ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၁)
ေနမင္း
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လုပ္ႀကံခံရမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ယေန႔တုိင္ ျပည့္စံုေသာ သမုိင္း မွတ္တမ္းကို ႏုိင္ငံေတာ္ အဆင့္မွ ျပဳစုထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိ
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၁၉ ရက္ စေနေန႔ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္၀န္းက်င္မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုး အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လုပ္ႀကံခံရစဥ္အခ်ိန္က ဤစာေရးသူသည္ လသားခန္႔အရြယ္သာ ရွိခဲ့ပါသည္။ ဆရာသမား လူႀကီးမ်ား၏ တဆင့္ေျပာၾကားခ်က္၊ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ သတင္းစာေဆာင္းပါးမ်ားကုိ ဖတ္႐ႈေလ့လာခ်က္အရသာ ဤႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးအေၾကာင္းကို သိရွိခြင့္ရခဲ့ပါသည္။ လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိတ္ကူးယဥ္ဇာတ္လမ္းမ်ားလည္း ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀က ၾကားခဲ့ဘူးသည္မ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ယေန႔တုိင္မေသေသးဟုပင္ အလြန္ နားေထာင္ေကာင္းလွေသာ ပါးစပ္ရာဇ၀င္မ်ားျဖင့္ လူႀကီးသူမမ်ားက စာေရးသူတုိ႔ငယ္စဥ္တြင္ ပံုျပင္သဖြယ္ ေျပာဆုိသည္ကုိလည္း ႀကံဳခဲ့ဘူးပါ၏။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လုပ္ႀကံခံရမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ယေန႔တုိင္ ျပည့္စံုေသာ သမုိင္း မွတ္တမ္းကို ႏုိင္ငံေတာ္ အဆင့္မွ ျပဳစုထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိ
စာေရးသူတုိ႔ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ အေၾကာင္းအက်ဳိးကုိ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္မႈ အားနည္း၏။ အတိတ္ကုိလည္း လြယ္လြယ္ႏွင့္ေမ့၍ ပစၥဳပၸန္တြင္ သာသာယာယာ ေနတတ္ၾက၏။ လူတေယာက္ကုိ ခ်စ္လွ်င္ ခ်စ္သလို တခမ္းတနား စာဖြဲ႕ေျပာဆုိတတ္သလုိ မုန္းလွ်င္လည္း မုန္းသလုိ လူတေယာက္၏ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး၊ ထုိသူ၏ မ်ဳိးႏြယ္စဥ္ဆက္တခုလံုး ေခါင္းမေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ ဟုတ္တာေရာ မဟုတ္တာေရာ သိမ္းႀကံဳးေျပာဆုိတတ္သည့္ အက်င့္စ႐ုိက္မ်ားကုိ ဘ၀တြင္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ဘူးပါ၏။ အထက္ပါ အက်င့္စ႐ုိက္မ်ားသည္ အဆုိပါ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ျဖတ္သန္းရေသာ မွတ္တမ္းမဲ့ အတိတ္သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ သမုိင္းမွတ္တမ္းကုိ တန္ဖုိးထားရေကာင္းမွန္း မသိမႈက အဆိုပါလူမ်ဳိး၏ ဗီဇတြင္ အျမစ္တြယ္ေနေသာ အေခ်ာင္သမားစိတ္ဓာတ္၊ မင္းေလာင္းေမွ်ာ္၀ါဒတုိ႔ကို ေမြးထုတ္ခဲ့ေလေရာ့သလားဟု စာေရးသူေတြးမိပါသည္။ စာေရးသူတုိ႔သည္ မိမိကုိယ္တုိင္ႏွင့္ မိမိေနထုိင္ရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ စ႐ုိက္သေဘာကို မညႇာမတာ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ဖို႔ေတာ့ လုိအပ္ေနၿပီဟု အလ်င္းသင့္၍ တင္ျပလုိပါသည္။
|
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လုပ္ႀကံခံရမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ယေန႔တုိင္ ျပည့္စံုေသာ သမုိင္းမွတ္တမ္းကို ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္မွ ျပဳစုထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိဘဲ၊ လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းက ႏိုင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲမွတ္တမ္း၊ သတင္းစာပါ မွတ္တမ္းမ်ားကုိ ကုိးကား ေရးသားထားခ်က္မ်ားသာ ရွိပါသည္။ ထုိစဥ္က ေခတ္ၿပိဳင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ တာ၀န္ရွိအစိုးရသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ ေနာက္ကြယ္မွ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကုိ ေကာ္မရွင္ျဖင့္ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္၍ လူထုထံ ရွင္းလင္းတင္ျပရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ရသလဲ။ ျမန္မာလူထုကလည္း မိမိတို႔၏ အာဇာနည္သူရဲေကာင္းမ်ား လုပ္ႀကံခဲ့ရသည့္ အမႈျဖစ္စဥ္မွန္ကုိ ဂဃနဏ သိရွိရေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ေပးခဲ့ဖို႕ ေတာင္းဆုိရေကာင္းမွန္း ဘာေၾကာင့္ မသိခဲ့ရသလဲ။ အစိုးရအဆက္ဆက္ကလည္း ယင္းတာ၀န္ကုိဘာေၾကာင့္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သလဲ။ အတိတ္သမုိင္းမွန္ကုိ ေဖာ္ထုတ္မွတ္တမ္းတင္ သင္ခန္းစာယူရန္ မႀကိဳးစားဘဲ အျခားသူပါးစပ္ဖ်ားမွ ေျပာစကားတြင္ လမ္းဆံုးေနၾကလွ်င္ စာေရးသူတုိ႔ လူမ်ဳိးသည္ ကမၻာ့အလယ္တြင္ မ်က္ေစ့သူငယ္၊ နားသူငယ္ျဖင့္ အရာမ၀င္ ဟုိလူလာ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ၊ ဒီလူလာ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာသည့္ ဖာႏိုင္ငံျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ေတာ့မည္ကို သတိျပဳၾကပါဟု အသိေပးလုိပါသည္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ အင္းစိန္ေထာင္ ၆ တုိက္ ၆ ခန္းတြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေခၚ ဗိုလ္ခင္ေမာင္က ၎မေသမီွရက္ပိုင္း လပုိင္းအလုိတြင္ ထူးထူးျခားျခား ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ တာ၀န္ တခ ုစာေရးသူအား ေပးပါသည္။ ဒီတာ၀န္ကို မင္းပဲ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္၍ ေပးရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာပါသည္။ သူေပးေသာတာ၀န္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လုပ္ႀကံခံရမႈတြင္ တရားခံဦးေစာ ေနာက္ကြယ္၌ နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ား ရွိေနၾကသည္ဟု ခပ္လြယ္လြယ္ ေကာက္ခ်က္ဆဲြမႈကုိသာ ျမန္မာ့ သမုိင္းတြင္ ေပၚေပါက္ေနသည္၊ အမွန္တကယ္ အဓိက ဇစ္ျမစ္ လက္သည္တရားခံမွာ ဖဆပလ အစိုးရအတြင္းက အာဏာရ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္ေနျခင္းႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည့္ သမုိင္း၏ အတြင္းေရးအခ်ဳိ႕ကုိ ဗိုလ္စက္ေရာင္က စာေရးသူအား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခဲ့ပါသည္။
စာေရးသူက စာေရးသူ ေမြးကာစ ကေလးဘ၀တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေထာင္ထဲ၌ ၁၄ ႏွစ္ေနရဦးမည့္ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ စာေရးသူအား ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္ တာ၀န္ေပးေသာ ဗိုလ္စက္ေရာင္ကုိ အန္ကယ္တို႔ ေခတ္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ဇာတ္လမ္း၊ အန္ကယ္ကိုယ္တုိင္လည္း တစိတ္ တပုိင္း ပါ၀င္ပတ္သက္ပါလ်က္ အန္ကယ္မေဖာ္ထုတ္ခဲ့ဘဲ ဘာေၾကာင့္ က်ေနာ့္ကုိ အခါေႏွာင္းမွ လူမုိက္ငွားသလုိ ခုိင္းရတာလဲဟု မေက်မခ်မ္း ျပန္ေျပာခဲ့ပါသည္။ ဗုိက္စက္ေရာင္က မင္းက ဥပေဒပညာေရာ ေရွ႕ေနပညာပါတတ္႐ံုမက သတင္းသမားလည္း ျဖစ္လုိ႔ သမုိင္းတာ၀န္ကုိ လက္ဆင့္ကမ္းေပးလုိက္တာပါ။ ငါက ေက်ာင္းဆရာနဲ႔ စစ္သားပဲ လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္။ အမွန္ကိုသိ႐ံုနဲ႔ အမွန္တရားကုိ ေပၚေအာင္ေဖာ္တာ မတူဘူး။ ဒီအလုပ္က မင္းလုပ္တတ္ပါတယ္၊ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္ဟုေျပာၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ အေရးႀကီး အခ်က္အလက္ဆုိသည္မ်ားကုိ စာေရးသူအား ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ စာေရးသူကလည္း ေသခါနီး လူတေယာက္ စိတ္ခ်မ္းသာလွ်င္ ၿပီးေရာသေဘာျဖင့္သာ နားေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၄၆/၄၇ ၀န္းက်င္ ဗုိလ္စက္ေရာင္ ကိုယ္တုိင္ေတြ႕ႀကံဳရသည့္ ႏုိင္ငံေရးဘ၀ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္စပ္ဆုိင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ စာေရးသူ သိရွိ နားေထာင္ခြင့္ႀကံဳခဲ့ပါသည္။
>ႏုိင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိကတရားခံမွာ ဦးေစာျဖစ္ေသာ္လည္း ၎၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕သမား၏ အကြက္ဆင္ ေထာက္ပ့ံကူညီခဲ့မႈ ရိွခဲ့သည္ဟူေသာ သမုိင္းအျမင္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီး ျဖစ္ပြားၿပီးခါစကပင္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းရွိ ကြန္ျမဴနစ္ဂိုဏ္းေရာ ဆုိရွယ္လစ္ကပါ ယင္းအျမင္ကုိ ခပ္လြယ္လြယ္ ေဖာ္ထုတ္ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ဦးေန၀င္းျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚက ဆင္းသြားခ်ိန္မွစ၍ ႏုိ္င္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အဓိကတရားခံဦးေစာသည္ ႏုိင္ငံေရးဆင္ကြက္ အတြင္းက်ေရာက္သြားသူသာျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ႏိုင္ငံေရးေထာက္ေခ်ာက္အတြင္းသို႔ ဦးေစာေရာက္ရွိရန္ဖန္တီးသူမွာ ျပည္ပနယ္ခ်ဲ႕သမားသာမဟုတ္ဘဲ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မ်ား ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ယင္းၿပိဳင္ဘက္မ်ားထဲတြင္ ဦးေန၀င္းသည္ အဓိကဇာတ္ေကာင္ျဖစ္ သည္ဟူေသာသမုိင္းအျမင္တခုထပ္မံေပၚထြက္လာပါသည္။ အဆုိပါအျမင္ကိုႏုိင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးျဖစ္ပြားစဥ္ က ႏုိင္ငံေတာ္၏ ရဲဗိုလ္ခ်ဳပ္တာ၀န္ယူထားသူ ဦးထြန္းလွေအာင္၏ သားလည္းျဖစ္၍ ထုိစဥ္က ႏုိင္ငံေတာ္တရား႐ံုးခ်ဳပ္တရားေရးဌာန အတြင္း၀န္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ေထာင္မင္းႀကီးအျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ယူခဲ့သူ ဦးေသာင္းစိန္၏ သားမက္ေတာ္သူ ဦးခင္ေအာင္ေရးသားသည့္ ေအာင္ဆန္းကုိ ဘယ္သူသတ္သလဲ “Who Killed Aung San?” စာအုပ္တြင္ ထုတ္ေဖာ္တင္ျပထားခဲ့ပါသည္။
စာေရးသူအား ဗိုလ္စက္ေရာင္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီးေနာက္ကြယ္မွ အဓိက သမုိင္းတရားခံမ်ားမွ အထက္ပါသမုိင္းအျမင္ ၂ ရပ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ျခင္းမရွိေသာ အတြင္းေရး အခ်က္အလက္သစ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ယင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍ စာေရးသူကုိယ္တိုင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ႏုိင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးႏွင့္ ဆက္စပ္မွတ္တမ္းတခ်ဳိ႕အား ထပ္မံရွာေဖြေတြ႕ရွိေသာေၾကာင့္ ျပည္သူတရပ္လံုး သိရွိသံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္ၿပီထင္၍ ဤေဆာင္းပါးကိုေရးသား တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သမုိင္းအမွန္ေပၚေပါက္ရန္ လုိအပ္သည္ထင္ျမင္၍ မည္သည့္ဘက္မွ် မလုိက္ဘဲ သစၥာတရား လက္ကုိင္ထား၍ ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း ဦးစြာ ၀န္ခံ ကတိျပဳပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လုပ္ႀကံမႈႀကီးကုိ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္လွ်င္ ဦးစြာပထမ ဦးေစာဘ၀ႏွင့္ ၎အား ၂၁-၉-၄၆ ေန႔က လုပ္ႀကံမႈကို ႀကိဳတင္သိရွိထားရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ဦးေစာသည္ ေအာက္တန္းေရွ႕ေနဘ၀မွ နန္းရင္း၀န္ဘ၀သို႔ ဒုတိယကမၻာစစ္မတုိင္မွီ ျမန္မာႏုိင္ငံ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ေရာက္ရွိေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေရးသမားတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း အဂၤလိပ္အစိုးရက ဦးေစာ၏ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ အာဖရိကတုိက္ရွိ ယူဂႏၶာႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၄၂၊ ဇန္န၀ါရီလ ၈ ရက္မွ ၁၉၄၆ ဇန္န၀ါရီလဆန္းအထိ ၎အား ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ပါသည္။ ယင္းကာလမ်ားအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသည္လည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟူေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္သစ္တေယာက္သည္ စစ္ၿပီးေခတ္ ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရးတြင္ ထင္ရွားေပၚေပါက္လာရာ အဂၤလိပ္အစုိးရသည္ ၎အားယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ရန္ နန္းရင္း၀န္ေဟာင္းဦးေစာအား ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ အျမန္ျပန္ပို႔ေပးလုိက္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးကစားကြက္တခုကုိ ဖန္တည္းခဲ့ပါသည္။
ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕တို႔အၾကား ႏိုင္ငံေရးမေျပလည္မႈကုိ ပံုစံသစ္ေျပာင္းရန္ ဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔ကုိ အဂၤလန္မွ ထပ္မံေစလႊတ္ၿပီးေနာက္ အာဏာေနရာ အေပးအယူျပဳလုပ္ၾကရန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ဖဆပလအမ်ားစုပါေသာ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဖဆပလအား ထိန္းရန္ ဦးေစာႏွင့္ သခင္ဗစိန္တို႔ကဲ့သုိ႔ ဖဆပလဆန္႔က်င္ေရး အင္အားစုမ်ားကုိ ဘုရင္ခံခန္႔ေကာင္စီ လူႀကီးမ်ားအျဖစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔က ခန္႔အပ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ပါသည္။
အထက္ပါအတုိင္း အဂၤလိပ္အစုိးရက ႏုိင္ငံေရး က်ားကြက္ဆင္ေနခ်ိန္ ၂၁-၉-၁၉၄၆ ညေနပိုင္းတြင္ ဦးေစာ သည္ ဘုရင္ခံဆာဟူးဘတ္ရန္႔ႏွင့္ေတြ႕ဆံုၿပီး အိမ္အျပန္ျပည္လမ္း (ေျမနီကုန္း၊ မပုိလမ္းထိပ္အနီး) ၌ ၎၏ ကားအား ေနာက္မွ ကပ္လုိက္လာသည့္ ဂ်စ္ကားေပၚမွ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ လူတဦးက ေသနတ္ႏွင့္ပစ္၍ လက္၀ဲမ်က္လံုးတ၀ုိက္ မွန္စႏွင့္ က်ည္ဆံ ပြတ္ရွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ေဆး႐ံုသို႔ တက္ေရာက္ကုသခဲ့ရသည္။
ဦးေစာလုပ္ႀကံခံရခ်ိန္က ဖဆပလ အလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းကုိ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ တာ၀ါလိန္းရွိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အိမ္အေပၚထပ္တြင္ ျပဳလုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္ရံေတာ္ ဗိုလ္ထြန္းလွက ဦးေစာေသနတ္အပစ္ခံရတယ္ဟု သတင္းလာပို႔သည္။ ဦးႏုက ေဟ့ ေက်ာ္ၿငိမ္း (ဆုိရွယ္လစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္အား) ဘယ္သူပစ္တယ္ထင္သလဲဟု ေခၚေမးရာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက သူမသိဘူးဟု ေျဖသည္။ ေနာက္တေန႔ ညဘက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုယ္တုိင္ ဦးေစာအား လူမမာေမးရန္ ဦးႏုကုိ လာေခၚသည္။ ဦးႏုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ … ဦးေစာကုိ ဘယ္သူပစ္တယ္ ထင္သလဲဟု ေမးရာတြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကလည္း သူ မသိဘူးဟု ေျပာေၾကာင္း (ဦးႏုေရး တာေတစေနသား၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၅ တြင္) မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကုိ ဖတ္႐ႈဘူးပါသည္။
ဗိုလ္စက္ေရာင္ ေျပာၾကားခ်က္အရဆုိလွ်င္ ထုိေန႔ (၂၁-၉-၄၆) စေနေန႔လည္ပိုင္းက ရန္ကုန္ဘေဆြ (ဆုိရွယ္လစ္ပါတီ Executive Committee အဆင့္ရွိသူ) သည္ ၎တို႔စခန္းခ်ရာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ဌာနခ်ဳပ္၊ စစ္က်န္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား ျပဳျပင္ေရာင္းခ်ေနသည့္ေနရာ (ယခု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ဓမၼေစတီလမ္းႏွင့္ အင္းယားၿမိဳင္လမ္း၊ ယခု မုိးညႇင္းဓမၼရိပ္သာေနရာသုိ႔) ေရာက္ရွိလာၿပီး ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ အျခားျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ ဗိုလ္တေယာက္တုိ႔အား ဗဟန္းေရႊဂံုတုိင္ဘက္ရွိ စားေသာက္ဆုိင္တဆုိင္သုိ႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ေကၽြးေမြးသမႈ ျပဳခဲ့သည္ဟ ုဆုိပါသည္။ ဗိုလ္စက္ေရာင္တို႔မွာ အစားေကာင္းမ်ား မစားရဘဲ ျပတ္လပ္ေနခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြက ၎တို႔အား ေစတနာဗလပြျဖင့္ စိတ္တုိင္းက် မွာယူစားေသာက္ရန္ ကုန္က်ေငြကုိ သူ ဒကာခံမည္ ေျပာေသာေၾကာင့္ ၀မ္းသာအားရ အစားအေသာက္မ်ား မွာယူခဲ့ၾကသည္။
အစားအေသာက္မ်ား ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြက အနီးရွိ ပင္မင္းဆုိင္တြင္ အ၀တ္မ်ားအပ္ထား၍ သြားေရြးလုိက္ဦးမည္၊ ျပန္လာလွ်င္ ေငြရွင္းေပးမည္ေျပာ၍ ႐ုတ္တရက္ ထြက္သြားပါသည္။ ေငြမရွိေသာ ဗိုလ္စက္ေရာင္တုိ႔မွာ ရန္ကုန္ဘေဆြျပန္လာခ်ိန္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းေန႐ံုမွလြဲ၍ အျခားနည္းလမ္း မရွိေတာ့ေပ။ အမွန္မွာ ရန္ကုန္ဘေဆြသည္ ပင္မင္းဆိုင္သို႔ သြားျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဗိုက္စက္ေရာင္တုိ႔ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ဌာနခ်ဳပ္ ယာဥ္ျပင္ေရာင္းခ်ေရးစခန္းသို႔ ျပန္သြားခဲ့ၿပီး ဗိုလ္စက္ေရာင္တို႔ႏွင့္ အတူသြားစရာရွိ၍ ဂ်စ္ကားတစီး ေပးလုိက္ရန္ သြားေရာက္ေတာင္းယူ၍ ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ ဦးျမလႈိင္တုိ႔ပါေသာအဖြဲ႕သည္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ စစ္ယူနီေဖာင္းမ်ား ၀တ္ဆင္လွ်က္ ဘုရင္ခံအိမ္ေတာ္မွ ျပန္လာေသာ ဦးေစာအား ေျမနီကုန္းအလြန္၌ ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ရန္ကုန္ဘေဆြသည္ ဦးေစာအား ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ၿပီးမွ ေရႊဂံုတုိင္ရွိ ဗိုလ္စက္ေရာင္တို႔ စားေသာက္ေနေသာ ဆုိင္သို႔ျပန္လာခဲ့၍ ဦးေစာအား ေသနတ္ႏွင့္ပစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဦးေစာ ေသမေသ မေျပာႏိုင္ေၾကာင္း ဗုိလ္စက္ေရာင္ တုိ႔အား ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ဗိုလ္စက္ေရာင္တို႔မွာလည္း ရန္ကုန္ဘေဆြက ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲ ခရီးစဥ္တြင္ ဆူးေညႇာင့္သဖြယ္ျဖစ္ေနေသာ ဘံုရန္သူ အဂၤလိပ္အလုိေတာ္ရိ ဦးေစာအား လုပ္ႀကံရန္ ႀကိဳးစားမႈကုိ သေဘာက်ေနခဲ့ၿပီး မေသခ်ာ မေရရာေသာ ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္ခတ္မႈအစား ၅၀ လိပ္၀င္ စီးကရက္သံဗူးအတြင္း ၃၆ စိပ္ အေမရိကန္လုပ္ လက္ပစ္ဗံုးထည့္သြင္း၍ ဦးေစာစီးသည့္ကားေပၚတြင္ ေထာင္ထားခဲ့ပါက ေသခ်ာေသာ လုပ္ႀကံနည္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုိပင္ ဗုိလ္စက္ေရာင္က ရန္ကုန္ဘေဆြအား အႀကံျပဳ ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ EC အဆင့္ရွိသူက ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ ေယာင္ေဆာင္၍ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႕ထံမွ ကားကုိအသံုးျပဳၿပီး ဦးေစာအား ရန္စသည့္သေဘာ ဟန္ေဆာင္အပစ္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ကုိ ထိုအခ်ိန္က အစားမက္ေနေသာ ဗိုလ္စက္ေရာင္တုိ႔ မသိခဲ့ၾကေခ်။
