“ေခြးက်ိဳးနဲ႔ ယုန္လုိက္ေနရတယ္”လို႔ ေျပာတဲ့ အခြန္ပညာရွင္ ဦးဟန္ထြန္း

ဦးဟန္ထြန္း (ဓာတ္ပံု – စိုင္းေဇာ္ / ဧရာဝတီ)

အခြန္ပညာရွင္တဦးျဖစ္သူ ဦးဟန္ထြန္းသည္ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ား ဦးစီးဌာနတြင္ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႈးအျဖစ္ လုပ္သက္ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ၾကာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အျငိမ္းစားယူခဲ့သည္။ ယခုအခါ အခြန္ဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ျမန္မာစာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ ပံုမွန္ေရးသားေနသူလည္း ျဖစ္သည္။ မၾကာမီက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳျပဌာန္း ခဲ့ေသာ ဝင္ေငြခြန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္စီးပြားခြန္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ သစ္ေနမိုးက ဦးဟန္ထြန္းကို ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

ဧရာဝတီ။     ။ အခု အခြန္ဥပေဒကုိ လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳတယ္ေပါ့၊ ၀င္ေငြခြန္ဥပေဒမွာဆုိရင္ တႏွစ္၀င္ေငြ သိန္း ၂၀ နဲ႔ ၅၀ ၾကား၀င္တဲ့သူက ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေပးေဆာင္ရတယ္။ သိန္း ၅၀ နဲ႔ သိန္း ၁၀၀ ၾကားဆုိ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေပါ့။ တုိးတုိးသြားၿပီး အမ်ားဆုံးပမာဏက သိန္း ၃၀၀ အထက္ဆုိရင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အဆုံးသတ္ပါတယ္။ ဒီႏႈန္းထားေတြက အခြန္ထမ္းျပည္သူေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံအတြက္ အဆင္ေျပတဲ့ႏႈန္းထားလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရမလား။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ အခု သတ္မွတ္လုိက္တဲ့ ႏႈန္းထားေတြက ေလွ်ာ့ၿပီး သတ္မွတ္ေပးလုိက္တာေပါ့။ ႏႈန္းေတြကုိ ေလွ်ာ့လုိက္တာမုိ႔ အခြန္သက္သာသြားတာေပါ့။ က်ေနာ္ သိသေလာက္ အျခားအိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီႏႈန္းေတြထက္မ်ားတယ္။ ဒီဟာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခြန္စည္းၾကပ္ခဲ့တဲ့ႏႈန္းေတြထဲမွာ အနိမ့္ဆုံးပဲ။ အခုၾကည့္လုိက္ရင္ အျမင့္ဆုံးက်သင့္တဲ့ ၀င္ေငြခြန္က ၂၅ရာခုိင္ႏႈန္းေပါ့။ ဟုိတုန္းကဆုိရင္ အျမင့္ဆုံး ၀င္ေငြခြန္ဟာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္္းထိရွိတယ္။ ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းလည္း ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၇၄ခုႏွစ္ အျမတ္ခြန္ဥပေဒတုန္းကဆုိရင္ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းထိရွိတယ္။ လက္ရွိ ႏႈန္းေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အခြန္သမုိင္းမွာ အနိမ့္ဆုံးႏႈန္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ၀င္ေငြခြန္မွာက လစာ၀င္ေငြ ပါမယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ပါမယ္။ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္း ပါမယ္ေပါ့။ ေရွ႕ေနတုိ႔၊ ဆရာ၀န္တုိ႔၊ က်ဴတာတုိ႔ေပါ့။ ဒီလုိပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕၀င္ေငြအေပၚမွာ စည္းၾကပ္တဲ့ဟာေပါ့။ ဘာပဲဲေျပာေျပာ လက္ရွိအခြန္ေတြကေတာ့ အနည္းဆုံးေလွ်ာ့ခ်ထားတာပါပဲ။

