အစီအစဥ္ထဲပါသြားပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြကို လာဘ္စားတာမ်ဳိးထိန္းလိုက္ေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြလည္း ဝန္ထမ္းေတြက တာဝန္ရွိေနတဲ့ အလုပ္ေတာင္ မလုပ္ခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ပုဂၢလိကပိုင္းမွာ တခါတည္းထိုင္က်သြားတာပါ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP ကို ဆြဲတင္ထားတဲ့ FDI နဲ႔ လူနဲစု ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ လုပ္ငန္း မေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုရဲ႕ သံုးစြဲမူေပၚသာ မီွတည္ေနျခင္းေၾကာင့္ အျခားေဆာင္ရြက္မူ တခုခု မရိွရင္ ( ဥပမာ အဲဒီလူေတြရဲ့ ထုတ္ကုန္ကို export လုပ္ဖို့ အားမေပးနိုင္ရင္)
မၾကာခင္ ၿပိဳဆင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။
အလုပ္က မရွိ မူးယစ္ ေဆးျပားေစ်းကတက္ဆို ေဆးေျကာင္ ဂေယာက္ကယက္ျဖစ္ျပီး လုျက ယက္ျကတာ အမ်ားျကီးတိုးလာနိုင္ပါတယ္။
ဘာလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ။
တနိုင္ငံလံုးက လူေတြသိသင့္တာက " ျမန္မာေတြ မစည္းလံုးရင္ အမဲဖ်က္သလို ဝိုင္းဖ်က္မဲ့ သူေတြ အမ်ားျကီး ျဖစ္ေနျပီ " ဆိုတာ သိသင့္ပါတယ္။ ေနာက္သိသင့္တာ ၁၉၄၇ ပင္လံုညီလာခံ လုပ္ခဲ့ အခ်ိန္နဲ့ အခု အခ်ိန္ အေျခအေန အရမ္းကြာသြားပါျပီ။ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ ရွမ္းနိုင္ငံေတာ္ ကခ်င္နိုင္ငံေတာ္ တို့လို နိုင္ငံေသးေသးေလးေတြ ထပ္ခြဲထြက္ျပီး ရပ္တည္နိုင္ဖို့ မေျပာနဲ့ ထိုင္းနိုင္ငံ စကၤာပူနိုင္ငံ အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ဗီယက္နမ္ နိုင္ငံ
ျမန္မာနိုင္ငံ စသည္ျဖင့္ေတာင္ ရပ္တည္လို့ မရေတာ့လို့ အိမ္နီးခ်င္း ၁၀ နိုင္ငံေပါင္းျပီးအာဆီယံနိုင္ငံေတာ္လို့ ျဖစ္ေအာင္ ဦးတည္ဖြဲ့စည္းေနတာပါ။ ဒါနဲ့တင္ မလံုေလာက္ေတာ့ အာဆီယံ + 2 တို့ အာဆီယံ + 3 တို့ လုပ္ေနတာပါ။
အခု အခ်ိန္မွာ အာဏာရွင္ေတြ ခရိုနီေတြ ဘိန္းသမားေတြ ေက်ာက္သမားေတြ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘာသာတူတာေတြ မတူတာေတြ နိုင္ငံေရး အစဥ္အလာရွိတာေတြ မရွိတာေတြ ခြဲျခားမေနသင့္ေတာ့ပါဘူး။ တိုင္းျပည္လည္း နာလွပါတယ္။ ေရာင္းစားလို့ရတဲ့ သံယံဇာတေတြကုန္မွ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
သစ္ ေက်ာက္စိမ္း မူးယစ္ေဆး ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတို႔က ႏိုင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးလည္ပတ္တဲ့ ေငြေတြပါ။
အဲဒီေလာက္မ်ားတဲ့ေငြေတြ တေနရာရာမွာ အရင္ မလည္ပတ္ခိုင္းဘဲ ႐ုတ္တရက္ ရပ္တန္႔ခိုင္းရင္ ႏိုင္ငံစီးပြားေရး ထိုင္က်သြားမွာပါ။ အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လုပ္တာ မွန္ေပမဲ့ အေကာင္အထည္ပံု လြဲေနပါတယ္။
လက္ရိွအေျခအေနမွာ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက နိွုးဆြဖို႔ အစိုးရဲ့ သံုးစြဲမူ government spending ျမင့္တင္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္မွာေတာ့ Quantative easing ဆိုၿပီး ေဒၚလာေတြ ဘီလ်ံ ၇၀၀ ႐ိုက္ထည့္ၿပီး ျပည္သူေတြ ေဝလိုက္ဘူးပါတယ္။ တကယ္လို႔ အစိုးရ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘတ္ဂ်တ္လိုေငြ အရမ္း မမ်ားေစခ်င္လို႔ ပိုမသံုးခ်င္ဘူးဆိုရင္ ဒါအျပင္ ေငြေဖာင္းပြတာ အရမ္း မျဖစ္ေစခ်င္လို႔ ေငြေတြ ထပ္ၿပီး မ႐ိုက္ခ်င္ဘူး ဆိုရင္ ေနာက္လုပ္လို႔ ရတဲ့နည္းက ပုဂလိက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ လုပ္လို႔ ရမဲ့ စီမံကိန္း ခပ္မ်ားမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္ ခ်ေပးလို႔ ရပါတယ္။ နမူနာေျပာရရင္ ေက်ာက္စိမ္းသမား ေတြကို ႏိုင္ငံမွာရိွတဲ့ ေရႀကီးတာ ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္ဖို႔ ဆည္အႀကီးစားေတြ အလံုး ၃ ၄ ၅၀ ေလာက္ ေဆာက္ဖို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ခ်ေပးပါ။ ေက်ာက္စိမ္းသမားေတြမွာ ဆည္ေဆာက္ဖို႔ အႀကီးစား ေျမတူးစက္ ေျမသယ္စက္ေတြ အစီးေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရိွေနၾကပါတယ္။ အဲဒါေတြက ေက်ာက္စိမ္းတူးခြင့္ ပိတ္ကတည္းက ရပ္ထားရတာပါ။ အဲလို လုပ္ဖို႔ အစိုးရက ေငြစိုက္စရာ မလိုပါဘူး။ ခြင့္ျပုမိန့္ ခ်ေပးဖို့ဘဲ လိုတာပါ။ အေဝးေျပးလမ္းေတြလည္း တနိုင္ငံလံုး လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပုေပးသင့္ပါတယ္။ ေက်ာက္သမားေတြကို တကယ္ လုပ္ခြင့္ေပးရင္ေတာ့ ၄ ၅ နွစ္အတြင္း လမ္းလည္းေကာင္း လ်ပ္စစ္လည္းရ ေရျကီးတာေတြလည္း ကာကြယ္ျပီးသား ျဖစ္သြားမွာပါ။ ဒါအျပင္ လ်ပ္စစ္ရလို့ စက္ရံု ရင္းနွီး လုပ္ကိုင္မဲ့သူေတြ ေရာက္လာမွာပါ။
ေဆာက္လုပ္ေရးသမားေတြကို က်ဴးေက်ာ္ေတြ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးအတြက္ တန္ဖိုးနည္း အိမ္ယာေတြတည္ေဆာင္ဖို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ခ်ေပးပါ။ က်ဴးေက်ာ္ ၅ သိန္းအတြက္ အိမ္ယာ တသိန္းေလာက္ ခ်က္ခ်င္းလိုအပ္ေနတာပါ။ ဒါအျပင္
ရန္ကုန္ျမို့ တျမို့တည္းမွာတင္ လူဦးေရတိုးတာ အစိုးရသက္တမ္းတခု အတြင္း လူတသန္းေလာက္ ခပ္လြယ္လြယ္တိုးပါတယ္။ လူ ၄ေယာက္ကို မိသားတစုနွဳန္းတြက္ရင္ အိမ္ နွစ္သိန္းခြဲလိုပါတယ္။ တနွစ္ကို အိမ္ ငါးေသာင္းေလာက္အနည္းဆံုး လိုေနတာပါ။ အိမ္ယာလိုအပ္ခ်က္ရဲ့ ၉၀% အထက္က က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ေအာက္ တန္ဖိုးနည္း အိမ္ယာေတြပါ။
က်န္တဲ့ ၉% က က်ပ္ သိန္း ၅၀၀ - သိန္း ၁၀၀၀ ျကား တန္ဖိုးသင့္ အိမ္ယာပါ။ ေနာက္ဆံုး ၁% ထက္နည္းတဲ့ အိမ္ေတြက တန္ဖိုးျမင့္ အိမ္ယာေတြပါ။
အခုလို ေဒၚလာေဈးတက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္တဲ့ ကုန္ေခ်ာ ကုန္ပစၥည္းေတြ ႏိုင္ငံျခားပို့ဖို႔ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ စဥ္းစားသင့္တာေတြ ျမန္မာနိုင္ငံထြက္ ပစၥည္းေတြကို ကုန္ေခ်ာထုတ္တာ အျပင္ နိုင္ငံျခားက တဝက္တပ်က္ထုတ္လုပ္ထားတာေတြကို ျပန္လည္တပ္ဆင္တာမ်ိဳးေတြ ခြင့္ျပုသင့္ရပါတယ္။ အရင္က ဂ်ပန္ကား ကိုရီးယားကား တရုတ္ကား ျပန္ဆင္တဲ့ ကုမၸဏီ ကုမၸဏီေတြရွိပါတယ္။ SKD semi knock down လို့ ေခၚပါတယ္။ သူတို့ေတြ အမ်ားျကီးရင္းနွီး ျမုပ္နွံခဲ့ေပမဲ့ လုပ္ငန္းအဆင္မေျပျကပါဘူး။ ကားသြင္းခြင့္ ပိတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာ တင္သြင္းခြင့္ မရသူေတြက SKD ရဲ့ သေဘာတရားကို နားမလည္တဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြကို အတို့အေထာင္လုပ္ျကလို့ပါ။ အခု နိုင္ငံတကာမွာ ပစၥည္းတခုကို အစအဆံုး မထုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ေနရာစံုမွာ ထုတ္ျပီး တေနရာမွာ ျပန္တပ္ဆင္ျကပါတယ္။ ဟမ္းဖုန္းတလံုးကို ဆယ္နိုင္ငံေလာက္က စက္ရံု နွစ္ဆယ္ေလာက္က ထုတ္ျပီး တျခားနိုင္ငံတခုမွာ သြားထုတ္တာပါ။
