ျမန္မာေျမယာ

ေျမယာ

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မူ့မ်ားအတြက္ သိသာသည့္ အက်ိုးဆက္မ်ားနွင့္ အတူ လွ်င္ျမန္သည့္ စီးပြားေရးနွင့္ လူမူ့ေရး ေျပာင္းလဲမူ့မ်ား၏ အလယ္တြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ကတည္းက အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့ေသာ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ အစိုးရသည္ တိုက္ရိုက္ သို့မဟုတ္ (၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းတြင္) ကိုယ္စားလွယ္ ကုမၸဏီ မ်ားမွ တဆင့္ အဓိက ေျမပိုင္ရွင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ လက္ရွိ ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဉ္မ်ားတြင္ အငယ္စား လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားသည္ ယင္းတို့၏ ဥပေဒ အေျကာင္းအရ ေျမယာအခြင့္ အေရးမ်ားအား ျပန္လည္ ေတာင္းဆိုလာျကျပီး တခ်ိန္တည္းမွာပင္ နိုင္ငံသို့ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမုပ္နွံ မူမ်ား ဝင္ေရာက္မူ့ မ်ားျပားလာရာ ယခင္ ေျမယာအသံုးခ်မူ အစီအမံ မ်ားမွာ ပိုမို ဖိအားေပး ခံလာရသည္။

 စပါး စိုက္ပ်ိုးခ်ိန္ စပါးခင္း ထဲတြင္ အလုပ္ရႈပ္ေနေသာ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝွမ္းရွိ ဖားလိတ္ဝ ရြာမွ ေယာကၤ࿿်ား မိန္းမမ်ားPhoto from  and Food Security Trust Fund (LIFT), published 17 May 2016. Copyright LIFT, non-commercial.

ျမန္မာနိုင္ငံ သည္ အေရွ့ေတာင္အာရွတြင္ အျကီးဆံုး နိုင္ငံျဖစ္ျပီး လူဦးေရ၏ ၇၀ ရာခိုင္နႈန္းမွာ စိုက္ပ်ိုးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိေျကာင္းသိရသည္။1 ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိုးနိုင္သည့္ ေျမယာေျမမ်ား မွာ နိုင္ငံနယ္နမိတ္ နွင့္ နွိုင္းယွဉ္ပါက အလြန္ နည္းပါးျပီး ၁၉ ရာခိုင္နႈန္းသာ ရွိေျကာင္းသိရသည္။2 တခ်ိန္က အာရွတြင္ အျကီးမားဆံုး ဆန္စပါး တင္ပို့သည့္ နိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ျပီး စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ုပ္ခဲ့သည့္ နွစ္မ်ားအေတာအတြင္းတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ထုတ္လုပ္မူ့ က်ဆင္းခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ တြင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ေျပာင္းလဲမူ နွင့္ ေျမယာနွင့္ ပတ္သတ္သည့္ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူမ်ား စီးဝင္ေရာက္ရွိလာမူမ်ား က လယ္ယာစိုက္ပ်ိုးေရး အား ခ်ိန္းေျခာက္ေနလွ်က္ရွိပါသည္။ ေျမယာ အသံုးျပုမူမ်ားမွာ ဆန္စပါးေပါျကြယ္ဝသည့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသ၊ အလယ္ပိုင္း အပူပိုင္းေျခာက္ေသြ့ဇုန္ နွင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား ကို မွီတင္းေနထိုင္သည့္ ေရွြ့ေျပာင္းေတာင္ယာ စိုက္ပ်ိုးသည့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား ျကားတြင္ အမ်ိုးမ်ိုး ကြဲျပားျခားနားပါသည္။ အဆိုပါ ေဒသမ်ားသည္ ယခုအခါ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ မ်ားနွင့္ ပဋိပကၡ အသစ္မ်ားကို ျဖစ္ပြားေစသည့္ ေျမယာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရ ေနရာ အမ်ားအျပား နွင့္ သဘာဝ သယံဇာတ ထုတ္ယူသည့္ စီမံကိန္းမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။3

