လူထုဗဟိုျပဳဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင္႕ ေမြးျမဴေရးႏွင္႕ ေရလုပ္ငန္းက႑ ေျပာင္းလဲမႈ အေရြ႕
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက လ်င္ျမန္ေသာအရွိန္ျဖင့္ ေရြ႕ေနသည္။ ယင္းတို႔ထဲမွ ပထမဆုံးသတိျပဳ လိုက္မိသည္မွာေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ဆင္းရဲမႈေလ်ာ့က်ေရး၊ ယခုေတာ့ လူထု ဗဟိုျပဳဖြံ႔ၿဖိဳးေရး(People Center Development) စသည္ျဖင့္ ျဖစ္သည္။ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔စြာအာ႐ုံစိုက္၍ လူထု၏ အမွန္တကယ္ အက်ဳိးကိုဦး တည္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံတိုင္းႏိုင္ငံတိုင္း တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ေဆာင္ရြက္ၾကရာတြင္ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ သည္မွာ မွန္းၾကည့္႐ုံျဖင့္ သိႏိုင္သည္။ အထူးသျဖင့္ အနည္းဆုံး ဆယ္စုႏွစ္ ၄ စု ခန္႔မွ်ယဥ္ပါးလာခဲ့ေသာ အမူအက်င့္ တို႔ကား အလြယ္တကူဖ်က္၍ မရ ေခါက္႐ုိး က်ဳိးေနဆဲ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အေျပာင္းအလဲမ်ားတြင္ လူမႈအဖြဲ႔ အစည္းဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲ သည္ အခက္အခဲတစ္ခုအျဖစ္ ပါ၀င္ ႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာဆန္းစစ္သူပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပခဲ့ၾက သည္။ သို႔ရာတြင္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံ မ်ားကဲ့သို႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္မွာ လိုအပ္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေဆြးေႏြးေမးျမန္း ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ရရွိလာသည့္ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္မ်ားမွ ေဆာင္ရြက္ ရန္ ရွိသည္တို႔ကို လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည့္ မူ၀ါဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား ခ်မွတ္ေပးၿပီး ေဆြးေႏြးမႈရလဒ္ မ်ားမွ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေပၚလာသည္ အထိ ေရွ႕ဆက္ၾက ရန္ သာျဖစ္သည္။၂၀၁၀ ခုႏွစ္ စစ္တမ္းမ်ားအရ ႏိုင္ငံတြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ယင္းတို႔ထဲမွ အနည္းဆုံးထက္၀က္ခန္႔ ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္သည္။ တစ္ဖန္ ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ား၏ အဓိကစီးပြားေရးမွာ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ႀကီးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အာ႐ုံစိုက္၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္လာသည္။
စိုက္ပ်ဳိးေရးသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအမ်ားစု၏ စီးပြားေရးတြင္ အဓိက ေမာင္းႏွင္အား ျဖစ္ေနသည္ဆိုလွ်င္ ေမြးျမဴေရးက႑သည္ ယင္းစိုက္ ပ်ဳိးေရးက႑ႀကီး၏ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔အထိ ပါ၀င္ေနသည့္ ေက်းလက္ တြင္ ေနထိုင္သူမ်ား၏ ဘ၀အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည္။
တိုးတက္လာသည့္ ကမၻာ့လူဦးေရ စိန္ေခၚေနသည့္ အစား အစာဖူလုံမႈ၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈမ်ား၏ အက်ဳိးဆက္ စသည့္ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေမြးျမဴေရးက႑ ထုတ္ကုန္မ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားမွာ အလ်င္အျမန္တိုးပြားလွ်က္ရွိသည္။ ယင္းအေျခ အေနသည္ ကမၻာတြင္သာမက ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ေတြ႕ႀကဳံရ မည့္၊ ေတြ႕ႀကဳံခဲဖူးသည့္ (နာဂစ္မုန္တိုင္း၊ ဂီရိမုန္တိုင္းမ်ားေၾကာင့္ ကြၽဲႏြားမ်ားဆုံး႐ႈံးျခင္း၊ ငါးကန္မ်ားပ်က္စီးျခင္းအပါအ၀င္) အေျခ အေနမ်ားျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ေမြးျမဴေရးက႑ သည္ ေက်းလက္ လူ ေနမႈဘ၀ကို အေထာက္အကူျပဳသလို အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးမႈႏွင့္ ဆင္းရဲမႈကို သက္သာေစသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ႏွင့္ ပင္လယ္ ကမ္း႐ိုးတန္္း ရွည္လ်ားစြာရွိေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ဳိးအတြက္ အသားထုတ္လုပ္မႈအျပင္ ငါးထုတ္လုပ္မႈသည္လည္း အေရးပါၿပီး၊ ေဒသတြင္းစားသုံးရန္အျပင္ စီးပြားျဖစ္ႏိုင္ငံျခား တင္ပို႔ႏိုင္သည့္ အဆင့္ထိ တိုးတက္မႈရွိခဲ့ သည္မွာ ငါးပုဇြန္၊ ကဏန္းေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္။
စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑ႀကီးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေဆာင္ရြက္လွ်င္ ေမ့ခ်န္ထား၍ မရေသာ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ေရလုပ္ငန္းက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုး တက္ေရးကိုလည္း လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ရဦးမည္ျဖစ္သည္။
ေဒသအလိုက္စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ရွာေဖြရာတြင္ ေဒသ၏က႑ မ်ားအလိုက္ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြေဖၚထုတ္ ၍ ေဒသအတြက္ ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ လုပ္ကိုင္ၾကရမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားျပဳလုပ္၍ ေဒသတြင္းေနထိုင္သူမ်ား အလုပ္ အကိုင္ရရွိေရး၊ ၀င္ေငြတိုးေရး၊ အျခား၀င္ေငြအျဖစ္ အိမ္ေထာင္စု၀င္ ေငြတိုးေရး ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။
အသားမွာဘယ္အဆင့္
ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေမြးျမဴေရးအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ရင္ ႏြား၊ ကြၽဲေမြးျမဴေရးက ထိပ္တန္းျဖစ္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းမွာ အသားထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ အဓိကမဟုတ္ဘဲ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းတြင္ အသုံးျပဳရန္က အဓိကျဖစ္သည္။ အသား ထုတ္လုပ္မႈ၏ အဓိကအေျခအေနဟု ေျပာလို႔ရနိုင္သည့္ သိုးဆိတ္ ႏွင့္ ၾကက္ေမြးျမဴေရး၌ အင္ဒိုနီးရွား၊ ၀က္၌ ဗီယက္နမ္တို႔က ထိပ္ တန္းျဖစ္သည္။
အာဆီယံနိုင္ငံမ်ား၏ ေမြးျမဴေရးအေျခအေန(၂၀၀၉)
(ေကာင္ေရ)
စဥ္ ႏိုင္ငံ ခိုင္းကြၽဲ/ႏြား သိုး/ဆိတ္ ၀က္ ၾကက္
စဥ္ ႏိုင္ငံ ခိုင္းကြၽဲ/ႏြား သိုး/ဆိတ္ ၀က္ ၾကက္
(ေထာင္ေပါင္း) (ေထာင္ေပါင္း) (ေထာင္ေပါင္း) (သန္းေပါင္း)
၁ ဘ႐ူႏိုင္း ၆ ၇ - ၁၆
၂ ကေမၻာဒီးယား ၄၂၀၄ - ၁၈၅၀ ၁၅၂
၃ အင္ဒိုနီးရွား ၁၄၇၈၄ ၂၁၉၆၈ ၆၉၂၂ ၁၃၄၂
၄ လာအို ၁၅၀၀ ၂၈၉ ၂၅၄၈ ၂၂
၅ မေလးရွား ၉၂၀ ၄၁၀ ၂၈၆၁ ၁၉၀
၆ ျမန္မာ ၁၅၈၅၃ ၃၂၈၅ ၇၈၇၇ ၁၁၀
၇ ဖိလစ္ပိုင္ ၅၉၁၇ ၄၂၂၂ ၁၃၅၉၆ ၁၅၈
၈ စကၤာပူ - ၁ ၁၆၀ ၃
၉ ထိုင္း ၈၃၇၁ ၄၂၄ ၇၄၈၁ ၂၂၈
၁၀ ဗီယက္နမ္ ၈၉၉၀ ၁၄၈၄ ၂၇၆၂၈ ၁၉၆
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕ ၂၀၁၀
အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ အသားႏွင္႕ ႏုိ့ထုတ္လုပ္မႈအေျခအေန (၂၀၀၉)
(တန္ေထာင္ေပါင္း)
စဥ္ ႏိုင္ငံ အမဲသား သိုး/ ၀က္သား ၾကက္သား ႏုိ႔
ဆိတ္သား
၁ ဘ႐ူနိုင္း ၁ - - ၁၈ ၇
၂ ကေမၻာဒီးယား ၆၂ - ၁၁၀ ၁၉ ၁၇
၃ အင္ဒိုနီးရွား ၄၀၈ ၁၂၈ ၆၃၇ ၁၄၀၉ ၁၃၀၆
၄ လာအို ၂၆ ၁ ၄၀ ၁၇ ၁၅
၅ မေလးရွား ၂၂ ၁ ၁၉၉ ၉၃၁ ၄၇၆
၆ ျမန္မာ ၁၁၄ ၂၉ ၄၅၀ ၇၂၆ ၂၄၇
၇ ဖိလစ္ပိုင္ ၁၈၄ ၅၃ ၁၇၁၀ ၇၅၂ ၆၂၉
၈ စကၤာပူ - - ၁၇ ၈၆ ၈
၉ ထိုင္း ၂၁၃ ၂ ၇၅၆ ၁၀၁၉ ၈၇၂
၁၀ ဗီယက္နမ္ ၁၈၉ ၁၁ ၂၅၅၃ ၅၁၈ ၃၀၉
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕ ၂၀၁၀
အထက္ပါဇယားမ်ားကိုၾကည့္႐ုံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေမြးျမဴေရး က႑သည္ ေဒသတြင္း၌ ယွဥ္ၿပိဳင္ထုတ္လုပ္ အၿပိဳင္က်ဲရဦးမည့္ ႏိုင္ငံ မ်ားရွိေနေသးသည္ ဆိုသည္ကို ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ရွင္းရွင္းဆိုရလွ်င္ အသားထုတ္လုပ္မႈ၌ ေနာက္က်ေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ တိုးတက္ထုတ္ လုပ္ျခင္း ျဖင့္ ျပည္တြင္းစားသုံးမႈအၿပီး၊ ျပည္ပတင္ပို႔ႏိုင္သည့္ အဆင့္အထိ အလားအလာမ်ားရွိေနသည့္ အေျခအေနအျဖစ္လက္သင့္ ခံႏိုင္မည္ ထင္သည္။သို႔ေသာ္ ျပည္ပတင္ပို႔သည္ဆိုသည့္ အဆင့္တြင္ စိန္ေခၚမႈ မ်ားစြာ ရွိေနမည္လည္းျဖစ္သည္။ အေၾကာင္း မွာ ျပည္ပတင္ပို႔သည့္ အဆင့္၌ အသားၾကမ္းအဆင့္၊ ထပ္ဆင့္ကုန္ေခ်ာအျဖစ္ ျပဳျပင္၍ တင္ပို႔သည့္အဆင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေနသျဖင့္ ယင္းက႑ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည့္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အမွန္တကယ္ လုပ္ ႏုိင္မည္ဆိုက အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ အျဖစ္လည္း႐ႈျမင္ႏုိင္ေပသည္။