( အထူးသျဖင့္ အခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ ရတဲ့ နိုင္ငံမွာ သြားျပီး တပ္ဆင္တာမ်ိဳး လုပ္ျကပါတယ္။ ) ျမန္မာျပည္က အဲဒါမ်ိဳး လုပ္ငန္းနဲ့ မယဥ္ပါးေတာ့ အေကာက္ခြန္ရွင္းလင္းေရးမွာ ျပသာနာတက္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ နားမလည္တဲ့လူက အျကံအဖန္လုပ္တယ္ ထင္ျကပါတယ္။ အခု JICA က ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရကို ဆိပ္ကမ္းေတြမွာ အသံုးျပုဖို့ အေကာက္ခြန္ စည္း ျကပ္မူ စနစ္အသစ္ တခု စီစဥ္ သင္တန္းေပးေနပါတယ္။ MACCS Myanmar Automated Cargo Clearance System လို့ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ စနစ္က တကမ႓ာလံုးမွာ သံုးျကတဲ့ စနစ္ျဖစ္ျပီး တကယ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျပီးသြားရင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တျခားနိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကို လာတပ္ဆင္တာမ်ိဳးေတြကိုပါ အလြယ္တကူ လုပ္ေဆာင္နိုင္မွာပါ။ အစိုးရက ထပ္လုပ္သင့္တာက ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဆြဲေဆာင္ဖို့ လိုလာပါတယ္။
မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တာ သံုးစြဲတာ မေကာင္းပါဘူး။ ဖီလစ္ပိုင္မွာ လူဦးေရရဲ့ ၂% ေဆးစြဲေနပါတယ္။ အခု လက္ရွိသမၼတာ တက္လာေတာ့ မူးယစ္ေဆးသမားေတြ မူးယစ္ေဆးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမူေတြနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အရာရွိေတြကိုပါ မခ်န္ဘဲ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္တာ ၄၀၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ သမၼတက လူ သံုးသန္းေလာက္ သတ္ဖို့ လိုရင္ သတ္မယ္လို့ ေျပာျကပါတယ္။ အရက္စက္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္တဦးလို့ ေျပာျကေပမဲ့ ေနာက္ မွာ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြ အမ်ားျကီးပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တခါက ကမ႓ာေက်ာ္ ဘိန္းဘုရင္ျကီးတေယာက္ရွိဘူးပါတယ္။ အစိုးရက လူတေယာက္မွ မသတ္ဘဲ ဘိန္းဘုရင္ျကီးကို နိုင္ငံေကာင္းက်ိဳးေတြ လုပ္လို့ ရေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အခု အဲဒီ ဘိန္းဘုရ င္ ျကီး ကြယ္လြန္ခဲ့ပါျပီ။ သူမကြယ္လြန္မွီတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းျကီးက သူကြယ္လြန္ျပီး နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာျကာတဲ့ အခု အခ်ိန္အထိ နိုင္ငံကာင္းက်ိဳး ျပည္သူေကာင္းက်ိဳး လုပ္ေနတာ အမွန္ပါ။ မူးယစ္ေဆးနဲ့ ထပ္ပတ္သက္တယ္ဆိုတာလည္း မျကားေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီသံုးက သူကို ကိုင္တြယ္ခဲ့တဲ့ နည္းအတိုင္း အခု မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနသူေတြကို ကိုင္တြယ္ရမွာပါ။ လူတေယာက္ ခ်မ္းသာလာရင္ ဥပေဒေဘာင္ အျပင္ဘက္မွာ ဘယ္သူမွ မေနခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း မွာ ေအးေအးေဆးေဆးေနခ်င္ျကမွာပါ။ အထူးသျဖင္ အသက္အရြယ္ ရလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေပါ့။ မူးယစ္ေဆးသမားလို့ မခြဲျခားဘဲ တိုင္းျပည္အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်နိုင္ဖို့ လိုပါတယ္။
ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အစြမ္းကုန္ျကိုးစား လုပ္ကိုင္ေပးတယ္လို့ လက္ခံလို့ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျကာင္းေျကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ေသခ်ာ မရဘူးဆိုတာလည္း သေဘာတူပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက ဘဏ္ေတြက ရန္ကုန္ ပုသိမ္လမ္းက ရထားလိုျဖစ္ေနတာပါ။ ဘီလ်ံနဲ့ ခ်ီျပီး ရင္းနွီးလုပ္ကိုင္ထားေပမဲ့ တရက္ကို စီးတဲ့လူ ၆ ေယာက္ ခုနွစ္ေယာက္ဘဲရွိေနသလိုပါ။ အခု လက္ရွိဖြဲ့စည္းပံုနဲ့ စြမ္းေဆာင္နိုင္မူ ယွဥ္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ ရံွဳးမွာပါ။ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အျမတ္လည္းလိုခ်င္တယ္။ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို နိုင္ငံတကာက အတိုးနွဳန္းမ်ိဳးေပးခ်င္တယ္။ ဆိုရင္လုပ္လို့ ရတဲ့ နည္း တခုရွိပါတယ္။ နိုင္ငံျခားဘဏ္ေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးလိုက္ပါ။ သူတို့ လုပ္တဲ့ ဘဏ္ေတြမွာ အခုလက္ရွိဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြရွယ္ယာ ထည့္လိုက္ပါ။ နမူနာေျပာရရင္အရင္က ဆက္သြယ္ေရးကို ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ တဦးတည္းကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ခ်ေပးေတာ့ အဲဒီလုပ္ငန္းရွင္လည္း မျမတ္။ နိုင္ငံသားေတြလည္း အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ အခုနိုင္ငံျခားသားေတြလုပ္ ေတာ့ ျပည္သူေတြလည္း အင္တာနက္ကို ေစ်းေပါေပါ ေကာင္းေကာင္းသံုးလို့ ရေနတယ္ေလ။ ရွယ္ယာထည့္လိုက္တဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္လည္း အက်ိဳးအျမတ္ရွိေနတာဘဲ။ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္လုပ္လို့ မကိုက္ဘူးဆိုတာကို တနိုင္ငံလံုးက ျပည္သူေတြခါးစည္းျပီး ခံခိုင္းစရာ မလိုပါဘူး။ လုပ္နိုင္တဲ့သူ လုပ္ခြင့္ေပးလိုက္ဖို့ လိုပါတယ္။
Ref:Tin Sein FBမွ
ျမန္မာ့စီးပြားေရး တက္ေနလား၊ က်ေနလား - အယ္ဒီတာစကားဝုိင္း (ဒီဗြီဘီ)
စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ သီအိုရီေတြနဲ႔ ပကတိ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႔ သံုးသပ္ရင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ ပညာအရ သံုးသပ္လာတဲ့အခါမွာေသာ္ လည္းေကာင္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ဆုတ္ယုတ္ျခင္း လံုးဝ မရွိပါဘူး။ စီးပြားေရးအားျဖင့္ တက္ပါတယ္။ အရွိန္အဟုန္ကေလး ေႏွးေနတာပဲ ရွိပါတယ္။ အရွိန္အဟုန္ေႏွးရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကလည္း အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ေတြ၊ အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရး ကေသာင္းကနင္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ Reflection က အခုမွ လာၿပီးေတာ့ အလ်ဥ္းသင့္သလို ႐ိုက္ခတ္သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ႐ိုက္ခတ္မႈကလည္း ယာယီ႐ိုက္ခတ္မႈပါ။ တဦးက်ဝင္ေငြနဲ႔ အေျခခံလူတန္းစားရဲ႕ စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းဟာ တဝမ္းတခါး မၽွမၽွညီညီ စားႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး.....
တပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ တက္ေနတာလား၊ က်ေနတာလားဆိုတာ၊ ကမာၻ႔ဘဏ္က ၂၀၁၈ အတြက္ ၆ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း စီးပြားေရးတက္ေနတယ္ ေျပာတယ္။ ေအဒီဘီကလည္း လာမယ့္ ၂၀၁၉ မွာ ျမန္မာဟာ အာဆီယံမွာ ၇ ဒသမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ထိပ္ဆံုးကေန ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနမယ္လုိ႔ ေျပာသလို တခ်ဳိ႕ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း လက္ေတြ႔မွာ မတက္ပါဘူး၊ လုပ္ရကိုင္ရ ခက္ေနတာေတြ ရွိေနပါတယ္လို႔ ေျပာတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ၿပီး ဒီတပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ေဒါက္တာစိုးထြန္းနဲ႔ စီးပြားေရးအတိုင္ပင္ခံနဲ႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးသန္းဝင္းေရႊတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
“အခု ျမန္မာျပည္မွာ ကိန္းဂဏန္းေတြအရေတာ့ တက္ေနတယ္ဆိုတာ ေျပာၾကတယ္။ တက္လည္း တက္ေနတယ္။ Focus ကလည္း ဆက္တက္ဦးမယ္။ တကယ္ေရာ တက္ေနလား။ လက္ေတြ႔လုပ္ေနတဲ့ ဆရာတို႔လို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ႔ လုပ္ငန္းက တက္ေနတာလား၊ က်ေနတာလား၊ တန္႔ေနတာလား ဆရာ စၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။”
ေဒါက္တာစိုးထြန္း (စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္)
“ႏွစ္ပိုင္း ျဖစ္တာေပါ့။ အစိုးရပိုင္းနဲ႔ ေအဒီဘီတို႔၊ World Bank တို႔က ေတြးတာကေတာ့ တပိုင္းေပါ့။ သူတို႔ကေတာ့ GDP တက္ေနတယ္ဆုိၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတယ္။ Focus လုပ္တာ ေနာက္လည္း တက္မယ့္ပံုစံေပါ့။ တပိုင္းကေတာ့ တကယ့္လက္ေတြ႔လုပ္ေနတဲ့ SME ေတြ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တဦးခ်င္းေတြကေတာ့ လက္ရွိအေနအထားမွာ လုပ္ရကိုင္ရ က်ပ္ေနတယ္။ တဖက္မွာလည္း ေဒၚလာေဈး ျမင့္တက္မႈက ရွိေနတယ္။ တျခား Purchasing Power က်တဲ့အပိုင္းေတြရွိေတာ့ တကယ္လုပ္ေနတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ လုပ္ရကိုင္ရ က်ပ္တည္းေနတယ္။ တက္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာဖို႔ မလြယ္ဘူးေပါ့။ အျမင္ေပၚမွာလည္း မူတည္တာေပါ့။ က်ေနာ့္ကို ေမးရင္ေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာ ျပန္ၾကည့္ဖို႔ပဲ က်ေနာ္က ေျပာတာေပါ့။ တက္လား၊ က်လား ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာ မွန္ေထာင္ၾကည့္ဖုိ႔ပဲ လိုတာေပါ့။ ကိုယ့္စီးပြားေရး၊ ကိုယ့္အေနအထားကို ျပန္ၾကည့္ေပါ့။ ကိုယ့္အေနအထား ရွိတာထက္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္လာၿပီလားေပါ့။ လုပ္ငန္းရွင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ SME ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၊ တဦးခ်င္း လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ လက္ရွိအေနအထားမွာေတာ့ က်ပ္တည္းတဲ့ အေနအထားလို႔ ျမင္ပါတယ္။”
ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗြီဘီ)
“ဆရာကေတာ့ တကယ့္လက္ေတြ႔က်က် ကိုယ့္ရဲ႕ Sector ကို ကိုယ္ၾကည့္ပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဆရာ့ကိုလည္း စီးပြားေရးပညာရွင္တေယာက္အေနနဲ႔ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြက မွန္လား၊ တက္ေနလား။ ဒါက ဘယ္ေပၚမွာ ၾကည့္တာလဲ။ တကယ္လက္ေတြ႔ လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ဘယ္လိုထင္ဟပ္လဲ ဆရာ ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။”
ဦးသန္းဝင္းေရႊ (စီးပြားေရးအတိုင္ပင္ခံ၊ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန)
“စီးပြားေရးပညာသည္တေယာက္အေနနဲ႔ ျမင္ရရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ စာရင္းအင္းေတြကို တြက္ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔လည္း တြက္ခ်က္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ စာရင္းအင္းကို ခ်ိန္စက္တဲ့ နည္းလမ္းလို႔ဆိုတဲ့ Accounting Method နဲ႔ Statistics Method အဲဒီႏွစ္ခုေပၚမွာ ခ်ိန္စက္ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးေကာက္ခ်က္ကို ေဘာဂေဗဒ နည္းလမ္းအရ ေကာက္ခ်က္ခ်ရပါတယ္။ ကိန္းဂဏန္းတက္ရင္ စီးပြားေရးတက္တယ္လို႔ အဲဒီလို တထစ္ခ် ယူဆလို႔မရသလို ကိန္းဂဏန္းက်ရင္လည္း စီးပြားေရးက်တယ္လို႔ ယူဆလို႔ မရဘူး။ ဒီေန႔ World Bank ကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ ေအဒီဘီက ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြဟာ ခိုင္မာမႈရွိတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ယံုၾကည္တယ္။ International Relation ေတြေရာ၊ International Trade ေရာေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ Volume on Capacity of National Income ကို Focus လုပ္ထားတဲ့ ဂဏန္းေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဂဏန္းတြက္ခ်က္နည္း မွန္တဲ့အတြက္ ကိန္းဂဏန္းကလည္း မွန္ပါတယ္။ လက္ေတြ႔ အဲဒါကို စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ သီအိုရီေတြနဲ႔ ပကတိ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႔ သံုးသပ္ရင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ ပညာအရ သံုးသပ္လာတဲ့အခါမွာေသာ္ လည္းေကာင္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ဆုတ္ယုတ္ျခင္း လံုးဝ မရွိပါဘူး။ စီးပြားေရးအားျဖင့္ တက္ပါတယ္။ အရွိန္အဟုန္ကေလး ေႏွးေနတာပဲ ရွိပါတယ္။ အရွိန္အဟုန္ေႏွးရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကလည္း အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ေတြ၊ အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရး ကေသာင္းကနင္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ Reflection က အခုမွ လာၿပီးေတာ့ အလ်ဥ္းသင့္သလို ႐ိုက္ခတ္သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ႐ိုက္ခတ္မႈကလည္း ယာယီ႐ိုက္ခတ္မႈပါ။ တဦးက်ဝင္ေငြနဲ႔ အေျခခံလူတန္းစားရဲ႕ စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းဟာ တဝမ္းတခါး မၽွမၽွညီညီ စားႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ကာလအတြင္းမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တိုးတက္မႈ ရွိလာတယ္လို႔ အေျခခံက်က် သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္ သံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီသံုးသပ္မႈအျပင္ ခ်ဥ္းကပ္ခ်က္ ၄ မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးသံုးသပ္ခ်က္၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး သံုးသပ္ခ်က္ အစရွိတဲ့အျပင္ ပင္မ မ႑ိဳင္က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒ သံုးသပ္ခ်က္နဲ႔ အေျခခံက်က် သံုးသပ္ရင္ စီးပြားေရးဟာ တက္ေနတယ္ဆိုတာ အထင္အရွား ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာ့စီးပြားေရး တက္ေနလား က်ေနလား?