ဧရာဝတီ။     ။ အခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြမွာ ဒါရုိက္တာေတြကလည္း လစာရတာရွိမယ္၊ သူကပုိင္ရွင္လည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ အျမတ္ေငြလည္းရတယ္။ ဒီေတာ့ အျမတ္ေငြေရာ၊ လစာေရာ ရတဲ့ အေျခအေနေပါ့။ ဒါကုိ အခြန္စည္းၾကပ္ေတာ့ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔လဲ။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ အရင္ကေတာ့ ကုုမၸဏီဆုိရင္ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း စည္းၾကပ္ခဲ့တာ၊ ဒါရုိက္တာေၾကးေပးတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕လစာအေပၚမွာ ၀င္ေငြခြန္အတုိင္း စည္းၾကပ္မွာေပါ့။ ကုုုမၸဏီကရတဲ့ အျမတ္အေပၚမွာေတာ့ ကုုုမၸဏီ၀င္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္မွာေပါ့့။ ကုုုမၸဏီရဲ႕အျမတ္အေပၚ စည္းၾကပ္ၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူရဲ႕ရွယ္ယာခြဲေပးတဲ့ အျမတ္ေ၀စုအေပၚမွာေတာ့ အခြန္မစည္းၾကပ္ရေတာ့ဘူးေပါ့့။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိရင္ ကုမၸဏီတခုလုံးအေပၚမွာ စည္းၾကပ္ၿပီးျဖစ္သြားလုိ႔ပါ။

ဧရာဝတီ။     ။ လက္ရွိ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မွာ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ အကုန္လုံးကုိ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေကာက္မယ္ဆိုတာက ရတဲ့၀င္ေငြအေပၚ ေဆာင္ရမွာလား၊ အျမတ္ေငြအေပၚ ေဆာင္ရမွာလား။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ၀င္ေငြခြန္ဆုိတာကေတာ့ လစာရတဲ့ ႏႈန္းထားရယ္၊ ေနာက္တခါ က်န္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ လုပ္ငန္းရဲ႕အက်ိဳးအျမတ္ ၀င္ေငြအေပၚေကာက္တဲ့အခြန္က ၀င္ေငြခြန္ေခၚတာေပါ့။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ဆုိတာက အသားတင္၀င္ေငြအေပၚမွာ ေကာက္တာမဟုတ္ဘူး၊ စုစုေပါင္း ရေငြေပါ့၊ သူ႔ရဲ႕ကုန္က်စရိတ္ေတြ ဘာေတြ မႏုတ္ေသးဘူး၊ ေရာင္းရင္ ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ေငြေတြ အားလုံးေပါ့၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္တယ္ဆုိ ၀န္ေဆာင္ခ ရေငြေတြ အားလုံးအေပၚမွာ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း စည္းၾကပ္ဖုိ႔ပါ့။

ဧရာဝတီ။     ။ ဒါဆုိရင္ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္က အရႈံးအျမတ္နဲ႔ေတာ့ မဆုိင္ဘူး၊ ရသမွ် ၀င္ေငြအားလုံးအေပၚ စည္းၾကပ္တယ္လုိ႔ ေျပာရမွာေပါ့။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ဟုတ္ပါတယ္၊ ေနာက္တမ်ိဳးေျပာမယ္ဆုိရင္ ဒီအခြန္ႏွစ္မ်ိဳးမွာ ၀င္ေငြခြန္က တုိက္ရုိက္ခြန္ျဖစ္တယ္။ ၀င္ေငြရရွိတဲ့သူက ေပးေဆာင္ရလုိ႔ တုိက္ရုိက္ခြန္လုိ႔ေခၚတာပါ။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ဆုိတာကေတာ့ သြယ္၀ုိက္ခြန္ေပါ့။ ဘာလုိ႔ သြယ္၀ုိက္ခြန္္ေခၚလည္းဆုိရင္ ဥပမာ ဟုိတယ္ အခန္းငွားခ ရေငြအေပၚမွာ  အခြန္ထည့္တြက္ၿပီး လုပ္ငန္းပုိင္ရွင္က ရထားတဲ့ေငြ၊ အခြန္္ပါ၀င္ၿပီးသား ရေငြရွိမယ္။ အဲ့ဒီရေငြအေပၚမွာ စည္းၾကပ္တဲ့အခြန္။ ဟုိတုန္းက ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္္းေပါ့။ တည္းခုိခကုိ ေဒၚလာ ၁၀၀ ယူမယ္ဆုိ အခြန္က ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပါၿပီးသားျဖစ္တာမုိ႔ ၁၁၀ ေတာင္းတယ္ေပါ့။ ၁၁၀ ေတာင္းတဲ့အတြက္ ၁၀၀က သူယူမယ္၊ ၁၀ ကအခြန္ပါၿပီးသား။

