မည္ကာမတၱ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ျဖစ္လာႏိုင္သည္

ယခုႏွစ္အတြင္း အၿပီးသတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းအတြက္ ယမန္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဘဏ္က ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တိုက်ိဳ စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းက ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ဒိုင္ဝါ သုေတသနက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ထည့္ဝင္မည္ဟု သိရသည္။

စေတာ့ေဈးကြက္ကို ႀကီးၾကပ္မည့္   Stock Exchange Commission (SEC) ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီးေသာ္လည္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း တြင္ စာရင္းဝင္ကာ အစုရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းခ်မည့္ Listed ကုမၸဏီ မ်ားအတြက္ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား အတည္ျပဳ မထုတ္ျပန္ရေသး ျခင္း စသည့္ကိစၥမ်ား က်န္ရွိေသးသည္။

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ထူေထာင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိရွိလိုၾကသည္ မွာ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းေဈးကြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ မျဖစ္ႏွင့္ စေတာ့ေဈးကြက္ အေလ့အထ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေလ့အက်င့္မရွိခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စေတာ့ေဈးကြက္အတြင္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမည့္ အေနအထားတို႔ ျဖစ္သည္။

ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း အလုပ္ျဖစ္ရန္ ျမန္မာျပည္တြင္ ေျခခင္းလက္ခင္းသာသည့္ အေျခ အေန ရွိ၊ မရွိေပၚတြင္ မူတည္သည္။ ႏိုင္ငံေရးအရ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အေျခခံ ျပည္တြင္း ပဋိပကၡမ်ား၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မတည္ေဆာက္ႏိုင္မႈ၊ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားက အတားအဆီးျဖစ္ေနသည္။ စီးပြားေရးအရ လက္ရွိျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ စစ္တပ္ႏွင့္ ခ႐ိုနီမ်ား၏ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္လိုမႈ မ်ားေနျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ အားနည္းလြန္းေနေသာ အေနအထားကလည္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းအတြက္ စိန္ေခၚမႈၾကီးျဖစ္သည္။

ဒုတိယတခ်က္မွာ စေတာ့ ေဈးကြက္တြင္ စာရင္းတင္မည့္ ကုမၸဏီမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၏ အခန္းက႑ျဖစ္သည္။ စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းသို႔ဝင္ရန္ အလားအလာရွိသည့္ ကုမၸဏီ ၁၀ ခုခန္႔ ရွိသည္ ဆိုေသာ္လည္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း တကယ္စတင္ေသာအခါ ကုမၸဏီ၂ ခု၊ ၃ ခုခန္႔ႏွင့္ စတင္ႏိုင္သည္ဟု ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာဆိုထားသည္။

ကုမၸဏီမ်ားကို SEC က ႀကီးၾကပ္မည္ဆိုေသာ္လည္း အမွီအခိုကင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သံသယ ရွိေနၾကသည္။ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းဖြင့္ရန္ ရည္ရြယ္ထားေသာ ျမဝတီဘဏ္သည္ တပ္မေတာ္ပိုင္ျဖစ္ေနျပီး အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈ ခံထားရေသာ စစ္တပ္ႏွင့္ ခ႐ိုနီပိုင္ ကုမၸဏီမ်ား စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းတင္ခံမည္လား ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္သည္။

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းသို႔ စာရင္းဝင္ရန္ စံႏႈန္းမမီသည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ရွယ္ယာမ်ားေရာင္းဝယ္ေရးအတြက္ ေကာင္တာေဈးကြက္တည္ေထာင္ခြင့္ကို SEC က ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးမည္ဟု ဆိုရာ ထိုေကာင္တာ ေဈးကြက္က စေတာ့ေဈးကြက္ထက္ က်ယ္ျပန္႔သြားမည္လားဟုလည္း သံသယရွိသည္။ ေငြခဝါခ်မႈ တရားဝင္ျဖစ္ သြားေစႏိုင္သည္။