ဂ်ပန္ ကုမၸဏီေတြ လူတိုးေနတယ္၊ အသစ္ေတြ ထပ္ဝင္တယ္၊ စင္ကာပူက ထပ္ဝင္လာတယ္၊ ယိုးဒယား၊ မေလးရွားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ အသစ္ေတြတိုးလာတယ္။
ကမာၻ႕ဘဏ္လို နိုင္ငံတကာအဖြဲ့အစည္းေတြက ေကာက္လို့ ရတဲ့ စာရင္းအင္း အခ်က္အလက္ေတြ ေပၚမူတည္ျပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး 6% 7% နဲ႔တိုးတက္တယ္ လို့ ေျပာပါတယ္။
အစိုးရကလည္း စီးပြားေရးတက္ေနတယ္လို႔အခိုင္အမာေျပာေနပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ MMRD ကုမၸဏီက ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ေလ့လာျပီးေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ သံုးနွစ္အတြင္း ဆက္တိုက္က်ေနတယ္လို့ ေျပာျကပါတယ္။
ဘယ္ဟာမွန္သလဲ? တိုင္းၾကတဲ့ ေပတံ မတူလို့ပါ။
နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက နိုင္ငံတခုရဲ့ စီးပြားေရးတိုးတက္လား မတိုးတက္လားဆိုတာကို တိုင္းတာတဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။
GDP, Export, Import, Purchasing power. ကုန္သြယ္ေရးလိုေငြ စတဲ့ အခ်က္ေတြေပၚမူတည္ျပီး တိုင္းတာပါ။
အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြ ေျပာတာက macroeconomy တစ္နိုင္ငံဆိုင္ရာ စီးပြားေရး အေျခအေနကို ေျပာတာပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေပြတာက microeconomy တဦးခ်င္းစီ စီးပြားေရး ေကာင္းတာ မေကာင္းတာကို ေြပာတာပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံသား လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု အေနနဲ႔စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြေတာ့ မေကာင္းတာအမွန္ပါ။
ဒါ ဘယ္လိုမွ ျငင္းလို့ မရပါဘူး။
ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးတိုးတက္ေနေပမဲ့ မြန္မာနိုင္ငံက ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက်ဆင္းေနတယ္လို႔ေပြရမွာပါ။
ဒီေတာ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုရဲ့ လုပ္ငန္းက်ေနျပီး နိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးတက္ေနတာ မျဖစ္နိုင္ဘူး။
နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းေတြ မွားျပီး တြက္ခ်က္ြကတာလို႔ ယူဆလိုက္ရင္ အဲဒီ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ ေနာက္ နွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ လုပ္ငန္းျပဳတ္ေနပါျပီ။
လုပ္ငန္းရွင္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ တကယ္ျဖစ္ေနတာက ဒီလိုပါ။
အခုနွစ္ပိုင္း ငါးနွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္မွာ လာျပီး ဟအလုပ္လုပ္တဲ့ နိုင္ငံျခား ကုမၸဏီ ေလးငါးေထာင္ ေလာက္ရွိေနပါျပီ။
တခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းက ဝန္ထမ္း ဆယ္ဂဏန္း တခ်ိဳ႕က ငါးေထာင္ တေသာင္း ေလာက္ရွိပါတယ္။
စာရင္းအေသအခ်ာေကာက္ထားတာ မရွိေပမဲ့ အၾကမ္းအားျဖင့္ လူ တသန္း နွစ္သန္းၾကား ေလာက္ အလုပ္ခန္႔ထားတာပါ။
အရင္းအနွီး အမ်ားဆံုးျမဳပ္နွံျပီး နိုင္ငံျခားထုတ္ကုန္တန္ဖိုး အမ်ားဆံုးက ေရနံဓာတ္ေငြ႕ပါ။
လူသိအမ်ားဆံုးနဲ႔ နိုင္ငံသားအမ်ားဆံုးသံုးျဖစ္တာက Telenol, Oredoo တို႔လို telecommunication လုပ္ငန္းေတြပါ။
Coca Cola, KFC, Starbuck တို႔လို အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြပါလာသလို CP, Hwawai, Grab, ZTE တို႔လို ကမာၻ႕အဆင္မွီ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံက ကုမၸဏီေတြလည္းပါလာပါတယ္။
အဲဒီ ကုမၸဏီေတြက အလုပ္အကိုင္ သိပ္မဖန္းတီးပးနိုင္ေပမဲ့ ကုမၸဏီအႀကီးေတြက အလုပ္ေခၚရင္ လုပ္ခလစာ ျမင့္ျမင့္ေပးျပီးေခၚတတ္ပါတယ္။
အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းဆင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စကၤာပူလစာကို မရွံံဳးေလာက္ေအာင္ရျကပါတယ္။
GDP တမ်ဳိးသားလံုး ထြက္ကုန္ပမာဏမွာ အခ်ိဳးအစာ းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါဝင္ေနျပီး နိုင္ငံစီးပြားေရးတိုးတက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ ပံုရိပ္ထြက္ေစတာပါ။
အခု ၂၀၁၈ ခုနွစ္ ျမန္မာ့ သမိုင္းတေလ်ာက္မွာ ကုန္သြယ္မူ export impory ပမာဏ အျမင့္မားဆံုး ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္တက္လာတာ FDI နိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမုပ္နွံမူေၾကာင့္ဆိုတာ ျငင္းလို့မရပါဘူး။
ျမန္မာစီးပြားေရးကို အင္ဂ်င္ အသစ္နဲ႔ ေမာင္းနွင္ေနတယ္ဆိုတာ အမွန္ပါ။
ဒါေတာင္ ရခိုင္ အေရးအခင္းေၾကာင့္ ရင္းနွီးျမုပ္နွံမူ အရွိန္က်သြားလိုပါ။
နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ အမ်ားစုက ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း သိပ္မဖန္တီးေပးတဲ့အတြက္ ဓနခြဲေဝမူေသခ်ာ မရွိေသးတဲ့အျပင္ ကုမၸဏီအမ်ားစုဟာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ကာလမွာဘဲရွိေနတဲ့အတြက္ အခြန္ေငြလဲမရေသးပါ။
ယွဥ္ျပိဳင္ခံရတဲ့ ျမန္မာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြေတာ့ လုပ္ငန္းျပဳတ္လုျပဳတ္ခင္ ျဖစ္ေနပါျပီ။
ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္မ်ား လုပ္ငန္းမေကာင္းလို႔က်ရွံဳးရျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား....
၁။ နည္းပညာ နိမ့္က်ျခင္း
ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု လုပ္ၾကတာက စားေသာက္ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း အမ်ားစုျဖစ္ျပီး နည္းပညာအဆင့္နိမ့္ၾကပါတယ္။
ေနာက္ျပီး ထုတ္ကုန္အဆင့္ သိပ္မမ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဘဲ လုပ္နိုင္ပါတယ္။
အခု AFTA ျဖစ္သြားေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံက သြင္းလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ဘယ္လိုမွ ယွဥ္ျပိဳင္နိုင္တာ မရွိပါဘူး။
ျပည္တြင္း စက္ရံု အမ်ားစုက စက္အေဟာင္းေတြ အမ်ားႀကီးစုမိသြားျပီး သံတိုသံစအေနနဲ႔ေရာင္းစားရမဲ့ အဆင့္ျဖစ္ေနပါျပီ။
ဥပမာ ....ဆီစက္ဆိုပါေတာ့ အကုန္နီးပါးရပ္ေနပါျပီ။ေရခဲစက္ဆို ျပဳတ္တာၾကာပါျပီ။
ျမန္မာျပည္ထုတ္ ၈၁/၄" နွစ္လံုးထိုး ကြန္ပလပ္စာဆိုတာ နာမည္ႀကီးပါ။
ဂ်ပန္တေယာက္ကို ျပၿပီး ဒါကို ျမန္မာျပည္ကထုတ္တာလို့ ေျပာေတာ့ အရမ္း အံ့ျသသြားပါတယ္။ ရုတ္တရက္ အထင္ႀကီးျပီး အံ့ၾသတာလို႔ထင္ခဲ့ေပမဲ့ သူက အဲလို efficient မျဖစ္တဲ့ compressor ကို တကမာၻလုံုး မသံုးတာၾကာျပီ။
စြမ္းရည္ပိုေကာင္းတဲ့ ၃" ၆ လံုးထိုး compressor ေတြဘဲသံုးေတာ့တယ္ လို႔ေျပာလိုက္ေတာ့မွ ကိုယ့္ကို သနားျပီး အံ့ၾသသြားမွန္းသိလိုက္ရပါတယ္။
တျခားလုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလဲဒီအတိုင္းပါဘဲ။
၂။ အၾကံအဖန္ လုပ္ၾကလို႔ပါ။
ဓာတ္ပံုမွာပါတဲ့ အုတ္က ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ ဖုတ္ထားတဲ့အုတ္နဲ့ FDI ေျကာင့္ အခုတေလာ တနိုင္တပိုင္လာဖုတ္တဲ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေလးေပါင္အုတ္လို့ ေခၚတဲ့အုတ္တို့ပါ။
ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ဖုတ္တဲ့အုတ္က အခုရက္ပိုင္း မိုးသံုးေလးရက္ရြွာေတာ့ အရည္ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ FDI အုတ္ကေတာ့ နဂိုအေကာင္းအတိုင္းက်န္ေနပါတယ္။
ျမန္မာအုတ္ကို အုတ္ပံုစံရိုက္ေတာ့ ေျမနီဆိုးျပီး ထင္းနဲ့ဖုတ္ပါတယ္ ထင္းအကုန္သက္သာေအာင္ အကာေလာက္က်က္တာနဲ႔မီးထိုးတာရပ္လိုက္ပါတယ္။
လာပို႔ရင္ အုတ္ပြဲစားက တဆင့္လာပို႔ျပီး အလံုးေရခိုးပါတယ္။ FDI ေတြက ဒါကို ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိသြားပါတယ္။