အာဆီယံမွာ မေပါ့တဲ့ျမန္မာ့ငါး
အာဆီယံေဒသတြင္း နိုင္ငံမ်ားၾကားထဲတြင္ ျမန္မာ့ငါးထုတ္လုပ္ မႈသည္ သိပ္မဆိုးဟု ေျပာႏိုင္ေသးသည္။ အေၾကာင္းမူ ကြၽန္းႏိုင္ငံ မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္တို႔ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံေနာက္ တြင္ရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
အာဆီယံထိပ္တန္းေလးႏိုင္ငံ၏ ငါးထုတ္လုပ္မႈအေျခအေန
(တန္ေထာင္ေပါင္း)
စဥ္ နိုင္ငံ ၂၀၀၆ ၂၀၀၇ ၂၀၀၈ ၂၀၀၉
၁ အင္ဒိုနီးရွား ၇,၁၈၃,၅၈၆ ၇,၅၁၀,၇၆၇ ၉,၀၅၄,၈၄၇ ၁၀,၀၆၄,၁၄၀
၂ မေလးရွား ၁,၆၅၄,၅၂၇ ၁,၆၅၄,၂၂၁ ၁,၇၅၃,၃၁၀ ၁,၈၇၀,၀၀၀
၃ ျမန္မာ ၂,၈၁၇,၉၉၀ ၂,၈၀၈,၀၃၇ ၃,၁၄၇,၆၀၅ ၃,၄၉၁,၁၀၃
၄ ဖိလစ္ပိုင္ ၄,၄၀၈,၄၇၂ ၄,၇၁၁,၂၅၂ ၄,၉၆၆,၈၈၉ ၄,၀၇၉,၉၇၇
၅ ထိုင္း ၄,၀၅၁,၈၂၄ ၃,၆၇၅,၃၈၂ ၃,၂၀၇,၂၀၀ ၃,၁၃၇,၆၇၂
၆ ဗီယက္နမ္ ၃,၆၅၆,၁၅၂ ၄,၃၄၅,၅၀၀ ၄,၅၅၉,၇၂၀ ၄ç၇၈၂,၄၀၀
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ ၂၀၁၀
ဘယ္သူ႔ေနာက္လိုက္မွာလဲ
စိတ္ထဲထင့္မိသည္။ ဘာယွဥ္ယွဥ္ ဗီယက္နမ္သည္ တစ္ဆင့္ ေတာ့ ျမင့္ေနသည္။ အသားမွာလည္းမမီခဲ့၊ ယခုလည္း ငါးထုတ္လုပ္ မႈ၌ သူတို႔ကိုမမီ။ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ရွာရေတာ့မည္။ အားသာ ခ်က္မ်ားကိုရွာရေတာ့မည္။ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ဖန္တီးၾကရေတာ့ မည္။ အတားအဆီးမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၾကရေတာ့မည္။ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႔အႀကဳံမ်ားကို အေျခခံ၍ ကိုယ့္ႏိုင္ငံႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ မည့္ ကာလတို၊ ကာလရွည္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ခ်မွတ္၍ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္လာသည္။ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
ေမြး/ေရက႑အတြက္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
တစ္ခ်ိန္က ေမြး/ေရက႑သည္ အျခားက႑မ်ား နည္းတူ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ မ်က္ႏွာပန္းလွခဲ့သည္။ အထူး သျဖင့္ CP ကဲ့သို႔ေသာ ၾကက္သားေဖာက္ လုပ္ငန္းမ်ားအျပင္ ငါး ပုဇြန္ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ား၌ပါ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ CP သည္ Contract ပုံစံျဖင့္ အခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕မ်ား၌ ၾကက္ေမြးလိုသူ တစ္ဦးအတြက္ ေျမေနရာရွိ႐ုံျဖင့္ လုပ္ငန္းစတင္ႏိုင္ ရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ အစီအစဥ္မ်ား ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ လဆန္းမွ ၂၀၁၂ ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလဆန္း အထိ တစ္ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံျခားစီးပြားေရး ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ေပါင္း ၂၇၀ ခန္႔ လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ မ်ား ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ားစုမွာ ယေန႔ ထက္တိုင္ လာေရာက္စုံစမ္းဆဲအဆင့္သာ။ မည္သည့္က႑မ်ား၌ လုပ္ကိုင္နိုင္ပါသလဲ။ မည္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသလဲ။ မည္သည့္ ေဒသမ်ား၌ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္ပါသလဲ။ အခြန္ကိစၥ၊ ေရမီး ကိစၥစသည္ျဖင့္ ေမးခြန္းမ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးေနဆဲဟု ၾကားရသည္။
ဘုံျပႆနာကိုရွာေဖြျခင္း
ေမြးျမဴေရးက႑တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာၾက သည္မ်ားရွိသည္။ ယင္းတို႔ အထဲမွ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေျခအေနႏွင့္ ခ်ိန္ထိုး စဥ္းစားရန္အခ်က္မ်ားကိုေတြ႕သည္။ ေမြးျမဴေရးက႑ (ငါးေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းအပါအ၀င္) ထုတ္လုပ္မႈတိုးေရးအတြက္ အဓိကက်သည့္ အခ်က္မ်ားပင္..