ေျမယာမူဝါဒ နွင့္ စီမံခန့္ခြဲျခင္း

ျမန္မာနိုင္ငံ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ (၂၀ဝ၈) က ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုင္မူ အတြက္ အခြင့္ေရး ေပးထားရာ အဆိုပါ ေျမယာမ်ား အား ထိန္းသိမ္းသည့္ အေနျဖင့္ အစိုးရသည္ ေျမယာအားလံုးနွင့္ သဘာဝ သယံဇာတ အားလံုး၏ အဆံုးစြန္ဆံုး ပိုင္ရွင္ ျဖစ္ျပီး စီးပြားေရး အင္အားစုမ်ားက အစိုးရပိုင္ သဘာဝ သယံဇာတမ်ား ထုတ္ယူမူနွင့္ အသံုးျပမူမ်ားအား ျကီးျကပ္ကြပ္ကဲ မည္ ျဖစ္သည္။4 ေျမယာစီမံခန့္ခြဲ အုပ္ခ်ုပ္မူ ဥပေဒ (၃၀)ေက်ာ္ ရွိျပီး ယင္းတို့ထဲမွ အခ်ို့မွာ ၁၉ ရာစုနွစ္ ျဗိတိသွ် ကိုလိုနီ လက္ထက္ ကတည္းက ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒမ်ားျဖစ္သည္။ အနည္းဆံုး အစိုးရ ေအးဂ်င္စီ ၂၀ မွ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္နွင့္ ျပည္နယ္ အဆင့္ နွစ္ခုစလံုးတြင္ ရႈပ္ေထြးေသာ ပံုစံ အမ်ိုးမ်ိုးျဖင့္ ေျမယာကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ပတ္သတ္ လွ်က္ရွိပါသည္။5 တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု ေဒသမ်ားတြင္ ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ားနွင့္ စစ္တပ္အရာရွိမ်ားသည္ ေျမယာ မူဝါဒမ်ားအေပၚ သိသိသာသာ ဩဇာလွြမ္းမိုးမူ မ်ားရွိရာ ဥပမာအားျဖင့္ ကရင္ အမ်ိုးသား အစည္းအရံုး၌ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက အသိအမွတ္ ျပုထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း ゞင္း၏ ကိုယ္ပိုင္ ေျမယာ အသံုးျပုျခင္းဆိုင္ရာ မူဝါဒနွင့္ မွတ္ပံုတင္ျခင္း လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား ရွိေန ပါသည္။6

တြံေတးျမို့နယ္ အိမ္ျကီး ေက်းရြာ အဓိက လမ္းမျကီးေဘးရွိ စပါးခင္းကြက္မ်ား Photo from San Thein, Gret Land Tenure Study Team, published 19 May 2016. Copyright LIFT, non-commercia

ေျမယာစီမံခန့္ခြဲမူတြင္ ေျမနိမ့္ စိုက္ပ်ိုး ေျမမ်ားအတြက္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိုးေရးနွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ျကီးဌာန နွင့္ ကုန္းျမင့္ သစ္ေတာ ေျမမ်ားအတြက္ သဘာဝ သယံဇာတနွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ျကီးဌာန တို့ အျကား တာဝန္မ်ား ခြဲျခားထားပါသည္။ လူေနအိမ္ေျမ မ်ားအတြက္မူ ျမို့အဆင့္ စီမံခန့္ခြဲပါသည္။ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္တြင္ ဖြဲ့စည္းခဲ့သည့္ သဘာဝ သယံဇာတနွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ျကီးဌာန အပါအဝင္ ဥပေဒ အသစ္မ်ား ျပဌာန္းခဲ့ျပီး အဖြဲ့အစည္းအသစ္မ်ား ဖြဲ့စည္းခဲ့ ရာ လွ်င္ျမန္သည့္ နိုင္ငံေရး အကူးအေျပာင္း က တိုင္းျပည္အား စီမံခန့္ခြဲရာတြင္ မနိုင္ဝန္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။7 ၂၀၁၂ ခုနွစ္တြင္ ျပဌာန္းခဲ့ သည့္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္နွင့္ ေျမရိုင္း မ်ား စီမံခန့္ခြဲေရး ဥပေဒ၊ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ့ ဥပေဒ နွင့္ လယ္ယာေျမ ဥပေဒ မ်ားအားလံုးမွာ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ တိုးတက္ရန္၊ အျကီးစား ေျမယာ အသံုးခ်မူ မ်ားအား အားေပးအားျမွောက္ျပုရန္နွင့္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိုးေရး ဝင္ေငြျမွင့္တင္ရန္ တို့ အတြက္ ပံုစံ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။8အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားသည္ အေသးစား လုပ္ကိုင္သည့္ လယ္သမားမ်ား၏ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မူ လံုျခံုေရးထက္ ရင္းနွီးျမွပ္နွံသူမ်ား၏ အက်ိုးစီးပြားအား ေထာက္ပံ့ရန္၊ ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္သူမ်ား ပံုမွန္ စိုက္ပ်ိုးေနေသာ သို့မဟုတ္ အလွည့္က် (ရာသီစာသီးနွံ) စိုက္ပ်ိုးေနေသာ လစ္လပ္ ေျမ သို့မဟုတ္ ပလပ္ ထားသည့္ ေျမယာမ်ားအား သိမ္းဆည္းရန္ သို့မဟုတ္ ျပန္လည္ ခြဲေဝရန္ ျဖစ္သည္ဟု ေဝဖန္ခဲ့ျကပါသည္။9