သူတို့က ေျမေစးလုပ္ျပီး ေက်ာ္မီးေသြးမွဳန့္ဝယ္ျပီး ေရာလိုက္ပါတယ္။လ်ွပ္စစ္နဲ့ ဖုတ္ျပီး အရည္အေသြးက နိုင္ငံတကာက အုတ္ေတြလို ေကာင္းလာပါတယ္။
လာပို့ရင္ အေရအတြက္ အျပည့္အျပင္ အပို ၄ ၅ ၁၀ လံုးပါလာတတ္ပါတယ္။
ဒါဟာ FDI ေတြ ဝင္လာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းေအာင္ျမင္သြားျပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခ်က္ခ်င္းက်ရွံဳးသြားတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတခုပါ။
၃။ အေမ်ွာ္အျမင္ မရွိလို႔ပါ။
ေရတို အက်ိဳးအျမတ္ကိုဘဲျကည့္ျပီး လုပ္ျကပါတယ္။ မ်က္ေတာင္တဆံုးဘဲျကည့္ျကပါတယ္။ မ်က္စိတဆံုး မျကည့္ျကပါဘူး။
နိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မူကို comsumer ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရဲ့ အက်ိဳးကို သယ္ပိုးနိုင္ေကာင္းမလဲ ဆိုတာကို တိုင္းတာေပမဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေရတိုအျမတ္ဘဲျကည့္တာပါ။
အခု နိုင္ငံျခားထြက္လည္ျက ေရွာ့ပင္းထြက္ျက ေဆးကုထြက္ကုျက ေက်ာင္းသြားတက္ျကေပမဲ့ စက္ရံုေလ့လာေရး လုပ္ငန္းေလ့လာေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ့ဆံုပြဲ business matching ေတြ စီးပြားေရး seminar ေတြ သြားတက္ျကတဲ့သူ အေတာ္နည္းပါေသးတယ္။
နိုင္ငံျခားထြက္တာ အရသာခံျပီး ျကြားဖို့ေလာက္ဘဲ ြဖစ္ေနတာပါ။
စဥ္ဆက္မပြတ္ သင္ယူေလ့လာေနရမယ္ဆိုတာ သတိမထားမိျကပါဘူး။
ဒါနဲ့ ျမန္မာျပည္က ေန နိုင္ငံျခားသြားလည္ျကတဲ့ျမန္မာျပည္ကလူေတြက ဘာစီးပြားေရးလုပ္ျပီး ေအာင္ျမင္နိုင္မလဲ ဆိုတာ သတိမထားမိျကပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ေရာက်လာတဲ့ နိုင္ငံျခားသားေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ဘာစီးပြားေရးလုပ္ျပီးေအာင္ျမင္နိုင္မလဲ ဆိုတာ ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိျကျပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြထက္ အေရအေသြးပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လိုက္ျကတာပါ။
ဒါအျပင္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဘာသာစကားက်ြမ္းက်င္ေအာင္ ေလ့လာဖို့ လိုတာလဲသတိမျပဳမိျကပါဘူး။
အထူးသဖြင့္ စီးပြားရးလုပ္ျပီးေအာင္ျမင္ဖို့ တရုတ္ဘာသာစကားတတ္ဖို့ လိုတယ္ဆိုတာ သိပ္သတိမထားမိေသးလို့ပါ။
၄။ အလုပ္သမားေတြ မေကာင္းလို့ပါ။
ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ေလးေတြကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ေရာက္ေနတဲ့ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ FDI ေတြက လစာေကာင္းေကာင္းေပးျပီး ေခၚသြားလို့ ကုန္ေနပါျပီ။
ပညာတတ္ျဖစ္ရင္ အေတြ့အျကံု သိပ္မရွိေသးတဲ့လူေတြဘဲ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေခၚနိုင္ေတာ့တာပါ။
အသစ္ေခၚသင္ေပးလိုက္ လူရည္လည္သြားရင္ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ေရာက္သြားလိုက္ျဖစ္ေနတာပါ။
ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြေခၚလို့ရတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ ခိုျကတာ ခိုးျကတာ ထံုးစံလိုျဖစ္ေနပါျပီ။
၅။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့ စိတ္ကူးမရွိျကတာပါ။
ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္းအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့ အားနည္းတဲ့အျပင္ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့လည္း အားနည္းတတ္ပါတယ္။
ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစု စဥ္းစားျကတာက နိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ဝါးမ်ိဳသြားမွာ စိုးရိမ္ျကတာပါ။
ထူးထူးျခားျခား ေတြးနည္းနဲ့ ကန့္ကြက္တာလဲရွိပါတယ္။
ျမန္မာ့ ဂီတပညာရွင္နဲ့ နိုင္ငံျခားဂီတပညာရွင္ေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေတာ့ မြမန္မာ့ တူရိယာနဲ့ နိုင္ငံျခားတူရိယာေတြ ေပါင္းစပ္ တီးခတ္တာမ်ိဳးကို ျမန္မာ့ ဂီတ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ စိုးလို့ ဆိုျပီး ကန့္ကြက္တာမ်ိဳးပါ။
မြန္မာ့ တူရိယာေတြက နိုင္ငံတကာကို ျပန့္နွံသြားျပီး ကမာၻကို လြမ္းမိုးသြားနိုင္တာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္နိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မေတြးျကပါဘူး။
နမူနာ ေျပာရရင္ ထိုင္းအစားအစာက နိုင္ငံတကာကလူေတြစားလို့ အဆင္ေျပေအာင္ နိုင္ငံတကာအစားအစာေတြနဲ့ ေပါင္းျပီး ကျပားဟင္းလုပ္ထားတာပါ။ အခု တကမာၻလံုးျပန့္နွံေနပါျပီ။
နိုင္ငံတကာကလူေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး လိုသလို ညွိနွိဳင္းမူ မရွိရင္ မြန္မာ့ ယဥ္ေက်းမူဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့စီးပြားဘဲျဖစ္ျဖစ္ မြန္မာလူမ်ိဳးဘဲျဖစ္ျဖစ္ တြင္က်ယ္နိုင္တဲ့ ဂြင္ တေျဖးေျဖးက်ဥ္းေျမာင္းလာျပီး ြကာရင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပါ။
၆။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ျကံဖန္ျငင္းခုန္ေနလို့ပါ။
ျမန္မာေတြ တဦးခ်င္း ေတာ္ျကပါတယ္။ တကမာၻလံုးက လူေတြနဲ့ ယွဥ္ျပိဳင္နိုင္ျကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေလးငါးဦးေလာက္ ေပါင္းျပီး တခုခု လုပ္ရင္ေတာ့ တကမာၻလံုးကလူေတြရဲ့ ေနာက္ဆံုးနီးပါးကို ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တေယာက္နဲ့တေယာက္ ရွာျကံအျပစ္ေျပာ ဆရာလုပ္ေနျကလို့ပါ။
လုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ ပိုက္ဆံသာ ခ်မ္းသာတာပါ။ စိတ္ဓာတ္ဆင္းရဲတတ္ပါတယ္။
၇။ လ်ွပ္စစ္မီး မရလိုပါ။
ဒါေတာ့ အမွန္ပါ။ လိုသေလာက္ မရတဲ့အျပင္ မကြာမကြာမီးျပတ္တတ္ပါတယ္။
လာတဲ့ လ်ပ္စစ္မီးကလဲ မီးအား voltage က်တတ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ့ေနရာမွာ စက္ေတြလည္ဖို့ မရေလာက္ေအာင္ က်တတ္ပါတယ္။
အဲဒါရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲက တူညီတဲ့ ဝန္အားကို လုပ္နိုင္ေအာင္ မီးပိုစားတယ္။ ampere တက္ပါတယ္။
အဲဒါ သြယ္ထားတဲ့ မီးျကိုးေတြ လ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြ ေလာင္တတ္ပါတယ္။
မီးအားျမင့္စက္သံုးေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ပိုကုန္ပါတယ္။
ဒါနဲ့ နိုင္ငံျခားက ထုတ္ကုန္ေတြကို ျပိုင္ထုတ္ဖို့ လွ်ပ္စစ္မ်ားမ်ားသံုးမဲ့ လုပ္ငန္းေတြ မလုပ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။
၈။ လုပ္ငန္းလုပ္လို့ ခက္ေအာင္ အစိုးရရဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ခက္လို့ပါ။ မူဝါဒ မျကာ ခဏေျပာင္းတတ္လို့ပါ။
အခုေတာ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အေတာ္ ေြဖ ေလ်ာ့ေပးျပီးေနပါျပီ။
ဒါေပမဲ့ ထပ္ေလ်ာ့ဖို့ လိုတဲ့အျပင္ ေလ်ွာ့လြန္းလို့ စည္းမဲ့ ကမ္းမဲ့ လုပ္တာမ်ိဳးေတြ ဥပေဒေဘာင္ အျပင္က လုပ္တာေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို့ လိုလာပါေတာ့မယ္။
၉။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးဖို့ rule of law လိုပါတယ္။
အခု ျမန္မာနိုင္ငံကေန နိုင္ငံျခားထြက္လည္တဲ့သူ တနွစ္ကို သံုးသန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ ထိုင္း တနိုင္ငံထဲကို သံုးသိန္းေက်ာ္ သြားလည္ပါတယ္။ နိုင္ငံျခားထြက္အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ ေလးငါးသန္းေလာက္ရွိေနနိုင္ပါတယ္။
အဲဒီျမန္မာနိုင္ငံသားတိုင္း တျခားနိုင္ငံေရာက္သြားရင္ အခြန္ေဆာင္ဖို့ လိုရင္ ေဆာင္ပါတယ္။