ဧရာဝတီ။     ။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္က စားသုံးသူ အေပၚပဲ ျပန္ၿပီး ျဖတ္ယူတဲ့ အခြန္ပဲ ျဖစ္ေနတာေပါ့။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ဟုတ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္လည္း သြယ္၀ုိက္ခြန္လုိ႔ ေျပာတာပါ။

ဧရာဝတီ။     ။ ေနာက္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ အခြန္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း စည္းၾကပ္တယ္ဆုိတဲ့အပုိင္းမွာ လုပ္ငန္းအႀကီး အေသးကြာဟမႈနဲ႔ မဆုိင္ပဲ တန္းတူေကာက္တဲ့ဟာက လုပ္ငန္းေသးေလးေတြအတြက္ မွ်တမႈရွိရဲ႕လား။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ စားေသာက္ဆုိင္ေတြမွာ အေသးစားလုပ္ငန္းေလးေတြ ရွိတယ္ ဆုိင္ႀကီးေတြရွိတယ္။ စားေသာက္ဆုိင္ႀကီးေတြကုိ အရင္က ၁၀ အခု ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းစည္းၾကပ္ေသာ္လည္း ဆုိင္ေသးေလးေတြၾကေတာ့ တလေရာင္းရေငြ ဘယ္ေလာက္ဆုိရင္ ပုံေသႏႈန္းနဲ႔ ေဆာင္ရမယ္ဆုိတာ သတ္မွတ္တာရွိမယ္။ ဒါကုိ ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္မွာပါ။ မစည္းၾကပ္ထုိက္တဲ့ ေရာင္းရေငြ ျပဌာန္းခ်က္ဆုိတာ ဥပေဒမွာ ပါရပါတယ္။