၂၀၁၆ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီတြင္ (ျပည္ေထာင္စု ျကံ့ခိုင္ေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရး ပါတီ လက္ထက္) လွြတ္ေတာ္က ျပည္သူ လူထုျကား က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ ေဆြးေနြးလွ်က္ရွိသည့္ အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္အား အတည္ျပုခဲ့သည္။ အဆိုပါ မူဝါဒ သစ္သည္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားနွင့္ ကိုက္ညီမူရွိရန္နွင့္ ေျမယာ ဥပေဒ အသစ္ ဖြ့ျံျဖိုးေရးအတြက္ လမ္းညွြန္ျပသရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။10 အဆိုပါ မူဝါဒ တြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္း မ်ားနွင့္ က်ား မ တန္းတူေရး ကို ထည့္သြင္း စဉ္းစားထားျပီး ေျမယာအနည္းငယ္ တြင္လုပ္ကိုင္သူမ်ားနွင့္ ေျမယာမဲ့ သူမ်ားအတြက္ သာတူညီမွ် ေျမယာ အသံုးခ်ခြင့္ ကို အာမခံထား သည္။ 11 ရပ္ရြာလူထု အက်ိုးစီးပြားကို ေက်ာ္ျပီး ရင္းနွီးျမွပ္နွံသူမ်ား ကိုသာ မ်က္နွာသာ ေပးထားသည့္ အဆိုပါ အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္ အား တိုင္းရင္းသား အဖြဲ့အစည္းမ်ား အပါအဝင္ ေဝဖန္မူမ်ား ရွိေနစဉ္တြင္ အခ်ို့ေသာ လူထုအေျချပု အဖြဲ့အစည္းမ်ားနွင့္ အလႈရွင္ မ်ားက အဆိုပါ မူဝါဒ သစ္ ၏ ညွိနွိုင္းတိုင္ပင္ျခင္း လုပ္ငန္းစဉ္ နွင့္ ေအာက္ေျခလူတန္းစားမ်ားအတြက္ ေရွ့ရူ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ားအေပၚ ခ်ီးမွြမ္းခဲ့ျကသည္။ 12 ထိုကဲ့သို့ အျငင္းပြားမူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နွင့္ တာဝန္ခံ မူရွိ ေစရန္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဥပေဒမ်ား ျကီးျကပ္မူ ေကာ္မတီမ်ားအျဖစ္၊ ေရွးဦးစြာ က်န္ရွိေနေသးသည့္ ေမးခြန္းမ်ားမွာ ဘယ္လိုမူဝါဒ အေကာင္အထည္ ေဖၚလိမ့္မလဲ နွင့္ ဆက္စပ္အဖြဲ့အစည္းမ်ားက မည္သို့ လက္ခံလိမ့္မလဲ ျဖစ္သည္။13၂၀၁၆ ခုနွစ္ ေမလတြင္ အမ်ိုးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ုပ္ အစိုးရသစ္သည္ ေျမယာ သိမ္းဆည္းခံရျခင္းမ်ားနွင့္ လက္လြတ္ဆံုးရံႈးမူမ်ား၏ ရႈပ္ေထြးမူမ်ားအား ေျဖရွင္းရန္ရည္ရြယ္ျပီး သိမ္းဆည္းခံ ေျမယာမ်ားနွင့္ အျခား ေျမယာမ်ားေပၚ ျပန္လည္စမ္းစစ္ျခင္း ဗဟိုေကာ္မတီအား ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။14