စည္းကမ္းေတြလဲလိုက္နာျကပါတယ္။ အမွိဳက္လည္း စနစ္တက်ပစ္ပါတယ္။ ကြမ္းတံေထြးေတြလည္း ေလ်ာက္မေထြးျ ျကပါဘူး။
အလုပ္ခ်ိန္လည္း မေနာက္က်ပါဘူး။ ခိုကပ္ျပီးလည္း မလုပ္ျကပါဘူး။ တေယာက္နဲ့တေယာက္လည္း ကူညီတတ္ျကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အခြန္လည္း မေဆာင္ပါဘူး။ စည္းကမ္းလည္း မလိုက္နာေတာ့ပါဘူး။
အမွိဳက္လည္း စနစ္တက် မပစ္ေတာ့ပါဘူး။ ကြမ္းတံေထြးလည္း ေထြးခ်င္ရာေထြးပါတယ္။
အလုပ္ခ်ိန္လည္း အျမဲေနာက္က်ပါတယ္။ အလုပ္မွာလည္း ခိုကပ္တတ္ျကပါတယ္။
တေယာက္နဲ့တေယာက္လည္း ပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနတတ္ပါတယ္။ လူကေတာ့ ဒီလူေတြပါဘဲ။
နိုင္ငံျခားမွာေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူပါတယ္။ ဒီေတာ့ စည္းကမ္း ဥပေဒလိုက္နာျကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ျပန္ေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာမ်ိဳးကို မသိက်ိဳးနြံျပုထားတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမူ မရွိဘူးဆိုပါေတာ့။
ဒါနဲ့ လူေတြေနခ်င္သလို ေနလာျကတယ္။
ျပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ စီးပြားေရး အဆင္ေျပေအာင္ အစိုးရက စီစဥ္ေပးရမယ္။ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္ လို့ ေျပာလာတယ္။ နိုင္ငံအတြက္ တာဝန္မဲ့လြန္းပါတယ္။
ၾကားဘူးတာက ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက ခိုးတာ ဝွက္တာ လိမ္တာ မရွိျကဘူးလို့ လူျကီးေတြ ေျပာျကတာပါ။
ခိုးတဲ့ဝွက္တဲ့ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္တဲ့သူေတြကို လက္သဲခြံခြာတာမ်ိဳး လုပ္ခဲ့လို့ပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံကို စကၤာပူလို ျကီးပြားတိုးတက္တာမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ဥပေဒ စည္းကမ္းထိန္းတာမ်ိဳး တင္းတင္းျကပ္ျကပ္လုပ္သင့္ပါတယ္။
ဥပမာ... စကၤာပူကလို ျကိမ္ဒဏ္မ်ိဳးေပးျပီး စကၤာပူက ျကိမ္ဒဏ္ေပးတဲ့သူေတြဖိတ္ျပီး ဘယ္လို ရိုက္လဲဆိုတာ ဗီဒီယို ရိုက္ျပီး တနိုင္ငံလံုးျပသင့္တာပါ။ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ လုပ္တာ လြန္ေနပါျပီ။
အဲဒီလို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေနလာသူေတြကို အလုပ္ခန့္ရျပီး အျပစ္တခုခု က်ဴးလြန္လို့ အလုပ္ထုတ္ရင္ အလုပ္ထုတ္ခဲ့ရင္ အလုပ္သမားအဖြဲ့အစည္းေတြက ကာကြယ္တတ္ပါတယ္။
အစိုးရကလည္း ေအာက္ေျခ ဆင္းရဲသားေတြကို လူလူခ်င္းစာနာေထာက္ထားရမယ္လို့ ယူဆပါတယ္။
ဒါနဲ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု လုပ္ငန္းျပဳတ္ျကတာပါ။
၁၀။ အရင္းအနွီး ရဖို့ခက္တာပါ။
လုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာျကပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ပိုက္ဆံက လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို့ လိုတဲ့ အခ်က္အမ်ားျကီးထဲက တခုပါ။ရဖို့ခက္တာလဲအမွန္ပါ။
လူတိုင္း ေငြအရင္းအနွီးရွာဖို့ အခ်ိန္ကုန္ အလုပ္မျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ဖာသာ ကိုယ္ေမးသင့္တာက ပိုက္ဆံရွိရင္ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္နိုင္မလား ဆိုတာပါ။
ဒါ့အျပင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြအားလံုး လိုအပ္တဲ့အရင္းအနွီးေတြရေနရင္ ျပိုင္ဆိုင္မူမ်ားျပီး အျမတ္ရဖို့ ထင္ထားသလို လြယ္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။
နိုင္ငံျခားက FDI ေတြက လုပ္ငန္းတိုင္း ေခ်းေငြရတာခ်င္းတူတဲ့ သူတို့နိုင္ငံမွာ ၿပိဳလုပ္ဖို့ခက္လို့ အရင္းအနွီးရဖို့ခက္တဲ့ ြမန္မာနိုင္ငံကို စြန့္စားျပီး လာလုပ္ျကတာပါ။
ဒါေျကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အျမတ္တကယ္လိုခ်င္ရင္ ေခ်းေငြရဖို့ ခက္တာကို ကုန္းေအာ္ေနဖို့ထက္ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ေငြပမာဏနဲ့ ကိုက္တဲ့ ဘာလုပ္ငန္းကို ဘယ္နယ္ပယ္ ဘယ္နယ္မွာ ရွာလုပ္ရမလဲဆိုတာပါ။
ပိုက္ဆံရမဲ့ လုပ္ငန္း အရင္လုပ္ပါ။ ရလာေတာ့မွ ကိုယ္ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ပါ။
၁၁။ ဘဏ္တိုးမ်ားတာပါ။
ျပည္တြင္းက အတိုးမ်ားမ်ားေပးရတာ တူတဲ့လူခ်င္းျပိဳင္ရင္ ကိစၥမရွိေပမဲ့ အခုလို အတိုးနည္းတဲ့ နိုင္ငံျခားသား လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ့ ျပိဳင္ရတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ?
ျဖစ္တာက အရင္ အစိုးရအဆက္ဆက္က ြဖစ္ခဲ့ျပီး နွစ္ရွည္လမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေနတာေတြဆိုေတာ့ အခ်ိန္ယူျပီး ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ဖို့ ့လိုေနပါတယ္။
Ref: Dr Tin Sein
ျမန္မာ့စီးပြားေရးတက္ေနလား က်ေနလား အပိုင္း ( ၂ )
ပထမပိုင္းမွာ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြ စီးပြားေရးအေျခအေန မေကာင္းေပမဲ့ FDI နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမုပ္နွံမူေတြေျကာင့္ နိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး GDP တက္ေနတာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ တကယ္ FDI ေတြေရာ အေျခအေနေကာင္းသလား အစိုးရက ဘာေတြလုပ္သင့္သလဲ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ FDI ေတြက က႑မ်ိဳးစံု ဝင္ေနတာပါ။ အျကမ္းအားျဖင့္ အထည္ခ်ဳပ္ ဖိနပ္ခ်ဳပ္ အိတ္ခ်ဳပ္တဲ့ လုပ္အားအေျချပု လုပ္ငန္း labour intensive job နဲ့ အျခား လုပ္ငန္းမ်ား လို့ နွစ္မ်ိဳးခြဲျပခ်င္ပါတယ္။
၁။ လုပ္အားအေျချပုလုပ္ငန္းေတြ labour intensive job က အေျခအေနမေကာင္းပါဘူး။
၂။ အျခားလုပ္ငန္းမ်ား
အမ်ိဳးစံုေတာ့ မေကာင္းတာကေန ေကာင္းတာ အထိပါေနပါတယ္။ အလုပ္ မေကာင္းတဲ့လုပ္ငန္းေတြက သိပ္ျကာျကာ ေတာင့္မခံနိုင္ဘဲ ပိတ္သိမ္းလိုက္ေတာ့ ရပ္တည္နိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြဘဲက်န္ေတာ့ ''အျခားလုပ္ငန္းမ်ား'' ေခါင္းစဥ္ေအာက္က လုပ္ငန္းေတြကို အျကမ္းအားျဖင့္ ေကာင္းတယ္ လို့ ေျပာရမွာပါ။
အစိုးရက ဘာလုပ္သင့္သလဲ?
၁။ နိုင္ငံရဲ့ ျပသာနာေတြကို အစိုးရကိုယ္တိုင္ လိုက္ရွင္းဖို့ထက္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြရွင္သန္ျကီးထြားေစျပီး နိုင္ငံရဲ့ ျပသာ
နာေတြ ေျဖရွင္းေပးေစရမွာပါ။
နိုင္ငံရဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမူ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမူ ေျဖရွင္းေပးဖို့ အစိုးရတခုထဲ လိုက္လုပ္ဖို့ ျကိုးစားတာ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ တနိုင္ငံလံုးက ဝိုင္းလုပ္မွွပါ။ အတိအက်ေျပာရရင္ တနိုင္ငံလံုးက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက အစိုးရရဲ့ ျပသာနာေတြကို ဝိုင္းေျဖရွင္းေပးနိုင္မွာပါ။ ဥပမာ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးဖို့ အစိုးရအတြက္ အခြန္ဘ႑ရွာေပးဖို့ နိုင္ငံရဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦဖန္တီးေပးဖို့ စသည္တို့ပါ။ ဒါလဲ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားလာရင္ သူတို့အက်ိဳးလုပ္ရင္းနဲ့ အစိုးရျပသာနာေတြ ေျဖရွင္းသြားေပးမွာပါ။
၂။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ရွင္သန္ျကီးထြားျပီး ယွဥ္ျပိုင္နိုင္စြမ္းရွိေအာင္ ပတ္ဝန္းက်င္ ဖန္တီးေပးဖို့လိုပါတယ္။
အစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ျပိုင္ ျကီးထြားလာဖို့ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနဖန္တီးေပးဖို့လိုပါတယ္။ အဲလို ယွဥ္ျပိုင္နိုင္မွ ကုန္ေစ်းနွဳန္းက်လာမွာပါ။ ဥပမာေပးရရင္ ဘဏ္ဆိုပါေတာ့ ဘဏ္ေတြ တကယ္ယွဥ္ျပိုင္လုပ္နိုင္ဖို့ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနဖန္တီးေပးဖို့လိုပါတယ္။ အခု ျပည္တြင္းဘဏ္ေတြ ၁၃ ရာခိုင္နွဳန္းနဲ့ သိပ္မကိုက္ခ်င္ဘူး ေျပာေနျကတာကို တနိုင္ငံလံုးက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခါးစည္းခံျပီးေနရမွာ
