Sat, Apr 7, 2012 at 3:58 AM
ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးရင္လည္း BP တက္ႏုိင္ေတာ့ ေရွာင္ခုိင္းတာကုိ နားလည္ေပမယ့္ ေသြးဖိအား က်ေစမွာကုိလည္းေရွာင္ ဆုိတာကုိ နည္းနည္း ေရာသြားလုိ႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Viagra လိုေဆးေတြက ကုသတဲ့အထဲမွာပါေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ အရင္ကထင္တာက Sex စိတ္က ႏွလုံးကုိ ပုိပင္ပန္းေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ခဲ့တာ။ ဒါဆုိရင္ Sex က ႏွလုံးအတြက္ ေကာင္းတဲ့ေနရာ ရွိႏုိင္တာေပါ့ေနာ္။ သိခ်င္တာႏွစ္ခုက (၁) ေရကူးရင္ Hypertension အတြက္ ဘယ္လုိ ေရွာင္က်ဥ္သင့္ပါသလဲ။ (၂) Masturbation နဲ႔ Hypertension ကုိ ဆက္စပ္မႈရွိမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္သင့္တဲ့ အႀကိမ္ အေရအတြက္။ ကၽြန္ေတာ့္ BP က 110/70 ပါ။ Wt = 62 Kg ပါ။ အသက္က ၂၆ ပါ။
ယခုအခါ ကမၻာတစ္ဝန္း ျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆံုး ေရာဂါမ်ား စာရင္းႏွင့္ လူသိလည္း မ်ားေသာ ေရာဂါမ်ား ထဲတြင္ “ေသြးတိုးေရာဂါ”သည္ တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
ေသြးတိုးေရာဂါသည္ အခ်ိန္အခါ၊ အရပ္ေဒသ၊ ဆင္းရဲခ်မ္း သာလူတန္းစားမေရြးတြင္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ၿပီး ျဖစ္ပြားလာပါက ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာ ဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ေလသင္တုန္းျဖတ္ ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္၍ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ စြမ္း ေဆာင္မႈအား နည္းျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ပြားေစ၍ အသက္ အႏၱရာယ္ကိုပါ စိုးရိမ္ရသျဖင့္ “အသက္ႏွင့္နီး ေသာေရာဂါ” ဟု လည္းေကာင္း၊ ေရာဂါျဖစ္ခါစ ကာလတြင္ သိသာေသာ လကၡဏာမျပဘဲ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္ကို စနစ္တက် တိုင္းတာ စစ္ေဆး ၿပီးမွ သိရွိႏိုင္သည့္အတြက္ “အသံတိတ္ လူသတ္သမား (Silent Killer)”ဟုလည္းေကာင္း ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။ ယင္းေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေရွ႕တိုင္း၊ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာႏွစ္ရပ္စလံုးမွ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ေရးသားျပဳစု ခဲ့ၾကသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ သုေတသန စာတမ္းမ်ားမွ ျပည္သူမ်ား ေယဘုယ် သိရွိနားလည္ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္မည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ထုတ္ႏုတ္ လ်က္ ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတစ္ရပ္ အျဖစ္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ရန္ ေရးသားတင္ျပမည္ ျဖစ္ပါသည္။
[B]ေသြးတိုး ေရာဂါ ဆိုတာ[/B] (တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အရ ဖြင့္ဆိုပါလွ်င္) ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေသြးမ်ား တိုးပြားလာျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဝါေယာဓာတ္ဟူေသာ ဖြဲ႕စည္း၊ ဖံုးပတ္၊ မိတ္ဖြဲ႕၊ ယိုစီး သက္ေလ်ာ သည့္ သဘာဝရွိေသာ ေသြးကို တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ေျပာင္းျခင္း၊ ေရႊ႕ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခု လံုးကို ပ်ံ႔ႏွံ႔ေအာင္ လွည့္ပတ္ေစ ရာတြင္ ပူ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္အစာမ်ား စား ေသာက္မႈမ်ားသည့္ အတြက္ ပူတက္ ပိတ္ၿပီး ေလညႇပ္၍ တိုးတိုက္ရေသာ ေရာဂါႏွင့္ ေအး၊ ခ်ိဳ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္အစာမ်ား စားေသာက္မႈမ်ားသည့္အတြက္ ေအးသက္ပိ္တ္ၿပီး ေလအား နည္းကာ အပိတ္အဆို႔ခံ မတိုးႏိုင္/တိုးႏိုင္ တေရြ႕ ေရြ႕ ေရြ႕လ်ားေနသည့္ ေလအေနျဖင့္ ကုပ္ဆက္ဦးေခါင္းတို႔ကိုပင္ မထမ္းႏိုင္ ဘဲ ေလးေနသည့္ ေရာဂါတို႔ကုိ ေသြးတိုးေရာဂါဟု ဖြင့္ဆိုပါသည္။ တစ္ နည္းဆိုေသာ္ ဝါေယာဓာတ္ အထက္ ေဆာင္၍ အာေပါဓာတ္ ခိုက္ျခင္းကို ျဖစေ္ ပၚေစသည့္ ေလတိုးေရာဂါ ဝါ ေယာဓာတ္ေဆာင္ေရာဂါပင္ျဖစ္သည္။ (အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာ အရ ဖြင့္ဆို ပါလွ်င္) ေသြးတိုးေရာဂါ ဆိုသည္မွာ အသက္အရြယ္အလိုက္ မိမိတြင္ ရွိသင့္ေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ထက္ ပိုမိုမ်ားေနျခင္း၊ ေယဘုယ်အား ျဖင့္ အေပၚေသြး (စည္းခ်က္မွန္မွန္ ခုန္ေန ေသာ ႏွလံုးႂကြက္သားညႇစ္ေနစဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေသြးဖိအား) ၁၄၀ မီလီမီတာ ျပဒါးခ်ိန္ေအာက္ႏွင့္ ေအာက္ေသြး (စည္းခ်က္မွန္မွန္ခုန္ေန ေသာ ႏွလံုးႂကြက္သား ေျဖေလ်ာ့ေနစဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေသြးဖိအား) ၉၀ မီလီမီတာ ျပဒါးခ်ိန္ေအာက္ရွိေနျခင္း သည္ ရွိသင့္ေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ျဖစ္ ၿပီး ယင္းေသြးေပါင္ခ်ိန္ထက္ ပိုလာ လွ်င္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသည္ဟု ဖြင့္ဆိုပါသည္။
[B](၂) ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား [/B]ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အရ တင္ျပရလွ်င္ အေအးလြန္ကဲေသာ ေနရာတြင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေနထိုင္ ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ နည္းၿပီး ၿငိမ္သက္ေအးခ်မ္းစြာ ေနတတ္ျခင္း၊ အၿမဲတမ္း စိ္တ္ေသာက စိုးရိမ္ေၾကာင့္ ၾကမႈ ရွိျခင္း၊ မိမိစိတ္ကို ခ်ဳပ္တည္း တုပ္ေႏွာင္မႈမ်ားျခင္း၊ ေသြး ေၾကာကို ပိတ္ဆို႔ေစသည့္ အဆီအဆိမ့္စာမ်ား စားေသာက္မႈ လြန္ကဲျခင္း၊ အခ်ိန္အခါ မေရြး ေရခ်ိဳးေလ့ရွိျခင္း၊ အအိပ္အေန မ်ားျခင္း၊ ပူျပင္းေသာ ရာသီဥတုတြင္ အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ အေအးခံ လြန္းျခင္း၊ အငန္အရသာႏွင့္ ဆား ဓာတ္မ်ားလြန္ကဲသည့္ ငါးပိ၊ ငါး ေျခာက္၊ ငါးပိေထာင္း၊ ငံျပာရည္စသည့္ အစားအစာမ်ား လြန္ကဲစြာ စား ေသာက္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ဝၿဖိဳးမႈ လြန္ကဲျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး အေနာက္ တိုင္းေဆးပညာ႐ႈေထာင့္အရ တင္ျပရ လွ်င္ အသက္အရြယ္ႀကီး ရင့္လာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ ဝၿဖိဳးျခင္း၊ အဆီအဆိမ့္ ကိုလက္စထေရာလ္မ်ားေသာ အစား အစာမ်ား လြန္ကဲစြာ စားသံုးျခင္း၊ ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ပြားသူ မ်ိဳး႐ိုးရွိျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းျခင္း၊ ကိုယ္ စိတ္ဖိစီး မႈမ်ားျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာ ဂါရွိျခင္း၊ ႄပြန္မဲ့ဂလင္းေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ဆိပ္တက္ျခင္း၊ ေသြးခ်ိဳ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိျခင္း၊ အရက္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္း၊ ေသြးထဲတြင္ အဆီမ်ားလြန္ကဲစြာ ရွိျခင္း၊ ပဋိသေႏၶ တားေဆးမ်ား စားသံုးျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေသြးတိုးေရာဂါ အမ်ိဳးအစားမ်ား၊ လကၡဏာ ရပ္မ်ား၊ စားသံုးရန္ေဆးမ်ား ကို တိုင္းရင္းေဆးျဖင့္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ မိသားစုျပည္သူ႔က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ တင္ျပပါမည္။