ေျမယာ ျပႆနာ မ်ားအပါအဝင္ အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္ တိုင္ပင္ေဆြးေနြးမူ လုပ္ငန္းစဉ္ က ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ နိုင္ငံေရး ျပုလုပ္ရန္ ခြင့္ျပုသည့္ ေနရာလပ္မ်ား အျဖစ္ ထင္ဟပ္ လာခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေနရာမ်ား အား အရပ္ဖက္ လူမူအဖြဲ့အစည္းမ်ားလႈပ္ရွားမူမ်ားက ေျမယာအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ ေထာက္ခံအားေပးမူ့မ်ား ျပုရာတြင္ အသံုး ျပုခဲ့ျကသည္။ ေတာင္သူလယ္သမား အသင္းအဖြဲ့မ်ားနွင့္ အျခားေအာက္ေျခ အဖြဲ့အစည္းမ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ ေဒသ အသီးသီး တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။15 လယ္ယာေျမ အုပ္စု အား မတူကြဲျပားသည့္ အရပ္ဖက္ လူမူအဖြဲ့အစည္း အုပ္စုမ်ားျကား ညွိနွိုင္းသည့္ အခန္းက႑ဍ မွ ပါဝင္ရန္ လယ္ယာေျမအုပ္စုအား ၂၀၁၁ ခုနွစ္တြင္ ရန္ကုန္၌ ျပည္တြင္းနွင့္ နိုင္ငံတကာ NGO မ်ားနွင့္ သက္ဆိုင္သူ အသီးသီးက ဖြဲ့စည္းခဲ့ျကသည္။16

ေျမယာအမ်ိုးအစား ခြဲျခားမူ

နိုင္ငံေရး အကူးအေျပာင္း မတိုင္မီက ျမန္မာနိုင္ငံရွိ ေျမယာ အမ်ားစုမွာ ဓေလ့ ထံုးစံအရ သို့မဟုတ္ အလြတ္သေဘာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ျဖင့္သာ အမ်ားအားျဖင့္ ရွိခဲ့ျကသည္။ စာခ်ုပ္စာတမ္းမ်ားကို ျမို့နယ္ရံုးမ်ားတြင္ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ျက ေသာ္လည္း လူဦးေရ တဝက္နည္းပါးသာ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျကသည္။ စံခ်ိန္ထိန္းသိမ္းမူ နွင့္ ေျမပံုမ်ား သည္ မွန္ကန္ ျပည့္စံုျခင္း မရွိပဲ ေခတ္ေနာက္ေနက် ျပီ ျဖစ္ပါသည္။17 ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ေျမယာ ဥပေဒက မိရိုးဖလာ စပါးစိုက္ပ်ိုး ခဲ့ေသာ ခရိုင္အတြင္းရွိ ေတာင္သူမ်ားအဘို့ လွြဲေျပာင္းနိုင္ေသာ၊ အေမြဆက္ခံနိုင္ေသာ နွင့္ ေပါင္နွံနိုင္ေသာ ေျမယာ အသံုးျပု အာမခံ လက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေပးမည့္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သည္။18 ၂၀၁၄ ခုနွစ္ နွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ GRET ၏ ရွာေဖြေလ့လာမူ အရ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသရွိ နမူနာ ေျမပိုင္ရွင္ ၇၁ ရာခိုင္နႈန္းမွာ ေျမ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မ်ား ရရွိခဲ့သလို အပူပိုင္း ေျခာက္ေသြ့ဇုန္ ေဒသရွိ ေျမပိုင္ရွင္ ၈၀ ရာခိုင္နႈန္းမွာလည္း ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္မ်ား ရရွိခဲ့သည္။19 သို့ေသာ္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရရွိမူ နည္းပါးလွ်က္ ရွိသည္။ ေျမယာအေပၚ စိတ္ဝင္စားမူ ျမင့္မားသည့္ ေက်းလက္ေန အိမ္ေထာင္စုမ်ား၏ ၂၀ ရာခိုင္နႈန္းမွာ လယ္ယာေျမ ၆၉ ရာခိုင္နႈန္းအား ျကီးျကပ္ ကြပ္ လွ်က္ရွိျပီး ၂၀ ဟတ္တာ သို့မဟုတ္ ထို့ထက္ ပိုျပီးျကီးမားေသာ ေျမပိုင္ရွင္မ်ား၏ အေရအတြက္ တိုးပြားလွ်က္ရွိသည္။ ေျမယာမဲ့ အိမ္ေထာင္စုမ်ားမွာ ေဒသအသီးသီးတြင္ ခန့္မွန့္ေျခ ၂၀ မွ ၆၀ ရာခိုင္နႈန္းအတြင္း ရွိေျကာင္း သိရသည္။