လား။ တနွစ္ကို ေလးရာခိုင္နွဳန္း ငါးရာခိုင္နွဳန္းနဲ့ ေခ်းေပးနိုင္မဲ့ နိုင္ငံတကာက ဘဏ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးမလား စဥ္းစားစရာ ေတာင္မလိုပါဘူး။ ျဖစ္ဘူးတဲ့ နမူနာေပးရင္ မိုဘိုင္းဖုန္းပါ။ ၁၅ သိန္းနဲ့ ေရာင္းတာေတာင္ တြက္ေျခမကိုက္ဘူး ေျပာတဲ့ ျပည္တြင္းကုမၸဏီရွိခဲ့ျပီး အခု က်ပ္ ၁၅၀၀ နဲ့ လိုခ်င္သေလာက္ အလြယ္တကူ ေရာင္းေပးနိုင္တဲ့ သူ ဘယ္သူကို ေရြးမလဲ။ တကယ္ လုပ္ငန္းေတြ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္စြမ္းရွိမွ ကုန္ေစ်းနွဳန္းက်လာမွာပါ။
၃။ အစိုးရက FDI ေတြ ဘယ္လို အလုပ္လုပ္ေနသလဲဆိုတာ ေသခ်ာ နားလည္ဖို့ လိုပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက
လိုအပ္ခ်က္ေတြကို လုပ္ေပးဖို့ လိုပါတယ္။
FDI ေတြက ကိုယ္ပိုင္ထုတ္ကုန္ ဝန္ေဆာင္မူ ထုတ္တာမ်ိဳး ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လာထုတ္တဲ့ အထည္ခ်ဳပ္တို့ ဘိနပ္ အိတ္ခ်ဳပ္တို့လိုအလုပ္ေတြေပါ့။ အဲဒါေတြက တျခားကုမၸဏီေတြမွာတဲ့ အမွာစာအတိုင္းထုတ္လုပ္ေပးရပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ အခ်ိန္မွီထုတ္လုပ္ အခ်ိန္မွီပို့ ရပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ပစၥည္းမွာယူသူေတြက သူတို့မွာတဲ့ ပစၥည္းေတြကို မွာတဲ့အရည္အေသြးအတိုင္းထုတ္လုပ္ထားတာကို စစ္ေဆးတဲ့အျပင္ ထုတ္လုပ္တဲ့ နိုင္ငံက အစိုးရသတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ့ ထုတ္လုပ္ထားတာ ဟုတ္မဟုတ္။ စက္ရံု က သတ္မွတ္ထားတဲ့ certification ရွိမရွိ။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္နိုင္မူရွိမရွိ စတဲ့ စံခ်ိန္စံညြန္း သတ္မွတ္ထားတဲ့ အတိုင္း ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ အမွန္က ေတာင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ အေတာ္မ်ားတဲ့ အျပင္ မျကာမျကာလာစစ္ တတ္ပါတယ္။
၄။ ျပဌာန္းထားတဲ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ေသခ်ာ လုပ္ရမွာပါ။
၅။ ေဒၚလာေစ်းတက္ရင္
အရင္က ေဒၚလာေစ်းတက္ရင္ အစိုးရက ျကားျဖတ္ဟန့္တား intervention လုပ္ပါတယ္။ ရွိတဲ့ေၚလာထုတ္ေရာင္းေပးတာ သြင္းကုန္ကန့္သတ္တာတို့ လုပ္ပါတယ္။ အခိုက္အတန့္ေတာ့အဆင္ေျပပါတယ္။ အခုေတာ့
၁။ ဗဟိုဘဏ္က သီးျခားရပ္တည္တဲ့အဖြဲ့အစည္းျဖစ္ေနတာ
၂။ လိုေငြပမာဏက ထိန္းဖို့ ခက္ေလာက္တဲ့အထိမ်ားလာတာ
၃။ ဗဟိုဘဏ္က ပိုက္ဆံမရွိတာတို့ေျကာင့္ အခုအထိ လွဳပ္ရွားမဲ့ ပံု မေပၚေသးပါဘူး။
ဒါလည္းမွားတယ္လို့ ေျပာလို့ေတာ့မရပါဘူး။ တကယ္လို့ market mechinism ေသခ်ာ အလုပ္လုပ္ရင္ သူဖာသာသူ supply demand ထိန္းညိွျပီး ျဖစ္သင့္တဲ့ ေစ်းနွဳန္းေရာက္သြားမွာပါ။ အဲဒါမ်ိဳးကေတာ့ ပို တည္ျငိမ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေျကာင့္ လံုးဝလြတ္ေပးလိုက္ရင္ ဘာေတြျဖစ္မလဲ ဆိုတာ ေျပာျပပါ့မယ္။ တကယ္လို့ ေငြ ေစ်း အတက္အက် မထိန္းေတာ့ရင္ သြင္းကုန္တန္ဘိုးတက္လာမယ္။ သြင္းကုန္ေစ်းျကီးလာမယ္။
ဒါဆို လူေတြေလ်ာ့သံုးလာမယ္။ ပို့ကုန္ေတြ ပိုျပီးျပိုင္ဆိုင္လာမယ္။ ဒါဆို နိုင္ငံျခားပို့ကုန္လုပ္ငန္းေတြ အားေကာင္းေမာင္းသန္နဲ့လုပ္လာနိုင္မယ္။ နိုင္ငံျခားထြက္လည္တာ ပိုေစ်းျကီးလာမယ္။ ဒါဆိုျပည္တြင္းမွာ ေျပာင္းလည္လာနိုင္တယ္။ ျပည္တြင္းခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ တက္လာမယ္။ နိုင္ငံျခားက ျမန္မာနိုင္ငံကို လာလည္ရတာ ပိုသက္သာလာမယ္။ ဒါဆို နိုင္ငံျခားသား ဧည့္သည္ေတြပိုမ်ားလာနိုင္တယ္။ ( အာရွက ဧည့္သည္ဘဲ ျမန္မာျပည္ လာျး ျကမွာပါ။ ထိုင္းတို့ တရုတ္တို့ေပါ့ ) နိုင္ငံျခားက စက္ရံုေတြလာရင္းနွီးျမုပ္နွံတာလဲ ပိုမ်ားလာနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီဟာေတြျဖစ္လာရင္ ေဒၚလာေစ်းက ျဖစ္သင့္တဲ့အေနအထားေရာက္သြားမွာပါ။ အဲဒီလို market mechinism ေသခ်ာ အလုပ္လုပ္နိုင္ဖို့ နွစ္နွစ္ သံုးနွစ္ ျကာခ်င္ျကာပါလိမ့္မယ္။ အစိုးရနဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေျပာခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္း လုပ္နိုင္သလဲမူတည္ပါတယ္။
၆။ ''အဘ'' တို့ကိုလည္းေခၚပါ။
အဘတို့လက္ထက္မွာ အေျကာင္းေျကာင္းေျကာင့္ အလြဲသံုးစားမူေတြ အမ်ားျကီးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ( အေသးစိတ္ေရးျပရင္ အရမ္းရွည္ျပီး တနိုင္ငံလံုးသိေနေတာ့ ျပန္ေျပာေနတာ အက်ိဳးမရွိလို့ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ )
သတိထားမိသင့္တာက သူတို့လည္း တိုင္းျပည္ကို ပ်က္ဆီးေစလိုနဲ့ ဆႏၵနဲ့ လုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာပါ။ ( အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အေၾကာက္တရားလြမ္းမိုးတဲ့အခ်ိန္ပါ။ အဲဒါ အမွားအမ်ားႀကီး လုပ္မိႏိုင္တယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ အခုကေတာ့ အခ်စ္တရားလြမ္းမိုးပါတယ္။ ဒါလည္း အခ်စ္ခံရတဲ့သူက အမွားမလုပ္တာေတာင္ ေဘးကခ်စ္တဲ့လူေတြက အမွားအမ်ားႀကီး လုပ္မိတတ္တယ္ ဆိုတာ သတိျပဳမိသင့္ပါတယ္။) အဲဒီအခ်ိန္တေလ်ာက္လံုးမွာ ေခတ္ျကပ္ျကီးေနျပီး တေယာက္နဲ့တေယာက္ မယံုျကည္ျကတဲ့ အတြက္ ရတဲ့အခ်ိန္မွာရရာ ရသလို အျမန္ယူလိုက္ျကလိုက္တယ္လို႔ သေဘာထားလိုက္ပါ။ ဒါ့အျပင္ အခု အခ်ိန္မွာ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ ၈၀ တန္းျဖစ္ေနေတာ့ အခု သူတို့ စဥ္းစားတာ ဘဝကူးေကာင္းဖို့ရယ္ပါ။ ေအးေအးေဆးေဆးေနနိုင္ဖို့ ပိုလိုခ်င္ျကမွာပါ။ သူတို့ ေအးေအးေဆးေဆးေနနိုင္ဖို့က လက္ရွိအစိုးရ အာဏာျမဲျပီး လုပ္နိုင္ဖို့ လိုတယ္ ဆိုတာ ေသခ်ာ သေဘာေပါက္လာရင္ လက္ရွိအစိုးရကို သူတို့ ကူညီျကမွာပါ။ ဒီ့အျပင္ ျမန္မာနိုင္ငံျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ သူတို့လည္း အားတက္သေရာ ပါဝင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ လူေသေပမဲ့ နံမယ္မေသမဲ့ သမိုင္းမွာ က်န္ခဲ့ျကမွာပါ။ တကယ္လို့ ''အဘ'' တို့ကိုလည္း နိုင္ငံထူေထာင္ေရးမွာ ဝိုင္းလုပ္ဖို့ လက္ကမ္းေပးနိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ျကီးေဟာင္း ဟီလရီကလင္တန္ကို ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို့ သေဘာထားကို ေမးျမန္းခဲ့တုန္းက သူေျဖခဲ့တဲ့ အေျဖကို သတိရသင့္ပါတယ္။ '' အေမရိကန္က နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခဲ့တဲ့ ဗီယက္နမ္ နိုင္ငံနဲ့ေတာင္ ပူးေပါင္းဆက္ဆံေရး လုပ္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မူ မလုပ္နိုင္စရာ အေျကာင္း မရွိပါဘူး '' လက္ရွိ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သူတို့ကို နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မူ မလုပ္နိုင္စရာ အေျကာင္း မရွိဘူး ထင္ပါတယ္။ အဘတို့နဲ့အတူ နိုင္ငံျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးကို အတူ လုပ္နိုင္ရင္ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ လိုခဲ့ရင္လည္းျပင္ဖို့ လြယ္သြားပါျပီ။