(၃) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ အမ်ိဳးအစားမ်ား[/B]မွာ အေနာက္တိုင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အေနျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္း အရင္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ အခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အေနျဖင့္ အေအးေသြး တိုးႏွင့္ အပူ ေသြးတိုးဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။
(က) [B]အေအး ေသြးတိုး[/B]ဟူသည္ ႐ုပ္ခႏၶာဝၿဖိဳးသူမ်ား၌ ျဖစ္ပြားၿပီး အမ်ားအား ျဖင့္ အေအးအေၾကာင္း ခံလ်က္ေလေအးတက္ ၍ ေသြေအးပါ တက္ ျခင္းေၾကာင့္အေအး တက္ေရာဂါ ျဖစ္ပါ သည္။
(ခ)[B]အပူေသြးတိုး [/B]ဟူသည္ ႐ုပ္ခႏၶာပိန္ၿခံဳးသူမ်ား၌ ျဖစ္ပြားၿပီး အပူအေၾကာင္းခံလ်က္ ေလ ပူတက္၍ ေသြးပါပူၿပီးတက္ျခင္းေၾကာင့္ အပူတက္ေရာဂါ ျဖစ္ပါသည္။
(၄) [B]အေအး ေသြးတိုး၏ လကၡဏာရပ္မ်ား[/B]မွာ ႐ုပ္ေလးလံ ထိုင္းမႈိင္းျခင္း ၊ ဆီးၾကည္၊ ဆီးမ်ားျခင္း၊ ရင္မပူ၊ ေရမငတ္ျခင္း၊ ေခြ်းမထြက္ျခင္း၊ ေခြ်း ထြက္ပါက ေခြ်းနည္းျခင္း၊ အိပ္ေပ်ာ္ မႈမ်ားျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေႏြးျခင္း၊ ႏွလံုးတုန္ရင္ခုန္ျခင္း၊ စားေကာင္း ျခင္း၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေသြးလံုးႀကီးျခင္း၊ ဇက္ ေၾကာတက္ျခင္း၊ ဇက္ေလးျခင္း၊ မ်က္ စိမ်က္ေတာင္ေလးျခင္း၊ မူးေဝျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ႐ုပ္ေပါ့ပါးျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအး ျခင္း၊ ရင္ပူ၊ ေရငတ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေပၚပိုင္း ေခြ်းထြက္ျခင္း၊ စားေကာင္း အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၅) [B]အပူေသြးတိုး၏ လကၡဏာရပ္မ်ား[/B]မွာ ဆီးနည္း၊ ဆီးဝါျခင္း၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ မ်က္႐ိုး ကိုက္ျခင္း၊ ေျခဖဝါးလက္ဖဝါးနီျခင္း ႐ုပ္ေပါ့ ပါးျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအး ျခင္း၊ ရင္ပူ၊ ေရငတ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေပၚပိုင္း ေခြ်းထြက္ျခင္း၊ စားေကာင္း အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၆) [B]အေအးေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ ေဆး အေအးေသြးတိုးေရာ ဂါအတြက္ ပထမေဆးအျဖစ္ နႏြင္းခါး မႈန္႔ နံနက္/ည ၂ ပဲသားခန္႔၊ ေရေႏြး ႏွင့္ (၃)ရက္ေသာက္ရပါမည္။ ဒုတိယေဆးအျဖစ္ သက္ရင္း႐ြက္အစို ၅က်ပ္ သားကို ေရ ၂၄ ေအာင္စဝင္ ပုလင္း ျဖင့္ တစ္ဝက္ပမာဏ ခန္းေအာင္ ျပဳတ္ၿပီး က်န္ ၁၂ ေအာင္စ ေရကို နံနက္/ည ၃ ရက္ ေသာက္ရပါမည္။ တတိယေဆးအျဖစ္ ျမင္းခြာရြက္ ၃ က်ပ္သားသတၲဳရည္ကို ၂ခြက္စာျပဳတ္ ၍ နံနက္/ည ၃ ရက္ ေသာက္ရပါ မည္။ ေဆးေသာက္ရန္ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္မ်ားမွာ ေရာဂါႏုလွ်င္ ပထမ ေဆးကို ၃ ရက္ေသာက္ပါက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ႏိုင္ပါသည္။ ေရာဂါအလတ္စားျဖစ္၍ ပထမ ေဆးကို ၃ရက္ေသာက္ၿပီးသည့္တိုင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္မက်လွ်င္ ဒုတိယေဆး ကို ထပ္မံၿပီး ၃ရက္ေသာက္ပါကေသြးေပါင္ခ်ိန္က်
(၇) [B]အေအးေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ အသီးအ႐ြက္မ်ားမွာ ေခြးေတာက္၊ ျမန္မာကုဣိဳ၊ ဥသွ်စ္ရြက္၊ ရဲယို၊ ျပည္ဝန္းညိဳ၊ ေၾကာင္ပန္းရြက္၊ ခံတက္၊ ႀကိတ္မွန္၊ ငါးရံ႕စတူ၊ ၾကာ ဟင္း၊ ဒန္႔သလြန္သီး/ရြက္စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၈) [B]အပူေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ေဆး အပူေသြးတိုးေရာဂါ အတြက္ ပထမေဆးအျဖစ္ ပထမ၃ရက္ နံနက္ပိုင္း ေရေႏြးပူပူ ၃ ေအာင္စတြင္ သံပရာရည္ ၁ေအာင္စ ေရာ၍ နံနက္ ၆ နာရီအခ်ိန္တိုင္း ေႏြးေႏြး ေသာက္ရပါမည္။ ဒုတိယ ေဆးအျဖစ္ ဒုတိယ ၃ရက္ နံနက္ ၆ နာရီႏွင့္ မြန္းလြဲ ၁နာရီအခ်ိန္တို႔တြင္ ေရေႏြးပူပူ ၅ ေအာင္စတြင္ သံပရာ ရည္ ၇ ေအာင္စဝက္ ႏွင့္ သၾကား လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းျဖင့္ ခ်ိဳခ်ဥ္ မွ် အရသာေပၚေအာင္ ေဖ်ာ္ၿပီး ေန႔စဥ္ ၃ရက္ ဆက္ေသာက္ရပါမည္။ တတိယ ေဆးအျဖစ္ တတိယ ၃ရက္ နံနက္၊ ည လယ္ပဒူရြက္ ၁၀ က်ပ္ သားကို ေရ ၃၀ က်ပ္သားႏွင့္ ျပဳတ္ ၍ တစ္ဝက္ခန္႔ အေအးခံၿပီး ေဆး (၃ရက္စာျဖစ္၍) ၃ရက္ ေသာက္ရပါ မည္။ ၄င္းေဆးမ်ား ေသာက္ေသာ္ လည္း ေသြးတိုးခ်ိန္ မက်ပါက အေၾကာေပါင္း တစ္ေထာင္ပင္ ပၪၥငါးပါး (အခ်ိဳ႕အရပ္ေဒသတြင္ ဖါးေၾကာပင္ဟုေခၚသည္) ၁၀ က်ပ္ သားကို ေရ ၃က်ပ္သားျဖင့္ ျပဳတ္၍ တစ္ဝက္ခန္႔ အေအးခံၿပီး နံနက္၊ ည (၃ ရက္စာျဖစ္၍) ၃ရက္ဆက္ေသာက္ ရပါမည္။ (က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာနတြင္ ၁၉၇၅ ႏွင့္ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မ်ားက မဟာ သိပၸံဘြဲ႕က်မ္းအတြက္ သုေတသနျပဳစု တင္သြင္းရာတြင္ အေၾကာေပါင္း တစ္ေထာင္ပင္၏ ေသြးတိုးက်ေစမႈ အာနိသင္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရေၾကာင္း ဖတ္႐ႈေလ့လာဖူးပါသည္။) အထက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ေသာက္သံုးပါက ေရာဂါသက္သာ ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါမည္။ သတိျပဳရန္မွာ -ေဆးေသာကၿ္ပီး ၃ရက္ျပည့္ေသာရက္တိုင္း ညအိပ္ရာ ဝင္လွ်င္ အပူေသြးတိုး၊ ဆီးဝမ္း၊ ေလမွန္ေဆးကို ၈ပဲသားခန္႔ ေသာက္ ရပါမည။္ အပူေူေသြြးးတိိုုုးး ဆီီးး၊ ဝမ္္းး၊ ေလမွန္ေဆးမွာ-မင္းကိုကာ၊ ေပြး ကိုင္း၊ မန္က်ည္းႏွစ္၊ သၾကား ၅ က်ပ္သားစီတြင္ မင္းကိုကာ၊ ေပြးကိုင္း ကို အမႈန္႔ျပဳ၍ မန္က်ည္းႏွစ္၊ သၾကား တို႔ျဖင့္ ေရာစပ္ၿပီး ညအိပ္ရာဝင္ ၈ ပဲသားခန္႔ ေရေအးျဖင့္ ေသာက္ေပး ပါ။ ဝမ္းေဖာေဖာသြားလိုက ၁က်ပ္ သားခန္႔ စားရန္ ျဖစ္ပါသည္။
(၉) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]ကို သက္သာေစေသာ နည္း မွာ မိုးနံျမစ္၊ ဘုမၼရာဇာ၊ ေဆးပုလဲ၊ ကန္႔ကလာ (ပၪၥ ငါးပါး)၊ ဧကရာဇ္ (အျမစ္၊ ပင္စည္)၊ ဆင္တံုးမႏြယ္ (ပင္စည္)၊ င႐ုတ္ခါး (ေခၚ) ေဆးခါးႀကီး စသည္တို႔ကို ဆတူ ပမာဏ ေရာစပ္၍ ေဆးျပား႐ိုက္ၿပီး တစ္ႀကိမ္ေသာက္လွ်င္ ေဆးျပား ၂ ျပားမွ ၃ ျပားႏႈန္းျဖစ္ေစ၊ အမႈန္႔ျဖစ္ ပါက ၂ပဲသားခန္႔ျဖစ္ေစ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး တစ္ေန႔ ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေသာက္ႏိုင္ၿပီး အေရးေပၚ ေသြးက်ေဆးအျဖစ္ ကန္႔ကလာ သို႔မဟုတ္ ေတာႏွမ္းကို ထန္းလ်က္ က်ိဳၿပီး အၾကမ္းပန္းကန္တစ္လံုး ပမာဏ ပူပူမႈတ္ေသာက္ပါက ေသြး တိုးက်ႏိုင္ပါသည္။ (တိုင္းရင္းေဆး ေကာင္စီဝင္ တိုင္းရင္းေဆးသမား ေတာ္ႀကီးတစ္ဦး တိုင္းရင္းေဆးသမား ေတာ္မ်ား ညီလာခံတြင္ တင္သြင္းခဲ့ ေသာ သုေတသနစာတမ္းပါေဆးနည္း ျဖစ္ပါသည္။)