ေအာက္ေဖၚျပပါ ဇယားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ စာရင္းအင္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဝန္ေဆာင္မႈမွ ေျမဧရိယာ အမ်ိုးအစားမ်ားကို ေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္သည္။

ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ “လယ္ယာေျမ” အျဖစ္သာ ေလွ်ာက္ထားနိုင္ျပီး သစ္ေတာေျမမ်ား သည္ ဓေလ့ ထံုးတမ္း အခြင့္ အေရးမ်ားတြင္ အက်ံုးမဝင္ ေျကာင္း သိရသည္။20 ေတာင္ယာအမ်ားစုနွင့္ စားက်က္ေျမမ်ားသည္ ေျမပံုနွင့္ ေဖၚျပထားျခင္း သို့မဟုတ္ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္း မရွိေပ။ ကုန္းျမင့္ေဒသမ်ားတြင္ ေျမယာအမ်ိုးအစား ခြဲျခားမူသည္ အစိုးရနွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား ၏ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡ မ်ားအျကား ျပည္သူမ်ား အျကိမ္ျကိမ္ ေျပာင္းေရွြ့မူမ်ားကို ျဖစ္ေစ သျဖင့္ ရႈပ္ေထြးလွ်က္ ရွိပါသည္။21ကုန္းျမင့္ေဒသတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ နွင့္ အပူပိုင္းတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားေလာက္ ေျမယာနွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိျခင္း မရွိေခ်။

ဓေလ့ထံုးတမ္း အခြင့္အေရးမ်ားအား အနက္အဓိပၸါယ္ ရွင္းလင္းစြာ ဖြင့္ထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား မပါဝင္ ပဲ ဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒနွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ကို အထပ္ထပ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္တြင္ ပထမဆံုးအျကိမ္ တရားဝင္အသိအမွတ္ျပုခဲ့သည္။ 25 အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္တြင္ ေဒသခံ လူမူ အသိုင္းအဝိုင္းမွ အသိအမွတ္ ျပုထားေသာ တရားဝင္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မူ အခြင့္အေရးမ်ား အား အသိအမွတ္ျပု ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျပီး ဥပေဒမ်ားနွင့္ အညီ မွတ္ပံုတင္ျကရမည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။22 ဤသည္ က FAO ၏ ပြင့္လင္းအရင္းအျမစ္ မိုဘိုင္း အပလီေကးရွင္း ကဲ့သို့ အထူးျပု ေျမပံု ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား ရရွိျခင္းသည္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေခ်ာေမြ့ေစ သည္ျဖစ္ရာ ေျမပံုနွင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ရရန္ ျကိုးပမ္းအားထုတ္ သည့္ အသိုက္အဝန္းအား စိတ္ဝင္စားေစရန္ လံႈ့ေဆာ္ေပးပါသည္။ 23