- သင့္ေတာ္သည့္ နည္းပညာကို လက္ခံက်င့္သုံးျခင္း Adoption of Appropriates Techonology
- ဆက္စပ္ (အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား) တိုးတက္ မႈရွိျခင္းImprovement of Supportive Services
- ေစ်းကြက္တင္ပို႔ေရး အခက္အခဲမ်ားရွိျခင္း (ေဒသေစ်းကြက္ သာမက ျပည္ပေစ်း ကြက္အပါအ၀င္) Marketing Access
- လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္သည့္ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား ဖြံ႕ ၿဖိဳးမႈအားနည္းျခင္း (လွ်ပ္စစ္၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ အစားအစာ၊ ကာကြယ္ေဆး၊ တိရစၦာန္ဆရာ၀န္ အပါအ၀င္)Infrastructure development for Productivity
ျမန္မာ့ေမြးျမဴေရးက႑အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအျဖစ္ အခ်က္ အခ်ဳိ႕ေပၚထြက္လာသည္။
- ေမြးျမဴေရးထုတ္ကုန္မ်ားေရရွည္ထုတ္ လုပ္ႏိုင္ေရး
- သုေတသန အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတိုးခ်ဲ႕ရန္လိုအပ္ျခင္း
- ဓာတ္ခြဲခန္းႏွင့္ ဓါတ္ခြဲခန္းသုံးလိုအပ္ခ်က္မ်ားျဖည့္္ဆည္းေပးေရး
- ေမြးျမဴေရး၌ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္မည့္သူမ်ားအတြက္ အထူးဇုန္မ်ား သတ္မွတ္ေပးျခင္း
- တန္ဖိုးျမႇင့္ထုတ္ကုန္မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ရန္ နည္း ပညာႏွင့္ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္မ်ားျဖည့္ဆည္းေပးရန္လိုျခင္း
- ေမြးျမဴေရးထုတ္ကုန္မ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္သည့္ ေစ်းကြက္ စနစ္ျဖည့္ဆည္းေပးေရး
- လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈအတြက္ ေခ်းေငြရရွိေရး
ယင္းအခ်က္မ်ားကို ျမင္႐ုံျဖင့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ တစ္ဖြဲ႔တည္းက ေဆာင္ရြက္၍မရႏိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ အစဆြဲၾကည့္လွ်င္-
- မည္သို႔ေျဖရွင္းမည္နည္း၊ မည္သို႔ျဖည့္ဆည္းမည္နည္း။
- မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက တာ၀န္ယူေပးမည္နည္း။
- အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအခ်င္းခ်င္း မည္သို႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ မည္နည္း။
- တကၠသိုလ္သုေတသနဌာနမ်ား၏အခန္းက႑
- ကုန္ထုတ္အသင္းမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ
- ေပါင္းစည္းလယ္ယာမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္မႈ
- ေဒသအာဏာပိုင္မ်ား၏ခြင့္ျပဳခ်က္
- နိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္မႈ
ေမးခြန္းမ်ားရွိလာပါဦးမည္။ အေျဖမ်ားလည္းရွိလာပါမည္။ လိုအပ္ခ်က္မ်ားလည္း ထပ္မံေပၚႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေဆြးေႏြးေ မး ျမန္းေဖၚထုတ္ျခင္းျဖင့္ လိုအပ္ေနသည့္ မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ား၊ နည္း ဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း မ်ား ေပၚထြက္လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယင္းဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားသည္လည္း လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္သူ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုသူ ျပည္တြင္းျပည္ပ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္သာမက ေဒသေနျပည္သူမ်ား အလုပ္အကိုင္ ျဖစ္ေပၚေစမည့္၊ ကြၽမ္းက်င္မႈတိုး ေစမည့္၊ ၀င္ေငြတိုးေစမည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မွသာ လူထုအေျချပဳဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုသည့္ မူ၀ါဒကို အေျခခံသည့္ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း က႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေရြ႕သည္ အဓိပၸာယ္ရွိရွိ ေရြ႕ရွားျခင္းမည္ေပမည္။
အေလးထား လုပ္ေဆာင္ရမည္႕ ေတာင္ေပၚေဒသ အသား၊ ငါး ထုတ္လုပ္မႈ တိုးျမႇင္႕ေရးႏွင္႕ အလုပ္အကိုင္ အခြင္႕အလမ္းမ်ား
႐ုိးသားေသာ တိုင္းရင္းသား ေတာင္သူမ်ား၏ လက္ေတြ႕ဘ၀ကို တခ်ဳိ႕တစ္၀က္ သိနားလည္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္း ေဒသတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့စဥ္ကျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္တန္း ႀကီးမ်ား ကာဆီးေနျခင္း၊ သြားလာေရး ခက္ခဲျခင္းမ်ားေၾကာင့္၊ အစစ ေနာက္က် က်န္ခဲ့ရသည္မွာမထူးဆန္းပါ။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွ ကားလမ္း အတိုင္းဆိုပါက သံုးရက္ၾကာမွ က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ပါသည္။ ေလယာဥ္လမ္းမွဆိုပါက က်ဳိင္းတုံမွ နာရီ၀က္အၾကာတြင္ ဟဲဟိုး ေလဆိပ္ ေရာက္ပါသည္။အသြားအျပန္ ေလယာဥ္ခ အလြန္အမင္း ေစ်းျမင့္ပါသည္။
ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ သားငါးႏွင့္ ပန္းမ်ား ကားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ရန္ လက္ေလွ်ာ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေဒသတြင္း စိုက္ပ်ဳိးေရးကလည္းလုံး၀ က်ဆင္းလ်က္ရွိပါသည္။ ထိုအခါ တာခ်ီ လိတ္ကားလမ္းမွတစ္ဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံထြက္ အ၀တ္အထည္ႏွင့္ အလွ အပ ပစၥည္းမ်ဳိးစုံစသည့္ ကုန္စည္မ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံဘက္မွွ လူသုံးကုန္စည္မ်ား၊ ေဆး၀ါးပစၥည္းမ်ဳိးစုံ၊ မီးဖိုေခ်ာင္ သုံးပစၥည္းမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ဳိးစုံ၊ ထုပ္ပိုးမႈစနစ္ လွပေသသပ္ စြာျဖင့္ ကုန္စည္မ်ားစြာသည္ ေတာလမ္းမ်ားမွ အလုံးအရင္း ၀င္ေရာက္လ်က္ က်ဳိင္းတုံေစ်း ႀကီးအတြင္း တ႐ုတ္ႏွင့္ ထိုင္း ေစ်းကြက္ အားၿပိဳင္လ်က္ရွိ ပါသည္။