(၁၀) [B]အပူေသြးတိုးေရာဂါ[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ အသီး၊ အ႐ြက္မ်ား ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊ ကြ်ဲေကာသီး၊ နာနတ္သီး၊ ကဗၺလာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သလဲသီး၊ စပ်စ္သီး၊ ဆီးေတာ္သီး၊ သရက္မရမ္း သီး၊ သံပရာတို႔ကို ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ ေသာက္သံုးႏိုင္ၿပီး မန္က်ည္းရြက္၊ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္၊ ကင္မလင္း၊ ကုလား ပဲ၊ ေခြးေတာက္ရြက္၊ မုန္လာဥ၊ မုန္ ညင္းခ်ဥ္၊ မုန္ညင္းခ်ဥ္ရြက္၊ ဥကန္ စြန္းရြက္၊ ေက်ာက္ဖ႐ံုသီး၊ ဘူးရြက္ ခ်ဥ္ရည္ခ်က္၍ စားႏိုင္ပါသည္။ အစာ လည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာအျဖစ္ ၾကက္ေပါက္ ၂၅ က်ပ္သား၊ ၃၀ က်ပ္သားခန္႔ တစ္ေကာင္ကို ျပဳတ္၍ သံပရာရည္ႏွင့္ ဆမ္းၿပီး ေသာက္ရ ပါမည္။
(၁၁) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]အတြက္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္ အစားအစာမ်ားမွာ အဆီအေစးမ်ားေသာ ငကြ်ဲ၊ ေပၚဆန္း ေမႊးအစရွိေသာ ဆန္မ်ား၊ ပတ္ဖြဲ႕ေစ တတ္ေသာ စားအုန္းဆီ၊ ပဲဆီ၊ ဘဲသား၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ ငါးဖယ္၊ ငါးဘက္၊ ငါးခံုးမ၊ ပုစြန္ဆိတ္၊ ပုဇြန္ လံုး၊ ပုစြန္ခ်ဥ္၊ ငါးသေလာက္၊ ကဘီလူး၊ ပဲငါးပိ၊ ပဲႀကီး၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ပိႏၷဲသီး၊ ဩဇာသီး၊ မာလကာသီး၊ ဒူးရင္းသီး၊ ဖ႐ံုသီး၊ ႐ံုးပတီသီး၊ ၾကက္ဟင္းခါးသီး၊ ေၾကာင္ လွ်ာသီး၊ မိႈအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ကၫႊတ္၊ အင္ဥ၊ နံနံပင္၊ စပလင္၊ မွ်စ္၊ မွ်စ္ခ်ဥ္၊ ပီေလာပီနံ၊ မဲဇလီရြက္၊ ေကာက္ညႇင္း၊ အုန္းႏို႔ပါေသာ မုန္႔အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပုန္း ရည္ႀကီး၊ လက္ဖက္၊ ခ်ိဳေသာ၊ ဆိမ့္ ေသာ၊ ဖန္ေသာအရသာရွိသည့္ အစားအစာမ်ား၊ ဆိုဒါပါေသာ အစား အစာမ်ား၊ နံျပား၊ ေခါက္ဆြဲ၊ ေပါင္မုန္႔၊ ေရခဲမုန္႔၊ ေခ်ာကလက္ႏွင့္ အငန္ အရသာ လြန္ကဲေသာ အစားအစာ မ်ားျဖစ္သည္။ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္၊ ဆားငန္သီး၊ ဆီးငန္သီး၊ စည္သြတ္အစားအစာမ်ား၊ မုန္လာဥနီ စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
(၁၂) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]မ်ားကို ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမ်ားမွာ အေအးလြန္ကဲေသာေနရာတြင္ ေန ထိုင္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ စိ္တ္ကို တည္ၿငိမ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ ျခင္း၊ ေမတၲာ ဘာဝနာပြားမ်ားျခင္း၊ သင့္ တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ျပဳျခင္း၊ (ဥပမာ-လမ္း ေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေဂါက္သီး႐ိုက္ျခင္း၊ ျခင္းလံုးခတ္ျခင္း) အဆီအေစး၊ အသား ဓာတ္မ်ား ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေလွ်ာ့စားျခင္း၊ ပူ ခါး ခ်ဥ္ စပ္ အရသာရွိ အစာမ်ားကို စားသံုး ျခင္း၊ သတိတရားအစဥ္ထားရွိျခင္း၊ အနားယူအပန္းေျဖျခင္း၊ အရက္ ေသာက္ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းႏွင့္ လက္ဖက္ရည္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ ပဋိသေႏၶ တားေဆးမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ တင္းတိမ္ ေရာင့္ရဲမႈရွိျခင္း၊ ေဒါသကို ထိန္းသိမ္းတားဆီးျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းက်န္းမာေရးကို ဂ႐ုျပဳေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ဆားကို ေလွ်ာ့စားျခင္း၊ အငန္ဓာတ္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ အတက္စာမ်ား၊ ေၾကက်က္ခဲေသာ အစားအစာ၊ ဆား ႏွင့္ ဆိုဒါပါသည့္ ေခါက္ဆြဲ၊ နံျပား၊ ကိတ္မုန္႔၊ ေဖ်ာ္ရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ေသာက္ျခင္းမ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ဒိန္ခဲမ်ား၊ ဝက္ဆီ၊ ေထာပတ္၊ အုန္း သီး၊ ေျမပဲဆီ၊ ဝက္သားႏွင့္ ျပဳျပင္ ထားသည့္ အသားမ်ား၊ အဆင္သင့္ စားႏိုင္သည့္ အစားအစာမ်ားႏွင့္ စက္႐ံုထုတ္ စည္သြတ္ဘူးမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ လတ္ ဆတ္ေသာ အသားႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္း ရြက္မ်ားကို စားသံုးျခင္း၊ ဆိုဒီယမ္မ်ား ပါဝင္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ အစား အစာမ်ားကို မသံုးစြဲျခင္း၊ မ်ိဳး႐ိုးထဲ တြင္ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေက်ာက္ ကပ္ေရာဂါရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေသြး ေပါင္ခ်ိန္ကို မွန္မွန္ခ်ိန္ရန္၊ ခႏၶာကိုယ္ ဝၿဖိဳးေနပါက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အဆီ အဆိမ့္ အခ်ိဳ ဆားႏွင့္ အငန္အရသာရွိေသာ အစား အစာမ်ားကို ေလွ်ာ့စား၍ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ သစ္သီးတို႔ကို စားျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
[B](၁၃) ေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သိရွိထားသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား[/B]
(က) ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ခႏၶာကိုယ္ ၀သူျဖစ္ေစ၊ ပိန္သူျဖစ္ေစ ႏွစ္ဦးစလံုး တြင္ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ျခင္း၊
(ခ) ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာမေရြး ျဖစ္ပြားႏိုင္ျခင္း၊
(ဂ) ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဇက္ေၾကာထိုးျခင္း မခံစားရေသာ္လည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိႏိုင္ျခင္း၊
(ဃ) ေသြးတိုးက်ေဆးတို႔ကို တတ္ကြ်မ္း သူေဆးပညာရွင္ (အေနာက္တိုင္း ေရာ၊ အေရွ႕တိုင္းေဆးပညာရွင္မ်ား) မ်ား၏ ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းသာ ေသာက္သံုးျခင္း၊
(င) ေသြးက်ေဆးအေနျဖင့္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရွိေသာ္လည္း လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး၏အသက္အရြယ္၊ ေရာဂါအေျခအေနမ်ား စသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး ေသာက္သံုးရမည့္ ေဆးမတူညီ ေၾကာင္း၊ မိမိေသာက္ေနသည့္ ေဆး ကို အျခားသူအား ေသာက္ေစရန္ လက္ဆင့္ကမ္းၫႊန္းျခင္း မျပဳမိရန္ လိုအပ္ျခင္း၊
(စ) မိမိတြင္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိမွန္း သိရွိၿပီးေနာက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ စနစ္တက် ကုသမႈ ျပဳျခင္း၊ ေဆးဝါးမ်ား မွန္မွန္သံုးစြဲပါက ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ဆင့္ပြား ေနာက္ဆက္ တြဲ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ႏွလံုးေသြး ေၾကာက်ဥ္းႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးျခင္း စသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ပြားမႈ အၱရာယ္အတြက္ မပူပင္ရ ေတာ့ျခင္း၊