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း၏ အႏွစ္သာရမွာ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ဖြင့္ျခင္းျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးစနစ္ႏွင့္ ျပန္လည္ခ်ိတ္ဆက္ျခင္းျဖစ္ရာ စည္းကမ္းႏွင့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား ရွင္းလင္းခိုင္မာမႈ မရွိလွ်င္ ေသာ္၎၊ စာရင္းတင္ထားေသာ ကုမၸဏီမ်ား၏ စီမံခန္႕ခြဲလုပ္ကိုင္မႈ အားမေကာင္းလွ်င္ေသာ္၎ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ သူမရွိ၊ အစုရွယ္ယာ အေရာင္းအဝယ္မရွိဘဲ ျဖစ္ေနႏိုင္ၿပီး လာအို၊ ကေမၻာဒီးယားတို႔ကဲ့သို႔ မည္ကာမတၲ ေဈးကြက္ သာ ျဖစ္ေန ေပလိမ့္မည္။

Ref;burmairrawaddy

Myanmar Stock Market: Preparing for 2015

Posted :

With the enactment of the Securities and Exchange Law at the end of August, Myanmar has laid the foundation for the development of an active stock market. While the law has been held rather general, the details are expected to be fleshed out in the rules and regulations, to be issued within 90 days after the enactment of the law. Towards the end of the year, we can expect to see the appointment of at least five persons to the Securities and Exchange Commission (SEC), a newly formed independent body in charge of overseeing and regulating the securities market in Myanmar. The Japanese Daiwa Institute of Research and the Japan Exchange Group (former Tokyo Stock Exchange) together with Myanmar authorities are currently developing the infrastructure of the Yangon Stock Exchange, to go online at the end of 2015. At the initial phase of the exchange, a number of 5 to 10 public companies are likely to be listed.

Public Companies

Myanmar is in a peculiar situation. For the past many years, no new public companies were allowed to register. With the policy change of the new government, however, we saw a surge in registration of new public companies in the last two years even before the securities law has been issued. There are now more than 80 registered public companies in Myanmar. With the absence of the law in the past and missing facilities for the secondary trading of shares, public companies have been operating in an unregulated market, resulting in some public companies operating their own over-the-counter (OTC) exchange centers. For instance, new shares have been offered to the public in booths at supermarkets.

The Yangon Stock Exchange and the OTC Market

Unfortunately, the stock exchange will not be the solution for many of the over 80 public companies in Myanmar. In order to instill trust in the exchange and to protect its reputation, the Yangon Stock Exchange will have to be very selective about which public companies will be admitted for listing. In a worst-case scenario, a public company collapses within a short period after listing at the exchange and destroys the confidence of investors in the stock market for many years. Therefore, likely candidates for a listing at the exchange will be companies with high capitalization and a proven track record of profitability. However, shareholders of public companies not listed at the exchange still need transparent channels to trade their shares in a secondary market. In order to cater the needs of unlisted public companies, the Securities and Exchange Law explicitly foresees OTC markets. Under the law, a minimum number of three securities companies can jointly apply for a license to operate an OTC exchange. It is to be expected that the OTC market in Myanmar will be significant for at least a couple of years. In Vietnam, for example, there is a large OTC market operated by securities companies in addition to the two official stock exchanges. It is therefore important to understand that the stock market in Myanmar will be much more than just the Yangon Stock Exchange.

Securities Companies and Requirements

The exact requirements for establishing a securities company are not published yet. However, one basic principle is that a Limited Liabilities Company has to be formed with the term Securities in its name. The SEC will grant different kinds of securities licenses: dealing, brokerage and underwriting. Each of these licenses is likely to have different levels of capital requirement. In Vietnam, a license covering all business areas, including underwriting, requires around USD 14 million. For the next couple of years, it is very unlikely that a securities company in Myanmar can make any reasonable return on investment in the underwriting business with a similarly high capital requirement as that in Vietnam. Unlike in more developed countries, securities companies in developing markets are rarely committing any true underwriting. Often, unsuccessful public offerings will either be pulled or closed with the raised amount. Moreover, most of the revenues for Vietnamese securities companies arise from the brokerage business.

Building an Optimal Stock Market from Scratch

The possibility of Myanmar leapfrogging is often mentioned with regards to the IT and telecommunications sector. But as the country does not have any legacy stock market, it has the unique opportunity to design an optimal architecture from scratch. Advising experts from developed countries might be not able to devise innovative solutions adapted to Myanmar’s market, and might instead be confined in their thinking to familiar solutions. Therefore, it would be advisable that the government consults securities experts with various backgrounds for the development of the stock market.