သစ္သီး၀လံ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ႏွင့္ ပန္းမန္ဥယ်ာဥ္ ၿခံစိုက္ ေတာင္သူမ်ားမွာ နာ နတ္သီး၊ နဂါးေမာက္သီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ လိုင္ခ်ီးသီးစသည္ တို႔ႏွင့္ ဘုရားပန္းမ်ား ထြက္ရွိ ေသာ္လည္း တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွ ၀င္ေရာက္လာေသာပစၥည္းမ်ား၏ အရည္အေသြးကို လုံး၀ယွဥ္ၿပိဳင္ ႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္မွ ၀င္လာေသာပန္းမ်ား အလြန္လွပသကဲ့သို႔ ၾကာရွည္ခံေအာင္ အရည္ အေသြးေကာင္းပါသည္။ ေစ်းလည္း အလြန္ႀကီးပါသည္။
ေဒသခံေတာင္သူမ်ားမွာ မိုးလင္းမွသည္မိုးခ်ဳပ္၊ ေတာေတာင္ ယာခင္းထဲတြင္ အခ်ိန္ကုန္ကာ ေန၀င္သည္ႏွင့္ ေတာတြင္း ဟင္းလ်ာ မ်ား ျဖစ္ေသာၾကြက္၊ ေျမြ၊ ငါးရွဥ့္၊ ဖား၊ ခ႐ု၊ ဟင္းရြက္၊ မႈိ၊ မွ်စ္၊ သစ္ဥ၊ သစ္ဖု၊ သစ္ျမစ္၊ ထင္းေခ်ာင္းမ်ား ရြက္ပိုးလ်က္ ေလးက န္ ေသာ ေျခလွမ္းမ်ားျဖင့္ အိမ္အျပန္လမ္းမွာေန႔စဥ္ ေတြ႕ျမင္ရစၿမဲျဖစ္ ပါသည္။
လူငယ္အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ အဖြားအိုတို႔မွာ လက္မႈလုပ္ငန္း၊ ပန္းထိုး၊ ႐ိုးရာအခါထည္၊ ႐ိုးရာလားဟူထည္မ်ား၊ လက္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ၾကသည့္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးသာ လုပ္ကိုင္ၾကေလ့ ရွိပါသည္။
ရာသီဥတု၏ ေဖာက္ျပန္လာမႈ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ေတာင္ယာ၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ ေတာင္သူမ်ားအေပၚ စိတ္ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈ မ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ တိရစၦာန္ ေမြးျမဴမႈတြင္ ကြၽဲမ်ား အား ေမြးဖက္ေပး ေမြးျမဴျခင္း ႏွင့္ လႊတ္ေက်ာင္းစနစ္ျဖင့္ ေတာ၊ ေတာင္မ်ားအတြင္း ေမြးျမဴျခင္းမ်ားရွိၾကပါသည္။ အင္းအိုင္၊ ေခ်ာင္း၊ ေျမာင္း မ်ားမွငါးမ်ားဖမ္းဆီး၍ တစ္ ႏိုင္ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ားသာ ရွိပါ သည္။တာခ်ီလိတ္ ကားလမ္းမွတစ္ဆင့္ ၀င္ေရာက္လာေသာ ငါး၊ ပုစြန္၊ အသားမ်ဳိးစုံတို႔အား ေခတ္မီနည္းပညာျဖင့္ မြမ္းမံျပဳျပင္ ထားေသာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံထြက္ စားေသာက္ကုန္စည္မ်ားက လႊမ္း မိုးေနၾကပါသည္။
ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား စီး၀င္လာသည္ႏွင့္ ဤအခြင့္ ေကာင္းကို လက္မလႊတ္သင့္ပါ။ သို႔ျဖစ္၍ မိမိတတ္သေလာက္ အႀကံျပဳလိုပါသည္။
၁။ ေျမ႐ိုင္းေဖာ္ထုတ္ရယူထားေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအား (ငါး/ ပုစြန္/ဂဏန္း) ေမြးျမဴေရးကန္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္း ေစ ျခင္း။
၂။ မိ႐ုိးဖလာ စိုက္ပ်ဳိး၊ ရိတ္သိမ္းစနစ္ေဟာင္းအစား ေခတ္မီစက္ ကိရိယာနည္းသစ္မ်ားျဖင့္ လယ္ယာကုန္ထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္ လာေအာင္စည္း႐ုံး၍ အရင္း၊ ေငြအား၊ စက္အား၊ စိတ္ဓါတ္ အဖက္ဖက္မွ ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း။
၃။ ယခင္ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ႐ိုးရာအထည္ခ်ဳပ္ လက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို အားေပးေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးျခင္း။
၄။ ေဒသခံကြၽဲ၊ႏြား၊ တိရစၦာန္မ်ားအားအခ်ိန္မီ မ်ဳိးေကာင္းေျပာင္း လဲမႈႏွင့္ တိုးတက္ေခတ္မီေသာ နည္းပညာမ်ားႏွင့္ေမြးျမဴေရး စခန္း အမ်ားအျပား တည္ေထာင္ေပးျခင္း။
၅။ ေမြး-ကု ေက်ာင္းဆင္းဘြဲ႕ရမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးေက်ာင္းဆင္းဘြဲ႕ ရမ်ား၊ စီးပြားေရး ေက်ာင္းဆင္းဘြဲ႕ရမ်ားအား ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ တိုးတက္ေသာ နည္းပညာမ်ားသင္ယူေစ၍ လက္ေတြ႕ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ရန္ ေငြအင္အား၊ စက္ယႏၲရားမ်ားျဖင့္ လက္ေတြ႕ အျမန္ေဆာင္ရြက္ေစျခင္း။
၆။ အခ်ဳိ႕ေတာင္ေပၚ ရြာမ်ားသည္ ေရခမ္းေျခာက္လာမႈႈ အခက္ အခဲႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးမရေသးေသာ အေနအထားျဖင့္ ေနေန ရဆဲျဖစ္၍ ေရအရင္းအျမစ္ရွာေဖြမႈမ်ား သက္ဆိုင္ရာ အုပ္ ခ်ဳပ္သူမ်ား အပူတျပင္း ရွာ ေဖြေနဆဲကာလျဖစ္ပါသည္။ ထိုေဒသမ်ားအတြက္ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ၀ိုင္း၀န္း စဥ္းစားၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။
၇။ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိလာပါက ကုန္ၾကမ္းမွ ကုန္ေခ်ာထုတ္ စက္႐ုံမ်ား၊ ေဆး၀ါးပစၥည္း ထုပ္ပိုးလုပ္ငန္းစသည္ျဖင့္ လူငယ္အမ်ားစုအားလုံး အလုပ္ အကိုင္ ကိုယ္စီရေစမည့္ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ား ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ႀကိဳတင္ေရးဆြဲထားသင့္ပါသည္။
၈။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏အယူသည္းမႈ၊ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း မႈမ်ားပေပ်ာက္ေစရန္ စာၾကည့္တိုက္မ်ား၊မီဒီယာမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ပညာေပးေဟာေျပာပြဲမ်ားမ်ားစြာလုပ္ေဆာင္ ေပးသင့္ပါသည္။
တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းလာေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားျဖင့္ မြမ္းမံ ထားသည့္ ငါးဖယ္ေခ်ာင္း၊ အသားေခ်ာင္းမ်ား၊ အကင္ေခ်ာင္း မ်ား၊ အသားလုံးမ်ား၊ ပုစြန္အတု၊ အသားအတု စသည္တို႔သည္ ေရရွည္တြင္ က်န္းမာေရးထိခိုက္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလာမည္ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ့္ ေဒသအတြင္း ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ အသား၊ ငါးထုတ္လုပ္မႈတိုးလာျခင္း၊ စားသုံးမႈ ၀၀လင္လင္ရွိ လာျခင္း ႏွင့္အတူ အဟာရျပည့္စုံ၍ ကယ္လိုရီတိုး၊ ခြန္အားတိုး၊ ၀င္ေငြ တိုးလာမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပိုလ်ံမႈမွသည္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ေစ်းကြက္ ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္သည္အထိ ရည္မွန္းထားရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။
က်ဳိင္းတုံ ေဒသကဲ့သို႔ တျခားႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္ေျမနီးစပ္ေနေသာ မိမိနိုင္ငံတြင္းရွိ အျခားေသာ ၿမိဳ႕မ်ားသည္လည္း ေရေျမတူ၊ ရာသီဥတု ဆင္တူေသာ္လည္း တိုးတက္မႈ ကြာျခားရျခင္းေပၚ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးပညာ ရွင္မ်ား၏ ႏႈိင္းယွဥ္သုံးသပ္ ခ်က္မ်ားကိုလည္း အေလး ထားေဆာင္ရြက္ၾကရပါမည္။ ႐ုိးသားေသာ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူတို႔၏ ေရာင့္ရဲမႈ၊ အျမင္မက်ယ္မႈ၊ အလြယ္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈတို႔ေၾကာင့္ စီးပြားေရးက်ားတို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈ ကို ခံၾကရျခင္းကုိ သေဘာေပါက္ နားလည္သင့္ၿပီျဖစ္ပါသည္။
ဤအႀကံျပဳခ်က္မ်ားသာ အမွန္ေအာင္ျမင္ပါက ေဒသခံလူ ငယ္မ်ား တစ္ဖက္ႏိုင္ငံ သြား ေရာက္အလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနရ မႈမ်ား အမွန္ပေပ်ာက္ၿပီး၊ အက်င့္စာရိတၱပ်က္စီးမႈမ်ား ထိန္းသိမ္းလာႏိုင္ပါမည္။ ထို႔အျပင္ ေဒသတြင္း ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာေသာ ေဒသစီး ပြားေရးႏွင့္အတူ ဆင္းရဲမႈ ေလ်ာ့လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားမွ စီးပြားေရး၊ လူမႈ ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈ၊ အႏုပညာ စသည္ျဖင့္ ဘက္စုံလႊမ္းမိုးေနမႈမ်ားကို ဗဟု သုတအသိအျမင္က်ယ္လာၿပီး တိုးတက္ေသာေဒသ ျဖစ္လာႏိုင္ ေၾကာင္း အႀကံျပဳ တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။
ေမြးျမဴေရးမွတစ္ဆင့္ အသားငါးထုတ္လုပ္မႈတိုး၊ စားသုံးမႈတိုး၊ ကယ္လိုရီတိုး၊ ခြန္အားတိုး၊ ၀င္ေငြ တိုးေစေရး
ယေန႔ကမၻာႀကီးသည္ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ၇၀၀၀ ခန္႔ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာ့လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၉၀၀၀ ခန္႔ရွိလာမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။ လက္ရွိ ထက္ စားနပ္ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈကို ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းတိုးျမႇင့္မွ ရိကၡာ ဖူလုံမည္ဟုဆိုသည္။ လက္ရွိ သန္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္တြင္ သန္း ၅၀၀၀ နီးပါးရိကၡာဖူလုံၿပီး သန္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရိကၡာလိုေနသည္ဟု ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးအဖြဲ႕ (FAO)မွ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ စားသုံးမႈညီမွ်ေျခမရွိေတာ့သျဖင့္ ငတ္ မြတ္ေခါင္းပါးမႈေဘးကို ကမၻာ့ႏိုင္ငံ တခ်ဳိ႕ႀကဳံေတြ႕ေနရသည္။ ဤ အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အဖြဲ႕ (FAO) မွ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာေပၚ၌ ငတ္မြတ္သူဦးေရ သန္းေပါင္း ၈၀၀ ေက်ာ္ကို ထက္၀က္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကက်င္းပခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာထိပ္သီးညီလာခံ၌ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရမ်ားက ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည့္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကို ေလွ်ာက္ လွမ္းေဆာင္ရြက္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ေထာင္စုႏွစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္အညီ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၌္္ ဆင္းရဲမႈႏႈန္း အား ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ရည္မွန္းထားၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ သစ္ေတာ၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္းက႑ႀကီးသုံးရပ္ျဖင့္ စားနပ္ ရိကၡာဖူလုံေရးကို ေဆာင္ရြက္္လ်က္ရွိပါသည္။
ကမၻာေပၚရွိ ေက်းလက္ေဒသေန ဆင္းရဲသူမ်ားအားလုံး၏ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ ျဖစ္ေသာ လူဦးေရ သန္း၂၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ၄င္းတို႔၏ ဘ၀ရပ္တည္မႈမွာ တိရစၦာန္ေမြးျမဴထုတ္လုပ္မႈအေပၚ မွီခိုေနရ ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ေက်းလက္ေဒသ ဆင္းရဲမႈေလ်ာ့နည္းေရး ႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာဖူလုံေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုပါက ေက်း လက္ေနလူထု၏ တိရစၦာန္ေမြးျမဴေရးႏွင့္ သားငါးက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ ေရးကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွသာလွ်င္ ေက်းလက္ေနျပည္သူတို႔၏ လူမႈစီးပြားဘ၀ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမည္ျဖစ္ပါသည္။