(ဆ) ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို စနစ္တက် မွန္ မွန္ခ်ိန္ေပးရန္ (ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားထားျခင္း၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈရွိျခင္း၊ ကိုယ္ လက္မအီမသာ ျဖစ္ေနျခင္းႏွင့္ အေန စိမ္းေသာ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေရာက္ရွိ ေနျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါက တစ္ခဏတာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ျမင့္တက္ေစသျဖင့္) ေသြးေပါင္ခ်ိန္သည့္အခါတိုင္းတြ
(ဇ) ေသြးတိုးေဝဒနာရွင္တိုင္းသည္ ေဆးပညာရွင္ (အေနာက္တိုင္းေရာ၊ အေရွ႕တိုင္းပညာရွင္) တစ္ဦးဦးႏွင့္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ တိုင္ပင္ကာ ေသြးက် ေဆးမ်ား စားၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တိုင္းတာၾကည့္၍ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်သြား႐ံုျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ေပ်ာက္ သြားၿပီဟု ယူဆၿပီး အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ မဆင္မျခင္ ျပဳျခင္းမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို စနစ္တက် အခ်ိန္မွန္မွန္ ဂ႐ုျပဳစစ္ ေဆးသင့္ပါသည္။
(ဈ) ေသြးတိုး ေရာဂါရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေလနာ/သလိပ္ကပ္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂) (ေလမ်ိဳးရွစ္ ဆယ္ေဆး)၊ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ေလထိုးေလေအာင့္အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၃) (ဆားတစ္ဆယ့္တစ္ပါးေဆး)၊ သလိပ္ ပန္းနာအတြက္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး အမွတ္ (၄) (ပန္းနာ ခြ်ဲ ယိုင္ေဆး)၊ အပူငန္းဖ်ား၊ ခြ်ဲသလိပ္ေျခာက္နာဖ်ား အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၆) (ဟလိဒၵ စုဏၰငန္းေဆး)၊ ေခ်ာင္းဆိုး/အစာအိမ္ ေရာဂါအတြက္ စားသံုး ေသာ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၇) (ႏြယ္ခ်ိဳ ကဲေခ်ာင္းဆိုးလ်က္ဆား) မ်က္စိ၊ မီး ယပ္၊ ဒူလာေရာဂါမ်ားအတြက္ စား သံုးေသာ (ဆားေလွာ္ထည့္၍ ေဖာ္စပ္ ထားသည့္ တိုင္း ရင္း ေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ (၁၂-က) (စကၡဳပါလ ေဆး-၁)၊ အေအးပတ္ဖြဲ႕ေသာေရာဂါ မ်ားအတြက္ စားသံုးသည့္ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂၄) (ေလး ညႇင္းကလာပ္ ေဆး)၊ အစာမေၾက၊ အဖ်ား၊ အေအးပတ္ျခင္းအတြက္ စား သံုးသည့္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆး အမွတ္ (၂၅) (မတဲျမင့္မိုရ္ကုန္းေဆး)၊ ေသြးပုပ္ေလပုပ္ က်န္ေနျခင္းႏွင့္ ေလငန္းေရာဂါ အတြက္ စားသံုးသည့္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂၈) သက္ရင္းကလာပ္ေဆး) တို႔ကို မစားသံုးမိေစရန္ဂ႐ုျပဳရမည္ျဖစ္
သို႔ျဖစ္ပါ၍ ေသြးတိုးေရာဂါသည္ သိသာေသာ လကၡဏာမ်ား မျပဘဲ ျဖစ္ပြားႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိ၏ သက္ရွည္က်န္းမာေရးအတြက္ ေသြးတိုးရွိ၊ မရွိ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ (အႀကိမ္စိတ္ ၍ တိုင္းတာလွ်င္ ပို၍ ေကာင္းပါ သည္။) စနစ္တက် တိုင္းတာျခင္း၊ မိမိ၏ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ေဆးပညာရွင္ တစ္ဦး ဦးႏွင့္ အၿမဲတမ္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ လ်က္ မိမိ၏ ေန႔စဥ္ စားေသာက္ေန ထိုင္မႈပံုစံကို အထူးအေလးထား ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္သည့္ နည္းလမ္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လိုအပ္ပါက ေဆးမ်ား စနစ္တက် မွန္မွန္ကန္ကန္ စားသံုးျခင္းျဖင့္ လူ႔ သက္တမ္းကို တိုေစ၊ ျဖစ္ပြားမႈလည္း မ်ား၊ အျခားဆင့္ပြားေရာဂါမ်ားတို႔ ျဖစ္ေစတတ္သည့္ ေသြးတိုးေရာဂါ၏ အၱရာယ္မွ ကာကြယ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါ သည္။
Health Digestမွ
ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးရင္လည္း BP တက္ႏုိင္ေတာ့ ေရွာင္ခုိင္းတာကုိ နားလည္ေပမယ့္ ေသြးဖိအား က်ေစမွာကုိလည္းေရွာင္ ဆုိတာကုိ နည္းနည္း ေရာသြားလုိ႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Viagra လိုေဆးေတြက ကုသတဲ့အထဲမွာပါေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ အရင္ကထင္တာက Sex စိတ္က ႏွလုံးကုိ ပုိပင္ပန္းေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ခဲ့တာ။ ဒါဆုိရင္ Sex က ႏွလုံးအတြက္ ေကာင္းတဲ့ေနရာ ရွိႏုိင္တာေပါ့ေနာ္။ သိခ်င္တာႏွစ္ခုက (၁) ေရကူးရင္ Hypertension အတြက္ ဘယ္လုိ ေရွာင္က်ဥ္သင့္ပါသလဲ။ (၂) Masturbation နဲ႔ Hypertension ကုိ ဆက္စပ္မႈရွိမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္သင့္တဲ့ အႀကိမ္ အေရအတြက္။ ကၽြန္ေတာ့္ BP က 110/70 ပါ။ Wt = 62 Kg ပါ။ အသက္က ၂၆ ပါ။
ေရခ်ိဳးတာနဲ႔ BP ေသြးဖိအား ဆက္စပ္တာကို ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ထားတယ္။ Hypertension ေသြးတိုးေရာဂါသည္ေတြနဲ႔ ေသြးတိုး မရွိသူေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ ေလ့လာတယ္။ ေသြးတိုးရွိေနသူေတြမွာ ေရခ်ိဳးျပီးျပီးခ်င္း ေသြးဖိအား တက္လာျပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္း ျပန္က်တာ ေတြ႔ရတယ္။ ေရခ်ိဳးျပီးရင္ ေသြးတိုးကို ပံုမွန္ေရာက္ေစမွာ ခက္ခဲတာလဲ ေတြ႔ရေသးတယ္။
ေရခ်ိဳးလိုက္တာနဲ႔ ေသြးဖိအား ရုတ္တရက္တက္တာကေန
ေရခ်ိဳးလိုက္တာနဲ႔ ေသြးဖိအား ရုတ္တရက္တက္တာကေန
- Collapse during the bath သတိလက္လြတ္ျဖစ္r,f၊
- Brain anemia ဦးေႏွာက္ေသြးမဝျzpfr,f၊
- Heart attack ႏွလံုးေဖါက္ျပန္မႈ နဲ႔
- Blood vessel bursting ေသြးေၾကာေပါက္တဲ့ အႏၠရာယ္ေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွရင္ Stroke (စထုပ္ခ္) ရျပီး အသက္ကို ရန္ရွာႏိုင္တယ္။ ဒီေလ့လာမႈက အႏုတ္သေဘာျဖစ္တယ္။
ေရခ်ိဳးလို႔ ေသြးဖိအားတက္မွာကို ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ -
- အရက္ေသာက္ျပီး ေရမခ်ိဳးပါနဲ႔။ အရက္ေၾကာင့္ ေသြးဖိအား ျမန္ျမန္က်ေစတယ္။
- ေဆာင္းရာသီမွာ ေရခ်ိဳးခန္းကို အရင္ေႏြးလာေအာင္လုပ္ျပီးမွသာ ေရခ်ိဳးပါ။
- ေရသိပ္ပူတာ မခ်ိဳးပါနဲ႔။ ေရေႏြးနဲ႔ ၾကာၾကာမခ်ိဳးပါနဲ႔။
- လက္ေတြကို ေရခ်ိဳးကန္ရဲ႕ ေဘာင္ေတြေပၚမွာ တင္ထားရင္း ေရစိမ္ပါ။ ဒါမွ သတိလက္လြတ္ျဖစ္ရင္ ေရနစ္တာ မျဖစ္မယ္။
ေနာက္ေလ့လာမႈတခု -
Warm-water bath ေရေႏြးခ်ိဳးျခင္း နဲ႔ Sauna bath ေရေႏြးေငြ႔ခ်ိဳးနည္းေတြဟာ Congestive heart failure (CHF) ႏွလံုး အလုပ္မလုပ္တဲ့ေရာဂါ ရွိေနသူေတြနဲ႔ မသင့္ေလွ်ာ္ပါလို႔ နားလည္လက္ခံထားခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ Thermal vasodilation အပူခ်ိန္နဲ႔ ေသြးေၾကာက်ယ္ျခင္းကို စနစ္တက် ေလ့လာၾကည့္တယ္။ စမ္းသပ္မႈကို Dilated cardiomyopathy ႏွလံုးေရာဂါ ရွိေနသူ လူနာ ၃၄ ေယာက္ကို စမ္းသပ္ခဲ့တယ္။