For example, historically, the process of listing has usually been undertaken by the respective stock exchanges. However, there is no reason why the listing process could not be separated from the exchange. The SEC could define minimum listing requirements for the exchange and the OTC market. Authorized listing agencies, such as accounting and auditing firms or consultancies, could then be hired for the listing process. This would create a competitive market and reduce the listing costs for companies going public. Once an agent has approved a company for listing, any stock exchange or OTC market in Myanmar could start trading the stocks. The process would be quite similar to the rating of debt instruments by rating agencies.

To build up a functioning stock market, a Central Securities Depository (CSD) has to be established. The CSD is an organization holding securities, such as shares, in the owner’s name so that transfers from one person to another can be done just through book entry instead of physical transfer. In many countries, CSDs are owned by a stock exchange. By controlling the CSD, an incumbent stock exchange makes it virtually impossible for any new competitor to enter the market. The regulator should therefore take care that the CSD is independent of the stock exchange and gives equal access to the exchanges and OTC markets in the country.

What Needs to be Done?

A stock market is more than just the technical infrastructure of a stock exchange. In order to create a successful exchange with enough liquidity, a whole system including infrastructure, market participants and listed companies has to emerge. Brokers, dealers and market makers have to be trained while investors need to understand the concept of stocks, dividends and the risks associated with investing. Entrepreneurs have to be educated about the potential of raising funds through the capital market. Companies need assistance in valuation of their assets, capital structuring, writing the prospectus, and finally in the public offering of the shares.

The SEC will most likely be composed of members without actual working experience about the stock market. In order to ensure a strong and competent SEC, training has to be given to the members. The SEC can only remain independent if it does not accept any offers of training by companies or organizations that will be regulated by the SEC at a later stage. Much work still has to be done to develop the stock market in Myanmar. If the Yangon Stock Exchange is to open in late 2015, no time is to be wasted.

Ref:http://www.crossroadsmyanmar.com/analyses/myanmar-stock-market-preparing-2015

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း အခြံသက္သက္ ျဖစ္လာမလား

ရန္ကုန္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းကို တပ္မေတာ္ပိုင္ ျမဝတီဘဏ္တြင္ ဖြင့္မည္

ျမန္မာႏိုင္ငံက ယခုႏွစ္အတြင္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး လာမည့္ ႏိုဝင္ဘာလ မတိုင္ခင္တြင္ အၿပီးသတ္ရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ အရင္းအႏွီးေဈးကြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္လာသည့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းကို ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္က ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တိုက်ိဳ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း က ၁၈ ဒသမ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ဂ်ပန္ဒိုင္ ဝါသုေတသနက ၃၀ဒသမ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ထည့္ဝင္လုပ္ေဆာင္ရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ေဈးကြက္ဆိုသည္ႏွင့္ ယင္း ေဈးကြက္တခု ပီျပင္စြာ ေပၚေပါက္လာေရးတြင္ က႑မ်ားစြာက ပါဝင္ပတ္သက္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းဝင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစား ၍ အစုရွယ္ယာမ်ားကို ေရာင္းခ်ၾကမည့္ listed အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ား၏ အခန္းက႑၊ အဆိုပါ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီတို႔၏ အစုရွယ္ယာ မ်ားကို ဝယ္ယူ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုသူမ်ား လက္သို႔ေရာက္ရန္ ၾကားခံ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ျဖစ္ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ မ်ား၏ အခန္းက႑၊ ယင္းဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ား ႏွင့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းကိုပါ ႀကီးၾကပ္ရမည္ျဖစ္ေသာ၊ လိုင္စင္ခ်ေပးခြင့္ ရွိေသာ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မရွင္ (Stock Exchange Commission ) ၏ အခန္းက႑ စသည့္ က႑မ်ားစြာက အခ်ိတ္အဆက္မိမိ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္  Stock Exchange Commission (SEC) ဖြဲ႕စည္းျခင္း အပါအဝင္ စေတာ့ေဈးကြက္ကို ပံုေဖာ္ျခင္း ကနဦး အေျခခံျဖစ္ေသာ ေငြေၾကးသက္ေသခံလက္မွတ္ လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ေရး ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒတို႔လည္း ထြက္ေပၚၿပီး ျဖစ္ရမည္။

လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ဥပေဒျပ႒ာန္းၿပီး ျဖစ္ၿပီး SEC ကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းၿပီးျဖစ္သည္။ စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းတြင္ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္လိုသည့္ ကုမၸဏီမ်ား လိုင္စင္ေလွ်ာက္ရာတြင္ လိုအပ္သည့္ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားလည္း ထုတ္ျပန္ၿပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းဝင္ကာ အစုရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းခ်ၾကမည့္   Listed ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို အတည္ျပဳထုတ္ျပန္ေသးျခင္း မရွိေသးပါ။