ဧရာဝတီ။     ။ ေနာက္တခုက ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မွာ စီးကရက္ကုိ ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တင္ထားေပမယ့္ အရက္၊ ဘီယာ၊ ေဆးရြက္ႀကီးကုိ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေကာက္တယ္။ အရက္ေစ်းႏႈန္းေတြ အရမ္းခ်ိဳသာတာရယ္၊ မ်ားျပားလာတာရယ္နဲ႔အတူ ေသာက္သုံးမႈေတြအရွိန္ျမင့္လာတာမုိ႔ က်န္းမာေရးရႈေထာင့္ကၾကည့္ရင္ ႏုိင္ငံအတြက္ လုံး၀မေကာင္းဘူးေပါ့။ ဒါကလည္း ဒီပစၥည္းေတြအေပၚမွာ အခြန္စည္းၾကပ္မႈ စနစ္နဲ႔ မ်ားစြာဆုိင္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳးအပုိင္းမွာ အခြန္က႑ကေနၿပီး တုိးၿပီး စည္းၾကပ္တာမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ အျခားဘယ္လုိအေၾကာင္းမ်ိဳးနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ျမင္ပါသလဲ။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ဒီအထူးအခြန္ေတြထဲမွာပါတဲ့ အရက္တုိ႔ ေဆးရြက္ႀကီးတုိ႔ ေဆးလိပ္တုိ႔က် ဒုစရုိက္ကုန္စည္လုိ႔ ေခၚတာေပါ့။ ေနာက္တခါ ေက်ာက္စိမ္းတုိ႔က်ေတာ့ ဇိမ္ခံကုန္စည္ေပါ့။ ဒါေတြကုိ အထူးကုန္စည္အေနနဲ႔သတ္မွတ္ၿပီး အခြန္္စည္းၾကပ္တယ္။ အမွန္တကယ္က ဒီကိစၥမွာ နည္းနည္း႐ႈပ္တယ္။ အေစာကေျပာတဲ့ စီးကရက္ အရက္ေတြဟာ ယစ္မ်ိဳးခြန္ဥပေဒအရ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ပစၥည္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီဥပေဒဟာ ဒီေန႔အထိေတာ့ ဖ်က္သိမ္းတယ္ဆုိတာ မရွိေသးဘူး။ ဗမာျပည္မွာျဖစ္ေနတဲ့ လစ္ဟာခ်က္ႀကီးက ဘယ္လုိျဖစ္သလဲဆုိေတာ့ ယစ္မ်ိဳးခြန္ဥပေဒကုိ မဖ်က္သိမ္းေသးဘူး။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ဥပေဒ ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ၁၉၈၉-၉၀ ေလာက္က စၿပီးေတာ့ ယစ္မ်ိဳးပစၥည္းေတြအေပၚ ယစ္မ်ိဳးခြန္မေကာက္ေတာ့ပဲနဲ႔ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္အေနနဲ႔ ေကာက္တယ္။ ဒီလုိေျပာင္းလဲေကာက္ခံလုိက္တဲ့အခါ ယစ္မ်ိဳးဥပေဒက အသက္မ၀င္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ျပႆနာက  ဒီကုန္စည္ဟာ ရုိးရုိးကုန္စည္မဟုတ္္ဘူး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကုိ ထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ မေကာင္းမႈ ျပဳေစတဲ့ ကုန္စည္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္မသုံးႏုိင္လည္း ဘာမွမျဖစ္တဲ့ ကုန္စည္ေပါ့။ အရင္က ယစ္မ်ိဳးဥေဒအရ ဆုိရင္ အရက္ခ်က္စက္ရုံ ေဆးလိပ္စက္ရုံေတြမွာ ယစ္မ်ိဳးအရာရွိတေယာက္ စက္ရုံတုိင္းမွာ ထားရတယ္။ ထားၿပီး စက္ရုံထဲက အျပင္ထုတ္သမွ်ဟာေတြ အကုန္ သူသိရတယ္။  အျပင္ခုိုးထုတ္မရေအာင္ လုပ္ထားတာ။ ဂုိေဒါင္ရုံေသာ့ကုိေတာင္ ႏွစ္ခ်က္ခတ္ရတယ္။ အရာရွိေသာ့တလုံးနဲ႔ စက္ရုံသက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိတဲ့မန္ေနဂ်ာ ေသာ့တလုံးေပါ့။ ႏွစ္လုံးလုံးဖြင့္မွ ဒီတံခါးကဖြင့္လုိ႔ရတယ္။ ဒီထဲက ပုလင္း ၁၀၀ ထုတ္မယ္ဆုိရင္ သူ႔ေရွ႕မွာပဲထုတ္ရတာ။ သယ္ေဆာင္ခြင့္လက္မွတ္ကုိ ၁၀၀ ထုတ္မယ္ဆုိ ၁၀၀ ထုတ္ေပးရတယ္။ အဲ့လုိ တိတိက်က်သြားတယ္။ ဒီဥပေဒမွာေတာ့ အဲ့ေလာက္ စည္းၾကပ္ေကာက္ခံႏုိင္တဲ့ အေနအထား မရွိဘူး။ အရက္ ေပါတယ္ဆုိတာ ဒါေၾကာင့္လည္း ပါတယ္။ အခု အရက္ပုလင္းေတြမွာ အခြန္တံဆိပ္ကေလး ပါတယ္ေပါ့။ ဒီတံဆိပ္ေလးေတြက ရွင္းရွင္ေျပာရရင္ အတုအပလုပ္ဖုိ႔လည္း မခက္ဘူး။ အေဟာင္းကုိ ျပန္သုံးဖုိ႔လည္း လြယ္တယ္။ ထုတ္လုိ႔ရတယ္။