အပူခ်ိန္ ၄၁ ဒီဂရီ-စီ မွာ ၁ဝ မိနစ္ၾကာ၊ တဝက္ထိုင္ အေနအထားနဲ႔ ေရပူခ်ိဳးခိုင္းတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးက Sauna အပူေငြ႔သံုး ေရခ်ိဳးနည္းနဲ႔ ၆ဝ ဒီဂရီ-စီ မွာ ၁၅ မိနစ္ၾကာ ပက္လက္ အေနအထား ေနခိုင္းတယ္။ ေသြးဖိအား၊ Electrocardiogram (အီးစီဂ်ီ)၊ Two-dimensional and Doppler echocardiograms (ဒေရာ့ပလာ-အက္ကိုဂရမ္)၊ Expiration gas ထုတ္ေလ နဲ႔ Intracardiac pressure tracings ႏွလံုးထဲရွိ ဖိအားတိုင္းစက္ေတြ ေရပူခ်ိဳးနည္းေတြအျပီး နာရီဝက္ၾကာအထိ တပ္ဆင္ထားတယ္။
- Systolic blood pressure ေသြးဖိအား အေပၚဂဏန္း သိသိသာသာေျပာင္းလဲမႈ မရွိဘူး။
- Diastolic blood pressure ေရပူခ်ိဳးသူေတြမွာ ေသြးဖိအား ေအာက္ဂဏန္း (p < 0.01) က်ျပီး၊ ေရေႏြးေငြ႔ခ်ိဳးသူေတြမွာ (p < 0.01) က်တယ္။
- Heart rate ႏွလံုးခုန္မွဳန္းက ၂ဝ-၂၅ တက္လာတယ္။
- CHF ႏွလံုးေရာဂါမ်ိဳး ရွိသူေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိေစတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။
- ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးရင္ BP ေသြးဖိအား က်ေစႏိုင္တာကို Acute hemodynamic effects ေခၚတယ္။ ရုတ္တရက္ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာ က်ယ္ေစျခင္း ျဖစ္လာလို႔ ေသြးဖိအားကို က်ေစတယ္။
ေရခ်ိဳးျပီးရင္ ေသြးတိုးကို ပံုမွန္ေရာက္ေစမွာ ခက္ခဲတာလဲဆိုတာက စမ္းသပ္မႈျပဳေနခ်ိန္မယ္ လူနာေတြရဲ႕ လည္ပင္းမွာ ေသြးဖိအားကို သိေနႏိုင္တဲ့ Sensor (ဆင္န္ဆာ) ကရိယာေလးက ေသြးဖိအားကို ထိန္းညွိမႈ လုပ္ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ Arteriosclerosis ေသြးေၾကာက်ဥ္းေနသူေတြအတြက္ (ဆင္န္ဆာ) ကေန ေကာင္းေကာင္း မသိေစႏိုင္ဘူး။ ကရိယာ တပ္ထားတဲ့ ေသြးေၾကာနံရံက ထူေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးဖိအား အရင္အေနျပန္ေရာက္ေစဘို႔ ခက္ခဲတာ ျဖစ္တယ္။
ေရပူစမ္းကို ကမာၻလွည့္ခရီးသြားေတြ လာေအာင္ ေၾကာ္ညာစာမွာေတာ့
“ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးတာဟာ ႏွလံုးခုန္တာ ပိုျမန္လာေစျပီး ေသြဖိအားလည္း က်ေစတယ္” လို႔ Mayo Clinic သုေတသနတခုကို ကိုးကားထားပါတယ္။ ေရရဲ႕ အပူေၾကာင့္ ေသြးေတြက ကိုယ္မ်က္ႏွာျပင္မွာ ပူေႏြးလာေအာင္ ႏွလံုးကေန အလုပ္ပို လုပ္ေပးမယ္။ ဒိေနာက္ ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစရာကေန ေသြးတိုးက်ေစမယ္လို႔ ရွွင္းလင္းခ်က္လဲပါတယ္။
သဘာဝေဆးနည္းထဲမွာ
ေသြးတိုးက်ေအာင္ Hot espom bath ေရေႏြးမွာ ဆားခါးထည့္ျပီး ေရခ်ိဳးခိုင္းတယ္။ အေမရိကန္ အိပ္ေမြ႔ခ်အသင္းက အေျပာအရ ေရေအးနဲ႔ ေရခ်ိဳးရင္ ေသြးတိုး က်ေစမယ္၊ ေသြးေၾကာထံုးတာ သက္သာေစမယ္၊ ေသြးေၾကာနံရံထူေနတာ သက္သာေစမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
Epsom salt ဆားခါး
• ဓါတုေဗဒလို Magnesium sulfate (MgSO4) ျဖစ္တယ္။ ေရခ်ိဳးရာမွာသံုးတတ္လို႔ Bath salts ေခၚတယ္။
• ေဆးကုရာမွာ ဆားခါးသံုးတာကို Flotation therapy လို႔ေခၚတယ္။ Epsom salts 1% w/v solution ကိုသံုးျပီး ထိေရာက္မႈကို ေလ့လာဘူးတယ္။
• ပါးစပ္ကေန Laxative or Osmotic purgative ဝမ္းႏႈတ္ေဆးအျဖစ္သံုးႏိုင္တယ္။
• ေသြးျပန္ေၾကာထဲထိုးေဆးအေနနဲ႔လဲ သံုးတယ္။ Eclampsia ေခၚတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ ေသြးဆိပ္တက္ေရာဂါမွာ သံုးတယ္။
• ကေလး လမေစ့ခင္ေမြးမွာကို တားဘို႔ရာလဲ သံုးတတ္တယ္။
• ဦးေႏွာက္ ထိခိုက္မိသူေတြလဲ ဦးေႏွာက္ေရာင္တာက်ေစဘို႔ သံုးႏိုင္တယ္။
• လိပ္ေခါင္းထြက္က်ေနျပီး ျပန္မဝင္ႏိုင္တာ၊ ကေလးငယ္ေလးေတြ စအုိကြ်ံက်ေနတာေတြအတြက္ ဆားခါးကို (ပါရာဖင္) အဆီနဲ႔ေရာျပီး ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ေဆးထည့္ေပးႏိုင္တယ္။
• Barium chloride poisoning အဆိပ္သင့္တာကို ေျဖေဆးအေနနဲ႔လဲ သံုးတယ္။
Dr. Tint Swe
Ref:yamunaclinic.org
က်န္းမာေရးတြက္ ဂ႐ုျပဳစရာ ေသြးတိုး ေရာဂါ |
ေသြးတိုးေရာဂါသည္ အခ်ိန္အခါ၊ အရပ္ေဒသ၊ ဆင္းရဲခ်မ္း သာလူတန္းစားမေရြးတြင္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ၿပီး ျဖစ္ပြားလာပါက ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာ ဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ေလသင္တုန္းျဖတ္ ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္၍ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ စြမ္း ေဆာင္မႈအား နည္းျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ပြားေစ၍ အသက္ အႏၱရာယ္ကိုပါ စိုးရိမ္ရသျဖင့္ “အသက္ႏွင့္နီး ေသာေရာဂါ” ဟု လည္းေကာင္း၊ ေရာဂါျဖစ္ခါစ ကာလတြင္ သိသာေသာ လကၡဏာမျပဘဲ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္ကို စနစ္တက် တိုင္းတာ စစ္ေဆး ၿပီးမွ သိရွိႏိုင္သည့္အတြက္ “အသံတိတ္ လူသတ္သမား (Silent Killer)”ဟုလည္းေကာင္း ေခၚေဝၚေလ့ရွိၾကသည္။ ယင္းေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေရွ႕တိုင္း၊ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာႏွစ္ရပ္စလံုးမွ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ေရးသားျပဳစု ခဲ့ၾကသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ သုေတသန စာတမ္းမ်ားမွ ျပည္သူမ်ား ေယဘုယ် သိရွိနားလည္ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္မည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ထုတ္ႏုတ္ လ်က္ ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတစ္ရပ္ အျဖစ္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ရန္ ေရးသားတင္ျပမည္ ျဖစ္ပါသည္။
[B]ေသြးတိုး ေရာဂါ ဆိုတာ[/B] (တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အရ ဖြင့္ဆိုပါလွ်င္) ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေသြးမ်ား တိုးပြားလာျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဝါေယာဓာတ္ဟူေသာ ဖြဲ႕စည္း၊ ဖံုးပတ္၊ မိတ္ဖြဲ႕၊ ယိုစီး သက္ေလ်ာ သည့္ သဘာဝရွိေသာ ေသြးကို တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ေျပာင္းျခင္း၊ ေရႊ႕ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခု လံုးကို ပ်ံ႔ႏွံ႔ေအာင္ လွည့္ပတ္ေစ ရာတြင္ ပူ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္အစာမ်ား စား ေသာက္မႈမ်ားသည့္ အတြက္ ပူတက္ ပိတ္ၿပီး ေလညႇပ္၍ တိုးတိုက္ရေသာ ေရာဂါႏွင့္ ေအး၊ ခ်ိဳ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္အစာမ်ား စားေသာက္မႈမ်ားသည့္အတြက္ ေအးသက္ပိ္တ္ၿပီး ေလအား နည္းကာ အပိတ္အဆို႔ခံ မတိုးႏိုင္/တိုးႏိုင္ တေရြ႕ ေရြ႕ ေရြ႕လ်ားေနသည့္ ေလအေနျဖင့္ ကုပ္ဆက္ဦးေခါင္းတို႔ကိုပင္ မထမ္းႏိုင္ ဘဲ ေလးေနသည့္ ေရာဂါတို႔ကုိ ေသြးတိုးေရာဂါဟု ဖြင့္ဆိုပါသည္။ တစ္ နည္းဆိုေသာ္ ဝါေယာဓာတ္ အထက္ ေဆာင္၍ အာေပါဓာတ္ ခိုက္ျခင္းကို ျဖစေ္ ပၚေစသည့္ ေလတိုးေရာဂါ ဝါ ေယာဓာတ္ေဆာင္ေရာဂါပင္ျဖစ္သည္။ (အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာ အရ ဖြင့္ဆို ပါလွ်င္) ေသြးတိုးေရာဂါ ဆိုသည္မွာ အသက္အရြယ္အလိုက္ မိမိတြင္ ရွိသင့္ေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ထက္ ပိုမိုမ်ားေနျခင္း၊ ေယဘုယ်အား ျဖင့္ အေပၚေသြး (စည္းခ်က္မွန္မွန္ ခုန္ေန ေသာ ႏွလံုးႂကြက္သားညႇစ္ေနစဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေသြးဖိအား) ၁၄၀ မီလီမီတာ ျပဒါးခ်ိန္ေအာက္ႏွင့္ ေအာက္ေသြး (စည္းခ်က္မွန္မွန္ခုန္ေန ေသာ ႏွလံုးႂကြက္သား ေျဖေလ်ာ့ေနစဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေသြးဖိအား) ၉၀ မီလီမီတာ ျပဒါးခ်ိန္ေအာက္ရွိေနျခင္း သည္ ရွိသင့္ေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ျဖစ္ ၿပီး ယင္းေသြးေပါင္ခ်ိန္ထက္ ပိုလာ လွ်င္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသည္ဟု ဖြင့္ဆိုပါသည္။