အမ်ိုးသား ေျမယာအသံုးျပုမူ မူဝါဒ သစ္ ၏ လုပ္ငန္းစဉ္မ်ားတြင္ အစိုးရသည္ နည္းပညာ ပံ့ပိုးမူ့၊ UNHABITAT ၏ ေျမယာ အုပ္ခ်ုပ္မူနွင့္ စီမံခန့္ခြဲမူ အစီအစဉ္ Land Administration and Management Program (LAMP) နွင့္ LIFT အဖြဲ့အစည္း ကဲ့သို့ အလြႉရွင္ အမ်ိုးမ်ိုး၏ ရန္ပံုေငြ မ်ား ရရွိပါသည္။ ေျမယာအုပ္ခ်ုပ္ေရးသို့ အျခားအလႈရွင္မ်ားတြင္ USAID နွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးနွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဆြစ္ ေအဂ်င္စီ (SDC) တို့ ပါဝင္ပါသည္။24 ဆြစ္ေအဂ်င္စီသည္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ကတည္းမွ Bern တကၠသိုလ္၏ ဖြံ့ျဖိုးေရးနွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး စင္တာ နွင့္ လယ္ယာကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပြင့္လင္းမူ ျဖစ္ေစသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ရွာေဖြနိုင္သည့္ OneMap စီမံကိန္း စတင္ရန္ ျပုလုပ္ေနသည့္ လယ္ယာေျမ အဖြဲ့မ်ားအား ေငြေျကး ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ပါသည္။25

ေျမယာလွြဲေျပာင္းျခင္းနွင့္ လူထုအား ေျမယာ ငွားရမ္းျခင္း

၂၀၁၂ ခုနွစ္တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ သည့္ ဗဟို ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္နွင့္ ေျမရိုင္း မ်ား စီမံခန့္ခြဲေရး ေကာ္မတီ ၏ တာဝန္မွာ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္မ်ားအား ျပည္တြင္းနွင့္ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွပ္နွံသူမ်ား ထံသို့ နွစ္ (၃၀)မွ နွစ္ (၇၀) ကာလ အသံုး ျပုနိုင္ရန္ လွြဲေျပာင္းေပးရန္ျဖစ္သည္။ အျခားေကာ္မတီ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ ေကာ္မရွင္သည္ လည္း နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွပ္နွံ သူမ်ားအား ေျမယာ လွြဲေျပာင္း ေပးအပ္ ရန္ တာဝန္ယူထားရသည္။26 စီးပြားေရး အဖြင့္ပြဲနွင့္ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ ျမွင့္တင္ေရး ၏ လက္ရွိအေျခအေနကို ထင္ဟပ္ရန္ အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားကို ျဗိတိသွ် ကိုလိုနီ ေခတ္ထံုးတမ္း အစဉ္အလာ ယူ ၁၉၈၄ ေျမယာ သိမ္းမူအက္ဥပေဒမွ “အမ်ားျပည္သူအတြက္ ရည္ရြယ္ေသာ” “စြန့္ပစ္ေျမ” ကို နိုင္ငံနွင့္ သင့္ေလ်ာ္မူ ရွိေအာင္ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ထားသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ ေျမယာမ်ား၏ ၂၀ ရာခိုင္နႈန္းအား ေျမယာလုပ္ပိုင္ခြင့္ ခြင့္ျပုေပးခဲ့ျပီး ျဖစ္ကာ ေျမယာအားလံုး၏ ၇.၅ ရာခိုင္နႈန္း (ဟတ္တာ ငါးသန္း) အား နိုင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွပ္နွံသူမ်ားနွင့္ အက်ိုးတူ ရင္းနွီးျမုပ္နွံသူမ်ားအား ေပးခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။27

Source: Myanmar Information Management Unit. Created by ODI June 2016. Licensed under CC BY-SA 4.0. Explore the data.