အလားတူပင္ ေသနတ္ပစ္ခံရေသာ ကာယကံရွင္ ဦးေစာကိုယ္တုိင္ကလည္း “ထုိအခ်ိန္က သူ႔အား မည္သည့့္ ပုဂၢိဳလ္/အဖြဲ႕အစည္းက မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ယခုလုိ ပစ္ခတ္လုပ္ႀကံသည္ကုိ အေျဖရွာမရခဲ့ပါဘူး။ မေတြးတတ္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးေအာင္ဆန္းနဲ႔ သခင္ႏုတို႔ပင္ က်ေနာ့္ထံလာၿပီး ေမးၾကပါေသး တယ္”လို႔ တရား႐ံုးမွာ ထြက္ဆုိမႈ ရွိခဲ့ပါသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို သံုးသပ္လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္သာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ အၫႊန္႔တလူလူႏွင့္ တက္လူ ျဖစ္ပါသည္။ ဆာေပၚထြန္း၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၊ ဦးေစာတုိ႔မွာ ျမန္မာျပည္ ႏုိ္င္ငံေရးတြင္ က်လူ၊ ႏိုင္ငံေရး က်ားေသ ဖ်က္ျမင္း အဆင့္သာရွိၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေစာဆုိလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ေ၀းကြာလွေသာ အာဖရိကတုိက္အလယ္တြင္ ၅ ႏွစ္ခန္႔ အဆက္ျဖတ္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ခံထားရသူျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ဦးေစာသည္ သူ၏ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီကုိ ယခုမွ ခက္ခက္ခဲခဲ ျပန္လည္ထူေထာင္ေနရသူ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအေျခအေနမွန္အရ ႏိုင္ငံေရးအရ ပစ္မွတ္ထား လုပ္ႀကံခံရမည့္သူမွာ ဦးေအာင္ဆန္းသာျဖစ္ႏုိင္ၿပီး မိမိမျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဦးေစာ သေဘာေပါက္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ပါလ်က္ မိမိအား လုပ္ႀကံသူသည္ မည္သူမည္၀ါ၊ မည္သည့္ဂိုဏ္းက ျဖစ္ႏိုင္သည္ဆုိသည္ကုိ ဦးေစာ အခင္းျဖစ္ပြားစအခ်ိန္က မမွန္းဆႏိုင္ခဲ့ပါဆုိေသာအခ်က္သည္ ယုတၱိရွိသည္ဟု ဆုိႏိုင္ေကာင္းပါသည္။
အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔ ကိုယ္တုိင္ကလည္း ႏိုင္ငံေရးအင္အားမရွိေတာ့ေသာ ဦးေစာ၊ သခင္ဗစိန္ တို႔အား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေပၚ ဖ်က္ျမင္းသေဘာ အသံုးခ်ရန္ အဆင့္အတြက္သာ ရည္မွန္းၿပီး ဘုရင္ခံခန္႔ ေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘုရင္ခံေကာင္စီအား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕၀င္ အမ်ားစုလက္ထဲသုိ႔ ဘုရင္ခံကိုယ္တုိင္ အပ္ႏွံလုိက္ရေသာအေျခအေနသည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ အမွန္ျဖစ္ခဲ့ပါ သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးရန္ အစုိးရကိုယ္တုိင္ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီတြင္ ဖိတ္ၾကားမႈျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ သမုိင္း၀င္ ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ လန္ဒန္သို႔ ၉-၁-၄၇ တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ဖဆပလကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆုိမႈႏွင့္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေရြးပြဲ က်င္းပေပးႏိုင္ေရး ေတာင္းဆုိမႈကို အဂၤလိပ္အစုိးရက လက္ခံလွ်င္ လိေမၼာ္သီး၊ လက္မခံလွ်င္ သံပုရာသီး လုိ႔ သံႀကိဳး႐ိုက္အ ေၾကာင္းၾကားရန္ ဦးႏုက ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကို မွာၾကားလုိက္သည္လုိ႔ ဆုိပါသည္။ ေတာင္းဆုိတာ မရလုိ႔ သံပုရာသီးလို႔သာ သံႀကိဳးစာ၀င္လာလွ်င္ ဦးႏုသည္ အႏုနည္းျဖင့္ အာဏာဖီဆန္ေရးလုပ္ငန္းကို ျမန္မာ ျပည္တြင္းမွာ စတင္လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အႏုနည္း အာဏာဖီဆန္ေရးလုပ္စဥ္ ျမန္မာလူထုက အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္လာလွ်င္ အာဏာဖီဆန္ေရးကုိ ခ်က္ခ်င္းရပ္ပစ္ပါဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သတိေပးစကား ေျပာခဲ့သည္ဟု ဦးႏု၏ တာေတစေနသား (စာမ်က္ႏွာ ၁၀၈-၁၁၁) စာအုပ္တြင္ ပါရွိပါသည္။
အထက္ပါ အႏုနည္း အာဏာဖီဆန္ေရးကုိ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ လူႀကီးမ်ား စီစဥ္ထားခ်ိန္တြင္ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီ ယူနစ္ အုပ္စု၀င္လူငယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ တက္ၾကြလူငယ္အုပ္စုက လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္ တုိက္ပြဲ၀င္ရန္အထိ ၂ အုပ္စု လွ်ိဳ႕၀ွက္စည္းေ၀း တုိင္ပင္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က ဆုိပါသည္။ ယူနစ္ အုပ္စုမွ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ဗိုလ္ခ်စ္ခိုင္ အစရွိေသာ အရာရွိငယ္မ်ားသည္ ဦးဘေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းတို႕ႏွင့္ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုအဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ၌ ဗိုလ္ေနဝင္းသည္လည္း ယင္းအစုႏွင့္ နီးကပ္လာသည္။ (တပ္မေတာ္သမိုင္း၊ စာမ်က္ႏွာ ၉၄ အရ) အကယ္၍ အဂၤလိပ္ထံမွ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆိုမရခဲ့၍ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲဝင္ရမည္ဆိုလ်င္ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ဘက္က စစ္ေရးကို ဦးေဆာင္ရန္ ဗိုလ္ဖိုးကြန္းႏွင့္ ဗိုလ္စိန္မွန္ကို ၾကိဳတင္ေရြးခ်ယ္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခဲ့သလို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီဘက္မွ ေစာရန္ေနာင္ ဆိုေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အဆိုျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ ေစာရန္ေနာင္ဆိုေသာ အမည္မွာ လူသိထင္ရွားမဟုတ္၍ ၎၏ဓာတ္ပံု၊ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ကအစ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ဘက္က ၾကိဳတင္သိရွိႏိုင္ေအာင္ အသိေပးေဖာ္ျပရန္ ေတာင္းဆိုေသာအခါတြင္မွ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီဘက္က ေစာရန္ေနာင္၏ ဓာတ္ပံု၊ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္တို႕ကို ေပးခဲ့ေၾကာင္း ဗိုလ္စက္ေရာင္က ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကာလက ၎၏ ကိုယ္ေတြ႕လွ်ိဳ႕ဝွက္ျဖစ္စဥ္မ်ားကို စာေရးသူအား ေျပာျပခဲ့ပါသည္။
ကံအားေလ်ာ္စြာပင္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ဦးႏုအေနျဖင့္ အႏုနည္း အာဏာဖီဆန္ေရးကို လုပ္စရာ မလိုခဲ့သလို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ယူနစ္အုပ္စုဝင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္တို႕ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မည့္ စစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္လည္း လုပ္ေဆာင္ရန္ မလိုဘဲ ေအးခ်မ္းစြာ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကို သခင္ဗစိန္ႏွင့္ ဦးေစာတို႕ကသာ လက္မွတ္မထိုးဘဲ ျငင္းဆန္ခဲ့ျပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ဦးေစာ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ဘုရင္ခံေကာင္စီမွလည္း ဦးေစာႏွင့္ သခင္ဗစိန္တို႕ ႏုတ္ထြက္လိုက္ၾကပါသည္။
ယင္းကဲ့သို႕ လြတ္လပ္ေရးကိစၥမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေနရင္း ေနာင္ ၅ လခန္႕အၾကာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ ေန႕ စေနေန႕ နံနက္ ၁၀:၃၇ နာရီအခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အတြင္းဝန္႐ုံး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕သည္ အစိုးရ လက္နက္တိုက္မွ လက္နက္မ်ား ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္ထုတ္ယူ ေပ်ာက္ဆံုးသြားမႈမ်ားကို ေဆြးေႏြးေနၾကပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ပင္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ လက္နက္မ်ားကို ရယူထားေသာ ဦးေစာ၏ အဖြဲ႕၀င္မ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕အား အတြင္း၀န္႐ံုးအတြင္း အလြယ္တကူ၀င္ေရာက္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္သျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳ ၊ သခင္ျမ ၊ ဦးအဗၺဒူရာဇတ္ ၊ ဦးဘ၀င္း ၊ မန္းဘခိုင္ ၊ စပ္စံထြန္း ၊ ဦးအုန္းေမာင္ ၊ ကိုေထြးတို႔ ၉ ဦး က်ဆံုးသြားခဲ့ပါသည္။
ထိုေန႔တြင္ပင္ ျပည္လမ္းႏွင့္ ဒူးဘမ္းလမ္း (ယခု-ေမခလမ္း) ဆံု အနီးရွိ ဦးေစာ၏ အိမ္၀န္းအား ၀င္ေရာက္စီးနင္းဖမ္းဆီး ရွာေဖြခဲ့ရာ အိမ္ၿခံ၀န္းႏွင့္ အင္းလ်ားကန္ထဲမွ လက္နက္မ်ား ရွာေဖြ သိမ္းဆည္းရမိခဲ့ပါသည္။ ဦးေစာၿခံ၀င္းအတြင္း သိမ္းဆည္းရမိေသာ လက္နက္ေတြထဲမွာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္၏ ေသနတ္ကိုပါ သိမ္းဆည္းရမိတာက အလြန္ကို ထူးဆန္းေနသည္ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က ေျပာပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၂ )
လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ျဗိတိသွ်အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ လန္ဒန္ေရာက္ခဲ့စဥ္
“ေစာရန္ေနာင္ကို အရွင္ဖမ္းမိလွ်င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ႀကံခံရမႈ ဘယ္လို ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာ ေပၚမွာပဲဆုိၿပီး တို႔ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ေတြကလည္း ဒီေကာင့္ကို လိုက္ရွာတာဘဲ၊ မေတြ႕ဘူး။ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီဂိုဏ္းသား ပဲခူးဗိုလ္ၾကာညႊန္႕နဲ႕ ဗိုလ္တင္ေအာင္ (ေျမပေဒသာစီမံကိန္း အထူးအရာရွိ၊ မာဇဒါဂ်စ္ ကားေမွာက္၍ ေသဆံုးသြားသျဖင့္ မာဇဒါဂ်စ္တင္ေအာင္ ဟုေခၚသူ) တို႕က ပဲခူးဘက္မွာ ေစာရန္ေနာင္ကို အလ်င္ လက္ဦးစြာ ဖမ္းမိ၍ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ေခၚေဆာင္လာစဥ္ ကားေပၚမွ ထပ္မံထြက္ေျပးျပန္သျဖင့္ ပဲခူး ဆယ္မုိင္ကုန္းထိပ္တြင္ ပစ္သတ္လိုက္ရပါသည္ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းနဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားတယ္ကြာ။ ငါ ဒီဇာတ္လမ္းကို မယံုဘူး။ အေမရိကန္သမၼတ ကေနဒီကို လုပ္ႀကံတဲ့ ေအာ့ဇ္၀ဲလ္ဆိုတဲ့ တရားခံကို ကေနဒီအတြက္ နာက်ည္းေဒါသထြက္ေနသူက ထပ္မံသတ္လိုက္သည္ဆိုတဲ့ ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးပါပဲကြာ။ ေနာက္မွ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ဦးေစာကို မထိတထိ သြားလုပ္ႀကံေယာင္ေဆာင္တဲ့ ရန္ကုန္ဘေဆြလည္း ဆိုရွယ္လစ္ပါတီက EC တေယာက္ျဖစ္ေနၿပီး ငါတို႕ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္အဖြဲ႕က ကားကို မလိမ့္တပတ္နဲ႕ ယူ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ၿပီး သရုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႕ တို႕ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ေတြ အားလံုး ဆုိရွယ္လစ္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆင္ကြက္ထဲမွာ စေတးခံခဲ့ရတာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းကို ဘယ္လိုမွ ရွင္းလို႕မရဘူးကြာ” ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က ဆက္ေျပာပါသည္။
“မင္းကို ထပ္ေျပာခဲ့ဦးမယ္။ ဒီအေၾကာင္းက မမၾကည္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္-ေဒၚခင္ၾကည္) က ငါ့ကိုေျပာခဲ့တာပါ” ဟုလည္း ဆိုကာ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္ ၁၉ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရစဥ္အခ်ိန္၌ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္ အခ်ိဳ႕ဥေရာပသို႕ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔သည္ ၁၉၄၇ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႕က ရန္ကုန္မွ ထြက္ခြာသြားခဲ့ၿပီး သခင္ႏု ဦးေဆာင္၍ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးတင္ထြဋ္၊ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ဗိုလ္ထြန္းလင္း၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး တို႕ႏွင့္အတူ အျခားသူမ်ားလည္းပါ၀င္ေၾကာင္း (၁၂-၇- ၄၇ တြင္ ဦးႏုပါ၀င္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေသာ္လည္း ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္အခ်ိဳ႕ ဥေရာပတြင္ က်န္ရွိေနခဲ့သည္)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ႀကံခံရသည့္ ေၾကးနန္းသတင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕အဖြဲ႕ထံ ေပးပို႕ေရာက္ရွိခ်ိန္မွာ ၄င္းတို႕သည္ ဧည္႕ခံပြဲတခုတြင္ ေသာက္စားေနၾကခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လုပ္ႀကံခံရသည့္ သတင္းၾကားရသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္တဦးသည္ မူးမူးရူးရူးျဖင့္ “ငါတို႕အႀကံေအာင္ၿပီ” ဟု ထေအာ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းကို ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္ အခ်ိဳ႕ထံမွပင္ ထူးထူးျခားျခား ေဒၚခင္ၾကည္ ရရွိထားေၾကာင္း ေျပာကာ “ငါ့ ခင္ပြန္းကို ဒီလူေတြ ေတာ္ေတာ္ ယုတ္မာၾကတာပဲလို႕ မမၾကည္က ေျပာခဲ့ဖူးတယ္ကြာ” ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က စာေရးသူကို ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္စက္ေရာင္က စာေရးသူအား “ငါ ရန္ကုန္ဘေဆြကို ဦးေစာကို အပိုင္သတ္နည္းအျဖစ္ သင္ေပးခဲ့တဲ့ လက္ပစ္ဗံုးေထာင္နည္းဟာ ဦးတင္ထြဋ္ လုပ္ႀကံခံရပံုနဲ႕ ပံုစံတူ ျဖစ္ခဲ့တယ္ကြ။ ေနာက္ပိုင္း ဒီေကာင္ႀကီးကို ျပန္ေတြ႕ေတာ့ မင္း ငါေျပာတဲ့နည္းအတုိင္း ဦးတင္ထြဋ္ကို စစ္တပ္မွာ ေနရာ မေပးခ်င္လို႕ သူ႕ကို ရွင္းလိုက္တာ မဟုတ္လားလို႕ ေမးၾကည့္တယ္။ ဒီေကာင္ႀကီးက ၀န္လည္းမခံ၊ ျငင္းလည္း မျငင္းဘဲ ၿပံဳးေနတယ္ကြ” ဟူေသာ စကားသံကို ၾကားရသည့္အခါ စာေရးသူ မိမိ၏ ထူးျခားေသာ ကံၾကမၼာကို အံ့ၾသ တုန္လႈပ္သြားမိပါသည္။ မိမိအား အမွန္တရားဘက္က လိုက္သည့္ေရွ႕ေနျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါဟူေသာ ၾသ၀ါဒႏွင့္ ေရွ႕ေနပညာ သင္ေပးခဲ့ေသာ လက္ဦးဆရာမ်ားမွာ တရားခံမေပၚဘဲ အာဇာနည္ဗိမၼာန္တြင္ ေျမျမႇဳပ္ခံသူ ဦးတင္ထြဋ္၏ ညီ၊ ဦးေစာ၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ခံုရံုးဥကၠ႒ ဆရာႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ၄င္း၏သမီး ဆရာမေဒၚတင္တင္ျမင့္ႏွင့္ ဆရာဦးရဲထြန္းတို႕ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ တရားခံအစစ္အမွန္ကို မင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕ ငါ မင္းကို ဒီ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ထုတ္ေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္ တာ၀န္ေပးျခင္းခံရသူ က်ေနာ္သည္ အဆိုပါ ဦးတင္ထြဋ္ႏွင့္တကြ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ခံုရံုးဥကၠ႒ မိသားစုႏွင့္ ပတ္သက္ေနသူျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္စက္ေရာင္ တေယာက္သိမသြားခဲ့ပါ။အဆိုပါ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူတဦးျဖစ္သည့္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေနစဥ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း တည၌ ယခု ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းႏွင့္ အေနာ္ရထာလမ္းေထာင့္အနီး အတြင္း၀န္ရံုးကို လွမ္းျမင္ႏိုင္သည့္ေနရာတြင္ပင္ ကားေပၚတြင္ ေထာင္ထားေသာ လက္ပစ္ဗံုး ေပါက္ကြဲ၍ ဒရိုင္ဘာႏွင့္အတူ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါသည္။ ၄င္းတို႕၏ အေလာင္းကို ဖဆပလအစိုးရက ယခင္ လုပ္ႀကံခံရေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား အုတ္ဂူေနာက္ဖက္တြင္ ထပ္မံ ျမႇဳပ္ႏွံေပးလိုက္ျခင္းျဖင့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိ၊ တရားခံ မရွိဘဲ ေသဆံုးသြားသူ ၂ ဦးအား ဖဆပလအစိုးရသည္ အာဇာနည္ဗိမၼာန္တြင္ ဘာေၾကာင့္ေနရာခ်ထားခဲ့သည္မွာ စဥ္းစားလွ်င္ ေခါင္းစားမည္အမွန္ ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္စက္ေရာင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ႏိုင္ငံေရး ေထာင္ေခ်ာက္ ဆင္ကြက္ျဖင့္ အဓိကလုပ္ႀကံသူ အစစ္သည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု အခိုင္အမာ ယံုၾကည္စြာျဖင့္ စာေရးသူအား အင္းစိန္ေထာင္ ၆ တိုက္အတြင္း ၁၉၄၅/၄၆/၄၇ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို သံုးသပ္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာခဲ့ပါ၏။ စာေရးသူသည္ လူႀကီးတေယာက္ သူ ေျပာခ်င္ ရင္ဖြင့္ခ်င္တာ ေျပာပါေစ ရင္ဖြင့္ပါေစ သေဘာျဖင့္ နားေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၈ ေပပတ္လည္ အခန္းက်ဥ္း၌ တံခါး၂ ထပ္အတြင္း အရပ္ ၅ ေပခြဲေက်ာ္မွ ၅ ေပ ၁၁ လက္မ ထိရွည္ေသာ လူ ၃ ေယာက္ႏွင့္အတူ စာေရးသူတို႕ ၄ ေယာက္ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း ေနရစဥ္ ဤဇာတ္လမ္းမ်ားကို နားေထာင္ေနရသည့္ ရက္ပိုင္းအတြင္း အသစ္ေျပာင္းလာေသာ ေထာင္ပိုင္ဦးဘိုၾကည္ထံမွ စာေရးသူအား တေယာက္တည္း ထားရမည္ဟူေသာ ညႊန္ၾကားခ်က္ ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သူ႕အမႈတြဲမ်ား ဗိုလ္ႀကီးစိုင္း၀င္းေက်ာ္အခန္းသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကရသည္။ ရက္ပိုင္းအတြင္း ႏွလံုးေရာဂါေဖာက္၍ အင္းစိန္ေထာင္ေဆးရံုသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ထားရာမွ ဗိုလ္စက္ေရာင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္စက္ေရာင္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း ကြယ္လြန္ၿပီး မၾကာမီ လယ္ေ၀းသခင္ၾကည္ရွိန္ တေယာက္ ေထာင္ထဲေရာက္လာသည္။ စာေရးသူသည္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈဆိုင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မေမးႏိုင္ခင္ ရုတ္တရက္ ကြယ္လြန္သြားေသာ ဗိုလ္စက္ေရာင္၏အျဖစ္ကို သင္ခန္းစာယူ၍ လယ္ေ၀းသခင္ၾကည္ရွိန္ မကြယ္လြန္မီ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ သမိုင္းအေထာက္အထားကို မွန္ မမွန္ ၄င္း၏ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးပါရန္ႏွင့္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ား အျဖစ္မွန္ ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ သိသမွ် ေျပာပါရန္ မိမိစိတ္ခ်ရေသာ ၀န္ထမ္းမွတဆင့္ အကူအညီ ေတာင္းခံခဲ့ပါသည္။
သခင္ၾကည္ရွိန္ထံမွ စာတိုတေစာင္ကို လက္ခံဖတ္ရႈရေသာအခါ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာသည္ထက္ ပိုမိုတိက်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို သိခြင့္ႀကံဳခဲ့ပါသည္။
သခင္ၾကည္ရွိန္သည္ ဦးေစာထံမွ သိမ္းဆည္းရမိေသာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္၏ ေသနတ္ နံပါတ္ကို အလြတ္ရေနၿပီး စာေရးသူထံ စာႏွင့္ ေရးေပးခဲ့ပါသည္။ ေစာရန္ေနာင္အား ပဲခူးဆယ္မိုင္ကုန္းတြင္ ထြက္ေျပးသျဖင့္ လိုက္ဖမ္းစဥ္ ပစ္သတ္လိုက္ရသည္ဆိုသည္မွာ မမွန္ေၾကာင္း၊ တမင္သတ္ပစ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေစာရန္ေနာင္၏ လုပ္ရပ္သည္ မိမိတို႕ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအတြက္ သိကၡာက်စရာ ျဖစ္ေန၍ ဇာတ္လမ္းမ႐ႈပ္ေအာင္ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕တို႕ သတ္ပစ္လိုက္တာဟု အတိအက်ပင္ စာျပန္ခဲ့ပါသည္။
စာေရးသူက သခင္ၾကည္ရွိန္ထံ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈအေၾကာင္း စံုစမ္းရျခင္းမွာ ၄င္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွ ပဲခူးရိုးမ အေရွ႕ျခမ္းတြင္ ေနမ၀င္ဘုရင္တဆူပမာ တန္ခိုးထြားခဲ့သူျဖစ္၍ သူႏွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ ရင္းႏွီးသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆိုရွယ္လစ္ဂုိဏ္းသား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္အား မိတၳီလာမွ ကရင္ျပည္နယ္သံေတာင္ဘက္သို႕ ေကအင္ဒီအုိမ်ား ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားစဥ္ ရန္ကုန္ဘေဆြက ကယ္တင္ရန္ ႀကိဳးစားေသာ အရပ္သားေပ်ာက္ၾကား ကြန္မန္ဒိုအဖြဲ႕မ်ားတြင္ သခင္ၾကည္ရွိန္၏ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြေရးေသာ “ခ်ီေလေသာ္လည္း” ႏွင့္ “တိုက္ယူရတဲ့ မ်က္ရည္တေပါက္” စာအုပ္မ်ားတြင္ အရိပ္အျမြက္ ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္ကို သတိရ၍ မွန္းဆ ေမးျမန္းၾကည့္ခဲ့ရာတြင္ အထက္ပါအတိုင္း ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ ဗိုလ္စက္ေရာင္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသား သခင္ၾကည္ရွိန္က ထပ္မံျဖည့္စြက္ေထာက္ခံခ်က္ကို စာေရးသူ ရရွိလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