[B](၂) ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား [/B]ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အရ တင္ျပရလွ်င္ အေအးလြန္ကဲေသာ ေနရာတြင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေနထိုင္ ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ နည္းၿပီး ၿငိမ္သက္ေအးခ်မ္းစြာ ေနတတ္ျခင္း၊ အၿမဲတမ္း စိ္တ္ေသာက စိုးရိမ္ေၾကာင့္ ၾကမႈ ရွိျခင္း၊ မိမိစိတ္ကို ခ်ဳပ္တည္း တုပ္ေႏွာင္မႈမ်ားျခင္း၊ ေသြး ေၾကာကို ပိတ္ဆို႔ေစသည့္ အဆီအဆိမ့္စာမ်ား စားေသာက္မႈ လြန္ကဲျခင္း၊ အခ်ိန္အခါ မေရြး ေရခ်ိဳးေလ့ရွိျခင္း၊ အအိပ္အေန မ်ားျခင္း၊ ပူျပင္းေသာ ရာသီဥတုတြင္ အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ အေအးခံ လြန္းျခင္း၊ အငန္အရသာႏွင့္ ဆား ဓာတ္မ်ားလြန္ကဲသည့္ ငါးပိ၊ ငါး ေျခာက္၊ ငါးပိေထာင္း၊ ငံျပာရည္စသည့္ အစားအစာမ်ား လြန္ကဲစြာ စား ေသာက္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ဝၿဖိဳးမႈ လြန္ကဲျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး အေနာက္ တိုင္းေဆးပညာ႐ႈေထာင့္အရ တင္ျပရ လွ်င္ အသက္အရြယ္ႀကီး ရင့္လာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ ဝၿဖိဳးျခင္း၊ အဆီအဆိမ့္ ကိုလက္စထေရာလ္မ်ားေသာ အစား အစာမ်ား လြန္ကဲစြာ စားသံုးျခင္း၊ ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ပြားသူ မ်ိဳး႐ိုးရွိျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းျခင္း၊ ကိုယ္ စိတ္ဖိစီး မႈမ်ားျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာ ဂါရွိျခင္း၊ ႄပြန္မဲ့ဂလင္းေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ဆိပ္တက္ျခင္း၊ ေသြးခ်ိဳ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိျခင္း၊ အရက္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္း၊ ေသြးထဲတြင္ အဆီမ်ားလြန္ကဲစြာ ရွိျခင္း၊ ပဋိသေႏၶ တားေဆးမ်ား စားသံုးျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေသြးတိုးေရာဂါ အမ်ိဳးအစားမ်ား၊ လကၡဏာ ရပ္မ်ား၊ စားသံုးရန္ေဆးမ်ား ကို တိုင္းရင္းေဆးျဖင့္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ မိသားစုျပည္သူ႔က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ တင္ျပပါမည္။
(၃) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ အမ်ိဳးအစားမ်ား[/B]မွာ အေနာက္တိုင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အေနျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္း အရင္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ အခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းေဆးပညာ ႐ႈေထာင့္အေနျဖင့္ အေအးေသြး တိုးႏွင့္ အပူ ေသြးတိုးဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။
(က) [B]အေအး ေသြးတိုး[/B]ဟူသည္ ႐ုပ္ခႏၶာဝၿဖိဳးသူမ်ား၌ ျဖစ္ပြားၿပီး အမ်ားအား ျဖင့္ အေအးအေၾကာင္း ခံလ်က္ေလေအးတက္ ၍ ေသြေအးပါ တက္ ျခင္းေၾကာင့္အေအး တက္ေရာဂါ ျဖစ္ပါ သည္။
(ခ)[B]အပူေသြးတိုး [/B]ဟူသည္ ႐ုပ္ခႏၶာပိန္ၿခံဳးသူမ်ား၌ ျဖစ္ပြားၿပီး အပူအေၾကာင္းခံလ်က္ ေလ ပူတက္၍ ေသြးပါပူၿပီးတက္ျခင္းေၾကာင့္ အပူတက္ေရာဂါ ျဖစ္ပါသည္။
(၄) [B]အေအး ေသြးတိုး၏ လကၡဏာရပ္မ်ား[/B]မွာ ႐ုပ္ေလးလံ ထိုင္းမႈိင္းျခင္း ၊ ဆီးၾကည္၊ ဆီးမ်ားျခင္း၊ ရင္မပူ၊ ေရမငတ္ျခင္း၊ ေခြ်းမထြက္ျခင္း၊ ေခြ်း ထြက္ပါက ေခြ်းနည္းျခင္း၊ အိပ္ေပ်ာ္ မႈမ်ားျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေႏြးျခင္း၊ ႏွလံုးတုန္ရင္ခုန္ျခင္း၊ စားေကာင္း ျခင္း၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေသြးလံုးႀကီးျခင္း၊ ဇက္ ေၾကာတက္ျခင္း၊ ဇက္ေလးျခင္း၊ မ်က္ စိမ်က္ေတာင္ေလးျခင္း၊ မူးေဝျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ႐ုပ္ေပါ့ပါးျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအး ျခင္း၊ ရင္ပူ၊ ေရငတ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေပၚပိုင္း ေခြ်းထြက္ျခင္း၊ စားေကာင္း အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၅) [B]အပူေသြးတိုး၏ လကၡဏာရပ္မ်ား[/B]မွာ ဆီးနည္း၊ ဆီးဝါျခင္း၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ မ်က္႐ိုး ကိုက္ျခင္း၊ ေျခဖဝါးလက္ဖဝါးနီျခင္း ႐ုပ္ေပါ့ ပါးျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေအး ျခင္း၊ ရင္ပူ၊ ေရငတ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေပၚပိုင္း ေခြ်းထြက္ျခင္း၊ စားေကာင္း အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၆) [B]အေအးေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ ေဆး အေအးေသြးတိုးေရာ ဂါအတြက္ ပထမေဆးအျဖစ္ နႏြင္းခါး မႈန္႔ နံနက္/ည ၂ ပဲသားခန္႔၊ ေရေႏြး ႏွင့္ (၃)ရက္ေသာက္ရပါမည္။ ဒုတိယေဆးအျဖစ္ သက္ရင္း႐ြက္အစို ၅က်ပ္ သားကို ေရ ၂၄ ေအာင္စဝင္ ပုလင္း ျဖင့္ တစ္ဝက္ပမာဏ ခန္းေအာင္ ျပဳတ္ၿပီး က်န္ ၁၂ ေအာင္စ ေရကို နံနက္/ည ၃ ရက္ ေသာက္ရပါမည္။ တတိယေဆးအျဖစ္ ျမင္းခြာရြက္ ၃ က်ပ္သားသတၲဳရည္ကို ၂ခြက္စာျပဳတ္ ၍ နံနက္/ည ၃ ရက္ ေသာက္ရပါ မည္။ ေဆးေသာက္ရန္ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္မ်ားမွာ ေရာဂါႏုလွ်င္ ပထမ ေဆးကို ၃ ရက္ေသာက္ပါက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ႏိုင္ပါသည္။ ေရာဂါအလတ္စားျဖစ္၍ ပထမ ေဆးကို ၃ရက္ေသာက္ၿပီးသည့္တိုင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္မက်လွ်င္ ဒုတိယေဆး ကို ထပ္မံၿပီး ၃ရက္ေသာက္ပါကေသြးေပါင္ခ်ိန္က်