လက္ရွိအေျခအေနမွာ အဘတို့ကို လက္ကမ္းဖို့ လိုေနပါတယ္။ အေျကာင္းက လက္ရွိဖြဲ့စည္းပံုက အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ ျပည္ထဲေရးကို စစ္တပ္ေအာက္ထားျပီး တပ္က အစိုးရနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မူမရွိရင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အစိုးရက အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ အခက္အခဲ လံုးဝရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္ရွိအစိုးရက လူျကိုက္တေျဖးေျဖးနဲလာတာေျကာင့္ ေနာက္ေရြွးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ ( က်ြန္ေတာ္တို့လည္း NLD ဘဲ ထပ္မဲေပးအံုးပါ။ ) တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ တသီးပုဂၢလိကေတြ အနိုင္ရဖို့ ပိုမ်ားလာမွာမို့ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဖို့ ပိုခက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေျကာင့္အခုအခ်ိန္မွာ အဘတို့ကို လက္ကမ္းနိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။
၇။ အေဝးျမင္ျပီး အျမင္က်ယ္တဲ့ လူငယ္ေတြကို ေနရာေပးပါ။
ျမန္မာျပည္မွာ နိုင္ငံေရးမ်ိဳးဆက္မျပတ္ေအာင္ အခုထဲက လူငယ္ေတြကို ေနရာေပးဖို့ လိုေနပါျပီ။ အခု လက္ရွိလူေတြအရည္အခ်င္းကို မယံုျကည္လို့ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ရွိလူေတြ အခု လုပ္နိုင္သေလာက္ ဆက္လုပ္ျပီး မလုပ္နိုင္မွ လူငယ္ေတြကို လြဲေပးမယ္ဆိုရင္ အေတြ့အျကံု မရွိတဲ့ သူတို့ကို ထိန္းေက်ာင္းေပးမဲ့ လူျကီးေတြမရွိေတာ့လို့ပါ။ အခုကတည္းကလြဲတန္သင့္လြဲထားရင္ ေနာင္ ငါးနွစ္ ဆယ္နွစ္မွာ အေတာ္အဆင္ေျပေနပါျပီ။ လက္ရွိ အသက္ ေလးဆယ္ေက်ာ္ ငါးဆယ္တန္းမွာ နိုင္ငံတကာ အေတြ့အျကံုရွိတဲ့ လူငယ္ေတြ အစိုးရ တဖြဲ့စာေလာက္ အဆင္သင့္ရွိေနပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ အသံုးခ်ဖို့ ဆႏၵျပုခ်င္ပါတယ္။
၈။ အျပစ္ရွာျပႏိုင္သူထက္ အေျဖရွာျပႏိုင္သူကို ရာထူးေပးပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အျပစ္ရွာျပနိုင္တဲ့လူေတြ ရာထူးရေနျကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ နိုင္ငံတိုင္းမွာ အစိုးရေတြက စြမ္းေဆာင္ရည္ အနိမ့္ဆံုး least efficient organization ပါ။ အျပစ္ရွာေျပာလို့ မဆံုးတတ္ပါဘူး။ အျပစ္ရွာျပတာ အလြယ္ဆံုးပါ။ ရွာေတြ့တဲ့ အျပစ္အနာအဆာကို ျပင္နိုင္တဲ့ အေျဖကိုရွာနိုင္သူသာ ရာထူးရသင့္ေပမဲ့ အသံထြက္ေအာင္ ေျပာနိုင္တဲ့ အျပစ္ရွာေဖြေနသူေတြဘဲ ရာထူးရသြားတတ္တာပါ။ ရွာေတြ့တဲ့ အေျဖကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ တာဝန္ယူ တာဝန္ခံဖို့လိုလာေတာ့ အေတာ္ခက္သြားပါတယ္။ ဒါနဲ့ အႏၲရာယ္ကင္းတာဘဲေရြွးလုပ္ျကတာပါ။
မင္းကိုနိုင္ေျပာခဲ့ဘူးတဲ့ စကားတခြန္းက '' တံခါးေပါက္ ေစာင့္ဖို့လိုရင္ ေစာင့္ေပးပါ့မယ္။ ဖ်ာခင္းဖို့လိုရင္ ဖ်ာခင္းေပးပါ့မယ္။ နိုင္ငံအတြက္လုပ္ဖို့ ေနရာတို့ အဆင့္တို့ မလိုပါဘူး။ ''
၉။ စီးပြားေရး က႑တိုင္းမွာ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္လို္က္ေတာ့ လုပ္စရာ ဘာမွ မရိွေတာ့တာ သတိျပဳမိသင့္ပါတယ္။
ေက်ာက္မ်က္ရတနာတူးတာ သစ္ခုတ္တာတို႔က သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္တယ္။ အဆင့္ျမင့္အိမ္ယာေတြက လူေတြ မဝယ္ႏိုင္ဘူး။ စည္းကမ္းတက် လုပ္သင့္တယ္။ ေျပာပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္လို႔ရတာ လုပ္ခြင့္ အျမန္မေပးေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ငုတ္တုတ္ထိုင္ေနၾကပါတယ္။ အစိုးရက ဒါကို သတိထားမိသင့္ပါတယ္။
Ref:Tin Sein FB
ျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ လက္ခံေၾကာင္းႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အဆင္မေျပမႈမ်ားျဖစ္ေနသည္ကလည္း မွန္ကန္ေၾကာင္း ဆရာ ခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)ေျပာ(ရုပ္သံ)
ရန္ကုန္၊ ဇူလိုင္၃၁
ျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ လက္ခံေၾကာင္းႏွင့္တစ္ဖက္တြင္လည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ အဆင္မေျပမႈမ်ားျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုေနၾကသည္ကလည္း မွန္ကန္ေနပါေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္ ဆရာ ခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)က ေျပာသည္။
ကမာၻ႔ဘဏ္၏ သံုးသပ္ခ်က္၊ အာရွဖြံျဖိဳးေရးဘဏ္တို႔၏ သံုးသပ္ခ်က္မ်ားမွာ မမွားေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရး တိုးတက္မႈႏႈန္း ေႏွးေနေသးသည့္ အခ်ိန္တုန္းကလည္း ေႏွးေနသည္ဟု ေျပာေၾကာင္း၊ ယခုလည္းပဲ မတက္ဘဲႏွင့္ တက္သည္ဟု ေျပာမည့္ အဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္ပါဟု ဆရာက ေျပာပါသည္။
ကမာၻ႔ဘဏ္၏ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္မႈႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ လက္ရွိအေျခအေန၊ စီးပြားေရးလုပ္သူတို႔ အခက္အခဲျဖစ္ေနသည့္အေၾကာင္း၊ ေဒၚလာေစ်းတက္ေနျခင္းအေၾကာင္း စသည္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး စီးပြားေရးပညာရွင္ ဆရာခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)က ယခုလို ရွင္းျပခဲ့သည္။
အစိုးရကို အားကိုးသည့္အက်င့္၊ ေမွ်ာ္ၾကည့္သည့္အက်င့္၊ ေမာ္ၾကည့္သည့္အက်င့္မ်ား မကုန္ေသးသည့္အတြက္ ထိုအက်င့္မ်ားကိုလည္း ေလွ်ာ့ေစခ်င္ေၾကာင္း ဆရာခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)ကေျပာပါသည္။
MTA ရိုက္ကူး - ေကာင္းစြမ္းသာ
လက္ရွိျမန္မာ့စီးပြားေရးအေျခအေနလံုးဝမေကာင္းေၾကာင္း ဒုတိယေျမာက္ထြက္ရွိလာသည့္ UMFCCI ၏ Myanmar Business Sentiment Surveyတြင္ေဖာ္ျပ (႐ုပ္သံ)
ျမန္မာေငြတန္ဖိုးက်ဆင္းေနၿပီးေဒၚလာေစ်းျမင့္တက္ေနမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိစီးပြားေရးအေျခအေနကလံုးဝမေကာင္းတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကိုေရာက္ရွိေနတယ္လို႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၂၀၀၀ ေက်ာ္ဆီကေကာက္ခံထားတဲ့ Myanmar Business Sentiment Survey မွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။
(ပံုမ်ားကို တစ္ပံုခ်င္းႏွိပ္ၾကည့္ပါကျမန္မာ့စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈကိုထင္႐ွားစြာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။)
ကိုးကား-
MYANMAR BUSINESS SURVEY
In December 2016, Roland Berger published the first Myanmar business survey. The results showed an enormous sense of optimism among both local and international investors: 73% of business people expected the business landscape to (rapidly) improve. This optimism, which was arguably unparalleled worldwide, resulted from the political and economic changes the country had recently undergone, including economic reforms particularly in the telecom sector, democratic elections and a peaceful transition to a new government led by Nobel Prize winner Aung San Suu Kyi, as well as the subsequent lifting of US sanctions.
In December 2016, Roland Berger published the first Myanmar business survey. The results showed an enormous sense of optimism among both local and international investors: 73% of business people expected the business landscape to (rapidly) improve. This optimism, which was arguably unparalleled worldwide, resulted from the political and economic changes the country had recently undergone, including economic reforms particularly in the telecom sector, democratic elections and a peaceful transition to a new government led by Nobel Prize winner Aung San Suu Kyi, as well as the subsequent lifting of US sanctions.