ေျမယာ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ၏ အျမင့္ဆံုး ေကာက္ေျကာင္း ဥပမာမ်ားတြင္ ဂ်ပန္၊ ထိုင္းနွင့္ တရုတ္တို့မွ အသီးသီး ေငြေျကး ေထာက္ပံ့ေပးထားသည့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ သံုးခု ရွိပါသည္။28 ထိုအထဲမွ တစ္ခုတည္းသာ ဖြင့္နိုင္ခဲ့ေသးေသာ္လည္း လက္ရွိ အမ်ိုးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ုပ္ အစိုးရမွ အဆိုပါ စီးပြားေရး ဇုန္မ်ားအား ဆက္လက္ ပံ့ပိုးေပးသြားမည္ ဟု ကတိ ျပုထားသည္။ ျပင္ပ အစီရင္ခံစာမ်ားအရ စီးပြားေရး ဇုန္မ်ားသည္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာ ဘာသာေရး လူမ်ိုးေရး တင္းမာမူမ်ားနွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ စိုးရိမ္မူမ်ား စသည့္ ေဒသခံ အတိုက္အခံမ်ား၏ အနၱရယ္နွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေျကာင္း သိရသည္။29ေရနံနွင့္ သဘာဝ ဓါတ္ေငြ့ ပိုက္လိုင္း၊ သတၱုတြင္းနွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဆည္မ်ား ကဲ့သို့ ေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ အျကီးစား သယံဇာတ ဖြံ့ျဖိုးေရး စီမံကိန္းမ်ား တြင္လည္း ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူ မ်ား ျပုလုပ္ ေျကာင္း သိရသည္။ သယံဇာတ ထုတ္ယူမူတြင္ မ်ားစြာ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမူသည္ အေရွ့နွင့္ အေရွ့ေတာင္အာရွရွိ အျခားနိုင္ငံမ်ားမွ အစိုးရပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွ အကုန္လံုး သို့မဟုတ္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္သည္။30



သီလဝါ ဆိပ်ကမ်း။ . Photo by Harry and Rowena Kennedy, Flickr, taken 13 February 2015. Licensed under CC BY-NC-ND 2.0.


လူမူ အသိုင္းအဝိုင္းအတြက္ စိုက္ပ်ိုးေရးနွင့္ သစ္ေတာေျမမ်ား အား ခ်န္လွပ္ထားရန္ ေနာက္ထပ္ က်ယ္ျပန့္သည့္ အေျကာင္း ရင္း မွာ ေျမျမွပ္မိုင္း ျပႆနာျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျမို့နယ္ေပါင္း ၃၃၀ ရွိသည့္ အနက္ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းနယ္စပ္ အနီးရွိ ၅၆ ျမို့နယ္တြင္ ေနထိုင္သည့္ လူဦးေရ အနည္းဆံုး ငါးသန္း ခန့္မွာ မိုင္းေျကာင့္ ထိခိုက္မူမ်ား ရွိေျကာင္း သိရသည္။ 31 နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္းမ်ားက အဆိုပါ မရွင္းလင္းရေသးသည့္ ေဒသမ်ားသို့ ကန့္သတ္နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ စစ္တမ္းမ်ား ေကာက္ယူခဲ့ေသာ္လည္း ယေန့အထိ ေျမယာရွင္းလင္းေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္မူ မရွိေသးေပ။32

ေျမယာ အျငင္းပြားမူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္

ျမန္မာနိုင္ငံ ၏ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလအတြင္း ယခင္နွင့္ မျကာေသးမီ ကာလ က စစ္တပ္၊ အစိုးရ နွင့္ ၄င္းတို့၏ စီးပြားေရး မဟာ မိတ္မ်ား က ေျမယာ ရယူမ်ားမ်ား နွင့္ ဆက္စပ္ျပီး ေျမယာ ပဋိပကၡမ်ား ျမင့္တက္ လွ်က္ရွိသည္မွာ မ်က္ျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၂ ခုနွစ္တြင္ ဖြဲ့စည္းခဲ့ေသာ လွြတ္ေတာ္ေကာ္မတီ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ နိုဝင္ဘာလ အထိ ေျမယာ အျငင္းပြားမ်ားနွင့္ ပတ္သတ္ သည့္ အေျကာင္း တိုင္ျကားခ်က္ ၁၇၀ဝ၀ ခန့္ ရရွိခဲ့သည္။33

Ref;https://opendevelopmentmyanmar.net/my/topics/land/#%e1%80%99%e1%80%bc%e1%80%b1%e1%80%9a%e1%80%ac%e1%80%99%e1%80%b0%e1%80%9d%e1%80%ab%e1%80%92-%e1%80%94%e1%80%be%e1%80%84%e1%80%b7%e1%80%ba-%e1%80%85%e1%80%ae%e1%80%99%e1%80%b6%e1%80%81%e1%80%94%e1%80%b7