စာေရးသူ ပထမအႀကိမ္ ေထာင္မွလြတ္ေသာ ၁၉၉၇ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းအခ်ိန္ထိ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ အသက္ထင္ရွား ရွိပါေသးသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲမ်ားကို ဦးစြာေလ့လာလိုေသး၍၄င္း၊ မဆလ/န၀တေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ အဆက္အသြယ္ရွိေသးသည္ဟူေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္၄င္း၊ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းရန္ လက္တြန္႕ေနခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ သက္ဆို္င္ေသာအမႈတြဲမ်ားမွာလည္း ထူးထူးျခားျခား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေပ်ာက္ဆံုးေနပါသည္။ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ကို ေကအင္ဒီအိုမ်ား သိမ္းထားစဥ္က ေထာင္ႏွင့္ တရားရံုးမွတ္တမ္းမ်ား မီးထဲပါသြားသလို သိရၿပီး စာေရးသူလည္း အျခားသူမ်ား၏ ပါးစပ္ေျပာ ရာဇ၀င္မ်ားကို ခပ္လြယ္လြယ္ ေရးခ်င္စိတ္ မရွိ၍ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိလွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကို ရင္ထဲမွာသာ သိမ္းဆည္းထားခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲမူရင္း (သို႕မဟုတ္) မိတၱဴမွန္အမႈတြဲကို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦး၏ ဂိုေဒါင္တလံုးစာမွွွ် ရိွေသာ စာအုပ္ပံုမ်ားထဲတြင္ ျမင္ေတြ႕ဖူးေၾကာင္း အဆိုပါ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၏ ေသြးသားတဦးက စာေရးသူအား ေျပာဖူးပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ အတြင္းေရးမ်ားကို တူးဆြရမည့္ကိစၥျဖစ္၍ အဆိုပါမိသားစုထံမွ အကူအညီ မေတာင္းခံလိုေတာ့ပါ။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္ သမၼတကေနဒီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ လီဟာေဗးေအာ့စ္၀ဲ တဦးတည္း ဟုတ္ မဟုတ္ အေမရိကန္ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈ မွတ္တမ္းမ်ား ျပန္လည္ စိစစ္ သံုးသပ္ေရးအဖြဲ႕ကို ျပန္လည္စစ္ေဆးရန္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သလို လွ်ိဳ႕၀ွက္အေထာက္အထား စာရြက္ ၆ ေသာင္းအား ျပည္သူလူထုသို႕ အသိေပး ျပသခဲ့သည့္အျဖစ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္အစိုးရတို႕၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား လုပ္ႀကံမႈအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ အတိုင္းအတာသည္ မႏိႈင္းယွဥ္အပ္ေသာ ကြာျခားမႈကဲ့သို႕ ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းတရားကိုလည္း အံ့ၾသရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ပို၍ စူးစမ္းဆင္ျခင္ရပါသည္။
၁၉၈၉/၉၀ ၀န္းက်င္က အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ ေျပာျပခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ တရားခံ အစစ္ မူလဇစ္ျမစ္ကို သူႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္ ပါးစပ္ေျပာျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ဆႏၵမရွိေသာ စာေရးသူအတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ သာယာ၀တီေထာင္အတြင္းရွိ စာေရးသူထံ တိုက္ခန္းအတူေန ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဦးေမာင္ေမာင္ေအး မိသားစုက ဖတ္ရႈရန္ ေပးပို႕လိုက္ေသာ ဂ်ာနယ္ေဟာင္းတေစာင္မွ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အေထာက္အထားတခုကို စတင္ရရွိခဲ့ပါသည္။ ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္တို႕ ႏႈတ္မွေျပာခဲ့သည့္ ေစာရန္ေနာင္ဆိုသူ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္၏ အေၾကာင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲတြင္ စံုေထာက္မင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္အား ဦးေစာ၏ေရွ႕ေန ကားတစ္ဘက္နက္(ဗာတာနစ္)၏ ေမးျမန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အေျဖတုိ႕တြင္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ၿမိဳက္ သာယာ၀တီေထာင္ထဲရွိ စာေရးသူထံ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။
“၃၀-၁၀-၄၇ ရက္စြဲပါ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ မွတ္တမ္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၊ (ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ ဦးေစာ) သတင္းမွတ္တမ္းတင္၊ သတင္းေထာက္ ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ။
၂၀-၃-၂၀၁၁ တနဂၤေႏြ Monitor (စာ-၁၄-၁၅)
“စံုေထာက္မင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အစစ္ခံ ထြက္ဆိုခ်က္”
တရားခံ ဦးေစာ၏ ေရွ႕ေန(၁) Curtis Bennett (ကားတစ္ဘက္နက္) (၂) Vertanner (ဗာတာနစ္) တို႕၏ ေမးျမန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အစစ္ခံ ထြက္ဆိုခ်က္
- ၁၉၄၇ ဇြန္ ၄ ရက္မွာ စံုေထာက္မင္းႀကီး ျဖစ္ပါသည္။
စံုေထာက္မင္းႀကီး မလုပ္ရခင္က ရန္ကုန္ေတာင္ပိုင္း ဒုတိယရာဇ၀တ္မင္းႀကီး ျဖစ္ပါသည္။
- ပုလိပ္သပိတ္ အင္အားမျပခင္ အစည္းအေ၀းတခု ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ လုပ္ေသးသလား၊ ၄င္းအစည္းအေ၀းမွာ ဦးေအာင္ဆန္းက ၀မ္းေမာင္အေၾကာင္းကို ေျပာတယ္မဟုတ္လား။ … မမွတ္မိပါ။
- ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက သခင္ထြန္းအုပ္နဲ႕ သခင္ဗစိန္တို႕ကို ဗမာျပည္မွ ႏွင္ပစ္တယ္ မဟုတ္လား။ … သူတို႕ႏွစ္ေယာက္ ဗမာျပည္မွ ထြက္သြားၾကတာကို သိပါတယ္။ သူတို႕ကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးတယ္ မေပးဘူး မေျပာတတ္ပါ။
- ပဲခူးဘက္မွာ ေစာရန္ေနာင္ဆိုတဲ့လ ူအေၾကာင္းကို သိပါသလား။ … ေစာရန္ေနာင္ကို ထြက္ေျပးမယ္လုပ္လို႕ ေသနတ္နဲ႕ပစ္သတ္တာသာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ပုလိပ္က ဖမ္းတာ မဟုတ္ပါ။ ပစ္ခတ္တဲ့အမႈကို ပုလိပ္က စံုစမ္းေသးသလား မသိပါ။
- ေစာရန္ေနာင္ကိုဘယ္သူဖမ္းသလဲ။ … သူ႕ကို အရံျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ အထူးပုလိပ္အဖြဲ႕က ဖမ္းပါတယ္။
- တရားခံဦးေစာရဲ႕ အိမ္ကို ရွာေဖြၿပီးေတာ့ အျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ အိမ္ေတြကိုလဲရွာေဖြေသးတယ္ မဟုတ္လား။ …. ရွာပါတယ္။ အရွာခံရတဲ့ အိမ္အခ်ိဳ႕မွာ ေဒါက္တာဗေမာ္၊ သခင္ဗစိန္တို႕လို ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အိမ္အခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။
- ပထမ တရားခံဦးေစာကို ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတုန္းက ေသနတ္နဲ႕ အပစ္ခံရတာ သိပါသလား။ ….သိပါတယ္။
- ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ႀကံခံရမႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အားလံုးလူ ၈၀၀ ခန္႕ အဖမ္းခံရတယ္ မဟုတ္လား။ … ၈၀၀ ခန္႕ ရွ္ိပါတယ္။
- ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟာ ေခါင္းေဆာင္မဟုတ္လား။ ….. ဟုတ္ပါတယ္။”
အထက္ပါ သတင္းစာမွတ္တမ္းေဟာင္း တပိုင္းတစကို ဖတ္ရႈခြင့္ရသည့္အခါတြင္မွ စာေရးသူ သိရွိထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူသိရွိရန္ လက္ဆင့္ကမ္း တင္ျပသင့္ၿပီဟူေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို လက္လွမ္းမွီသမွ် ေလ့လာ ဖတ္ရႈခဲ့ပါသည္။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ A Trial in Burma: The Assassination of Aung San စာအုပ္ကို ႏိုင္ငံျခားတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ထားေၾကာင္း သိရၿပီး “ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ထုတ္ေ၀မႈကို ဖဆပလ အစိုးရႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္ထက္တြင္ ဤစာအုပ္ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ျဖစ္ပြားၿပီး ၂၁ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္မွ ထုတ္ေ၀ႏိုင္သည္ကို သတိျပဳေစလိုပါသည္။ ထိုစာအုပ္ေရးသူ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ မိမိေတြ႕ရွိခ်က္ကို အကုန္အစင္ မေဖၚထုတ္ဘဲ ခ်န္လွန္ထားခဲ့ဟန္ရွိပါသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ တြင္ “မွတ္တမ္းေတြ ေပ်ာက္ပ်က္ကုန္ေလၿပီ။ ဗီျဗင္ႏွင့္ ယန္းတို႕အေပၚ စြဲဆိုခဲ့ေသာ လက္နက္မႈခင္းအတြဲမ်ား အင္းစိန္စစ္တလင္း၌ ဆံုးၿပီ။ အသံလႊင့္ဌာန ညႊန္ၾကားေရး၀န္ ဦးခင္ေဇာ္က ရဲအရာရွိ ဦးဘေသာ္ထံမွ ရွားရွားပါးပါး သိမ္းဆည္းရရွိခဲ့ေသာ လုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ အမႈတြဲမ်ား၊ ထိုအမႈႀကီးမွ ေပၚေပါက္ေသာ အယူခံအမႈတြဲမ်ားကို ဖရိုဖရဲ အကြဲကြဲ ျဖစ္ေနရာက စုေဆာင္း၍ တရားရံုးခ်ဳပ္ ေမာ္ကြန္းထိန္းခန္းတြင္ ထားရွိပါ၏။ အနာဂတ္သုေတသီတို႕ ဖတ္ရႈေလ့လာ၍ သင္ခန္းစာမ်ား ေကာက္ယူ ျဖန္႕ျဖဴးႏိုင္ပါေစ” ဟု ေနာင္လာေနာင္သားတို႕အတြက္ တာ၀န္လႊဲထားခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။
စာေရးသူသည္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္စပ္သမွ်ကိုလည္း ရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီတြင္ တိုင္းအဆင့္ ၀ါဒမွဴး တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ အတြင္းေရးအခ်ိဳ႕ကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားေနသူ ဦးသန္း(ကိုသန္း-ၾကည့္ျမင္တိုင္) “ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ေရးသူအား သတင္းေထာက္ မင္းေအာင္ခိုင္ႏွင့္အတူ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံု၍ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာကိစၥရပ္မ်ားကို ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္တို႕ ေျပာၾကားခ်က္အတိုင္း စံုစမ္းေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ဦးသန္းသည္ မွတ္ဥာဏ္မ်ား ေကာင္းေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းသျဖင့္ အိပ္ယာထဲတြင္ေနလ်က္ စာေရးသူ သိလိုသမွ် အတတ္ႏိုင္ဆံုး ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။ ဦးႏုႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကိစၥ အဆင္ေျပလွ်င္ လိေမၼာ္သီး၊ အဆင္မေျပလွ်င္ သံပုရာသီးဟု ေၾကးနန္းရိုက္ရန္ စီစဥ္ေသာ အေၾကာင္းအရာကိုပင္ ဦးေထြးျမင့္ ေျပာမွသိတာမ်ိဳးပင္ ရွိပါသည္။ ေစာရန္ေနာင္ကိစၥ သူမသိပါဟု “ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ေရးသူက ေျဖၾကားတာ ႀကံဳခဲ့ရပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၊ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ဦးေစာတြင္ ေစာရန္ေနာင္အေၾကာင္းကို ေမႊေႏွာက္ ရွာေဖြမႈ ျပဳခဲ့ပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးအေၾကာင္း ေလ့လာလွ်င္ ေစာရန္ေနာင္အေၾကာင္း မပါဘဲ မေဖာ္ျပပါဘဲႏွင့္ မျဖစ္ႏိုင္သည္ကို စာေရးသူ ရွာေဖြေတြ႕ရွိပါသည္။ အမႈတြဲပါ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေရွာင္ကြင္း၍ ဦးေစာ၏ အမႈတြင္ ခုခံကာကြယ္မႈ လမ္းေၾကာင္း (Line of Defence) သို႕မဟုတ္ ဦးေစာအေပၚ ဖဆပလအစိုးရ (ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား) ၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံရာတြင္ အသံုးခ်ခဲ့သည့္ ဇာတ္ေကာင္ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ေဖာ္ေကာင္ဘညႊန္႕တို႕ ဇာတ္လမ္းတြဲသည္ စာေရးသူတို႕ မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသင့္ေသာ ဇာတ္ေကာင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိလာရပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္ မ်ား (အပိုင္း – ၃)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဗိုလ္မႉးၾကီးေနဝင္းကို အတူတကြ ျမင္ရစဥ္
ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္သည္ ေဖာ္ေကာင္ ဘညႊန္႕ကို အမွီျပဳ၍ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ လတြင္က်မွ ဦးေစာထံ ေရာက္ရွိ လာသူ ျဖစ္သည္။ ဦးေစာ လန္ဒန္တြင္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ကို သေဘာမတူဘဲ လက္မွတ္ ထိုးရန္ ျငင္းပယ္၍ ဦးေအာင္ဆန္းကို ဆန္႕က်င္မႈ ျပဳခဲ့ၿပီး ခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေစာ ျမန္မာျပည္ ျပန္ေရာက္သည့္ အခ်ိန္တြင္လည္း ဦးေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဘုရင္ခံေကာင္စီမွ ဦးေစာ အထြက္ျပခ်ိန္တြင္ အခ်ိန္ကိုက္၍ ေစာရန္ေနာင္သည္ ဦးေစာထံ ၀င္ေရာက္ လာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္ မတိုင္မွီအထိ လြန္ခဲ့ေသာ ၅ လ (၁၉၄၆ စက္တင္ဘာလ ၂၁ရက္) က ဦးေစာအား လုပ္ႀကံ သူကို ဦးေစာကိုယ္တိုင္ အေျဖ မထုတ္ႏိုင္ ေသးပါ။ ေဖာ္ေကာင္ ဘညႊန္႕ႏွင့္အတူ ပါလာေသာ ေစာရန္ေနာင္က “ဦးေစာအား လုပ္ႀကံသူ မ်ားသည္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ လူမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႕အား ျပန္လည္ လုပ္ႀကံ တိုက္ခိုက္ရမည္” ဟူေသာ ေသြးထိုး စကားျဖင့္ ၀င္ေရာက္ လာသည့္ အခ်ိန္ကစ၍ ဦးေစာ စိတ္ေျပာင္း သြားခဲ့ပံု ရသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေစာရန္ေနာင္က မိမိသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္မေျပာဘဲ ဦးေအာင္ဆန္း ဂိုဏ္းသားေဟာင္း ပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ ဦးေစာအား ဆက္ဆံခဲ့သည့္အတြက္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ လူမ်ား မိမိကို ပူးသတ္ဖို႕ေရာက္ေနသလား စသည့္ သံသယစိတ္ျဖင့္ ဦးေစာတေယာက္ ေစာရန္ေနာင္ကို ခ်ိန္ဆေပါင္းသင္းေနရေၾကာင္း အမႈတြဲတြင္ ေကာက္ယူရန္ အေၾကာင္းမ်ား ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္လွ်င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီသည္ ဦးေစာအေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚအထင္လြဲေစရန္ ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ တႀကိမ္၊ ယခု ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ တႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ၂ ႀကိမ္ အကြက္ဆင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
၁၅-၁၂-၄၇ ေန႕ဦးေစာ၏ ရံုးေရွ႕ထြက္ဆိုခ်က္ႏွင့္ ၉-၁၂-၄၇ေန႕ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာပါ ေဖာ္ေကာင္ဘညႊန္႕အား ျပန္လွန္စစ္ေမးခ်က္မ်ားအရ ဘညႊန္႕ႏွင့္ေစာရန္ေနာင္တို႕သည္ ဦးေစာအား မ်ိဳးခ်စ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မႈက ဖယ္ေပးၿပီး လူငယ္တေယာက္ကို ေခါင္းေဆာင္တင္သင့္ေၾကာင္း၊ ရဲေဘာ္ ၃၇၀၀၀ နဲ႕ဂဠဳန္တပ္ကို ေစာရန္ေနာင္က အုပ္ခ်ဳပ္လိုေၾကာင္း ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း အမႈတြဲတြင္ ထင္ရွားေပၚေပါက္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေစာရန္ေနာင္ကို ဦးေစာက ဦးေအာင္ဆန္းရဲ႕ သူလွ်ိဳလို႕ ထင္လာမိေၾကာင္း၊ ဒီသူငယ္ဟာ က်ေနာ့္ကို ေသေအာင္ လာလုပ္တာပဲလို႕ ယူဆၿပီး သူ႕ကို အယံုအၾကည္ မရွိေတာ့ေၾကာင္း ရံုးေရွ႕တြင္ ထြက္ဆိုခ်က္မွတ္တမ္းမ်ား ရွိပါသည္။
ဦးေစာသည္ ဘညႊန္႕ႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ ေစာရန္ေနာင္တို႕၏ ေသြးထုိးေျမွာက္ပင့္မႈကို ယံုၾကည္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ႀကံမႈတြင္ ပထမ ပါ၀င္သြားပံု ရပါသည္။ အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႕ႀကံဳရေသာအခါ ဘညႊန္႔က ေဖာ္ေကာင္လုပ္၍ ကိုယ္လြတ္ရုန္းၿပီး ဦးေစာအေပၚ ႀကိဳးကြင္းစြပ္သြားမႈ ခံရျခင္း၊ တနည္း လူယံုသြင္းပူးသတ္ ခံရျခင္း၊ ဦးေအာင္ဆန္းအား လုပ္ႀကံရန္ အစဦး ပထမ လံႈ႕ေဆာ္သူ ဆိုရွယ္လစ္ ေစာရန္ေနာင္မွာ အေရးႀကံဳခ်ိန္တြင္ ေရွာင္တိမ္းေနသူျဖစ္ျခင္းတို႕ကို သိရွိလာၿပီးေနာက္ အျဖစ္မွန္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ စဥ္းစားလာပံုရေၾကာင္း အမႈတြင္ ေကာက္ယူရန္ အေျခအေနမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကို ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ၏ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ဘညႊန္႔ႏွင့္ ေစာရန္ေနာင္တို႔က ဦးေစာထံအမႈတြင္ အေရးပါလွေသာ သက္ေသခံစာ ၂ ေစာင္ကို (အၾကမ္းဖက္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရန္ တြန္းအားေပး ေရးသားထားသည္။ တေစာင္မွာ စာမ်က္ႏွာ ၅ မ်က္ႏွာ ပါရွိေသာ ျပည္သိမ္းစီမံခ်က္စာတမ္းႏွင့္ အျခားတေစာင္မွာ ေစာရန္ေနာင္က ဦးေအာင္ဆန္း၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို မေထာက္ခံဘဲ ဂဠဳန္ တပ္ဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ တာ၀န္ယူမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတြင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ ၃၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း သတင္းစာတြင္ ေၾကာ္ျငာျငာမည့္ စာတမ္းတို႕ ျဖစ္ပါသည္။) ဦးေစာထံ ေပးပို႕ထားသျဖင့္ ၄င္းစာမ်ားကို ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဦးေစာအိမ္မွ ရွာေဖြ သိမ္းဆည္း ရယူသြားခဲ့သည္။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိအမႈတြင္ ခုခံကာကြယ္မႈလမ္းေၾကာင္း၌ (Supporting evidence) ေထာက္ခံသည့္ သက္ေသခံခ်က္အျဖစ္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေသာ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ဘညြန္႕လက္မွတ္ပါ ရဲသိမ္းဆည္းသြားေသာ စာ ၂ ေစာင္ကို သက္ေသခံအျဖစ္ တင္ျပရန္ တရားခံဦးေစာက တရားလို အစိုးရဘက္သို႕ ေတာင္းဆိုေသာအခါ ရာဇ၀တ္၀န္ႀကီး ဦးလွေဘာ္က ဦးေစာအိမ္မွ သိမ္းဆည္းရမိေသာ စာရြက္စာတမ္းေပါင္း ၂၈၈ ခုကို ျပန္လည္စစ္ေဆးၾကည့္ရႈ႕ရာတြင္ တေန႕က ရံုးေတာ္သို႕ တင္ျပေသာ စာရြက္စာတမ္းျဖစ္ေစ၊ ျပည္သိမ္းစီမံကိန္းဆိုေသာ စာတမ္းျဖစ္ေစ ထိုစာရင္းတြင္ မပါပါဟု လည္းေကာင္း၊ ၄င္းစာရြက္စာတမ္း ၂၈၈ ခုလံုးကို အားလံုးဖတ္မၾကည့္ပါ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေရးသားထားေသာ စာရင္းကိုသာ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈ႕ခဲ့ပါသည္ဟု လည္းေကာင္း ေပါ့ေပါ့တန္တန္ ေျဖၾကားထြက္ဆိုမႈကို တရားလိုအစိုးရဘက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
ရဲဘက္က မလႊဲသာ၍ ထုတ္ျပခဲ့ေသာစာမွာ ေစာရန္ေနာင္က ၄င္းသည္ ဗမာျပည္လံုးဆိုင္ရာ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ အေသခံတပ္ တပ္ဗိုလ္အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္သည့္အေၾကာင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းစာ၏သေဘာမွာ ဆိုရွယ္လစ္ ေစာရန္ေနာင္က ဦးေအာင္ဆန္း၏ဘက္သား ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ တပ္ဗိုလ္ ဟန္ေဆာင္ထားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ေစာရန္ေနာင္နဲ႕ ဘညႊန္႕တို႕ လက္မွတ္နဲ႕ စာတမ္းျဖစ္ေစ၊ ျပည္သိမ္းစီမံကိန္းဆိုေသာ စာတမ္းမ်ား ရွာေဖြပံုစံပါ စာရင္းတြင္ မပါရွိဟု ရာဇ၀တ္၀န္ႀကီးက ျငင္းသြားပါသည္။