ေမြးျမဴေရးႏွင့္သားငါးက႑ တိုးတက္ေရးအတြက္ ဘာေတြ လုပ္သင့္သလဲ
ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္လာေစရန္အတြက္ ေမြးျမဴေရး ဇုန္မ်ားတိုးခ်ဲ႕ျခင္းႏွင့္ ေမြးျမဴေရးဇုန္မ်ားတြင္ တိရစာၦန္ေကာင္ေရ ပိုမို ေမြးျမဴျခင္း၊ တိရစာၦန္ေရာဂါကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးျခင္းႏွင့္ ေဆး ကုသေပးျခင္းအားျဖင့္ ေရာ ဂါျဖစ္ပြားမႈကို ေလ်ာ့က်ေ အာင္ ေဆာင္ ရြက္ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔အျပင္ ေမြးျမဴေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ားႏွင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္ ေပးျခ င္းျဖင့္ ေမြးျမဴေရးဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ားရရွိ၍ တိရစၦာန္မ်ား ေမြးျမဴတတ္လာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္လာ ေစႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အလိုက္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရလုပ္ငန္းႏွင့္ တိရစၦာန္ထြက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ျခင္းလုပ္ငန္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ သားငါးအစုအဖြဲ႕မ်ားစုဖြဲ႕ၿပီး ေဆာင္ရြက္ ရန္ႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္၍ ေဒသအလိုက္ သား ငါးထုတ္လုပ္မႈ၊ စားသုံးမႈပိုလွ်ံ၍ တင္ပို႔ႏိုင္မႈလိုအပ္၍ တင္သြင္းႏိုင္ မႈစသည္ျဖင့္ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္အရ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ ဟင္းစား အဆင့္မွ စီးပြားျဖစ္ေမြးျမဴေရးအဆင့္အထိ ျမႇင့္တင္ေမြးျမဴနိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈရရွိေရး၊ တိုင္း ေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အလိုက္ ေပါင္းစည္းလယ္ယာစနစ္ (Inte- grated Farming System) တိုးခ်ဲ႕စုဖြဲ႕ၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လို အပ္ပါသည္။
ေမြးျမဴေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းက႑မ်ားတြင္ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္ စီမ်ားမွ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေရး၊ ေပါင္းစပ္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ထို႔အျပင္ အထူးျပဳကုမၸဏီမ်ား တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းေရးႏွင့္ ဖိတ္ေခၚ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္ပ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ ဖက္စပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ သားငါး ထုတ္လုပ္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာၿပီး ျပည္တြင္းစားသုံးမႈဖူလုံေစ႐ုံ သာမ က ျပည္ပသို႔လည္း တိုးတက္တင္ပို႔ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ား ၀င္ေငြတိုးေရး
ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းတြင္ အျခားတစ္ဖက္မွလည္း ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေရး၊ အရည္အေသြးျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ ၀င္ေငြ ပိုမိုရရွိေစျခင္း၊ ေစ်းကြက္၀င္ေရာက္ႏိုင္ေရး၊ အစုအဖြဲ႕ျဖင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အားေပးျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ား အပို၀င္ေငြရရွိရန္ သားငါး ဆိုင္ရာ ေခတ္မီနည္းပညာသစ္မ်ား သင္တန္းပို႔ခ်ေ ပးျခင္းျဖင့္ ေပါင္း စည္းလယ္ယာစနစ္ (Integrated Farming System) ေပၚထြက္ လာေစေရးကို ၀ိုင္း၀န္းကူညီေ ဆာင္ရြက္သြားရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္ပါ သည္။
သို႔မွသာ ဆန္စပါး၊ ပဲ၊ ႏွမ္း စသည့္ ရာသီသီးႏွံမ်ား အလွည့္ က် ႏွစ္သီး၊ သုံးသီးစိုက္ပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ ပင္မ၀င္ေငြ ( Primary Income) ရရွိေသာ္လည္း ေလးလ၊ ငါးလအလွည့္က်ေစာင့္၍ ရရွိမည့္၀င္ေငြ ျဖစ္ရာ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ၾကက္ေမြးျမဴျခင္း၊ ၀က္ေမြးျမဴျခ င္း၊ ႏြားေမြးျမဴ ျခင္းတို႔ကို တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ဒုတိယ၀င္ေငြ (Secondary Income) ရရွိလာႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
သင့္ေလ်ာ္သည့္ မူ၀ါဒႏွင့္စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမ်ားေရးဆြဲဖို႕ လိုေနပါၿပီ
တိရစၦာန္ေမြးျမဴေရးႏွင့္ သားငါးက႑ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္ အတြက္ တိရစၦာန္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းတြင္ တိရစၦာန္က်န္းမာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္္ပါသည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေခတ္မီနည္းပညာႏွင့္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိး သန္႔မ်ားျဖန္႔ေရး၊ လုပ္ငန္းထူေထာင္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ေရရွည္တည္တံ့ေရး အတြက္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ မူ၀ါဒႏွင့္ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမ်ားေရးဆြဲ ျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ ပါသည္။