ဧရာဝတီ။     ။ ယစ္မ်ိဳးခြန္ဥပေဒ စည္းၾကပ္တုန္းက စည္းၾကပ္ခဲ့တဲ့အခြန္ပမာဏနဲ႔ အခုစည္းၾကပ္တ့ဲပမာဏနဲ႔ဆုိရင္ ဒီဒုစရုိက္ကုန္စည္ေတြမွာ ဘယ္ဟာက ပမာဏ မ်ားခဲ့သလဲဗ်။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ဒါက ႏွစ္ပုိင္းရွိတယ္။ အခုေကာက္တဲ့ ၅၀ တုိ႔ ၁၀၀ တုိ႔ကုိ မေျပာေတာ့နဲ႔။ ယစ္မ်ိဳးအခြန္ေကာက္တယ္ဆုိတဲ့ အပုိင္းမွာ သူ႔ရဲ႕ မူ၀ါဒ ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆုိရင္ ေသာက္သုံးမႈ နည္းရမယ္၊ အခြန္မ်ားမ်ား ရရမယ္ဆုိတာေပါ့။ အခု အရက္ေတြကုိ ေကာက္တာ နည္းတယ္ မ်ားတယ္ ေျပာတာထက္စာရင္ အရင္ေျပာတဲ့ ယစ္မ်ိဳးမူ၀ါဒနဲ႔ေတာ့ လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ ဘယ္လုိလြဲေခ်ာ္လဲဆုိေတာ့ ေသာက္သုံးမႈနည္းေအာင္ရယ္ အခြန္ရေငြမ်ားေအာင္ရယ္ဆုိတာမွာ ေသာက္သုံးမႈက မနည္းဘူး၊ ေစ်းခ်ိဳလုိ႔ေပါ့။ အခုဟာ အားလုံး ေဖာေဖာသီသီ ေသာက္ေနတယ္၊ ဒါက အခြန္နည္းလုိ႔ေပါ့။ ေနာက္ အခြန္မစည္းၾကပ္ႏုိင္လုိ႔ရယ္ အခြန္ေရွာင္တိမ္းလုိ႔ ရလုိ႔ရယ္ေပါ့။ အခြန္မ်ားလုိ႔ ေစ်းျမင့္ရင္ လူတုိင္း မေသာက္ႏုိင္ဘူး။ ေသာက္ႏုိင္သူ အမ်ားစုကလည္း ေစ်းႀကီးရင္ တပုလင္းပဲ ေသာက္မယ္၊ ေစ်းခ်ိဳတယ္ဆုိရင္ မ်ားေသာက္မွာေပါ့။ အခြန္အေနအထားေတြ မ်ားမ်ားေကာက္ဖုိ႔ဆုိတဲ့အပုိင္း လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာတာရွိပါတယ္၊ အဲ့ဒါလည္း ရႈံးတယ္ေပါ့၊၊

ကေန႔ ဗမာျပည္မွာ အရက္ဘီယာလုပ္ငန္းကုိ အႀကီးအၾကယ္လုပ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးအဖြဲ႔အစည္းဟာ တကယ့္အင္အားႀကီးမားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တယ္။ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံကလည္း အာဏာ အရွိဆုံးလူေတြေပါ့။ အဲ့ဒါကုိမ်ား အကာအကြယ္ေပးေနသလားလုိ႔ ထင္တယ္ေပါ့။ လြန္ခဲ့တဲ့ သုံးလေလာက္က ဩစေၾတးလ် တကၠသုိလ္ တခုက သုေတသန စာတမ္းတေစာင္ ထြက္လာတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွဟာ အရက္ေစ်းကြက္ အလြန္ အလားအလာေကာင္းတဲ့ ေစ်းကြက္ႀကီး ျဖစ္လာဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔ ပါတယ္။ Asian Economic Community ေပၚလာတာနဲ႔အမ်ွ ဒီဟာက အလွ်င္အျမန္ ႀကီးထြားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ေျပာတာ။ ဒါအတြက္ ဗမာျပည္မွာ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားၿပီးလဲဆုိတာ အေရးႀကီးတယ္။ အခုအရက္ေတြ ထုတ္ေနတယ္။ စက္ရုံက တကယ္တန္း ထုတ္လုပ္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာကုိ ဘယ္သူမွ မသိဘူး။ အေစာက ယစ္မ်ိဳးဥပေဒ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ မသိတာ။