ဦးေစာကမူ ၄င္းအား ၾသဂုတ္လ ၂၀ ရက္ေန႕ စစ္တုန္းက ၄င္းစာသည္ ပုလိပ္လက္ထဲတြင္ ရွိလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ပုလိပ္ထံ မိမိ အစစ္ခံထြက္ဆိုထားသည္မွာ ပုလိပ္မ်ားက ထိုစာရြက္အေၾကာင္းကို သိပါေစဆိုတဲ့သေဘာနဲ႕ ေျပာျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ “ၾသဂုတ္ လဆန္းေလာက္မွာ ဦးထြန္းလွေအာင ္(စံုေထာက္မင္းႀကီး) က်ေနာ့္ထံလာၿပီး ၾကည့္တုန္းက သူက ေျပာတယ္၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ တပည့္ေတြ မခင္ေလး၊ မျမေရႊ၊ စံျမင့္တို႕ဟာ အားလံုး ေျဖာင့္ခ်က္ေပးကုန္ၾကၿပီ၊ ေစာရန္ေနာင္နဲ႕ ဘညႊန္႕လက္မွတ္ထိုးတဲ့စာတမ္းကိုလည္း ဦးထြန္းလွေအာင္က ေတြ႕သည့္အေၾကာင္း ထည့္ၿပီး ေျပာပါေသးတယ္။ က်ေနာ္က ၄င္းစာတမ္းမ်ားကို သိမ္းဆည္းထားတာပါ။ ၄င္းစာတမ္းမ်ားဟာ က်ေနာ့္ကို ထိခိုက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မထိခိုက္သည္ျဖစ္ေစ သိမ္းထားပါလို႕ ေျပာပါေသးတယ္” ဟု ဦးေစာ၏ ထြက္ခ်က္မွတ္တမ္းတြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ ဦးေစာအား ဦးစီဘူး(တရားသူႀကီး) ရံုး၌ အေမးအေျဖတြင္
- မ်က္စိထိလို႕ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ခံရသလဲ။
- ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ အဂၤလန္ေရာက္ေတာ့ ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ကုၿပီးေနာက္ မနာေတာ့ပါ။
- ခင္ဗ်ားကို ေသနတ္ပစ္တဲ့လူဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕လို႕ မထင္ဘူး ေျပာတယ္။ ဘယ္သူမ်ားကို မသကၤာပါသလဲ။
- မသကၤာပါဘူး။
- ဒီလုပ္ႀကံမႈႀကီးဟာ ဆင္ၿပီး လုပ္ထားတယ္လို႕ ေျပာတယ္၊ ဘယ္သူက ဖန္တီးတယ္လို႕ ထင္ပါသလဲ။
- ပုလိပ္က အစိုးရျဖစ္ေနတဲ့ပါတီကို မ်က္ႏွာလိုမ်က္ႏွာရ ဆင္ေပးရတယ္လို႕ ထင္တယ္။
- အစုိးရ ျဖစ္ေနတဲ့ ပါတီနဲ႕ မသင့္လုိ႕လား
- ကၽြန္ေတာ္ဟာ အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႕ ဆန္႕က်င္ေနပါတယ္ဟု ဦးေစာက ၄င္းသည္ ဆန္႕က်င္ဘက္ အစိုးရ၏ အမႈဆင္ တရားစြဲျခင္း ခံရေၾကာင္း ထြက္ဆိုခ်က္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဦးေစာအမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ဘညႊန္႕တို႕၏ လက္ေရး လက္မွတ္ပါသည့္ အေရးႀကီး စာရြက္စာတမ္းမ်ား ရဲတပ္ဖြဲ႕လက္ထဲတြင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရသည္ဟု ယူဆစရာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား အမႈတြင္ေပၚေပါက္လွ်က္ရွိသည္မွာ ထင္ရွားေပၚလြင္ေနပါသည္။
ရဲ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၏ မူလပိုင္ရွင္ ေစာရန္ေနာင္မွာ အရွင္ဖမ္းမိပါလ်က္ ႏႈတ္ပိတ္ လက္စေဖ်ာက္ခံခဲ့ရေၾကာင္း ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္တို႕၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ဖတ္ရႈသူမ်ားက ယံုၾကည္လက္ခံပါလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕အား လုပ္ႀကံသူ မူလဇစ္ျမစ္ အစစ္အမွန္ မည္သူျဖစ္ႏိုင္မည္ကို ပေဟဠိ အေျဖညိွၾကရန္ စာေရးသူက တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။
ထို႕အတူ ဗိုလ္စက္ေရာင္သိရွိသလို ေစာရန္ေနာင္သည္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ အဆင္မေျပပါက အဂၤလိပ္အစိုးရအား စစ္ေရးနည္းျဖင့္ ဦးေဆာင္တိုက္ပြဲ၀င္ေပးရမည့္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ တည္ၾကက္ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ဦးေစာသည္ အမႈမစစ္မွီ ႀကိဳတင္သိရွိခဲ့လွ်င္ (သို႕မဟုတ္) ယင္းကိစၥကို ဦးေစာဘက္မွ ေထာက္ခံထြက္ဆိုမည့္ ခိုင္လံုေသာသက္ေသ တစံုတေယာက္သာ အမႈတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး ေနာက္ကြယ္မွ ဇစ္ျမစ္တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္လား သို႕မဟုတ္ အဆိုပါ သက္ေသသည္လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးတင္ထြဋ္ကဲ့သို႕ လက္သည္မဲ့ လုပ္ႀကံခံရဦးမည္လား။ လား? လား? လားေပါင္းမ်ားစြာကို စာရႈသူမ်ားအား လက္ဆင့္ကမ္းေပးလိုပါသည္။
ဤေနရာတြင္ စာဖတ္သူမ်ား သိသင့္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ တခုကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ တင္ျပလိုပါသည္။ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ဘညႊန္႕တို႕ လက္ေရးလက္မွတ္ပါေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ရဲတပ္ဖြဲ႕သိမ္းဆည္းရာတြင္ ပါရွိသျဖင့္ မိမိဖတ္ရႈခဲ့ရေၾကာင္း ဦးေစာကို အသိေပးေျပာၾကားခဲ့သူ စံုေထာက္မင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္သည္ ေမဂ်ာဂ်င္နရယ္ စစ္ရာထူးႏွင့္ ရဲခ်ဳပ္တာ၀န္ပါ ယူထားရသူဟု ဆိုပါသည္။ ၄င္းပုဂၢိဳလ္သည္ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ဘညႊန္႕တို႕၏ စာကိစၥ ဦးေစာအား အသိေပးခဲ့ေၾကာင္း အမႈတြင္ ေပၚေပါက္ၿပီး ၁၀ လခန္႕အၾကာ ၁၅-၁၀- ၁၉၄၈ ေန႕တြင္ လက္ရွိရာထူးထက္ အဆင့္နိမ့္ေသာ စစ္သံမွဴးအျဖစ္ လန္ဒန္ရွိ ျမန္မာသံရံုးသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ စစ္သံမွဴး သက္တမ္းကုန္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္လာေသာအခါ သူစီးလာေသာ သေဘၤာ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ကိုလံဘိုဆိပ္ကမ္း ဆိုက္ကပ္ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိမ်ား ဦးထြန္းလွေအာင္အား လာေရာက္ေတြ႕ဆံုၿပီး သူ ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို ပယ္ဖ်က္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ၀င္ေရာက္ခြင့္မေပးဘဲ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္အထိ သီရိလကၤာတြင္ ေသာင္တင္ေနခဲ့ရသည္ဟု ဦးထြန္းလွေအာင္၏ သားျဖစ္သူ ဦးခင္ေအာင္ေရးေသာ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ” စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားမႈသည္ စာဖတ္သူမ်ား စဥ္းစားရမည့္အခ်က္တခု ျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါစာအုပ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ “အေျဖမရေသာေမးခြန္းမ်ား” ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္
၁။ ဦးေစာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈခံုရံုး သေဘာပတိမွာ ဦးေက်ာ္ျမင့္ျဖစ္ေသာ္လည္း စီရင္ခ်က္ကို ခံုရံုးအဖြဲ႕၀င္ ဦးစီဘူး၊ ဦးေအာင္သာေက်ာ္တို႕ ၂ ဦးအနက္ ဦးေအာင္သာေက်ာ္က ေရးသားၿပီး ဦးေက်ာ္ျမင့္မွာ ဖတ္ၾကားရံုသာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊
၂။ စီရင္ခ်က္ခ်မႈကို ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးမရမီွ ၅ ရက္အလိုတြင္ ကပ္၍ခ်ခဲ့ျခင္းျဖင့္ လန္ဒန္ပရီဗီြေကာင္စီ Privy Council သို႕ အသနားခံစာ တင္ခြင့္မရေအာင္ လုပ္ေဆာင္သလို ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေထာက္ျပထားေသာ အမႈစစ္ေဆးမႈအေပၚ သံသယျဖစ္ဖြယ္ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ဤႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာင္လာေနာင္သား သုေတသီမ်ားအတြက္ စဥ္းစားရမည့္အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ယခုေဖာ္ျပပါ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားသည္ အမႈတြဲႏွင့္ အမႈႏွင့္တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္ ေသာ အမႈသည္မ်ားအေပၚ ထုတ္ေဖာ္ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ရန္ အမႈတြဲ၌သာမက ျပင္ပဆက္စပ္ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား (အတိတ္+ပစၥဳပၸန္) ကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္လည္း လိုအပ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚ ဦးေစာအထင္လြဲေစရန္ ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ေပဖူးလႊာဦးျမလိႈင္တို႕ ၂ ေယာက္ ဦးေစာအား ဟန္ေဆာင္ လုပ္ႀကံမႈျပဳခဲ့သည့္ ကိစၥသည္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ထူး၍မဆန္း Open Secret ျဖစ္ေနေသာအခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ ဦးျမလိႈင္တို႕အား ခိုင္းေစသူသည္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေပၚေပါက္ေနပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဗိုလ္ေန၀င္း၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ ၁၊ ၉၊ ၄၅ ေန႕တြင္ ယခင္ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုအဖြဲ႕မွ ဗမာျပည္ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ သခင္ျမ၊ သခင္ခ်စ္၊ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဗိုလ္ေန၀င္း၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းကိုမူ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမႈ အားနည္းသည္ဟု ယူဆရေပသည္။ အထူးသျဖင့္ အထက္ပါအုပ္စုသည္ အဂၤလိပ္အစိုးရအား ႏိုင္ငံတြင္းလက္နက္စြဲကိုင္ ပုန္ကန္ထၾကြေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းသည္ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ၏ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕တာ၀န္ခံအျဖစ္ တပ္မေတာ္သမိုင္းစာအုပ္တြင္ မွတ္တမ္းတင္ထားခံရသူ ျဖစ္သည္ဆိုေသာအခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းဆင္ျခင္သံုးသပ္ရန္ လစ္ဟာေနသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္အျဖစ္ ဂ်ပန္ျပည္သြားစဥ္က သခင္ဗစိန္ဂုိဏ္းသားအျဖစ္ သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုအဖြဲ႕၀င္မဟုတ္ပါ။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီထူေထာင္ခ်ိန္တြင္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕၏ အစည္းအရံုးခံတေယာက္အျဖစ္ ေနာက္မွ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ထဲက သင္းကြဲပါ၀င္လာသူ ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူ စုေဆာင္းေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အရ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုတျဖစ္လဲ ေနာင္ဆိုရွယ္လစ္ပါတီသည္ ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မ်ားကို အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး ျဖဳတ္ထုတ္သတ္ အႏိုင္ယူရာတြင္ လက္မေႏွးေသာအဖြဲ႕ျဖစ္သည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ရန္ကုန္ဘေဆြသည္ ၄င္းကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ သာဓကထုတ္ျပရလွ်င္ (ဦးတင္ေမာင္၀င္းေရးေသာ “ႏိုင္ငံေရးသမားနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး” စာအုပ္၊ စာ မ်က္ႏွာ ၄၂၇ တြင္) ဂ်ပန္ေခတ္ အဓိပတိ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို ျမ၀တီရဲေခါင္နဲ႕ ဦးေက်ာ္ျမင့္ေလးတို႕ လုပ္ႀကံရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ပံုကို ေရးသားထားပါသည္။ ဂ်ပန္ကင္ေပတိုင္ မိသြား ၍ ျမ၀တီရဲေခါင္ အဖမ္းခံရၿပီး၊ အညမည ဦးခ်စ္လိႈင္(ကိုကိုေမာင္ႀကီး)က ဦးရဲေခါင္ကို အခ်ဳပ္ခန္းထဲ ထည့္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။ အဲဒီအထဲ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ကို ေဒါက္တာဘေမာ္ရဲ႕ ကိုယ္ရံေတာ္တပ္မွဴးခန္႕ပါမွ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္က စည္းေဖာက္ၿပီး ေဒါက္တာဘေမာ္သမီးကို ယူလို႕ သူတို႕ ေဒါက္တာဘေမာ္ကို လုပ္ႀကံဖို႕လုပ္ရတဲ့ အေၾကာင္း ပါရွိပါသည္။ သူတို႕ကို ေနာက္ကြယ္က အဓိကခိုင္းေစသူကို ေဖာ္ျပမထားပါ။ မယ့္ လုပ္ႀကံသူ ဦးေက်ာ္ျမင့္ေလး မၾကာမီ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္လာတာကို ေတြ႕ရပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသည္ ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မွန္သမွ် အလစ္မေပးဘဲ အျပတ္ရွင္းတတ္သည့္ သာဓကတခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။
တခ်ိန္တည္းမွာ ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္၀န္ႀကီးျဖစ္ေနသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၏ ကိုယ္ေရးဦးစီးအရာရွိ တာ၀န္ယူရသူ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါသည္။ ၄င္းပုဂၢိဳလ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္တာဟာ ေစတနာမမွန္ဘဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ အမွားေတြကို ေထာက္ဖို႕ျဖစ္ေၾကာင္း (ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေရး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၃၈၃) တြင္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မဲ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မျဖစ္လို၍ တဘက္က ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးလုပ္ရင္း တဘက္မွလည္း တပ္မ်ားကို သူကိုယ္တိုင္ဆင္း၍ ကြပ္ကဲေပေတာ့သည္။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္ေရးဦးစီးအရာရွိလုပ္ခဲ့သူ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္၏ ေျပာျပခ်က္အရ ထိုကဲ့သို႕ အေရးႀကီး ရာထူးတာ၀န္ ၂ ခုကို တြဲကိုင္ျခင္းသည္ ထိုစဥ္က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စံနမူနာယူ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္မွာပင္ အစဥ္အလာ မရွိခဲ့။) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွ ထိုကဲ့သို႕ တာ၀န္ ၂ ရပ္ကို ပူးတြဲကိုင္ခဲ့သလို ဗိုလ္မွဴးႀကီးေန၀င္းႏွင့္ အရာရွိငယ္အခ်ိဳ႕အားလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ စစ္ရံုးခ်ဳပ္သို႕ ေရႊ႕ခဲ့သည္” ဟု ေဖာ္ျပပါရွိခ်က္အရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဗိုလ္ေန၀င္းအုပ္စုၾကား ပဋိပကၡရွိေနခဲ့သည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သလို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ အမာခံေခါင္းေဆာင္ ယူနစ္အုပ္စုမွ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္ေရးဦးစီးအရာရွိအျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း သိႏိုင္သည္။
ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕၏ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းတြင္ ျပည္တြင္းသူပုန္လုပ္ငန္းမ်ားကို ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမ၀င္မီက ႀကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ယူနစ္အဖြဲ႕၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္ကို သတိျပဳရန္ လိုပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ကစ၍ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ စစ္အုပ္စုႏွင့္ ဗိုလ္ေန၀င္းကို ေခါင္းေဆာင္တင္၍ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ယူနစ္ဂိုဏ္း၀င္ စစ္အုပ္စု ၂ စု ကြဲေနသည္ကို လည္းေကာင္း၊ ေအာင္လံၿမိဳ႕နယ္တြင္ တာ၀န္ယူရေသာ ဗိုလ္ေန၀င္းႏွင့္ အေပါင္းပါ ယူနစ္အုပ္စု၀င္ စစ္ဗိုလ္ငယ္မ်ားအား ဂ်ပန္ေခတ္စစ္၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ေနရာေျပာင္းေရႊ႕ လူစုခြဲခဲ့သည္ကို ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္တို႕ ေက်နပ္မႈ ရွိပံုမရေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္၏ ေရးသားခ်က္မ်ားက တစိတ္တပိုင္း ေဖာ္ျပေနပါသည္။ အထက္ပါ တပ္မေတာ္အတြင္း အုပ္စုဖြဲ႕အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ေရး ျပႆနာသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမည့္ အဓိကတြန္းအားျဖစ္လာမည္ကို ေနာက္ပိုင္း၌ ေတြ႕ျမင္လာရပါသည္။
ယင္းကိစၥသည္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး အဂၤလိပ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ မ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို အၿမဲတမ္း ဗမာ့တပ္မေတာ္အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းေရးကာလတြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကို သမိုင္းေလ့လာသူမ်ား မ်က္ေျခမျပတ္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာတို႕ ေရးသားေသာ စာအုပ္မ်ား ယွဥ္တြဲေလ့လာလွ်င္ ေတြ႕ျမင္ႏို္င္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာေရး ကိုယ္တိုင္ေရးအတၳဳပၸတၱိ ေပါင္းခ်ဳပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၉ တြင္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မကြယ္လြန္မီက က်ေနာ့္ကို ေစခိုင္းခဲ့သည့္ကိစၥတခု ရွိပါေသးသည္။ ထိုကိစၥမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးၿပီးေနာက္ သူ စစ္တပ္ကထြက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးဘက္ ကူးေျပာင္းလုိက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးသည့္အခါ တပ္မေတာ္ကို သူ႕ကိုယ္စား ထိန္းသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ရန္ လႊဲအပ္ခဲ့ဖို႕ပုဂၢိဳလ္ကို စဥ္းစားရွာေဖြခဲ့သည္။ သူတည္ေထာင္လာခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္ အဂၤလိပ္တို႕ႏွင့္ ေပါင္းစည္းရသည့္ေနာက္တြင္ ေဖာက္ေဖာက္ျပားျပားေတြ ျဖစ္လာမွာ အလြန္စိုးရိမ္ပံုရသည္။ ရာထူးစဥ္လာ ၀ါစဥ္အရ ထိုစဥ္က သူ႕လက္ေအာက္ ဒုစစ္ေသနာပတိျဖစ္ေနေသာ ဗိုလ္လက္်ာကိုသာ လႊဲအပ္ရမည္ျဖစ္ရာ ဗိုလ္လက်္ာအေပၚ ႏိုင္ငံေရးအရ စိတ္ခ်ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း က်န္းမာေရးအရ ေရရွည္အတြက္ စိတ္မခ်ရဟု ထင္ျမင္ရပါသည္။”
“ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ မေဖာက္မျပန္ စိတ္ခ်ရၿပီး အမ်ားေလးစားျခင္းခံရကာ ပါတီအမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလည္း ေကာင္းမြန္ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေသာ သခင္ဗဟိန္းကို စစ္တပ္အား ကိုယ္စားလႊဲအပ္ဖို႕ စိတ္ကူးဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ခန္႕မွန္းေျခ ၁၉၄၅ ဇူလိုင္လတြင္းေလာက္ ထင္ပါသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္္း က်ေနာ့္ကိုေခၚၿပီး သခင္ဗဟိန္းကိစၥ သူ၏ ဆႏၵႏွင့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေျပာျပကာ သခင္သန္းထြန္းထံ ေစလႊတ္၍ သခင္ဗဟိန္းကို စစ္တပ္သို႕လႊဲရန္ ေပးဖို႕ရန္ သြားေတာင္းခိုင္္းပါသည္။ က်ေနာ္ သခင္သန္းထြန္းထံသြား၍ ထိုကိစၥကို ေျပာပါသည္။ ထိုစဥ္ကာလက က်ေနာ္တို႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွာ ဘေရာက္ဒါ၀ါဒ ၀င္ေနရာ အနာဂတ္လြတ္လပ္ေရး ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာ စစ္ေရးအရ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားမလိုဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာျဖင့္ လူထုစည္းရံုးလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည္ဟူေသာ အယူအဆ စြဲၿမဲစြာ ယံုၾကည္ေနသည့္ကာလျဖစ္ရာ စစ္တပ္လုပ္ငန္းအေပၚ ဒါေလာက္ အာရံုမထားေတာ့ပဲ လူထုလူတန္းစား စည္းရံုးေရးသာ အဓိက အာရံုထားေနေသာကာလ ျဖစ္ပါသည္။”
“သခင္သန္းထြန္းက ေရွ႕မွာ စစ္တပ္လုပ္ငန္းဟာ ဒါေလာက္ အေရးပါေတာ့မွာ မဟုတ္ပါ။ လူထုစည္းရံုးေရးသာ အဓိကျဖစ္ရာ ကိုဗဟိန္းမွာ အလြန္အေရးပါၿပီး လူထုအတြင္း ၾသဇာႀကီးသူျဖစ္သည္။ သူ႕ကို အေရးႀကီးသည့္ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ ကိုင္ခိုင္းဖို႕ စီစဥ္ထား၍ မေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ စစ္တပ္ကို အစဥ္အလာရွိသည့္ ခင္ဗ်ားတို႕ေတြပဲ တပ္မွာ ၾသဇာရွိေအာင္ လုပ္ၿပီး ထိန္းသိမ္းသြားၾကပါဟု ေျပာပါသည္။ က်ေနာ္ ထိုကိစၥ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုျပန္အစီရင္ခံေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ကိုဗဟိန္းကို မေပးႏိုင္ရင္ ျဖဴးၿမိဳ႕နယ္မွ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေသာ သခင္သန္းေဖေရာ မေပးႏိုင္ဘူးလားဟု ထပ္ေမးခိုင္းပါသည္။ သခင္သန္းထြန္းက သခင္သန္းေဖကိုလည္း မေပးႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လည္း အေတာ္စိတ္ပ်က္သြားပံုရသည္။ ေနာက္ဆံုး ဗိုလ္မွဴးႀကီးလက်္ာကိုပဲ သူ႕ကိုယ္စား သူ႕ေနရာဆက္ခံဖို႕ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ၿဗိတိသွ်တို႕ေအာက္ တပ္မေတာ္ ဒုစစ္ေဆးေရးအရာရွိခ်ဳပ္ေနရာသို႕ ၀င္ယူေစပါသည္။ ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း ၀င္လာေသာအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္ပါ ယူထားၿပီး တပ္ကို သူ တဖက္က ထိန္းသိမ္းသြားမည္ဟု စိတ္ကူးထားပံုရသည္ဟု ယူဆရပါသည္။”