ပ်ား
ပ်ားေမြးျမဴေရးအတြက္ ပ်ားဘုရင္မမ်ဳိး႐ိုး ျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ တန္ဖိုးျမႇင့္ ပ်ားထြက္ပစၥည္းမ်ားအား ထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးရန္အတြက္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ ပ်ားဘုရင္မမ်ားကို ျပည္ပမွ မွာယူျခင္းႏွင့္ ပုဂၢလိကအခန္းက႑၏ တန္ဖိုးျမႇင့္ထုတ္ကုန္ (Value added product)ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ေရခ်ဳိငါး
ငါးပုစြန္ထုတ္လုပ္မႈတြင္ အင္းမ်ား၌ ငါးမ်ဳိးမ်ား ခ်န္လွပ္၍ ဖမ္းဆီးေရးကို အေျခခံေသာ ေမြးျမဴေရးစနစ္ (Capture Based Culture Fisheries) ျဖင့္ ငါးေမြးျမဴျခင္း၊ စပါးခင္းမ်ားႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္း ေရျပင္မ်ားအတြင္း ငါးမ်ဳိးမ်ားစိုက္ထည့္ ေမြးျမဴျခင္းတို႔ကို တိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ဆိုပါက ငါးပုစြန္ထုတ္လုပ္မႈတိုးတက္ လာေစႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
အထြက္ႏႈန္းေကာင္းေသာ ျပည္တြင္းငါး မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ မ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္ေရး၊ ေဒသခံ ေရသတၲ၀ါ (Domestic Breed) ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ားဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ႏွင့့္ ေဒသ ႏွင့္ကိုက္ညီေသာ ငါးမ်ဳိးမ်ားကို မ်ဳိးစပ္ေမြးျမဴသြားျခင္းျဖင့္ ေရခ်ဳိ ငါး ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းတိုးတက္လာေစႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ေရငန္ငါး
ေရငန္ငါးလုပ္ငန္းတြင္ ကမ္းနီးေလွာင္အိမ္ျဖင့္ ငါးေမြးျမဴျခင္း ႏွင့္ ေရငန္ပုစြန္ေမြးျမဴျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ၿပီး Value added စက္႐ုံမ်ားထူေထာင္၍ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တင္ပုိ႔ႏိုင္သည့္ တန္ဖိုးျမႇင့္ ထုတ္ကုန္ (Value added product) ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ နိုင္ငံသားမ်ား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း မ်ားပိုမိုရရွိလာၿပီး ၀င္ေငြတိုးတက္ရရွိ လာကာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကို ေလ်ာ့ခ်နိုင္မည္ျဖစ္သည့္အျပင္ တိုင္းျပည္အတြက္ ႏိုင္ငံျခား ၀င္ေငြ လည္း ပိုမိုရရွိလာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး
ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားေပးႏိုင္ရန္္ လူသားအရင္းအျမစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ ပါသည္။
ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ ေမြး ျမဴေရးဆိုင္ရာ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ား အသုံးျပဳႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သားငါးက႑ဆိုင္ရာပညာရွင္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ျမင့္ သင္တန္းမ်ားတက္ေရာက္ေရးႏွင့္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ေဆာင္ေန သူမ်ားကို ဌာနတြင္းကာလတို သင္တန္းမ်ားႏွင့္ ဒီပလိုမာသင္ တန္းမ်ား တက္ေရာက္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းအျပင္ ကြၽမ္းက်င္၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ေလ့က်င့္ေပးျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၏ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသျဖစ္ေသာ ေမြးျမဴေရးက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ရာ တြင္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို သိရွိၿပီး ေရရွည္ဖြံံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစႏိုင္ေရးအတြက္
- မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔မ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္းတြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္သာမက ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ ပါ၀င္ျဖည့္ ဆည္း ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊
- အသား၊ ငါးႏွင့္ ပ်ားတို႔မွ တန္ဖိုးျမႇင့္ထုတ္ကုန္ (Value added product)ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚ၍ ျပည္တြင္း တိုင္းရင္းသားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ျခင္း
- ေမြးျမဴေရးဆိုင္ရာ ေခတ္မီနည္းပညာမ်ား ျဖန္႔ျဖဴးေပး ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ထိုသုိ႔ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မွသာလွ်င္ ေမြးျမဴေရးမွတစ္ ဆင့္ အသားငါးထုတ္လုပ္မႈမ်ားတိုးလာၿပီး၊ စားသုံးႏိုင္မႈ တိုး လာကာ ျပည္သူလူထုအား ကယ္လိုရီတိုး၊ ခြန္အားတိုးလာေစ မည့္အျပင္ ၀င္ေငြမ်ားလည္း တိုးတက္ရရွိလာေစႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပ သည္။
Ref:commercejournal
ဆက္စပ္သတင္း-စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံတြင္ေတြႀကံဳရမည့္အခက္အခဲမ်ား- အပိုင္း (၁)
ဆက္စပ္သတင္း-စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံတြင္ေတြႀကံဳရမည့္အခက္အခဲမ်ား- အပိုင္း (၁)
No comments:
Post a Comment