(၇) [B]အေအးေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ အသီးအ႐ြက္မ်ားမွာ ေခြးေတာက္၊ ျမန္မာကုဣိဳ၊ ဥသွ်စ္ရြက္၊ ရဲယို၊ ျပည္ဝန္းညိဳ၊ ေၾကာင္ပန္းရြက္၊ ခံတက္၊ ႀကိတ္မွန္၊ ငါးရံ႕စတူ၊ ၾကာ ဟင္း၊ ဒန္႔သလြန္သီး/ရြက္စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(၈) [B]အပူေသြးတိုး[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ေဆး အပူေသြးတိုးေရာဂါ အတြက္ ပထမေဆးအျဖစ္ ပထမ၃ရက္ နံနက္ပိုင္း ေရေႏြးပူပူ ၃ ေအာင္စတြင္ သံပရာရည္ ၁ေအာင္စ ေရာ၍ နံနက္ ၆ နာရီအခ်ိန္တိုင္း ေႏြးေႏြး ေသာက္ရပါမည္။ ဒုတိယ ေဆးအျဖစ္ ဒုတိယ ၃ရက္ နံနက္ ၆ နာရီႏွင့္ မြန္းလြဲ ၁နာရီအခ်ိန္တို႔တြင္ ေရေႏြးပူပူ ၅ ေအာင္စတြင္ သံပရာ ရည္ ၇ ေအာင္စဝက္ ႏွင့္ သၾကား လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းျဖင့္ ခ်ိဳခ်ဥ္ မွ် အရသာေပၚေအာင္ ေဖ်ာ္ၿပီး ေန႔စဥ္ ၃ရက္ ဆက္ေသာက္ရပါမည္။ တတိယ ေဆးအျဖစ္ တတိယ ၃ရက္ နံနက္၊ ည လယ္ပဒူရြက္ ၁၀ က်ပ္ သားကို ေရ ၃၀ က်ပ္သားႏွင့္ ျပဳတ္ ၍ တစ္ဝက္ခန္႔ အေအးခံၿပီး ေဆး (၃ရက္စာျဖစ္၍) ၃ရက္ ေသာက္ရပါ မည္။ ၄င္းေဆးမ်ား ေသာက္ေသာ္ လည္း ေသြးတိုးခ်ိန္ မက်ပါက အေၾကာေပါင္း တစ္ေထာင္ပင္ ပၪၥငါးပါး (အခ်ိဳ႕အရပ္ေဒသတြင္ ဖါးေၾကာပင္ဟုေခၚသည္) ၁၀ က်ပ္ သားကို ေရ ၃က်ပ္သားျဖင့္ ျပဳတ္၍ တစ္ဝက္ခန္႔ အေအးခံၿပီး နံနက္၊ ည (၃ ရက္စာျဖစ္၍) ၃ရက္ဆက္ေသာက္ ရပါမည္။ (က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာနတြင္ ၁၉၇၅ ႏွင့္ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မ်ားက မဟာ သိပၸံဘြဲ႕က်မ္းအတြက္ သုေတသနျပဳစု တင္သြင္းရာတြင္ အေၾကာေပါင္း တစ္ေထာင္ပင္၏ ေသြးတိုးက်ေစမႈ အာနိသင္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရေၾကာင္း ဖတ္႐ႈေလ့လာဖူးပါသည္။) အထက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ေသာက္သံုးပါက ေရာဂါသက္သာ ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါမည္။ သတိျပဳရန္မွာ -ေဆးေသာကၿ္ပီး ၃ရက္ျပည့္ေသာရက္တိုင္း ညအိပ္ရာ ဝင္လွ်င္ အပူေသြးတိုး၊ ဆီးဝမ္း၊ ေလမွန္ေဆးကို ၈ပဲသားခန္႔ ေသာက္ ရပါမည။္ အပူေူေသြြးးတိိုုုးး ဆီီးး၊ ဝမ္္းး၊ ေလမွန္ေဆးမွာ-မင္းကိုကာ၊ ေပြး ကိုင္း၊ မန္က်ည္းႏွစ္၊ သၾကား ၅ က်ပ္သားစီတြင္ မင္းကိုကာ၊ ေပြးကိုင္း ကို အမႈန္႔ျပဳ၍ မန္က်ည္းႏွစ္၊ သၾကား တို႔ျဖင့္ ေရာစပ္ၿပီး ညအိပ္ရာဝင္ ၈ ပဲသားခန္႔ ေရေအးျဖင့္ ေသာက္ေပး ပါ။ ဝမ္းေဖာေဖာသြားလိုက ၁က်ပ္ သားခန္႔ စားရန္ ျဖစ္ပါသည္။
(၉) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]ကို သက္သာေစေသာ နည္း မွာ မိုးနံျမစ္၊ ဘုမၼရာဇာ၊ ေဆးပုလဲ၊ ကန္႔ကလာ (ပၪၥ ငါးပါး)၊ ဧကရာဇ္ (အျမစ္၊ ပင္စည္)၊ ဆင္တံုးမႏြယ္ (ပင္စည္)၊ င႐ုတ္ခါး (ေခၚ) ေဆးခါးႀကီး စသည္တို႔ကို ဆတူ ပမာဏ ေရာစပ္၍ ေဆးျပား႐ိုက္ၿပီး တစ္ႀကိမ္ေသာက္လွ်င္ ေဆးျပား ၂ ျပားမွ ၃ ျပားႏႈန္းျဖစ္ေစ၊ အမႈန္႔ျဖစ္ ပါက ၂ပဲသားခန္႔ျဖစ္ေစ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး တစ္ေန႔ ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေသာက္ႏိုင္ၿပီး အေရးေပၚ ေသြးက်ေဆးအျဖစ္ ကန္႔ကလာ သို႔မဟုတ္ ေတာႏွမ္းကို ထန္းလ်က္ က်ိဳၿပီး အၾကမ္းပန္းကန္တစ္လံုး ပမာဏ ပူပူမႈတ္ေသာက္ပါက ေသြး တိုးက်ႏိုင္ပါသည္။ (တိုင္းရင္းေဆး ေကာင္စီဝင္ တိုင္းရင္းေဆးသမား ေတာ္ႀကီးတစ္ဦး တိုင္းရင္းေဆးသမား ေတာ္မ်ား ညီလာခံတြင္ တင္သြင္းခဲ့ ေသာ သုေတသနစာတမ္းပါေဆးနည္း ျဖစ္ပါသည္။)
(၁၀) [B]အပူေသြးတိုးေရာဂါ[/B]အတြက္ စားသံုးရန္ အသီး၊ အ႐ြက္မ်ား ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊ ကြ်ဲေကာသီး၊ နာနတ္သီး၊ ကဗၺလာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ သလဲသီး၊ စပ်စ္သီး၊ ဆီးေတာ္သီး၊ သရက္မရမ္း သီး၊ သံပရာတို႔ကို ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ ေသာက္သံုးႏိုင္ၿပီး မန္က်ည္းရြက္၊ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္၊ ကင္မလင္း၊ ကုလား ပဲ၊ ေခြးေတာက္ရြက္၊ မုန္လာဥ၊ မုန္ ညင္းခ်ဥ္၊ မုန္ညင္းခ်ဥ္ရြက္၊ ဥကန္ စြန္းရြက္၊ ေက်ာက္ဖ႐ံုသီး၊ ဘူးရြက္ ခ်ဥ္ရည္ခ်က္၍ စားႏိုင္ပါသည္။ အစာ လည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာအျဖစ္ ၾကက္ေပါက္ ၂၅ က်ပ္သား၊ ၃၀ က်ပ္သားခန္႔ တစ္ေကာင္ကို ျပဳတ္၍ သံပရာရည္ႏွင့္ ဆမ္းၿပီး ေသာက္ရ ပါမည္။
(၁၁) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]အတြက္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္ အစားအစာမ်ားမွာ အဆီအေစးမ်ားေသာ ငကြ်ဲ၊ ေပၚဆန္း ေမႊးအစရွိေသာ ဆန္မ်ား၊ ပတ္ဖြဲ႕ေစ တတ္ေသာ စားအုန္းဆီ၊ ပဲဆီ၊ ဘဲသား၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ ငါးဖယ္၊ ငါးဘက္၊ ငါးခံုးမ၊ ပုစြန္ဆိတ္၊ ပုဇြန္ လံုး၊ ပုစြန္ခ်ဥ္၊ ငါးသေလာက္၊ ကဘီလူး၊ ပဲငါးပိ၊ ပဲႀကီး၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ပိႏၷဲသီး၊ ဩဇာသီး၊ မာလကာသီး၊ ဒူးရင္းသီး၊ ဖ႐ံုသီး၊ ႐ံုးပတီသီး၊ ၾကက္ဟင္းခါးသီး၊ ေၾကာင္ လွ်ာသီး၊ မိႈအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ကၫႊတ္၊ အင္ဥ၊ နံနံပင္၊ စပလင္၊ မွ်စ္၊ မွ်စ္ခ်ဥ္၊ ပီေလာပီနံ၊ မဲဇလီရြက္၊ ေကာက္ညႇင္း၊ အုန္းႏို႔ပါေသာ မုန္႔အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပုန္း ရည္ႀကီး၊ လက္ဖက္၊ ခ်ိဳေသာ၊ ဆိမ့္ ေသာ၊ ဖန္ေသာအရသာရွိသည့္ အစားအစာမ်ား၊ ဆိုဒါပါေသာ အစား အစာမ်ား၊ နံျပား၊ ေခါက္ဆြဲ၊ ေပါင္မုန္႔၊ ေရခဲမုန္႔၊ ေခ်ာကလက္ႏွင့္ အငန္ အရသာ လြန္ကဲေသာ အစားအစာ မ်ားျဖစ္သည္။ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္၊ ဆားငန္သီး၊ ဆီးငန္သီး၊ စည္သြတ္အစားအစာမ်ား၊ မုန္လာဥနီ စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
(၁၂) [B]ေသြးတိုးေရာဂါ[/B]မ်ားကို ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမ်ားမွာ အေအးလြန္ကဲေသာေနရာတြင္ ေန ထိုင္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ စိ္တ္ကို တည္ၿငိမ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ ျခင္း၊ ေမတၲာ ဘာဝနာပြားမ်ားျခင္း၊ သင့္ တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ျပဳျခင္း၊ (ဥပမာ-လမ္း ေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေဂါက္သီး႐ိုက္ျခင္း၊ ျခင္းလံုးခတ္ျခင္း) အဆီအေစး၊ အသား ဓာတ္မ်ား ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေလွ်ာ့စားျခင္း၊ ပူ ခါး ခ်ဥ္ စပ္ အရသာရွိ အစာမ်ားကို စားသံုး ျခင္း၊ သတိတရားအစဥ္ထားရွိျခင္း၊ အနားယူအပန္းေျဖျခင္း၊ အရက္ ေသာက္ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းႏွင့္ လက္ဖက္ရည္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ ပဋိသေႏၶ တားေဆးမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ တင္းတိမ္ ေရာင့္ရဲမႈရွိျခင္း၊ ေဒါသကို ထိန္းသိမ္းတားဆီးျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းက်န္းမာေရးကို ဂ႐ုျပဳေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ဆားကို ေလွ်ာ့စားျခင္း၊ အငန္ဓာတ္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ အတက္စာမ်ား၊ ေၾကက်က္ခဲေသာ အစားအစာ၊ ဆား ႏွင့္ ဆိုဒါပါသည့္ ေခါက္ဆြဲ၊ နံျပား၊ ကိတ္မုန္႔၊ ေဖ်ာ္ရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ေသာက္ျခင္းမ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ဒိန္ခဲမ်ား၊ ဝက္ဆီ၊ ေထာပတ္၊ အုန္း သီး၊ ေျမပဲဆီ၊ ဝက္သားႏွင့္ ျပဳျပင္ ထားသည့္ အသားမ်ား၊ အဆင္သင့္ စားႏိုင္သည့္ အစားအစာမ်ားႏွင့္ စက္႐ံုထုတ္ စည္သြတ္ဘူးမ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ လတ္ ဆတ္ေသာ အသားႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္း ရြက္မ်ားကို စားသံုးျခင္း၊ ဆိုဒီယမ္မ်ား ပါဝင္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ အစား အစာမ်ားကို မသံုးစြဲျခင္း၊ မ်ိဳး႐ိုးထဲ တြင္ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေက်ာက္ ကပ္ေရာဂါရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေသြး ေပါင္ခ်ိန္ကို မွန္မွန္ခ်ိန္ရန္၊ ခႏၶာကိုယ္ ဝၿဖိဳးေနပါက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အဆီ အဆိမ့္ အခ်ိဳ ဆားႏွင့္ အငန္အရသာရွိေသာ အစား အစာမ်ားကို ေလွ်ာ့စား၍ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ သစ္သီးတို႔ကို စားျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