“ထို ကိုဗဟိန္းကိစၥကို ထိုစဥ္က ဆိုရွယ္လစ္မ်ားက သိသြားပံုရသည္။ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက ဗိုလ္ေန၀င္း ထံေပးစာမ်ားတြင္ ထိုကိစၥပါလာၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ေတြ မေက်မနပ္ျဖစ္ပံုကို ၁၉၈၈ ၀န္းက်င္က ဖတ္ရႈလိုက္ရပါသည္။ ဤသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မကြယ္လြန္မီက က်ေနာ့္အားေစခိုင္းခဲ့သည့္ ကိစၥျဖစ္ပါသည္” ဟု လည္းေကာင္း၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၈ တြင္လည္း “၄င္း ဆိုရွယ္လစ္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ကြန္ျမဴနစ္မ်ားအေပၚ ရန္သူလိုသေဘာမထားႏိုင္သည္ကို အလြန္မေက်နပ္ၾကေပ။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ႀကံခံရစဥ္က ပထမ သခင္စိုး၏ အလံနီပါတီကပင္ “ဒါဟာဆိုရွယ္လစ္ေတြသတ္တာ” ဟူ၍ ေၾကညာဖူးေသးသည္”ဟု လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပ ပါရွိပါသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ အတြင္းေရးမွတ္တမ္းမ်ား တစတစ ေပၚေပါက္လာၿပီျဖစ္ရာ သမိုင္းအျဖစ္မွန္ကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္တက္ဖို႕သာ လိုသည္ဟု စာဖတ္သူမ်ားအား အႀကံျပဳအပ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၄)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ တူရကီ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးႏွင့္ အာဏာရွင္အျဖစ္ ကမၻာေက်ာ္ခဲ့သူ မူစတာဖါလ္ကီးမား၏ ပံုရိပ္ကိုေဖာ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ဟန္ရွိသည္
ကြန္ျမဴနစ္ သခင္ဗဟိန္းအား တပ္မေတာ္ကို ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ေနရာေပးရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လွ်ိဳ႕၀ွက္စီစဥ္ခဲ့ပံုကို ဆိုရွယ္လစ္မ်ား သိသြားဟန္ရွိသည္ဟု ဗုိလ္ေက်ာ္ေဇာက ၄င္း၏ ကိုယ္တုိင္ေရး အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္ (စာမ်က္ႏွာ ၁၁၉) တြင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၏ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကာလ ဦးေန၀င္းထံေပးစာမ်ားကို ရည္ညႊန္း ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာသည္ မဆလေခတ္ ေနာက္ဆံုးသမၼတ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေရးသည့္ “ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္း” စာအုပ္ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ထားခ်က္ကို ဖတ္ရႈခြင့္မရခဲ့ဟု ယူဆပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဆိုပါ စာအုပ္ကို ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္အေနျဖင့္ သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္ ေရးသားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ၄င္းကြယ္လြန္သည့္တိုင္ ထုတ္ေ၀ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ ကြယ္လြန္ၿပီး ၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္မွ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ထူးထူးျခားျခားသြား၍ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ စတင္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါစာအုပ္ ျမန္မာဘာသာျပန္ကို ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ ကြယ္လြန္ၿပီး ၁၉ ႏွစ္ၾကာ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္မွ အလြန္ေနာက္က်စြာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထုတ္ေ၀ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါစာအုပ္ အခန္း ၁၂၊ ျပန္လည္အမွတ္ရျခင္း၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၈၄ တြင္ “ယေန႔ေခတ္လူမ်ား မွတ္မိမည္ မဟုတ္ေသာ အျခားျဖစ္ရပ္တခုမွာ စစ္ႀကီးၿပီးသြားခ်ိန္၌ မဟာမိတ္စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ေမာင့္ဘက္တန္သည္ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ားအား မ်ိဳးခ်စ္ျမန္မာ့တပ္ဖြဲ႕ PBF ဟု ေျပာင္းလဲအမည္ကင္ပြန္းတပ္လ်က္ ၄င္းတပ္ဖြဲ႕၏အနာဂတ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေလးေလးနက္နက္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထိုအခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ လူသိနည္းၿပီး ေအးေဆးစြာ ေနတတ္ေသာ ကြန္ျမဴနစ္တဦးျဖစ္သည့္ သခင္ဗဟိန္းအား စာႏွင့္ေပႏွင့္ တရား၀င္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သခင္ဗဟိန္းမွ ဦးစီးခ်ဳပ္ရာထူးအား လိမၼာပါးနပ္စြာ ျငင္းပယ္ခဲ့ရံုသာမက ႏိုင္ငံေရးေလာကကိုလည္း အၿပီးအပိုင္ေက်ာခိုင္းကာ ဇာတိမႏၱေလးသို႔ ျပန္သြားခဲ့သည္။ ေနာက္တႏွစ္ခန္႔ၾကာေသာ္ သူသည္ မႏၱေလးမွာပင္ ဆံုးသြားခဲ့သည္။”
မည္သို႔ဆိုေစ သခင္ဗဟိန္းအား ဦးစီးခ်ဳပ္ခန္႔အပ္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လွ်ိဳ႕၀ွက္စီစဥ္ခဲ့ပံုကို ကႏၵီစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္သည့္အခ်ိန္ကာလ တ၀ိုက္ကပင္ ဆုိရွယ္လစ္အုပ္စု ေနာင္တြင္ ယူနစ္အုပ္စုဟု တပ္မေတာ္အတြင္း ထင္ရွားလာသူမ်ားက သိရွိသြားခဲ့ၿပီဟု မွတ္ယူရန္ အေၾကာင္းမ်ား ထင္ရွားေပၚေပါက္ေနသည္ကေတာ့ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္တေခတ္၏ အေရးပါလွသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို နက္ရိႈင္းစြာ သိရွိနားလည္ေစရန္ ဂ်ပန္ေခတ္အဓိပတိ ေဒါက္တာဘေမာ္ ေရးသားၿပီး စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ ထုတ္ေ၀သည့္ “ျမန္မာျပည္တြင္း ေအာင္ျမင္မႈႀကီး” အမည္ရွိ စာအုပ္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္က “ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သမိုင္းဆိုင္ရာ အမွန္တရားမ်ားသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ကိုယ္တိုင္ ျပန္မေျပာျပသမွ် ကာလပတ္လံုး မည္သည့္အခါမွ် ရုပ္လံုးပီျပင္စြာ ေပၚလြင္လာမည္ မဟုတ္ေခ်” ဟု ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ၄င္းကပင္ ဆက္လက္၍ “ဒုတိယကမၻာစစ္ႏွင့္ စစ္ႀကိဳေခတ္ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ထိုေခတ္တြင္ပါ၀င္ေသာ ျမန္မာတို႔ကိုယ္တိုင္ မေရးသားရေသးေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ၿပီး အေၾကာင္းရာ ခိုင္ခိုင္လံုလံုကို အတြင္းက်က် သိထားေသာပုဂၢိဳလ္တို႕က မေရးသားေသးသမွ် ျမန္မာျပည္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား၏ အမွန္တရားကို သိရွိနားလည္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ၊ ဥေယ်ာဇဥ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၅ ပါရွိခ်က္ကိုလည္း စာဖတ္သူမ်ား သတိျပဳသင့္ပါသည္။“ဤျဖစ္ရပ္ျဖစ္စဥ္တို႔မွာ အတိတ္တြင္က်န္ရစ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္လ်က္ လူသားတို႔၏ သေဘာသဘာ၀ကို နားလည္ သိျမင္ေစလို၍ ေဖာ္ျပရျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္းႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းတို႔ အားလံုးသည္ လူသားထဲမွ လူမ်ားသာျဖစ္ၾကသည္မို႔ အားနည္းခ်က္ ေပ်ာ့ကြက္မ်ား မကင္းႏိုင္ၾက။ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္တို႔ မည္သည္ သူ႔ေနာက္ခံ အေၾကာင္းႏွင့္သူ ေပၚေပါက္လာတတ္သလို ကြဲျပားျခားနားေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ အနက္ဓိပၸါယ္မ်ား ပါ၀င္သရုပ္ေဆာင္ၾကသူတို႔၏ စိတ္ေန စိတ္သေဘာထားမ်ားတို႔ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရေပလိမ့္မည္” ဟု ေဖာ္ျပပါရွိခ်က္အရ ကြန္ျမဴနစ္ သခင္ဗဟိန္းကို တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္တင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ ႀကိဳတင္ညိွဳႏိႈင္း တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ေတာင္းခံခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဘဲ စာႏွင့္ေပႏွင့္ တရား၀င္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္ဟုပင္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က အတိအက် စြပ္စြဲေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တင္ျပေသာ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ စာရင္းမွန္မွာ ဗိုလ္လက်္ာႏွင့္ ေစာၾကာဒိုး ျဖစ္ေနသည္ကို ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္၏ စာတြင္ ရွင္းျပမထားေပ။
ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား လုပ္ႀကံခံရသည့္ ေခတ္သစ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ အေရးႀကီးလွေသာ အာဇာနည္ေန႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရားခံအျဖစ္ ဦးေစာႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ား ရွိေနသည္ ဟူေသာ ေကာက္ခ်က္ကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ုိင္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရားခံဦးေစာသည္ ႏိုင္ငံေရးေထာင္ေခ်ာက္ ဆင္မႈအတြင္း က်ေရာက္ခဲ့ေသာ သားေကာင္တဦးသာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးေထာင္ေခ်ာက္ဆင္သူမွာ ဦးေန၀င္းျဖစ္သည္ဟူေသာ အယူအဆအသစ္တခု ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚထြက္လာပါသည္။ အဆိုပါ အယူအဆသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ စြန္႔ခြာလာသူ ျမန္မာအသိုင္းအ၀န္းတြင္ အက်ယ္ေလာင္ဆံုး ျဖစ္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ ဦးေန၀င္းႏွင့္ တြဲဖက္လ်က္ စာေရးဆရာ ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ဗိုလ္လက္်ာ၏ညီ ဦးျမလိႈင္တို႔ ေျပာဆို လုပ္ကိုင္ခ်က္မ်ားကို သက္ေသထူၿပီး အဆိုပါ အယူအဆကို ထူေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈတြင္ ဦးေန၀င္း ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မရွိဟု မဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ား ယူဆသလို ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈတြင္ ဦးေန၀င္းသာ အဓိကဇာစ္ျမစ္ တာ၀န္ရွိသူအျဖစ္ ေတြးေခၚမႈလမ္းဆံုးေနျခင္းကို လက္ခံရန္ ခဲယဥ္းလွပါသည္။
စာေရးသူအေနျဖင့္ ဦးေန၀င္း ကိုယ္တိုင္သည္ပင္လ်င္ ၁၉၄၅ မွ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ကာလအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး က်ားကြက္ေပၚတြင္ ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္း၏ နယ္ရုပ္တရုပ္သာ ျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆပါသည္။ ဤယူဆခ်က္ကို ရွင္းလင္းစြာ သိျမင္ႏိုင္ရန္ လုပ္ႀကံခံရေတာ့မည့္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ႏိုင္ငံေရးဘ၀ခရီးတြင္ သူႏွင့္ထိစပ္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္/ပါတီ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ဆက္စပ္ပံုကိုလည္း အတန္အသင့္ သိထားမွသာ နားလည္ႏိုင္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔သည္ ဦးႏု၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႕ႏွင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ ႏိုင္ငံေရးကာလက စတင္ရင္းႏွီးခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ဦးႏုတို႔သည္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း၏ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးတြင္ ၁၉၃၈ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀ ၌ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးမွဴး တာ၀န္မ်ားယူၿပီး ႏိုင္ငံံေရးေလာကသို႔ စတင္၀င္ေရာက္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၃၉ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္တြင္ သခင္စိုး ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတြင္လည္း အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး တာ၀န္ယူပါ၀င္ခဲ့ျပန္သည္။ ထို႔အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၃၉ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္တြင္ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း၌ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး ကိုယ္စားျပဳ၍ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး တာ၀န္ယူ ပါ၀င္ခဲ့ျပန္သည္။ ထို႔အျပင္ ၁၉၃၉ ႏို၀င္ဘာ ၁၈ တြင္ သခင္ျမ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ ပံုပါတီ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ျပည္ပေခါင္းေဆာင္ တာ၀န္ယူခဲ့ျပန္သည္။ ၁၉၄၀/၄၁ အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာခဲ့ျပန္သည္။ စစ္တပ္ကို ဦးစီး၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္လာခ်ိန္မွစ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ လူထုၾကား ထင္ရွားလာခ်ိန္တြင္ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ မူလပါ၀င္ခဲ့ေသာ အဖြဲ႕မ်ားကို ဆက္လက္ ကိုယ္စားျပဳျခင္း၊ တရား၀င္ႏႈတ္ထြက္ျခင္း မရွိဘဲ အဆက္အဆံ ကင္းျပတ္၍ တပ္ေခါင္းေဆာင္ပံုစံျဖင့္သာ ရပ္တည္လာမႈမ်ားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ဤအေျခအေနတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရွိန္အ၀ါ ႀကီးေနၿပီျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား မူလပါ၀င္ခဲ့ေသာ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္လာရၿပီး မိမိတို႔ပါတီ အတြင္းစည္းအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မသတ္မွတ္ရဲသလို၊ အရွိန္အ၀ါႀကီးေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ပါတီမ်ားမွလည္း ထုတ္မပစ္ရဲ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အရွိန္အ၀ါကို ရသေလာက္သံုးႏိုင္သမွ်သံုး၍ မိမိပါတီ ဦးေဆာင္ေနရာ ရေရးအတြက္ အျမတ္ထုတ္ေနၾကခ်ိန္ ျဖစ္လာပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း သက္ဆိုင္ရာ ပါတီအသီးသီးမွ ႏုတ္ထြက္ျခင္းမရွိဘဲ မိမိကို ၀ိုင္းရံအသံုးခ်ေနသည္ကုိ သိရွိလက္ခံထားသည့္ သေဘာေတြ႕ရသည္။ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ရည္မွန္းၿပီးဖြဲ႔ခဲ့ေသာ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီအေနျဖင့္ ၄င္း၏ ႏိုင္ငံတြင္း လက္နက္စြဲကိုင္ ပုန္ကန္ထၾကြေရး အဖြဲ႕၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတို႔သည္ ၄င္းတို႔အား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ယခင္ကဲ့သို႕ အေလးမထား ေနရာမေပးဘဲ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ႏွင့္ စစ္တပ္ကိုသာ ဦးစားေပးေနမႈကို ေက်နပ္မႈ မရွိၾကေၾကာင္းကိုလည္း ေလ့လာသံုးသပ္ေတြ႕ရွိရပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ကို ဆက္လက္ လက္နက္စြဲကိုင္ တိုက္ခိုက္ေရး အျမင္အေပၚ သေဘာထားကြဲလြဲမႈသည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ အုပ္စုႏွင့္ အေရးေတာ္ပံုပါတီ၏ ယူနစ္ဂိုဏ္း၀င္ ဂ်ပန္ေခတ္ မဂၤလာဒံုစစ္ေက်ာင္းဆင္း စစ္ဗိုလ္ငယ္မ်ား အၾကားတြင္ ပို၍ထင္ရွားလာခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ေနာင္တြင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ အမ်ားစုမွာ လက္၀ဲကြန္ျမဴနစ္မ်ား ျဖစ္လာၾက၍ ယူနစ္အုပ္စု၀င္မ်ားမွာ ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသားမ်ား ျဖစ္လာၾကပါသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၀ တြင္ ဒုတိယ ပါတီကြန္ဂရက္မွ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၅ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီမွ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအျဖစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မည္သည့္ပါတီတြင္မွ် ပါ၀င္လာျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ စစ္တပ္ဦးေဆာင္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ရပ္တည္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉-၈-၄၅ တြင္ ဖြဲ႕စည္းေသာ ဖတပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကိုမူ ကိုယ္ပိုင္ပါတီမရွိဘဲ ရယူထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ထို႔ျပင္ ၄-၉-၄၅ သီဟိုဠ္ကၽြန္း (သီရီလကၤာႏိုင္ငံ) ကႏၵီၿမိဳ႕၌ မ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို အၿမဲတမ္း ဗမာ့တပ္မေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသည့္အခါ မိမိသည္ တပ္မေတာ္မွ အထြက္ျပ၍ ႏိုင္ငံေရးေလာက ၀င္ရန္ ျပင္ဆင္ထားၿပီးျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ယခင္က မိမိပါ၀င္ခဲ့ေသာ အထက္ပါပါတီ ၂ ခုလုံးတြင္ ပါ၀င္ျခင္းမရွိဘဲ ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ တကိုယ္ေတာ္ ရပ္တည္ခဲ့ျခင္းမွာ စာဖတ္သူမ်ား အေတြးနယ္ခ်ဲ႕သင့္ေသာ အေၾကာင္းတရပ္ ျဖစ္လာပါသည္။ ၂၇-၁၀-၄၅ တြင္ စစ္တပ္မွ တရား၀င္ႏႈတ္ထြက္၍ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္သို႔ ၀င္ေရာက္လာေသာ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ၁-၁၂-၄၅ တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မဟုတ္ေသာ “ျပည့္သူ႕ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕”ကို စစ္ေသနာပတိႏွင့္ ဥကၠ႒ေနရာ ရယူဖြဲ႕စည္း ထူေထာင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရျပန္သည္။ အဆိုပါ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕ဆိုသည္မွာ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားခ်ည္း မဟုတ္၊ ျပည္သူထဲမွ လူသစ္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကုိလည္း လက္ခံသည္ဟု သိရသည္။ တပ္ပံုသ႑ာန္ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး ပါတီလည္း မဟုတ္သျဖင့္ အခ်ိန္မေရြး ဦးေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္ပိုင္တပ္ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ အေျခအေနသည္ လြတ္လပ္ေရး ရခါနီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းတြင္ ထင္ရွားေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကေတာ့ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျပည့္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႔သည္ ၀ါဒသေဘာတရားႏွင့္ လုပ္ငန္း လမ္းညႊန္ခ်က္မရွိ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္မႈ အေပၚ အေျခတည္ ဖြဲ႔ထားသျဖင့္ ေခတ္သစ္အာဏာရွင္ စနစ္တရပ္ ထူေထာင္ဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ ဖြဲ႔စည္းေလေရာ့သလားဟု ထင္မွတ္ရေပသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ တူရကီ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးႏွင့္ အာဏာရွင္အျဖစ္ ကမၻာေက်ာ္ခဲ့သူ မူစတာဖါလ္ကီးမား၏ ပံုရိပ္ကိုေဖာ္ဖို႕ ႀကိဳးစားခဲ့ဟန္ရွိသည္ဟု စာေရးသူ ယူဆပါသည္။ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မရွိေတာ့သည့္အခါ ရဲေဘာ္ျဖဴ၊ ရဲေဘာ္၀ါစသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္း သင္းကြဲလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား ျဖစ္သြားၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ တရား၀င္ ကိုယ္ပိုင္ပါတီ မရွိဘဲ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေနရာယူထားၿပီး ကိုယ္ပိုင္တပ္ပံုစံအဖြဲ႕တခုကို ပါတီျပင္ပတြင္ တည္ေထာင္လာေသာ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းကို ၿပိဳင္ဘက္ပါတီျဖစ္ေစ၊ မိတ္ဖက္ပါတီျဖစ္ေစ၊ အားလံုးက ဂရုထားရမည့္ ပုဂၢိဳလ္အေနအထားသို႔ ဦးေအာင္ဆန္း ေရာက္ရွိေနသည္မွာလည္း ဦးေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးေသာ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ႏိုင္ငံေရးကံၾကမၼာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ျပင္ ရန္သူမိတ္ေဆြအားလံုး ဦးေအာင္ဆန္းအနီးတြင္ ၀ိုင္းရံခြင့္ရွိေနေသာ အေျခအေနထူး တရပ္လည္း အမွန္ပင္ ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