ဧရာဝတီ။     ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မႏွစ္က ဘတ္ဂ်တ္စာရင္းမွာ ရေငြစာရင္းအရ အခြန္အေကာက္ကရတဲ့ ေငြက စုစုေပါင္းရေငြရဲ႕ ၁၉.၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ အရမ္းကုိ နည္းတယ္လုိ႔ ေျပာရမယ့္အေျခအေနပါ။ အရင္တုန္္းက အခြန္ကေန ႏုိင္ငံေတာ္ရေငြအေပၚ ဘယ္ေလာက္ ပမာဏထိ အေထာက္အကူေပးႏုိင္ခဲ့ပါသလဲ။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ ဒီပမာဏက အရမ္းနည္းပါတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ဗဟုိစာရင္းအဖြဲ႔ဆုိတာ ရွိတယ္။ ဒီအဖြဲ႔က သုံးလတႀကိမ္ Quarterly Indicator ဆုိၿပီး ထုတ္တယ္။ အခြန္ရေငြက ဘယ္ေလာက္ အစုိးရ ရေငြ ဘယ္ေလာက္ေတြ ပါတယ္။ ေလ့လာခ်င္တဲ့သူေတြက ဒီစာအုပ္ေတြအရ တြက္ခ်က္လုိ႔ ရတယ္။ ၂၀၀၀ ေလာက္က စၿပီး ဒါေတြမထြက္ေတာ့ဘူး။ သတင္းစာေတြမွာလည္း မထုတ္ျပန္ေတာ့ပဲ ထားတယ္။ ဒီေတာ့ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ေျပာဖုိ႔ေတာ့ခက္တယ္။ အရင္ အဲ့ဒီစာအုပ္ထြက္တဲ့အခ်ိန္ တြက္ၾကည့္ဖူးတာေတာ့ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အထက္မွာရွိတယ္။ အခြန္က ရွာေဖြေပးတာေပါ့။ ၁၉၉၀ ပတ္၀န္းက်င္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ စတင္ကာစအခ်ိန္ေပါ့။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ဟာ အခြန္ရေငြက ရာႏႈန္းမ်ားခဲ့တယ္။

ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အခု ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ရွိိတာေတာင္ ကံေကာင္းလုိ႔ေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ကေန႔ ဘတ္ဂ်တ္မွာ ဂတ္ေတြ ေရနံေတြ ေရာင္းရေငြေတြ မထည့္ထားဘူး။ အဲဒါထည့္ရင္ အစုိးရရဲ႕ရေငြမွာ အခြန္ရေငြ ပါ၀င္မႈဟာ ပုိေတာင္နည္းသြားဦးမယ္။ ထည့္ထားလုိ႔ရင္လည္း လက္ရွိေပါက္ေစ်း ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းနဲ႔ယူၿပီး တြက္ထားလည္း မသိရဘူး။ လုံး၀မထည့္ဘဲ ေနခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြ ရွိခ်င္ရွိမွာ၊ တရား၀င္မွမထုတ္ျပန္ခဲ့တာ။

ဧရာဝတီ။     ။ အခြန္ႏႈန္းထားေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေတာ့ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈႏႈန္း ပိုတက္လာႏိုင္မလား။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ အခြန္ႏႈန္းေတြေလွ်ာ့တာဟာ သီအုိရီအရေျပာမယ္ဆုိရင္ စီးပြားေရးေဆာင္ရြက္မႈေတြ ပုိမုိသြက္လက္လာမယ္။ အခြန္သက္သာလုိ႔မုိ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကလည္း ပုိၿပီးလုပ္ငန္းတုိးခ်ဲ႕လာမယ္။ ဒါကသီအုိရီ္။ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ဘာျပန္ၾကည့္ရလဲဆုိေတာ့ ဒီအခြန္္ေတြေလွ်ာ့တာဟာ ၂၀၁၂ မွာေလွ်ာ့ခဲ့တယ္။ ဒီလုိေလွ်ာ့ခဲ့တဲ့ကာလ အခုႏွစ္ေတြမွာ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး သြက္လက္မႈ ျမန္ဆန္မႈ ဘာျဖစ္လာသလဲ။ အခြန္ႏႈန္းေတြေလွ်ာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခြန္ထမ္းေတြ ေဆာင္ရတဲ့အခြန္ ပမာဏေလ်ာ့သြားသလား ဆုိေတာ့ ပမာဏလည္းမေလ်ာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြကလည္း ေလ်ာ့သြားတယ္ မရွိဘူး။ တက္သြားတာပဲ ရွိတယ္။ စီးပြားေရးသြက္လက္မႈဆုိလည္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းမတက္ ေငြေဖာင္းပြမႈမျဖစ္ဘူးဆုိတဲ့ အခြန္ေလွ်ာ့ျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ရရမယ္၊ အဲဒါ မရဘူး။ အခု မျဖစ္လာဘူး။