[B](၁၃) ေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သိရွိထားသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား[/B]
(က) ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ခႏၶာကိုယ္ ၀သူျဖစ္ေစ၊ ပိန္သူျဖစ္ေစ ႏွစ္ဦးစလံုး တြင္ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ျခင္း၊
(ခ) ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာမေရြး ျဖစ္ပြားႏိုင္ျခင္း၊
(ဂ) ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဇက္ေၾကာထိုးျခင္း မခံစားရေသာ္လည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိႏိုင္ျခင္း၊
(ဃ) ေသြးတိုးက်ေဆးတို႔ကို တတ္ကြ်မ္း သူေဆးပညာရွင္ (အေနာက္တိုင္း ေရာ၊ အေရွ႕တိုင္းေဆးပညာရွင္မ်ား) မ်ား၏ ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းသာ ေသာက္သံုးျခင္း၊
(င) ေသြးက်ေဆးအေနျဖင့္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရွိေသာ္လည္း လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး၏အသက္အရြယ္၊ ေရာဂါအေျခအေနမ်ား စသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး ေသာက္သံုးရမည့္ ေဆးမတူညီ ေၾကာင္း၊ မိမိေသာက္ေနသည့္ ေဆး ကို အျခားသူအား ေသာက္ေစရန္ လက္ဆင့္ကမ္းၫႊန္းျခင္း မျပဳမိရန္ လိုအပ္ျခင္း၊
(စ) မိမိတြင္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိမွန္း သိရွိၿပီးေနာက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ စနစ္တက် ကုသမႈ ျပဳျခင္း၊ ေဆးဝါးမ်ား မွန္မွန္သံုးစြဲပါက ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ဆင့္ပြား ေနာက္ဆက္ တြဲ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ႏွလံုးေသြး ေၾကာက်ဥ္းႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးျခင္း စသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ပြားမႈ အၱရာယ္အတြက္ မပူပင္ရ ေတာ့ျခင္း၊
(ဆ) ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို စနစ္တက် မွန္ မွန္ခ်ိန္ေပးရန္ (ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားထားျခင္း၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈရွိျခင္း၊ ကိုယ္ လက္မအီမသာ ျဖစ္ေနျခင္းႏွင့္ အေန စိမ္းေသာ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေရာက္ရွိ ေနျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါက တစ္ခဏတာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ျမင့္တက္ေစသျဖင့္) ေသြးေပါင္ခ်ိန္သည့္အခါတိုင္းတြ
(ဇ) ေသြးတိုးေဝဒနာရွင္တိုင္းသည္ ေဆးပညာရွင္ (အေနာက္တိုင္းေရာ၊ အေရွ႕တိုင္းပညာရွင္) တစ္ဦးဦးႏွင့္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ တိုင္ပင္ကာ ေသြးက် ေဆးမ်ား စားၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တိုင္းတာၾကည့္၍ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်သြား႐ံုျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ေပ်ာက္ သြားၿပီဟု ယူဆၿပီး အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ မဆင္မျခင္ ျပဳျခင္းမ်ား ကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို စနစ္တက် အခ်ိန္မွန္မွန္ ဂ႐ုျပဳစစ္ ေဆးသင့္ပါသည္။
(ဈ) ေသြးတိုး ေရာဂါရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေလနာ/သလိပ္ကပ္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂) (ေလမ်ိဳးရွစ္ ဆယ္ေဆး)၊ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ေလထိုးေလေအာင့္အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၃) (ဆားတစ္ဆယ့္တစ္ပါးေဆး)၊ သလိပ္ ပန္းနာအတြက္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး အမွတ္ (၄) (ပန္းနာ ခြ်ဲ ယိုင္ေဆး)၊ အပူငန္းဖ်ား၊ ခြ်ဲသလိပ္ေျခာက္နာဖ်ား အတြက္ စားသံုးေသာ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၆) (ဟလိဒၵ စုဏၰငန္းေဆး)၊ ေခ်ာင္းဆိုး/အစာအိမ္ ေရာဂါအတြက္ စားသံုး ေသာ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၇) (ႏြယ္ခ်ိဳ ကဲေခ်ာင္းဆိုးလ်က္ဆား) မ်က္စိ၊ မီး ယပ္၊ ဒူလာေရာဂါမ်ားအတြက္ စား သံုးေသာ (ဆားေလွာ္ထည့္၍ ေဖာ္စပ္ ထားသည့္ တိုင္း ရင္း ေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ (၁၂-က) (စကၡဳပါလ ေဆး-၁)၊ အေအးပတ္ဖြဲ႕ေသာေရာဂါ မ်ားအတြက္ စားသံုးသည့္ တိုင္းရင္း ေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂၄) (ေလး ညႇင္းကလာပ္ ေဆး)၊ အစာမေၾက၊ အဖ်ား၊ အေအးပတ္ျခင္းအတြက္ စား သံုးသည့္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆး အမွတ္ (၂၅) (မတဲျမင့္မိုရ္ကုန္းေဆး)၊ ေသြးပုပ္ေလပုပ္ က်န္ေနျခင္းႏွင့္ ေလငန္းေရာဂါ အတြက္ စားသံုးသည့္ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုးေဆးအမွတ္ (၂၈) သက္ရင္းကလာပ္ေဆး) တို႔ကို မစားသံုးမိေစရန္ဂ႐ုျပဳရမည္ျဖစ္
သို႔ျဖစ္ပါ၍ ေသြးတိုးေရာဂါသည္ သိသာေသာ လကၡဏာမ်ား မျပဘဲ ျဖစ္ပြားႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိ၏ သက္ရွည္က်န္းမာေရးအတြက္ ေသြးတိုးရွိ၊ မရွိ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ (အႀကိမ္စိတ္ ၍ တိုင္းတာလွ်င္ ပို၍ ေကာင္းပါ သည္။) စနစ္တက် တိုင္းတာျခင္း၊ မိမိ၏ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ေဆးပညာရွင္ တစ္ဦး ဦးႏွင့္ အၿမဲတမ္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ လ်က္ မိမိ၏ ေန႔စဥ္ စားေသာက္ေန ထိုင္မႈပံုစံကို အထူးအေလးထား ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္သည့္ နည္းလမ္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လိုအပ္ပါက ေဆးမ်ား စနစ္တက် မွန္မွန္ကန္ကန္ စားသံုးျခင္းျဖင့္ လူ႔ သက္တမ္းကို တိုေစ၊ ျဖစ္ပြားမႈလည္း မ်ား၊ အျခားဆင့္ပြားေရာဂါမ်ားတို႔ ျဖစ္ေစတတ္သည့္ ေသြးတိုးေရာဂါ၏ အၱရာယ္မွ ကာကြယ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါ သည္။
Health Digestမွ
No comments:
Post a Comment