အၾကမ္းဖ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားတြင္ အဆိုပါ  Listed ကုမၸဏီမ်ားမွာ အျမတ္ေငြ အနည္းဆံုး ၂ ႏွစ္ဆက္တိုက္ ရရွိထားေသာ ကုမၸဏီ ျဖစ္ျခင္း၊ အနည္းဆံုး ထည့္ဝင္ရင္းႏွီးေငြက်ပ္ သန္း ၅၀ဝ ထည့္ဝင္ၿပီး ကုမၸဏီျဖစ္ျခင္း၊ အနည္းဆံုး ရွယ္ယာရွင္ အေရအတြက္ ၁၀ဝ ရွိရမည္စေသာ အခ်က္မ်ား ႏွင့္ အျခားစံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ပါရွိသည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ လတ္တေလာအေျခအေနတြင္ စံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းသို႔ ဝင္ရန္ အလား အလာရွိသည့္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ ၁၀ ခုနီးပါးရွိၿပီး ၂ ခု ၃ ခုႏွင့္လည္း စတင္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ဘ႑ာ ေရးဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေမာင္ ေမာင္သိမ္းက ေျပာဆိုထားသည္။

ယင္းသို႔ စေတာ့ေဈးကြက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မႈကို အခန္းက႑အလိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး လက္ေတြ႕ စတင္ခ်ိန္ ေရာက္သြားခဲ့ၿပီဆိုလွ်င္ အမွန္ တကယ္ အေရးအႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈတခုက ႀကိဳႏွင့္ ေနမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းလည္းရွိ၊ Listed ကုမၸဏီလည္းရွိ၊ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ား လည္းရွိပါလ်က္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ၏ အခန္းက႑ မရွိ၊ အစုရွယ္ယာမ်ား အေရာင္းအဝယ္ မရွိပဲ အခြံ သက္သက္ ေျခာက္ကပ္ကပ္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း မျဖစ္ ဖို႔ဆိုသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။

“အိပ္ခ်ိန္းေထာင္ထားၿပီး အေရာင္းအဝယ္ မျဖစ္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္တာပဲ။ အခု လာအိုတို႔ ကေမၻာဒီးယား တို႔မွာ အဲဒီလို ျဖစ္ေနတာပဲေလ။ ဒါေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူက လိုပါတယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တခုတည္းသာ ရွိေသးသည့္ ေငြေခ်း သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား အေရာင္းအဝယ္ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ေပးေနေသာ MSEC ကုမၸဏီ မွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက ေျပာသည္။

ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ၏ အခန္းက႑မွာ စေတာ့ ေဈးကြက္တြင္ အလြန္အေရးပါသည့္ အေနအထား ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား အပိုင္းတြင္ အိမ္ၿခံေျမ၊ ေရႊ ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြတို႔တြင္သာ အမ်ားဆံုး ျမႇဳပ္ႏွံေနၾက သည့္ တခ်ိန္တြင္ စေတာ့ေဈးကြက္ ေပၚလာပါက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အေရြ႕တခုျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ေျပာၾကသူမ်ား လည္း ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ Listed ကုမၸဏီ အနည္းအက်ဥ္းႏွင့္ ဦးစြာ စတင္ပါက ရွယ္ယာ ဝယ္ယူရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ လိုသူမ်ား ဘက္မွ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ အင္မတန္ နည္းပါးသြားမည္။ ဝယ္ယူသူ နည္းေသာ စေတာ့ေဈးကြက္မွာ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔မျဖစ္ပါက သို႔မဟုတ္ ေရြးခ်ယ္စရာ နည္းပါးေနပါက အလုပ္မျဖစ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။

ထိုအေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စေတာ့ ေဈးကြက္ အေတြ႕အႀကံဳရွိသူ Thura Swiss ကုမၸဏီ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေအာင္ သူရက “အစပိုင္းမွာ ရင္းႏွီးခ်င္တဲ့သူတေယာက္ အေနနဲ႔  listed ကုမၸဏီ ၃ ခုေလာက္ဆိုေတာ့ သူ႔အတြက္ ေရြးဖို႔က လြယ္ခ်င္မွ လြယ္မွာ။ ဥပမာ အဲ့ဒီ ၃ ခုလံုးက ေကာင္းခ်င္မွလည္း ေကာင္းမွာေပါ့။ ႀကိဳက္ခ်င္မွလည္း ႀကိဳက္မွာ။ ေလာေလာဆယ္က ေရြးစရာ မရွိေသးဘူး။ စစခ်င္းကေတာ့ အေရာင္း အဝယ္က ပါးမွာပါပဲ။ သေဘာကို နားမလည္ေသးတဲ့ အခ်ိန္၊ listed ကုမၸဏီေတြကလည္း မ်ားမ်ားမရွိ ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ အေရာင္းအဝယ္ပါးမွာပါ” ဟု သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။

ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္း ၎က “ကိုယ္ကစၿပီး ပထမဆံုး ရင္းႏွီးမယ္ဆို ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ထိ နားလည္ထားလဲ။ ရွယ္ယာ ဝယ္တာမ်ိဳးက ေျမဝယ္သလိုမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ ျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ကုမၸဏီ ေကာင္းလား၊ မေကာင္းလား အေျခအေနေတြ ပါလာတယ္ေပါ့။ ေျပာရရင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ပိုခက္တာေပါ့။ လံုးဝမေလ့လာဘဲနဲ႔ ရင္းႏွီးဖို႔ ေတာ့ မလြယ္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။

စေတာ့ ေဈးကြက္ အေလ့အထ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေလ့အက်င့္ႏွင့္ မ်ားစြာ အလွမ္းေဝးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားသည္ listed ျဖစ္ၿပီး စေတာ့တြင္ ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းခ် သည့္အခါ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရမည့္ သူမ်ားဘက္မွ စဥ္းစားရမည့္ အခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနပါလိပ္မည္။ ထိုအေျခ အေနမွာ listed ကုမၸဏီမ်ား၏ စံႏႈန္းအရည္ အခ်င္းကို သတ္မွတ္ေပးသည့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္သလို ထိန္းေက်ာင္းသည့္ အဖြဲ႕ အစည္း SEC  ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ပါသည္။

ယင္းအပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စေတာ့ ေဈးကြက္ ေရးရာ ေလ့လာေနသူတဦးက “ SEC ဆိုတာက အမ်ား ျပည္သူအက်ိဳးကို ၾကည့္ရမယ္။ ကုမၸဏီ အက်ိဳးကို မၾကည့္ရဘူး။ ဝင္ေရာက္ ရင္းႏွီးတဲ့အခါမွာ ကုမၸဏီက ေလ်ာ့ေလ်ာ့ရဲရဲ လုပ္ထားၿပီးေတာ့ အမ်ားျပည္သူက ဆံုး႐ံႈးသြားမယ္ဆို မျဖစ္ဘူးေလ။ (invester protection) ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူကို အကာ အကြယ္ေပးမႈ ဆိုတာရွိတယ္။ ဒါ SEC ကလုပ္ရမွာ” ဟု ေျပာသည္။

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ေဈးကြက္ ပီျပင္စြာ လည္ပတ္ ႏိုင္ေရးတြင္ လက္တေလာ လိုင္စင္ခ်ေပးရန္ ေခၚ ထားသည့္ ဝန္ေဆာင္မႈကုမၸဏီမ်ား၏ အခန္းက႑ကလည္း မရွိမျဖစ္ အေရးပါပါသည္။