အလားတူပင္ တရား၀င္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ တပ္မေတာ္အား မိမိႏွင့္ မယားညီအစ္ကိုေတာ္သူ သခင္သန္းထြန္း၏ ကြန္ျမဴနစ္မ်ား လက္ထဲလႊဲအပ္ႏိုင္ၿပီး မိမိက ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး အာဏာကို ကိုင္စြဲလ်က္ အခ်ိန္မေရြး ကိုယ္ပိုင္တပ္ပံုစံ ဖြဲ႕ႏိုင္သည့္ “ျပည့္သူ႕ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႔” ႀကီးကို ထူေထာင္လာသူ ဦးေအာင္ဆန္းအား လက္နက္ကိုင္တပ္မရွိေသာ အျခားပါတီ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေခါင္းငံု႔လက္ပိုက္ ၾကည့္ေနရမည့္ အေျခအေန တရပ္ဆီသို႕ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဦးတည္ေနသည္ဟုပင္ သံုးသပ္ႏိုင္ပါသည္။ ဦးေစာက လက္နက္မရွိေသာ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕ကို ထူေထာင္ထားသကဲ့သို႕ ေဒါက္တာဘေမာ္ကလည္း သားမက္ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ အားကိုးျဖင့္ ေဒါင္းနီတပ္ဖြဲ႔ ထူေထာင္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္ကိုလည္း ထိုအခ်ိန္တြင္ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ျပည္တြင္းသူပုန္ထေရး တာ၀န္ျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အေတြ႔အႀကံဳ ရွိခဲ့ၿပီး ဂ်ပန္ေခတ္ မဂၤလာဒံု ဗိုလ္သင္တန္းဆင္း ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပို္င္တပ္ဖြဲ႕ အသင့္တင့္ရွိလာၿပီျဖစ္ေသာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဂုိဏ္းသားမ်ားကမူ အာဏာလိုခ်င္၍ ပါတီႏိုင္ငံေရးထဲ ၀င္လာသူမ်ားသာျဖစ္ရာ မိမိတို႔လက္ထဲ လက္နက္ရွိတပ္ ရွိေနၿပီျဖစ္၍ မိမိၿပိဳင္ဘက္ ဦးေအာင္ဆန္းအေပၚ မည္သို႔ သေဘာထားမည္ကို စဥ္းစားၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။
ကဗ်ာဆရာႀကီး ဒဂုန္တာရာက ဦးေအာင္ဆန္းကို အရိုင္း ဟု တင္စားခဲ့ပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္ ႏိုင္ငံေရး သမားေဟာင္းႀကီးမ်ားႏွင့္ ႏွီးႏြယ္ေသာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကမူ ဦးေအာင္ဆန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မလိုတမာစိတ္ျဖင့္ ျပင္းထန္ေသာ ေ၀ဖန္သံကိုလည္း စာေရးသူ လူငယ္ဘ၀ကပင္ ၾကားဖူးပါ၏။ စာေရးသူတို႕လူငယ္ဘ၀က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပါးစပ္ေျပာပံုျပင္မ်ားျဖင့္ တင္စား ေျပာေနၾကသည္ကို ႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္း အခ်ိဳ႕က နားခါးဟန္ျဖင့္ “ေအာင္ဆန္းဆိုတာ ေ-ာက္ရမ္း တေစာက္ကန္းေကာင္ပါကြာ၊ အေသေစာလို႕ အာဇာနည္ျဖစ္တာ၊ အာဏာႏိုင္ငံေရး၊ ပါတီႏိုင္ငံေရးနယ္မွာ နည္းနည္းေလးပဲ အသက္ရွည္ခဲ့ရင္ ဒီေကာင္ ႏိုင္ငံေရး ေျမာင္းပုတ္ထဲ ေရာက္သြားမွာ ျမင္ေယာင္ေသးတယ္။ မင္းတို႔လည္း သူ႔အေၾကာင္း အဲဒီက်မွသိမယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္ကို ၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။ မိမိမေမြးခင္က အေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္၍ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားေျပာသည္ကို မေၾကမလည္ႏွင့္ နားေထာင္ခဲ့ရဖူးသည္။
ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္၏ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းစာအုပ္ ဒုတိယတြဲ စာမ်က္ႏွာ ၃၈၅ တြင္ “ဒဏ္ရာေဟာင္းကို ျပန္ဆြမည့္အစား နာစရာေတြကို ကုစားၾကပါစို႕ ဟု ဦးေန၀င္းက ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ကို လူငယ္ဘ၀က ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းႀကီးမ်ား အား ဂုဏ္ျပဳသည့္သပိတ္ေရႊရတုပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္” အစခ်ီေသာ ရည္ညႊန္းစာမ်က္ႏွာ၌ သပိတ္ေက်ာင္းသားေဟာင္းႀကီး ဦးဘေဘႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္းကို ဖတ္ရႈရေသာအခါ ႏိုင္ငံေရးသံေ၀ဂ ယူစရာ၊ ဇာတ္လမ္းတပုဒ္ကို မွတ္သားလာမိပါသည္။ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္စဥ္က အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ အကူအညီေပးခဲ့ရသူ ဘႀကီးဘေဘ တေယာက္ ၁၇-၁-၄၇ တြင္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး သူ႔အခန္းက႑ ကုန္ဆံုးေသာအခါ ၁၉၄၇ ေမလထဲတြင္ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္မွ ဦးေအာင္ဆန္း၏ အလုပ္ထုတ္ျခင္း ခံလိုက္ရသည္။ ထိုေနရာတြင္ အစားထိုးဖို႔ လူတေယာက္ ေနရာအႏွံရွာေဖြခဲ့ရာ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ၄င္း၏ဇာတိ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕မွ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ေနေသာ သူ၏အစ္ကို ဦးဘ၀င္းအား ေတြ႕ခဲ့သည္။ ၾကည့္ရသည္မွာ အစိုးရ၀န္ႀကီးမ်ားမွ သူ႔အစ္ကိုကို ခန္႔ဖို႔ ဦးေအာင္ဆန္းအား ၀ိုင္း၀န္း အႀကံေပးတိုက္တြန္း ခဲ့ပံုရသည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ မိသားစုအတြင္း ရာထူးေပးသည့္ အေလ့အထသည္ မရည္ရြယ္ဘဲ စတင္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုရေပမည္ဟု ေဖာ္ညႊန္းထားသည္ကို ဖတ္ရႈရသည္။ ေအာင္ဆန္းကို ပါတီႏိုင္ငံေရး၊ အာဏာႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္မွာ နည္းနည္းေလးပဲ အသက္ရွည္ရွည္ေနလိုက္ရင္ မင္းတို႕ သူ႔အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာသူမ်ား ဘာကိုရည္ညႊန္းေၾကာင္း စာေရးသူ သေဘာေပါက္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အစ္ကို ဦးဘ၀င္းသည္ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး စားပြဲတြင္ ၂ လခန္႔သာ ထိုင္လိုက္ရၿပီး ၁၉-၇-၄၇ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္အတူ လုပ္ႀကံခံရရွာသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဦးဘ၀င္းတို႕ က်ဆံုးရာ မိခင္ႀကီး ေဒၚစု နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕မွ ရန္ကုန္သို႔ လုိက္လာခဲ့ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေလာင္းေဘးတြင္ “ေအာင္ဆန္း … ငါ့သားႀကီး ဘ၀င္းကို ရန္ကုန္ကိုေခၚၿပီး သတ္တာ နင္ပဲ” ဟု အေမစုသည္ ရင္ထုမနာ ငိုေၾကြးေျပာဆိုခ့ဲသည္ဟု တဆင့္စကား မွတ္သားဖူးပါသည္။ ၁၀-၅-၄၇ ေန႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တိုင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္၍ အလုပ္ထုတ္ပစ္ျခင္းခံရေသာ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဘႀကီးဘေဘ တေယာက္ မိမိထိုင္ရမည့္ ကုလားထိုင္တြင္ ထိုင္လ်က္ မိမိကိုယ္စား အသတ္ခံသြားရေသာ ဦးဘ၀င္းႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ညီအစ္ကို၏ ကံၾကမၼာသည္ မိမိဘ၀ႏွင့္ မည္သုိ႕ဆက္စပ္ပံုကို စဥ္းစားရင္း ၀မ္းနည္းေနမည္လား၊ ၀မ္းသာေနမည္လားဆိုသည္မွာ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းလွပါ၏။
ဦးေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္လည္း မိမိသည္ ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ လူမုန္းမ်ားေနသည္ဟု ခံစားရၿပီး ၾကာၾကာခံေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ထပ္ ၁၈ လထက္ ပိုေနရဖို႕ တြက္မထားပါဘူး ဟု ၁၉၄၆ ႏွစ္ဦးပိုင္းတြင္ ထိုအခ်ိန္က ဘုရင္ခံျဖစ္ေသာ ဆာရဂ်ီနယ္ေဒၚမန္စမစ္အား ႏွစ္ကိုယ္ၾကား ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၆ တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထိုစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၅ တြင္ ဦးေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံျခင္း မခံရမီကပင္ ျမန္မာမ်ိ္ဳးခ်စ္မ်ား၏ စစ္အတြင္း ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာဘေမာ္က “ေသနတ္ကိုးကြယ္မႈဟာ အစြဲအလမ္းႀကီးေနတဲ့ အရာကို ကိုးကြယ္သလို ျဖစ္လာတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဆီက ျမန္မာေတြ ႏွစ္ခ်က္ေလ့လာခဲ့ရတယ္။ လူစုလူေ၀း အစည္းအရံုးကို အေျခခံတဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈနည္း အတတ္ပညာနဲ႔ လက္နက္တပ္ဆင္ထားသူမ်ားရဲ႕ အာဏာနဲ႔ တင့္တယ္မႈျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ပြဲေတြက ဆံုးျဖတ္မွာမဟုတ္ဘဲ ေသနတ္က ဆံုးျဖတ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ခင္ဗ်ားတို႔ လိုအပ္တာက ႏိုင္မယ့္ဘက္က စမိဖို႔နဲ႔ ေသနတ္ေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိဖို႕ပဲ” ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ဖူးသည္ကို ထုတ္ႏႈတ္ေရးသားထားျပီး “ေဒါက္တာဘေမာ္၏ အေကာင္း မျမင္ေသာ ႀကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္မႈသည္ ဦးေစာႏွင့္ တကယ္လက္ေတြ႕ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ နန္းစဥ္မကိုဋ္ကို အရယူ နန္းတက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ၿပိဳင္ဘက္ဟူသမွ်ကို လံုးဝဥႆံု ရွင္းပစ္သည့္ သုတ္သင္ေရးကို ျမန္မာအာဏာရူးမ်ား ယေန႔တိုင္ က်င့္သံုးလ်က္ ရွိသည္” ဟု ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၅)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၅)
လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳကာလ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ ၂ ဦးျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဦးႏု
က်ေနာ္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ယုတ္မာရက္စက္ေသာ အက်င့္စရိုက္ကို က်င့္သံုးခဲ့ၾကသူမ်ားသည္ ျပည္ပက လာသူမ်ားသာမဟုတ္ဘဲ ျပည္တြင္းက ဇာတ္တူသား စားသူမ်ားက အဓိက ျဖစ္သည္ကို ပညာသတိရွိသူမ်ား သိႏိုင္ေလာက္ၿပီ ထင္ပါသည္။ ႏြားကြဲလွ်င္ က်ားဆြဲခံရသည္မွာ ဓမၼတာျဖစ္ရာ ျပည္တြင္းမညီညြတ္လွ်င္ ျပည္ပသား၀ံပုေလြေတြကလည္း ပါ၀င္လာၾကေတာ့မည္မွာ သဘာ၀က်ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ျပည္တြင္းမွ ႏိုင္ငံေတာ္ဟု အမည္ခံထိုက္သူပုဂၢိဳလ္မ်ား ကိုယ္တိုင္က်ဴးလြန္ေနႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္မႈ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ျဖစ္ရပ္မွန္သမိုင္း ေပၚထြက္ေရးမွာ ယေန႕တိုင္ျဖစ္မလာေသးျခင္းသည္ ထူး၍မဆန္းေသာအေၾကာင္း ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးကို မွန္မွန္ကန္ကန္မရွဴျမင္ဘဲ ဦးေစာျပီးလွ်င္ ျပည္ပကိုသာ အဓိက လက္ညိႈးထိုးျပေနမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္းက လက္သည္တရားခံမ်ား မိမိတို႕က်ဴးလြန္မႈကို ေရွာင္တိမ္းရန္ ဇာတ္လမ္းထြင္သူမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ၄င္းတို႕တင္ျပေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အထူးသတိျပဳဆင္ျခင္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။ ႏို္င္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္ပကို အဓိကလက္သည္အျဖစ္ ညႊန္ျပရာတြင္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ အေပးေကာင္းသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ Burmese Nationalist Movements 1940-48 ေရးသူ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ၄င္း၏စာအုပ္ကို အဓိကမွီျငမ္း၍ “ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ေရးသူကိုသန္း (ၾကည့္ျမင္တိုင္) တို႕ကို ညႊန္းဆိုရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႕ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခ်က္မ်ားသည္ အဓိက လက္သည္တရားခံအျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားကို ရည္ညႊန္းလိုလွ်င္ အေကာင္းဆံုး အေထာက္အထားမ်ားဟု ဆိုႏိုင္ေကာင္းပါသည္။
ဤမွ် လူသိရွင္ၾကား လြယ္လင့္တကူ လုပ္ႀကံမႈတြင္ ထိုစဥ္က အာဏာပိုင္ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ရွိပါလွ်က္ ဘာေၾကာင့္ လက္ပိုက္ၾကည့္ေနၾကသလဲ ဆိုေသာ ေမးခြန္းကိုမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚသာ အားလံုးပံုခ်သြားသလို တင္ျပဟန္ကို ဦးသန္း၏စာအုပ္တြင္ ထူးထူးျခားျခား ေတြ႕ရပါသည္။ လက္နက္တိုက္မွ လက္နက္မ်ား ေပ်ာက္ေနေသာေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရး စိတ္မခ်ႏိုင္ေသာအေျခအေနကို ဘုရင္ခံထံ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သြားေရာက္တင္ျပသည္ဟုလည္း ဆိုပါသည္။ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ တင္ျပတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လံုး၀လက္မခံဘဲ ျငင္းခဲ့သည္ဟု မဆီမေလ်ာ္ အေၾကာင္းျပ ေရးသားမႈမ်ားလည္း ေတြ႕ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အက်ိဳးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ ျပန္လည္ရွင္းျပရဲသူ၊ အတိအက် ျငင္းဆန္ရဲသူမရွိသလိုမ်ိဳး ေရးထားသည္။ ထိုအခ်ိန္က အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတဦးသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ခံေျပာရဲသူရွိသလို ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းေျပာလွ်င္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လက္ခံခဲ့သည္မ်ားရွိေၾကာင္း၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းမွာ ထိုအခ်ိန္က ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေန၍ ယခုလို လုပ္ႀကံမႈႀကီးျဖစ္ရေၾကာင္း၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းရွိလွ်င္ ထိုသို႕မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားမွ ျပန္ေရာက္လာေသာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေလာင္းကို ၾကည့္၍ သူမရွိေသာေၾကာင့္ ယခုလိုျဖစ္ရသည္ဟု အမ်ားျမင္ကြင္းတြင္ ၿငီးတြားေျပာၾကားေၾကာင္း ဦးသန္း၏စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ဦးသန္းတို႕ေရးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈဆိုင္ရာ စာအုပ္မ်ားကို ဖတ္ရႈလွ်င္ တရားခံဦးေစာ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔ပါ၀င္ပံုကို ေရပက္မ၀င္ေအာင္ တင္ျပမႈေကာင္းလြန္းေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ဦးေစာလုပ္ႀကံမည့္ သတင္းမွာ လုပ္ႀကံမႈမျဖစ္မီကပင္ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႕ ႀကိဳတင္သိရွိၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူသတ္လက္နက္မ်ားလည္း ဦးေစာထံေရာက္ရွိေနမႈကို ျမန္မာဘက္က ကာယကံရွင္ ဦးေအာင္ဆန္းလည္း သိရွိၿပီး အေရးယူရန္ ဘုရင္ခံေဒၚမန္စမစ္ကို သြားေရာက္တင္ျပၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿခံဳ၍ေျပာရလွ်င္ ဦးေစာ၏လုပ္ႀကံမႈသည္ လွ်ိဳ႕၀ွက္လုပ္ႀကံျခင္း မဟုတ္ဘဲ လူသိရွင္ၾကား ႀကိဳတင္သိျမင္ၾကၿပီးျဖစ္လွ်က္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕အား အတြင္း၀န္ရံုးအတြင္း ၾကက္ကေလး ဌက္ကေလး ၀င္ပစ္သလို လုပ္ႀကံခဲ့သည့္အျဖစ္အပ်က္သဖြယ္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ဦးသန္း၏ လုပ္ႀကံမႈႀကီး စာအုပ္ကို ဖတ္ရႈၿပီးခ်ိန္တြင္ စာေရးသူသည္ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ ေျပာၾကားခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္ သတိရလာ ပါသည္။ “ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း လူျမင္ကြင္းမွာ ရင္ကြဲပက္လက္ ၀မ္းနည္းမႈကို ငါ မယံုဘူး၊ ဒီလူေတြက ဟန္ေဆာင္ေကာင္းတယ္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက သူမရွိလို႕ ဒီလုိျဖစ္ရတယ္ ေျပာၿပီးငိုတဲ့ကိစၥ အဲဒီအခ်ိန္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ထုတ္တဲ့ ျပည္သူ႕အာဏာဂ်ာနယ္မွာ ၿပိတၱာတို႔ မ်က္ရည္ ေျမမက်ေကာင္းဘူး ဆိုျပီး လိမ္မေနနဲ႕ ဒီကိစၥ မင္းတို႕မွာ တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာ ေရးတယ္။ သူ႕တပည့္ ရန္ကုန္ဘေဆြ ဦးေစာကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ လေလာက္က သြားစထားတဲ့ဇာတ္လမ္းကို ဒီအခ်ိန္မွာ အကုန္သိကုန္ၿပီကြ၊ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႕အာဏာဂ်ာနယ္က ထည့္ၿပီး ကလိလိုက္တာ”ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္ စာေရးသူကို ေျပာျပခဲ့ေသာ စကားသည္ ဦးသန္းစာအုပ္ပါ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာကိစၥမ်ားတြင္ စာေရးသူအတြက္ ေတြးစရာ ျဖစ္၍လာခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္မွာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီတြင္ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္အဆင့္ရွိသူျဖစ္ၿပီး မူလ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ လက္ထက္ကစ၍ ပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ဦးသန္းမွာလည္း ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ တိုင္းအဆင့္ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးမွဴး အဆင့္မ်ိဳးရွိသူျဖစ္ရာ ၄င္းတို႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားခ်က္မ်ားကို မွတ္သားသင့္ပါသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းသည္ အဂၤလိပ္စစ္အရာရွိ ယူနီေဖာင္း၀တ္၍ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွ လက္နက္မ်ား ထုတ္ယူျခင္း၊ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား ခိုးထုတ္ျခင္းကို ရဲရင့္စြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ေျမေအာက္ လွ်ိဳ႕၀ွက္လုပ္ငန္း အမ်ားအျပားကိုလည္း တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္ဟုလည္းေကာင္း ဦးသန္းစာအရ သိႏိုင္မည္။
အလားတူ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကို လက္ရံုးတဆူထား၍ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုကလည္း တာေတစေနသား စာမ်က္ႏွာ ၁၂၆ တြင္ “(ဦး) ေက်ာ္ၿငိမ္းဆိုတဲ့လူဟာ ရန္ျဖစ္ရင္ လက္မေႏွးခ်င္ဘူး၊ သူက အရင္ဦးေအာင္ ခ်ခ်င္သူ ျဖစ္တယ္” ဟု ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ စရိုက္ကို ထုတ္ျပထားပါသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၁၂၇ တြင္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၂ ရက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ အိုးေ၀၊ ျပည္သူ႕ဟစ္တိုင္ႏွင့္ စီးပြားေရး သတင္းစာတိုက္ ၃ တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးရန္ ေနာက္ကြယ္မွ အမိန္႕ေပးသူျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ အထက္ပါ သတင္းစာတိုက္မ်ား ဖ်က္ဆီးမႈတြင္ သာယာ၀တီခရိုင္မွ လယ္သမားအခ်ိဳ႕ကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွ အမတ္မ်ား၊ အတြင္း၀န္မ်ား၊ ပါတီအမာခံေဒါက္တိုင္မ်ားက ၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီးၾကသည္ဟု အျခားေရးမွတ္ခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။