အခြန္ကုိ ေလွ်ာ့တာဟာ အခြန္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့သူေတြ ပုိမ်ားလာေအာင္လုိ႔ေပါ့။ အခြန္ထမ္းဦးေရ ပုိမ်ားလာႏုိ္င္တယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခြန္ထမ္းသစ္ တုိးတက္လာမႈက အေရအတြက္ နည္းတယ္။ ရွိတဲ့ အခြန္ထမ္း အေရအတြက္ေပၚမွာပဲ ပိေနတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕အခြန္လ်ာ ထားခ်က္ကလည္း ျမင့္ေနတဲ့အတြက္ အခြန္ေလွ်ာ့တဲ့အေပၚမွာ ဘဲစားဘဲေခ် ျဖစ္ေနတယ္။ အခြန္ေလွ်ာ့တာနဲ႔ အခြန္လ်ာထားခ်က္ သတ္မွတ္တာနဲ႔က ဘဲစားဘဲေခ်ဆိုေတာ့ အက်ိဳးမသက္ေရာက္ဘူး။

အခြန္ေလွ်ာ့လုိက္ျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ အခြန္စည္းၾကပ္ေကာက္ခံမႈကုိ ေသခ်ာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။ တဖက္ကလည္း အခြန္ေလွ်ာ့တာနဲ႔ ကာမိေအာင္ အခြန္လ်ာထားခ်က္ကုိ သင့္သင့္တဲ့ ခန္႔မွန္းေျခပဲ လုပ္သင့္တယ္။ ဒါမွပဲ အဆင္ေျပမယ္။

ဧရာဝတီ။     ။ ဘာေၾကာင့္ အခြန္မေဆာင္တာေတြ ေရွာင္တာေတြ ျဖစ္ရတာလဲ။ ဒါက အခြန္ဦးစီးဌာနရဲ႕ အားနက္ခ်က္ေၾကာင့္လား။ စနစ္ေၾကာင့္လား။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ အခြန္္ေရွာင္တယ္လုိ႔ တိတိက်က် ခုိင္ခုိင္မာမာ ေျပာဖုိ႔ခက္တယ္။ အခြန္ေရွာင္တာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာလည္း ေရွာင္ေနၾကတာပဲ။ သက္သာေအာင္ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ အခု ကုမၸဏီ တစ္ေသာင္း စာရင္းထုတ္လုိက္တဲ့ကိစၥမွာ အကုန္လုံး ေရွာင္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်ိဳ႕က ကုမၸဏီတည္ေထာင္ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းမလုပ္ကုိင္တာေတြ ရွိတယ္။ အခ်ိဳ႕ကုမၼဏီေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမလုပ္ကုိင္ပဲနဲ႔  မွတ္ပုံတင္ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး မသမာေသာ နည္းလမ္းနဲ႔ ၀င္ေငြရေအာင္ရွာတဲ့ နည္းလမ္းေတြ လုပ္ခဲ့တာကုိလည္း ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔မွာ တရား၀င္ စီးပြားေရးလုပ္ထားတာ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကုိ သီးျခားေဖာ္ထုတ္မွ ရမယ္ ထင္တယ္။

အခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြက လုံး၀ အလုပ္မလုပ္ဘူး။ အခ်ိဳ႕က တရားမ၀င္ ထင္သာျမင္သာေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အခြန္ရုံးကလည္း မသိဘူး။ အခုလုိ အခြန္ရုံးနဲ႔ အဆက္ျပတ္ေနတာက အခုမွ မဟုတ္ဘူး။ အရင္ကတည္းက ရွိတာ။ အရင္တုန္းက ကုမၸဏီေတြ တႏွစ္တခါ သက္တမ္းတုိးတယ္ေပါ့။ အဲလုိ သက္တမ္းတုိးတုိင္း အခြန္ေဆာင္ထားတဲ့ အေထာက္အထား ရွိမရွိ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း တကယ္လုပ္မလုပ္ ၾကည့္ၿပီးမွ သက္တမ္းတုိးေပးတဲ့ နည္းနဲ႔ စိစစ္ခဲ့လုိ႔ရွိရင္ ဒီကိစၥက ေတာ္ေတာ္ႀကီးကုိ နည္းသြားႏုိင္တယ္။ အခြန္ဌာနနဲ႔ ကုမၸဏီမ်ားညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနနဲ႔  ေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိတာေပါ့။ အဲဒါျပတ္သြားတယ္၊ ဒါက လုိပါတယ္။

ေနာက္တခါ ကုမၸဏီရုံးမွာ အင္အားမရွိဘူး။ ရုံးအကူ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မရွိဘူး။ စာပုိ႔ဖုိ႔ အခက္အခဲရွိတယ္။ စာရင္းေတြျပဳစုထားတာဟာ ေဒတာေဘ့စ္ေပါ့၊ ကုမၸဏီစာရင္းေတြ ဘာေတြ သုိေလွာင္ထားတာ မရွိဘူးေပါ့၊

ဧရာဝတီ။     ။ ႏုိင္ငံေတာ္က အခြန္ရတာေတြ အရမ္းနည္းေနတဲ့အပုိင္းနဲ႔ လက္ရွိျဖစ္စဥ္ အေပၚမွာ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ဦးဟန္ထြန္း ။     ။ တဖက္က လ်ာထားခ်က္နဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတယ္။ ဌာနအေနန႔ဲ ပုိၿပီး အခြန္ထမ္းသစ္ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းအားကုိ ပုိျမွင့္ေအာင္လုပ္ရမယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္အားအတြက္ေပါ့။ ေျပာရရင္ အခြန္ထမ္းေဆာင္တဲ့သူ အသစ္ေတြ တုိးခ်ဲ႕ေရးအတြက္ ဆုိရင္ အခြန္ကုိ ပုိၿပီး ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေကာက္ခံႏုိင္ေရးက အင္အားလုိတယ္၊ ဌာနမွာ ေျပာေနၾက စကားတခြန္းရွိတယ္။ ေခြးက်ိဳးနဲ႔ ယုန္လုိက္ရတယ္ေပါ့။ ဆုိလုိတာက အခြန္ထမ္းက ၿပိဳင္ကားနဲ႔ ေမာင္းေျပးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီက စက္ဘီးနဲ႔လုိက္ေနရသလုိ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ေခြးက်ိဳးနဲ႔ ယုန္လုိက္ရင္ေတာ့ ယုန္ကမမိဘူးေပါ့။ ေခြးပဲ ေမာေနသလုိျဖစ္မွာပါ။ ဒါမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ အခြန္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ တုိးတက္လာေအာင္ ပံ့ပုိးဖုိ႔ လုိတယ္။ ဌာနက အေၾကာင္းၾကားစာမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပုံစံရွိတယ္။ ဒီပုံစံေတာင္ လုံေလာက္ေအာင္ ထုတ္မေပးႏုိင္္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္အခြန္၀န္ထမ္းေတြဟာ သူတုိ႔အိတ္ထဲကေငြနဲ႔ သူတုိ႔ ဒီပုံစံ လုိအပ္တာေတြ က်န္တာေတြ ကုိယ့္ဟာကုိယ္၀ယ္သုံး တာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ စာပုိ႔ဖုိ႔ကိစၥေတြ လူမရွိလုိ႔ taxi ငွားရတယ္။ ဒီလုိပိုက္ဆံေတြ ကုန္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ကလည္း အဲ့ေငြျပန္ရေအာင္ မမွန္မကန္တဲ့နည္းနဲ႔ ရွာၾကတာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီသံသရာႀကီး လည္ေနတယ္။ တကယ္ တုိးတက္ခ်င္ရင္ ဌာနစြမ္းေဆာင္ရည္ကုိ လုံး၀ျမွင့္ရပါမယ္။

Ref:burma.irrawaddy.org/interview/2014/03/15/56244.html