လက္ရွိတြင္ Underwriter ဟုေခၚသည့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ ပါဝင္ေသာ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား၏  ေရာင္းခ်လိုေသာ အစုရွယ္ယာပမာဏကို တာဝန္ယူျဖန္႔ေပးသည့္ ကုမၸဏီလိုင္စင္၊  Dealer ဟုေခၚသည့္ ဝယ္ေရာင္း ၂ ခု စလံုးလုပ္ကိုင္သည့္ ကုမၸဏီလိုင္စင္၊ Broker  ဟုေခၚသည့္ ပြဲစား ကုမၸဏီလိုင္စင္ႏွင့္ Consultant  အႀကံေပးကုမၸဏီ လိုင္စင္တို႔ကို ခ်ေပးသြားမည္ျဖစ္ရာ အဆိုပါလုပ္ငန္း မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည့္ ကုမၸဏီ မရွိသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပဳထားရ သည့္ အေျခအေနျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းသို႔ စာရင္းဝင္ရန္ စံႏႈန္းမမီသည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏  ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းဝယ္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ ေကာင္တာေဈးကြက္ တည္ေထာင္ခြင့္ကို SEC  ခြင့္ျပဳခ်က္ရလွ်င္ လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္မည္ဟု ဥပေဒတြင္ ပါရွိရာ ယင္းသို႔သာ ေကာင္တာေဈးကြက္ ဖြင့္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါက စေတာ့ ေဈးကြက္မက်ယ္ျပန္႔ပဲ ေကာင္တာေဈးကြက္သာ က်ယ္ျပန္႔သြားႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္သည္ လည္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းအတြက္ စိန္ေခၚမႈတခု ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ေသာ အေျခအေန အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ေပၚေပါက္၍ အမွန္တကယ္သက္ဝင္ လႈပ္ရွားသည့္ ေဈးကြက္တခု ျဖစ္လာပါက ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးတည္ၿငိမ္မႈ၊ စီးပြားေရးတည္ၿငိမ္မႈ တို႔ကိုပါ တြဲပါေစေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအာင္ကိုကိုက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

၎က “စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအသီးသီးက သူတို႔ ရဲ႕ စီမန္ခန္႔ခြဲမႈ ပံုသဏၭာန္ေတြ၊ ထုတ္လုပ္မႈနည္းပညာ ေတြ၊ ေဈးကြက္ခ်ဲ႕ထြင္မႈ မဟာဗ်ဴဟာေတြ စတာေတြ ကိုၿခံဳၿပီးေတာ့မွ အစုရွယ္ယာေဈးကြက္ထဲမွာရွယ္ယာ ကိုေရာင္းၿပီး သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအႏွီးကို ျဖည့္ဆည္းတာေပါ့။ ဒီအပိုင္းမွ သူတို႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္လည္း အက်ိဳးရွိတယ္။ အဲ့ဒီ ထဲမွာဝင္ေရာက္ၿပီး အစုရွယ္ယာဝယ္ယူရင္းႏွီးတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ လည္း အက်ိဳးရွိမယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ လည္း ဘယ္လိုအက်ိဳးရွိလည္းဆိုရင္ မလိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြ မလုပ္ေတာ့ဘဲနဲ႔  တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးထုတ္ကုန္ ျမင့္မားဖို႔တိုးတက္ ဖို႔ကို အေထာက္အကူျပဳမယ့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြမွာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကတဲ့အတြက္ ေငြေၾကးတည္ၿငိမ္ မႈ၊ စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္မႈေတြ ပိုျဖစ္ေစမယ္” ဟု ေျပာသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံကျဖစ္ေအာင္ အၿပီးသတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။ ထိုအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈတြင္ ႀကံဳေတြ႕ရႏိုင္သည့္ အခက္အခဲမ်ားက ရွိေနေသးသလို သက္ဝင္လႈပ္ရွားမႈ မရွိေသာ၊ ရွယ္ယာ အေရာင္းအဝယ္မ်ား အနည္းအက်ဥ္းႏွင့္ အခြံသက္သက္ ေျခာက္ ကပ္ကပ္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႀကီး ျဖစ္မျဖစ္ မေဝးေသာ အနာဂတ္တြင္ ျမင္လာရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

Ref:burmairrawaddy

အ: 1 the last letter of the Myanmalphabet.

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းဖြင့္ရန္ ရည္ရြယ္ထားေသာ ျမဝတီဘဏ္သည္ တပ္မေတာ္ပိုင္ျဖစ္ေနျပီး အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈ ခံထားရေသာ စစ္တပ္ႏွင့္ ခ႐ိုနီပိုင္ ကုမၸဏီမ်ား စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းတင္ခံမည္လား ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္သည္။ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းသို႔ စာရင္းဝင္ရန္ စံႏႈန္းမမီသည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ရွယ္ယာမ်ားေရာင္းဝယ္ေရးအတြက္ ေကာင္တာေဈးကြက္တည္ေထာင္ခြင့္ကို SEC က ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးမည္ဟု ဆိုရာ ထိုေကာင္တာ ေဈးကြက္က စေတာ့ေဈးကြက္ထက္ က်ယ္ျပန္႔သြားမည္လားဟုလည္း သံသယရွိသည္။ ေငြခဝါခ်မႈ တရားဝင္ျဖစ္ သြားေစႏိုင္သည္။