ယင္းကဲ့သို႕ အာဏာရပါတီႏွင့္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး အဖ်က္အေမွာင့္လုပ္မႈသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ ႏိုင္ငံတည္စကပင္ မေကာင္းေသာ သေႏၶပါလာမႈကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ရပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ေမၿမိဳ႕ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ တာ၀န္ယူထားသူ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေမာင္ေမာင္ (ေနာင္ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္လာသူ) အား ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ဗိုလ္လက္်ာ၏ေနရာကို ေပးခ်င္ေသာေၾကာင့္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား ညႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ စည္းရံုးေရးမွဴး ဦးသန္း(ကိုသန္း- ၾကည့္ျမင္တိုင္)သည္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ မိတၱီလာခရိုင္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ကိုေအးေသာင္(ကေနာင္)ႏွင့္ ညိွႏိႈင္း၍ မိတၳီလာ ေတာင္သူလယ္သမားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို စည္းရံုးလ်က္ “ဗိုလ္လက္်ာအလိုမရွိ” ဟု ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ရန္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ခဲ့ၿပီး ၄င္းဆႏၵျပပြဲကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗိုလ္လက္်ာကို တပ္မဲ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ စစ္ရံုးသို႕ျပန္ေခၚ ေခ်ာင္ထိုးကာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေမာင္ေမာင္ကို ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ေနရာရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပံု တပိုင္းတစကို ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး စာမ်က္ႏွာ ၄၃ တြင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ စစ္တိုင္းမွဴးေနရာ အေျပာင္းအေရႊ႕အတြက္ ဆိုရွယ္လစ္တို႕ အကြက္ဆင္မႈမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။
အမွန္ကိုဆိုရလွ်င္ ဗိုလ္လက္်ာသည္ အနာဂတ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္၏ စစ္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ ၇-၉-၄၅ ရက္ေန႔ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ကႏၵီစာခ်ဳပ္အရ ေနရာလႊဲအပ္ျခင္းခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က တပ္မေတာ္၏ ဒုတိယစစ္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေစာၾကာဒိုးကို သတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီက စည္းရံုးထားေသာ ဗိုလ္ေန၀င္းမွာ ထိုအခ်ိန္က သနက ၄ တြင္ ဒု-တပ္ရင္းမွဴး (ဗိုလ္မွဴး) အဆင့္သာ ရွိသူျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ကႏၵီစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးေနာက္ ဦးေန၀င္း၊ ဒု-တပ္ရင္းမွဴး (ဗိုလ္မွဴး) ဘ၀မွ ၂-၃-၆၂ ရက္ေန႕ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ျဖစ္ခ်ိန္အထိ ရာထူးတိုးျမွင့္ခံရပံု ဇယားကို ေအာက္တြင္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ပံုေဖာ္ျပထားပါသည္။
၂- ၃-၆၂ မတိုင္မီကာလ ဦးေန၀င္း၏ စစ္ဘက္ရာထူး တိုးျမွင့္ခံရျခင္းမ်ားသည္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတို႕၏ အကူအညီ အေထာက္အပံ့အရသာ ရာထူးတိုးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဦးေန၀င္း၏ ကိုယ္ပိုင္အရည္အခ်င္းအရ ၄င္းပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ကင္းျပတ္၍ ရာထူးတိုးသည္ကို မေတြ႕ရေပ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရွိေနစဥ္ကာလအတြင္း ၁၆-၁၁-၄၆ တြင္ ဦးေန၀င္း ဒု-တပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးဘ၀မွ တပ္ရင္းမွဴး ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႕ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးယူခါနီးၿပီျဖစ္၍ အဂၤလိပ္ တပ္ရင္းမွဴးေနရာသို႕ ျမန္မာတပ္ရင္းမွဴး အစားထိုးရမည္ျဖစ္၍ ပံုမွန္ရာထူးတိုးျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉-၇-၄၇ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ႀကံခံရၿပီးေနာက္မွ ၂ လအတြင္း ၈-၁၀-၄၇ တြင္ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အဆင့္သုိ႕ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီးမွ ရာထူးတဆင့္ ခုန္ေက်ာ္တိုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုအား ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြတို႕က ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရယူေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ ယံုၾကည္ရေသာ ျမန္မာတပ္မွဴးမ်ား လိုအပ္သည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၀င္ ဗိုလ္ေန၀င္းအား ရာထူးတိုးေပးထားသင့္ေၾကာင္း က်ိဳးေၾကာင္းခိုင္လံုစြာ တင္ျပျခင္းေၾကာင့္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီး ၂၀-၁၂-၄၇ တြင္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴးတာ၀န္ကိုပါ ရရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။
လြတ္လပ္ေရး ရရွိသည့္အခ်ိန္တြင္မူ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား ေျခရႈပ္၍ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားႏွင့္ကြဲကာ ႏိုင္ငံမတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗိုလ္လက္်ာႏွင့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ စမစ္ဒြန္း၊ ဒု-ဦးစီးခ်ဳပ္ ေစာၾကာဒိုး၊ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္သင္း၊ ရဲဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းလွေအာင္၊ ျပည္ေစာင့္ရဲတပ္မင္းႀကီး ဦးတင္ထြတ္တို႕အုပ္စုက အစုိးရအဖြဲ႕မွ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားကို ထုတ္ပယ္ရန္ ေတာင္းဆိုလာခ်ိန္တြင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၀င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကို အသံုးခ်၍ လက္၀ဲညီညြတ္ေရးေကာင္စီတြင္ ဥကၠ႒ေနရာရယူၿပီး လက္ယာအုပ္စုအား ရင္ဆိုင္ရန္ လက္၀ဲအုပ္စုႏွင့္ ယာယီညီညြတ္ေရး ရယူခဲ့ပါသည္။ ဤသို႕ျဖင့္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္လာေသာ လက္ယာအုပ္စု၏ ထိုးႏွက္ခ်က္ကို ရင္ဆို္င္ၿပီးေနာက္မွ လက္၀ဲညီညြတ္ေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ ရရွိထားေသာ ဗိုလ္ေန၀င္းကို စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ကာကြယ္္ေရး၀န္ႀကီး ေနရာရရွိေအာင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း အကြက္ဆင္ပံုကို ဦးႏုေရး တာေတစေနသား စာမ်က္ႏွာ ၁၃၇ တြင္ ေတြ႕ရွိႏုိင္သည္။ ဗုိလ္ေန၀င္းမွာ ထိုအခ်ိန္က ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ နယ္ရုပ္တရုပ္ပမာ လႈပ္ရွားခဲ့ရပါသည္။
၁၃-၈-၄၈ တြင္ ဒုစစ္ေသနာပတိ/ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူးကို ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းေကာင္းမႈေၾကာင့္ပင္ ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဗမာ့တပ္မေတာ္တြင္ ကရင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ႀကီးစိုးေနသည့္အတြက္ ကရင္-ဗမာျပႆနာကို ဆိုရွယ္လစ္တို႕ဖန္တီးခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁-၂-၄၉ တြင္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ စမစ္ဒြန္းေနရာတြင္ ဗိုလ္ေန၀င္းအား စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရာထူးသို႕ တိုးျမွင့္ရရွိေအာင္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕က အကြက္ဆင္ ဖန္တီးေပးခဲ့ပံုကို တာေတစေနသား စာမ်က္ႏွာ ၁၆၂ တြင္ ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ဒု-၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္ကိုပါ ရရွိေအာင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း ဖန္တီးေပးခဲ့ေၾကာင္းကိုပါ ေတြ႕ရမည္။ ၉-၉-၅၀ တြင္ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ အရပ္ဘက္တာ၀န္မ်ားမွ ရပ္စဲ၍ တပ္မေတာ္သို႕ ျပန္သြားခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၅၂ ခု မတ္လ ၁၀ ရက္တြင္ အိမ္ေထာင္ရွိၿပီးေသာ ေဒၚခင္ေမသန္းကို တရား၀င္မယားႀကီးရွိပါလ်က္ ဗိုလ္ေန၀င္း ထပ္မံ လက္ထပ္ယူမႈေၾကာင့္ ဦးႏုက တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒအရ အေရးယူရန္ လုပ္ေဆာင္မႈ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြ၊ သခင္ခ်စ္ေမာင္စေသာ ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ေမတၱာရပ္ခံမႈေၾကာင့္ သက္သာရာရခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ေန၀င္း ကံေကာင္းသျဖင့္ ရာထူးမျပဳတ္ အခ်ဳပ္မေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၉-၉-၅၀ တြင္ ဗိုလ္ေန၀င္း အရပ္ဘက္တာ၀န္ ပူးတြဲထမ္းေဆာင္ရာမွ စစ္ဘက္သို႕ ျပန္သြားရၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆိုရွယ္လစ္မ်ားသည္ ဦးေန၀င္းအေပၚ အထင္ႀကီးမႈ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့သည္။ စစ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘာအရည္အခ်င္းမွ်မရွိဟု ျမင္လာၾကသည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ အိမ္ေထာင္ေရးျပႆနာ ေပၚေသာအခ်ိန္တြင္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၄င္းကို တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေနရာက ဖယ္ရွားလိုေသာ ဆႏၵမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကပါသည္။ ဗိုလ္ေန၀င္းေနရာတြင္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာကို အစားထိုး၍ ရႏိုင္ မရႏိုင္ စဥ္းစားလာၾကသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကိုယ္တိုင္ အေနာက္ဥေရာပ ေလ့လာေရးခရီးမ်ားတြင္ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာကို ဒုတိယအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ေနရာေပး၍ ေခၚယူသြားမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း ယံုၾကည္ေအာင္ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ လိမၼာပါးနပ္ခဲ့ပါလွ်င္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာျဖစ္၍ ဦးေဆာင္ပါတီအျဖစ္ မဆလအစား ဗကပျဖစ္ႏိုင္ေလာက္သည္ ထင္ပါသည္။ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာသည္ အရိုးခံျဖင့္ ဆိုရွယ္လစ္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းအုပ္စု၏ စည္းရံုးမႈကိုလက္မခံဘဲ ဆိုရွယ္လစ္ဆန္႕က်င္ေရးစကားမ်ားကိုပင္ ေျပာဆိုခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စုသည္ ဗိုလ္ေန၀င္းေနရာကို ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာျဖင့္ အစားထိုးေရး အစီအစဥ္ကို လက္ေလ်ာ့လို္က္ရသျဖင့္ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ မိမိေနရာတြင္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား မႀကိဳက္ဘဲ ဆက္တည္ၿမဲခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ အေနာက္ဥေရာပမွ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ျပန္လာေသာအခ်ိန္ မိမိရာထူးတည္ၿမဲေရးအတြက္ ရင္တထိတ္ထိတ္ ျဖစ္ေနေသာ ဗိုလ္ေန၀င္း ေလဆိပ္တြင္ အစိုးရအဖြဲ႕အား ႀကိဳဆိုရင္း ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာကို ေတာင္ပိုင္းတိုင္း စစ္႒ာနခ်ဳပ္ခန္းမထဲ၌ ၂ ေယာက္တည္း ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းကို ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာက ၄င္းအတၳဳပၸတၱိစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၉ တြင္ ေရးသားထားပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၉-၉-၅၀ မွ ၂၉-၁၀-၅၈ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခ်ိန္အထိ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္တပ္မွဴးမ်ား အေျခအေနၾကည့္ၿပီး မိမိရာထူးတည္ၿမဲေရးအတြက္ စိုးရိမ္မႈျဖင့္ အထူးသတိထားေနခဲ့ရသူ အမွန္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ့သို႕ခ်ဳပ္တည္းခဲ့ရေသာ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ ခံစားခ်က္မ်ားသည္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္း ေရၾကည္အိုင္အခ်ဳပ္ခန္းသို႕ ေရာက္ရွိလာေသာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းအေပၚ မည္ကဲ့သို႕ဆက္ဆံခဲ့သည္ကို ဦးတင္ေမာင္၀င္းေရး ႏိုင္ငံေရးသမားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၃၃၃-၃၃၅ တြင္ ေလ့လာသိရွိႏိုင္သည္။
၁၉၆၃ ဇြန္လမွ ႏို၀င္ဘာလအတြင္း ဗိုလ္ေန၀င္း၏ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရႏွင့္ ေတာတြင္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပေနစဥ္ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦး၀င္းစသည့္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားကို ဗိုလ္ေန၀င္းက ႀကိဳတင္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း အဖမ္းခံရသည့္အခါ အျခား ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ မတူပါ။ ေရၾကည္အိုင္တြင္ အလြန္တရာ အညွင္းခံရသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ရိုက္ႏွက္ျခင္း မခံရေသာ္လည္း စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ညွင္းဆဲမႈႏွင့္ ေစာ္ကားမႈကို အေတာ္ခံခဲ့ရပါသည္။ သူ႕ကို အျခားသူမ်ားႏွင့္ တန္းတူ တိုက္ခန္းထဲမထားဘဲ တိရစာၦန္မ်ားထားသကဲ့သို႕ သံတိုင္ပတ္လည္ ကာရံထားေသာ ေလွာင္အိမ္ထဲတြင္ ထားပါသည္။ ကုတင္ႏွင့္ ျခင္ေထာင္ေတာ့ ေပးသည္။ အျပင္မွေန၍ အလြန္တရာလင္းေသာ မီးလံုးႀကီးမ်ား ထိုးထားသျဖင့္ အျပင္ကို မျမင္ႏိုင္ေသာအေျခအေန ဖန္တီးထားသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းနာမည္ကို ေခၚ၍ မၾကာခဏ အေမွာင္ထဲမွ မဖြယ္မရာ ဆဲေရးတိုင္းထြာၾကသည္ ဆိုပါသည္။ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္လာေသာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက”မင္းတို႔ ငါကို ဒီလိုေစာ္ကားတာ ငါမခံႏိုင္ဘူးကြ၊ ဒီလို မင္းတို႕ေစာ္ကားတာ ခံေနရတာထက္ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ သတ္ေသတာက ေကာင္းတယ္”ဟု ေျပာဆိုၿပီး ျခင္ေထာင္ႀကိဳးျဖင့္ မိမိကုိယ္မိမိႀကိဳးဆြဲခ်ရန္ ျပင္ဆင္သည့္အခါမွ အေစာင့္မ်ား တံခါးဖြင့္၍ ၀င္ဆြဲၾကသည္။
ထိုသတင္းကိုၾကားေသာ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ေထာင္ထဲသို႕လာၿပီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကို ေတြ႕သည္ဟု ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကိုယ္တိုင္ ဦး၀င္းကို ေျပာျပသည့္အေၾကာင္း ဦးတင္ေမာင္၀င္း၏ စာအုပ္တြင္ပါရွ္ိသည္။ ယင္းစာအုပ္တြင္ပင္ ဦးဗေဆြက ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္အမႈမ်ားမွာ ႀကီးသျဖင့္ ၄င္းကိုသြားၿပီး စကားမေျပာရဲေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေရၾကည္အိုင္ေထာင္မွဴးမွာ မုဒံုတင္ဦး(မ်က္မွန္) ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီ၏ ေထာက္လွမ္းေရးတာ၀န္ခံ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းအား မဆလေခတ္ ေထာက္လွမ္းေရး တာ၀န္ခံျဖစ္လာမည့္ ဦးတင္ဦး၏ ဆက္ဆံျပဳမူပံု မွတ္တမ္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (နိဂုံး)
ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ တပည့္မ်ားက ကိုယ္ရံေတာ္အျဖစ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လက္မခံခဲ့
ျပီးခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ တံု႕ျပန္ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပခဲ့ပါသည္။ ဦးသန္း(ကိုသန္း- ၾကည့္ျမင္တိုင္) အပါအ၀င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ လူေဟာင္းမ်ားဘက္ကမူ ဗိုလ္ေန၀င္းအေပၚ စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရးအရ လံုး၀ အထင္မႀကီးေသာ ေ၀ဖန္စကားမ်ားကိုသာ စာေရးသူၾကားခဲ့ဘူးၿပီး ဖဆပလႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စုမွ စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရးတြင္ အမွန္တကယ္ တန္ဘိုးထားေသာ စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရး အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာႏိုင္သူမွာ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သာျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္။
ဦးသန္း၏ ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးစာအုပ္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အနာဂတ္တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္လက္်ာအား တပ္မေတာ္မွ အျပတ္ေမာင္းထုတ္ရန္ မိတၳီလာ၌ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား ဦးစီး၍ ဟန္ျပဆႏၵျပပြဲတခု ဖန္တီးခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းဆႏၵျပပြဲကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗိုလ္လက္်ာကို ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း တိုင္းမွဴးအျဖစ္ ၂ ပတ္သာ ထား၍ ၄င္းေနရာတြင္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားအလိုက် ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္ကို တိုင္းမွဴးခန္႕ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။
အဆိုပါ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ဆိုရွယ္လစ္ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သည္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၀ ရက္ ၀န္းက်င္တြင္ မိတၳီလာကို ေကအင္ဒီအိုသိမ္းစဥ္ အဖမ္းခံသြားခဲ့ရကာ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္တြင္မွ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာဦးေဆာင္၍ ၾကည္းတပ္ ေလတပ္ ပူးေပါင္းစစ္ဆင္ေရးႏွင့္ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ အရပ္သားေပ်ာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕မ်ားက ခက္ခက္ခဲခဲ ကယ္တင္ခဲ့ရေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါသည္။ ဗမာ့တပ္မေတာ္မွ တိုင္းမွဴးအဆင့္ရွိသူ ဗိုလ္မွဴးႀကီးသည္ ကရင္သူပုန္မ်ားလက္တြင္း ၂ ႏွစ္ခြဲခန္႕ စစ္သံု႕ပန္းျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ျပန္လြတ္လာေသာအခါတြင္လည္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အဆင့္သုိ႕ပင္ ရာထူးတိုးျမွင့္ခံရသည္မွာ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား အားကိုးေမွ်ာ္လင့္ျခင္းေၾကာင့္ မွတပါး အျခားမျဖစ္ႏိုင္ပါ။ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ၏ ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ စာအုပ္ႏွင့္ ဦးသန္း၏ စာအုပ္ကို ေပါင္းစပ္ ေလ့လာလိုက္ေသာအခါ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာသည္ ၁၉၄၉ ေဖေဖာ္၀ါရီလဆန္းတြင္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴးမွ ေတာင္ပိုင္းတိုင္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္သင္းေနရာ လႊဲေျပာင္းလက္ခံရယူစဥ္ ပထမဦးစြာ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴးေနရာကို ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေနရာမွ ႏႈတ္ထြက္ေပးခဲ့ရေသာ ဗိုလ္လက္်ာအား တာ၀န္ေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္လက်္ာကို ဆိုရွယ္လစ္ဦးသန္းတုိ႕ ဆႏၵျပပြဲလုပ္၍ ႏွင္ထုတ္သျဖင့္ တိုင္းမွဴးသက္တမ္း ၂ ပတ္ခန္႕သာခံ၍ ရန္ကုန္စစ္ရံုးသို႕ ျပန္သြားခဲ့ရကာ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴးေနရာကို ဆိုရွယ္လစ္ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္က ၁၇-၂-၄၉ ရက္တြင္ ရခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ၁၉၄၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ တတိယပတ္အတြင္း ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ရာထူးရသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သည္ ၂ ရက္ေက်ာ္သာ တိုင္းမွဴးျဖစ္ရၿပီး ကရင္သူပုန္လက္ထဲ၂ ႏွစ္ခြဲခန္႕ စစ္သံု႕ပန္းဘ၀ ေရာက္ရွိခဲ့ရျခင္းသည္ ဗိုလ္လက္်ာအား ၂ ပတ္ခန္႔သာ တိုင္းမွဴးဘ၀ခံေအာင္ ဆိုရွယ္လစ္ဆရာႀကီးမ်ား၏ ဥာဏ္လွည့္စားမႈအေပၚ ကံဇာတ္ဆရာက မေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ ႀကိဳးဆြဲကျပမႈျဖင့္ ခ်ိဳးေကြ႕လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းတြင္ သင္ခန္းစာယူသင့္သည့္ ဇာတ္ကြက္ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား မည္မွ်ဥာဏ္မ်ားေသာ္လည္း ကံဇာတ္ကြက္ဆရာ အလိုက် ဆိုရွယ္လစ္တပ္မွဴးမ်ား ၄-၄-၆၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကံကုန္၍ ဇာတ္သိမ္းသြားပံုမွာလည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းစဥ္ အလွည့္အေျပာင္းတြင္ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္းလွပါ၏။
ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္အား ၄င္း၏ေသေဘာ္ေသဘက္ ရဲေဘာ္အရင္းအျခာ ရန္ကုန္ဘေဆြက အရပ္သားေပ်ာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ျဖင့္ တပ္မေတာ္ၾကည္းႏွင့္ ေလ ေပါင္းစပ္ထိုးစစ္တြင္ ထူးထူးျခားျခား ပါ၀င္ကယ္တင္ခဲ့ေၾကာင္း ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ၏ (အတၳဳပၸတၱိစာ-၁၄၈-၁၄၉) တြင္ ေလ့လာဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။ ရန္ကုန္ဘေဆြေရးေသာ “ခ်ီေလေသာ္လည္း” ႏွင့္ “တိုက္ယူရတဲ့ မ်က္ရည္တေပါက္” စာအုပ္မ်ားသည္လည္း ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတို႔၏ ဆက္စပ္မႈကို သိရွိႏိုင္ေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္၍ တပ္မေတာ္သမိုင္း စာအုပ္က်မ္းကိုးစာရင္းတြင္လည္း ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ဦးျမလိႈင္၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္တို႕ေရးေသာ အဆိုပါစာအုပ္မ်ား ပါ၀င္သည္ကို သတိျပဳသင့္ပါသည္။
ေကအင္ဒီအို လက္တြင္း ၂ ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ စစ္သံု႕ပန္းဘ၀ ေနခဲ့ရေသာ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၏ အျဖစ္ကို ယူႀကံဳးမရ ခံစားရသည့္ ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စုသည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ထဲမွ စစ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ သံုးမရေသာ ဗိုလ္ေန၀င္း၊ မိမိတို႕ ဆိုရွယ္လစ္ဂုိဏ္း၀င္ျဖစ္ေအာင္ စည္းရံုးမရေသာ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာတို႕ကို အားမကိုးေတာ့ဘဲ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ စစ္တကၠသိုလ္ထူေထာင္၍ စိတ္တိုင္းက် စစ္ဗိုလ္မ်ားေမြးထုတ္ရန္ ၁၀-၁၁-၅၂ တြင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက သဘာပတိျပဳလုပ္၍ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္ထြန္းအံုႏွင့္ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေသာင္းၾကည္၊ ဗိုလ္ေအာင္စိုး၊ ဗိုလ္ဘသန္း၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္ေလးတို႔ ပါ၀င္ေသာ အစည္းအေ၀းမွ စစ္တကၠသိုလ္ ေရးဆြဲေရးတာ၀န္ကို စစ္သံု႕ပန္းျဖစ္ခဲ့သူ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေမာင္ေမာင္အား ဦးေဆာင္ရန္ တာ၀န္ေပးခဲ့ပါသည္။
ထို႕ေနာက္ စစ္တကၠသိုလ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအဖြဲ႕ကို ၁၉၅၃ ေမလတြင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဆိုရွယ္လစ္ဦးဗေဆြက တရား၀င္ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ပါသည္။ စစ္တကၠသိုလ္ဖြဲ႕စည္းေရး အထူးေကာ္မတီကို ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္အား ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းေစခဲ့ပါသည္။ ဤသို႕ျဖင့္စစ္တကၠသိုလ္ကို ပထမဆံုး မ်ိဳးေစ့ခ်ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ေသာ အဆိုပါဦးေဆာင္ေကာ္မတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မွာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါစစ္တကၠသိုလ္မွ ေနာင္တြင္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေမာင္ေအး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းၾကည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ဘစေသာ အနာဂတ္စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဦးစြာပထမ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ႏိုင္ပါသည္။ စစ္တကၠသိုလ္ ပထမဆံုးေက်ာင္းအုပ္ တာ၀န္ယူရေသာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေက်ာ္စိုးမွာ ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသား အမာခံတစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ၏ စာအုပ္တြင္ေဖာ္ျပပါရွိသကဲ့သို႕ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အဦး အား ၇-၇-၆၂ ညအခ်ိန္ ဗံုးခြဲဖ်က္ဆီးမႈတြင္ ေျဖရွင္းရန္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူမ်ားထဲမွ တဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ မွတ္တိုင္မ်ားကိုၾကည့္ရႈ႕လွ်င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီသည္ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုပါတီဘ၀မွစ၍ လက္နက္ကိုင္တပ္ကို ထာ၀စဥ္လက္ဦးမႈရွိရွိ ရယူႏိုင္ေရးဦးတည္ခ်က္ကို အၿမဲမျပတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သို႕ေဆာင္ရြက္ရန္ ဥပေဒအတြင္း၊ ဥပေဒပ နည္းေပါင္းစံုက်င့္သံုးရန္ ၀န္မေလးဘဲ ဥပေဒပ လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ရန္ကုန္ဘေဆြက ဦးေဆာင္လုပ္ေဆာင္ရန္ တာ၀န္ယူထားပံု ရပါသည္။
ဦးေစာကို ဟန္ျပလုပ္ႀကံမႈတြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြ က်ဴးလြန္ခဲ့သလို ေနာင္တြင္ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ ဦးႏူအား ရန္ကုန္ဘေဆြကပင္ လုပ္ႀကံရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ပံုကို သခင္သန္းထြန္းကိုယ္တိုင္ ပဲခူးရိုးမ ဘ၀ဟစ္တိုင္လႈပ္ရွားမႈမိန္႕ခြန္းတြင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကား ထားေၾကာင္း ေဆာင္းပါးရွင္ကိုစိုးျမင့္သိန္းက ၁၃-၃-၂၀၁၄ ထုတ္ ရန္ကုန္တိုင္းမ္ဂ်ာနယ္တြင္ ထုတ္ေဖာ္ေရးသား ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္ ကယ္တင္ေရး တပ္မေတာ္ၾကည္းႏွင့္ ေလထိုးစစ္တြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ ဥပေဒျပင္ပဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ အရပ္သားေပ်ာက္ၾကားတပ္ဖြဲ႕မ်ား သံုးခဲ့သည္ကိုလည္း ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ၏ စာအုပ္တြင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ တြဲဖက္၍ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ျမန္မာျပည္မ၀င္ခင္ကပင္ အဂၤလိပ္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ဥပေဒႏွင့္ဆန္႕က်င္ေသာ လုပ္ႀကံမႈမ်ားကို ပညာသားပါပါ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားရွိခဲ့၍ ဗိုလ္စက္ေရာင္က ဆိုရွယ္လစ္ေတြမဟုတ္တာလုပ္မွန္း ငါတို႕သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါတို႕က ေပၚေအာင္မေဖာ္တတ္ဘူးဟု ေျပာခဲ့သည္။ ဥပေဒပညာရွင္ေဒါက္တာဘေမာ္သည္ ႏိုင္ငံ၏ အဓိပတိ ရာထူးရထားသူျဖစ္ပါလ်က္ မိိမိအားလုပ္ႀကံသူမ်ားကို တိတိက်က် မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာမည့္ဦးႏုသည္ မိမိအား ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသား ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕အုပ္စု လုပ္ႀကံရန္ႀကိဳးစားမႈေနာက္ကြယ္မွ အစစ္အမွန္တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ထို႔အတူ ေရွ႕ေနဦးေစာသည္ မိမိအား လုပ္ႀကံသူသည္ အစစ္အမွန္မည္သူျဖစ္သည္ကို မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဘဲ ဦးေအာင္ဆန္း၏လူမ်ားဟု အထင္အျမင္လြဲမွားေအာင္ လုပ္ျခင္းခံလိုက္ရသည္ကိုသာ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီးမွ သိလိုက္ရသည္။ ဖဆပလအစိုးရကိုယ္တိုင္ မိမိအေပၚအမႈဆင္ျခင္းကို မိမိခံလိုက္ရေၾကာင္း အစစ္ခံထြက္ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ခိုင္လံုေအာင္ သက္ေသမျပႏိုင္ခဲ့ေခ်။
သခင္စိုးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ကိုယ္တိုင္သတ္သူမ်ားမွာ ဦးေစာ၏လူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း လုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ တရားခံဇစ္ျမစ္မွာ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီးတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံု ပါတီတို႕ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဦးအျဖစ္ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းရန္ ၂ ပါတီ စီစဥ္ၾကေသာအခါ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဘက္မွ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ရန္ကုန္ဘေဆြကလြဲ၍ က်န္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကျငာခဲ့သျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဦးဖြဲ႕ရန္ အစီအစဥ္ပ်က္ခဲ့ရသည္ဟု သခင္တင္ျမ၏ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ စတုတၳတြဲႏွင့္ တပ္မေတာ္သမိုင္း တတိယတြဲတြင္ ေလ့လာ ဖတ္ရႈရပါသည္။ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ေရးသူ သခင္တင္ျမ တေယာက္ သက္ရွိထင္ရွား က်န္ရွိေသးသည္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕အေၾကာင္းကို ေကာင္းစြာသိသူျဖစ္ေသာ္လည္း ေဒါက္တာဘေမာ္၊ ဦးေစာ၊ သခင္ႏု၊ ဗိုလ္စက္ေရာင္တို႕ကဲ့သို႕ အက်ိဳးကိုသိေသာ္လည္း အေၾကာင္းရင္း မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္၍လား မေဖာ္ခ်င္ေတာ့၍လား မသိပါ။ မေသခင္ ရွင္းႏိုင္သမွ် ရွင္းျပခဲ့လွ်င္ စာေရးသူအပါအ၀င္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအတြက္ သင္ခန္းစာ ယူစရာ၊ သံေ၀ဂ ရစရာမ်ား ရႏိုင္ေကာင္းသည္။
ဦးသန္း၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၂၄ တြင္မူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အသိမေပးဘဲ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက ဆိုရွယ္လစ္ပါတီဌာနခ်ဳပ္၊ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႕ႏွင့္ တိုင္ပင္ၿပီး ရဲဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ညိွကာ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ (ဖ်ာပံုမွ) ရဲေဘာ္ ၂ ဦး တို႕ကို တာ၀န္ေပးခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ သူတို႕သည္ ေျခာက္လံုးျပဴးႏွင့္ ပစၥတိုတို႕ကို ၁၀ ခ်က္ပစ္လွ်င္ ၈ ခ်က္ေလာက္ ပစ္မွတ္ကို ထိမွန္ေအာင္ပစ္ႏိုင္သူ လက္ေျဖာင့္ေသနတ္သမားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သိသြားၿပီးေနာက္ မလိုအပ္ဟုဆိုျခင္းေၾကာင့္ သူ႕ကိုေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ အစီအစဥ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ အဆိုပါ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ တပည့္ႏွစ္ေယာက္နာမည္၀ွက္မွာ ရဲေဘာ္ဘတုတ္ႏွင့္ ရဲေဘာ္ရဲျမင့္ဟုေခၚၿပီး ဖ်ာပံုခရိုင္အတြင္း အလံနီမ်ားသတ္၍ ေသဆံုးသြားၾကၿပီဟု ပဲခူးတြင္အသတ္ခံရေသာ ေစာရန္ေနာင္ကဲ့သို႕ပင္ အစရွာမရေအာင္ ဦးသန္း၏ စာအုပ္တြင္ ဇာတ္သိမ္းထားပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕က်ဆံုးၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၆၃ ႏွစ္ၾကာမွ ၂၀၁၀ တြင္ ထုတ္ေ၀ေသာ လုပ္ႀကံမႈဆိုင္ရာ ကိုယ္ေတြ႕မ်ားတြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ တပည့္မ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္အနီး၌ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း တာ၀န္ခ်ထားေပးေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေရးသားထားေသာ္လည္း လုပ္ႀကံမႈႀကီး စတင္ျဖစ္ေပၚေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္၊ ရန္ကုန္ဘေဆြက ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ယူနီေဖာင္း၀တ္၍ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕မွ ဂ်စ္ကားစီးၿပီး ဦးေစာအား မထိတထိ ရန္စလုပ္ႀကံခဲ့မႈအေၾကာင္း တလံုးတပါဒမွ်မေဖာ္ျပဘဲ ယေန႕တိုင္ထိန္ခ်န္ထားမႈေၾကာင့္ ၄င္းစာအုပ္၏ ေဖာ္ျပပါရွိခ်က္မ်ားမွာ အထူးဂရုျပဳဆင္ျခင္ၿပီးမွ လက္ခံသင့္သည္ဟု ယူဆပါသည္။
ဦးသန္း၏စာအုပ္တြင္ အဓိက မွီၿငမ္းျပဳေသာအခ်ုက္မ်ားကို မူလေရးသားသူ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္မွာ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕ႏွင့္ တြဲဖက္၍ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရအား ျပည္တြင္းမွ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ရသည့္ကိစၥမ်ားတြင္ အတူလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္သည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးႏွင့္အတူ စစ္တပ္ျဖင့္ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုထံမွ အာဏာသိမ္းရန္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ စစ္တပ္ျဖင့္ အာဏာသိမ္းရန္ ကိစၥတြင္ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္သူမဟုတ္ေပ။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ႏွစ္ဖက္ခြ၍ ေစာင့္ၾကည့္ေနရသူတဦးသာ ျဖစ္ပါသည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက လိမၼာပါးနပ္စြာ သမိုင္း၀င္မည့္စာ၂ ေစာင္ အျပန္အလွန္ေရးဟန္ျပဳ၍ ဦးေန၀င္းအား အာဏာလႊဲအပ္သည့္ အစီအစဥ္ကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္တို႕ အာဏာသိမ္းအစီအစဥ္ ပ်က္ယြင္းသြားေစခဲ့ပါသည္။
ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စု တပ္မွဴးမ်ားႏွင့္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ဦးႏုအစိုးရၾကားတြင္ ဗိုလ္ေန၀င္းကလည္း လိမၼာပါးနပ္စြာ တပ္မေတာ္တြင္းမွ မိမိအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိေသာ ဆိုရွယ္လစ္တပ္မွဴးမ်ားကို ရွင္းထုတ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ဥာဏ္မ်ားလွေသာ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္တို႔ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွစြာျဖင့္ တပ္မွထြက္ခဲ့ရ႐ုံမက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းကပါ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာ သံအမတ္အျဖစ္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။ ရဲဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဦးထြန္းလွေအာင္အား စစ္သံမွဴးအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ယဥ္ေက်းစြာ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ေသာ ဆိုရွယ္လစ္တပ္မွဴးမ်ားသည္ ၀ိဘက္ၾကမၼာငင္ၿပီး ၁၉၆၀ မွစ၍ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀န္းမွ ကင္းျပတ္သြားေအာင္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႕ သံတမန္အျဖစ္ ပို႕လႊတ္ခံခဲ့ရာမွ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္အပါအ၀င္ ဆိုရွယ္လစ္တပ္မွဴးမ်ားစြာလည္း ျပည္ပသို႕ အၿပီးအပိုင္ ထြက္ခြာသြားၾကရသည့္ အေျခသို႕ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္း၌ က်န္ရွိခဲ့ေသာ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးအပါအ၀င္ ဆိုရွယ္လစ္ တပ္မွဴးမ်ားမွာလည္း ဗိုလ္ေန၀င္း၏ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မႈ၊ ေစာင့္ၾကည့္ခံရမႈမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွ ခပ္ေ၀းေ၀း ေရွာင္တိမ္းေနရေသာ ဘ၀ျဖင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့ၾကရပါေတာ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႕ ေပၚေပၚထင္ထင္ ၀င္ေရာက္ျခင္းမရွိဘဲ စာေရးဆရာဘဝျဖင့္ ရပ္တည္ေသာ ရန္ကုန္ဘေဆြကိုပင္ ဗိုလ္ေန၀င္း အလြတ္မေပးဘဲ ထာ၀ရေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရာ အေစာင့္မ်ား ၄င္းပတ္၀န္းက်င္တြင ္ထားရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္ဘေဆြကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသည္ကို သိရွိသူမ်ားကတဆင့္ စာေရးသူ မွတ္သားခဲ့ဖူးပါသည္။
အထက္ပါမွတ္တမ္းမ်ားအရ ဦးေန၀င္းသည္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတို႕ႏွင့္ တြဲခဲ့ဘူးေသာ္လည္း ၁၉၄၅ မွ ၁၉၆၀ အတြင္း ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းအတြင္း တပည့္တေယာက္ပံုသြင္ ဆိုရွယ္လစ္တို႕ကို မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းရသည့္ အေနအထားျဖင့္ ဆက္ဆံခဲ့ရသူသာျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူႏိုင္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၁၉၄၅-၁၉၆၀ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္း၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈမ်ားတြင္ ဦးေန၀င္းပါ၀င္ပတ္သက္သည္ဆိုလွ်င္ ေနာက္ကြယ္မွ ပူးတြဲႀကံရာပါ တပည့္အဆင့္သာ ရွိပါမည္။ အဓိက ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္မႈျပဳသူမ်ားမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြ၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးတို႕ ေလးဦးဂိုဏ္းသာျဖစ္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။
ဦးေန၀င္းအေနျဖင့္ ၁၉၆၂ မွ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေစာေမာင္ ျဖဳတ္ထုတ္ခံရသည့္ အခ်ိန္အတြင္း ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈမ်ားတြင္သာ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ဆိုလွ်င္ ယင္းေကာက္ခ်က္သည္သာ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မည္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။ စာေရးသူေလ့လာေတြ႕ရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မွတ္တမ္းမ်ားကို စာဖတ္သူမ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္၍ ႏိုင္ငံေရး အေတြးအျမင္ ရင့္က်က္ေစၿပီး ဘ၀ခရီးေလွ်ာက္လွမ္းရာတြင္ မေကာင္းမႈေရွာင္ ေကာင္းမႈေဆာင္ရန္ အနည္းငယ္မွ် အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည္ဆိုလွ်င္ပင္ ဤစာကို ေရးရက်ိဳးနပ္ၿပီဟု ယူဆပါသည္။
စာဖတ္ရႈသူအားလံုးအား ေမတၱာရပ္ခံလိုပါသည္။ သမိုင္းအမွားမ်ားပါရွိလွ်င္ ေထာက္ျပျပင္ဆင္ေပးေစလိုပါသည္။ လိုအပ္ခ်က္မ်ားေတြ႕ရွိလွ်င္ ထပ္မံျဖည့္စြက္ေပးေစလိုပါသည္။ က်ေနာ္တို႕သည္ သမိုင္းမွန္မ်ားကိုသာ အနာဂတ္လူငယ္မ်ားအတြက္ လက္ဆင့္ကမ္း အေမြေပးခဲ့ၾကရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ သမိုင္းမွန္ကို ေဖာ္ျပရာတြင္ နစ္နာသည္ဟု ခံစားရသူမ်ားရွိပါက အႏူးအညြတ္ ခြင့္လြတ္ပါရန္ ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ ပညာႏွင့္ သတိၾကီးသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။
Ref:http://burma.irrawaddy.org/
Ref:http://burma.irrawaddy.org/
No comments:
Post a Comment