ကမာၻ႔အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြက ဘ႑ာေရး ျပႆနာေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈေတြ ေနာက္တႀကိမ္ ႀကံဳရမွာကုိ စုိးရိမ္ပူပမ္မႈေတြနဲ႔အတူ၊ ကမာၻတ၀န္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ေစ်းကြက္ေတြမွာ ကေမာက္ကမ အေျခအေနေတြ ေပၚေပါက္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ အေႂကြးျပႆနာေတြကုိ အစုိးရေတြရဲ႕ ကုိင္တြယ္ပုံေတြအေပၚ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ စိတ္မခ်ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတာပါ။
စီးပြားေရး ခုိင္မာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ စီးပြားေရးျပႆနာေတြရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြ အက်ဳိးဆက္ေတြအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ေတြ သတင္းေပးပုိ႔ထားတာေတြကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦးက စုစည္းတင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒ အမွားအယြင္းေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ ေနာက္ထပ္ အက်ပ္အတည္း ႀကံဳရလုနီးနီး စုိးရိမ္စရာ အေျခအေနကုိ ေရာက္ေနၿပီလုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းေတြမွာ ထင္ရွားတဲ့ ေမာ္ဂန္ စတန္ေလ (Morgan Stanley) ဘဏ္ႀကီးက သတိေပး လုိက္ပါတယ္။ ဘ႑ာေရး ၃ လပတ္ကာလ ၂ ခုဆက္တုိက္ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးတဲ့ အျဖစ္ေတြ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အဖဲြ႔၀င္ (၁၇) ႏုိင္ငံ ပါ၀င္တဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ႏွစ္ထဲေလာက္မွာ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းဆုိက္မယ့္ အလားအလာေတြ ျမင္ေနရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဘဏ္ႀကီးက ခန္႔မွန္းလုိက္တာပါ။

Trader Gregory Rowe and specialist Jennifer Klesaris work on the floor of the New York Stock Exchange, Friday, Aug. 12, 2011
ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
အေမရိကန္ Wall Street စေတာ့ခ္ေစ်းကြက္မွာေတာ့ ၄ ပတ္ဆက္တုိက္ က်ဆင္းမႈေတြ ႀကံဳခဲ့ရတာပါ။

ဥေရာပတုိက္က ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ အဖဲြ႔၀င္ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အေႂကြး ျပႆနာေတြကုိ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေႏွးေကြးၿပီး ထိေရာက္မႈ မရွိတာ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ဆုိရင္လည္း အစုိးရရဲ႔ ေႂကြးၿမီ သုံးစဲြႏုိင္တဲ့ ပမာဏကုိ တုိးျမႇင့္ေရး ကိစၥအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအရ သေဘာထားကဲြလဲြမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ေပၚေပါက္ခဲ့တာေတြက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြနဲ႔ ၀ယ္ယူစားသုံးသူေတြအဖုိ႔ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈေတြကုိ ပ်က္ျပား ေစခဲ့တာလုိ႔လည္း ဘ႑ာေရး လုပ္ငန္းက ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ျမင္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
TD Securities ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းက စီးပြားေရးပညာရွင္ အဲရစ္ ဂရင္း (Eric Green) ကဆုိရင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ မႀကံဳဘူးေလာက္ေအာင္ စိတ္ပ်က္စရာ အေျခအေနေတြ ႀကံဳေနရတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ျမင္ေနရတာကေတာ့ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေမရိကန္မွာလည္း အက်ပ္႐ုိက္ေနသလုိ၊ ဥေရာပမွာလည္း ေတြ႔ရမွာပါ။ ယုံၾကည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျပႆနာ ႀကံဳေနရတာေတြရဲ႔ အက်ဳိးဆက္ အျဖစ္နဲ႔ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ေႏွးေကြးေနတာေတြ ပုိၿပီးျမန္ဆန္ လာေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး အရွိန္အဟုန္ေတြ ဒီေလာက္ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဆုံး႐ႈံးရတာမ်ဳိး က်ေနာ္လုပ္သက္ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း တခါမွာ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ ဒါက စုိးရိမ္စရာပါ။”
ဥေရာပက အေၾကြးျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ျပင္သစ္သမၼတ နစ္ကုိလတ္ ဆာကုိဇီ (Nicolas Sarkozy) နဲ႔ ဂ်ာမန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အန္ဂလာ မာခဲလ္ (Angela Merkel) တုိ႔ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပုိၿပီးညီညြတ္မႈ ရွိေစဖုိ႔ တုိက္တြန္းေျပာဆုိ ခဲ့ၾကေပမဲ့လည္း၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြရဲ႕ စုိးရိမ္ပူပမ္မႈေတြကုိေတာ့ သက္သာေအာင္ လုပ္မေပးႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။

People are reflected at an index board inside the Athens stock exchange August 9, 2011.
ဓာတ္ပုံ - ႐ုိက္တာစ္
ဥေရာပက ေၾကြးၿမီျပႆနာဟာလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ စုိးရိမ္စရာ အေၾကာင္းတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

ယူ႐ုိေငြေၾကးသုံး ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ စီးပြားေရး အင္အားအေကာင္းဆုံး ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံဟာ ဆုိရင္လည္း ဒုတိယဘ႑ာေရး ၃ လပတ္ ကာလမွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ပမာဏဟာ ၀.၀၁% သာ ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ အေျခအေနေတြ ပုိၿပီး ဆုိးေစခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ Sica Wealth စီမံခန္႔ခဲြမႈ ကုမၸဏီက ဂ်က္ဖရီ ဆုိက္ကာ (Jeffrey Sica) က ေျပာပါတယ္။

“အမ်ားက ျမင္ေနၾကတာကေတာ့ စီးပြားေရး အခုိင္မာဆုံး တုိင္းျပည္တခု အျဖစ္နဲ႔ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံမွာ တုိးတက္မႈေတြ တန္႔ေနမယ္ဆုိရင္၊ တျခားအားနည္းတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြ အေနနဲ႔ ဘယ္္လုိလုပ္ၾကမလဲ ဆုိတာပါပဲ။ ဥေရာပတလႊားက အထူးသျဖင့္ စပိန္နဲ႔ အီတလီ ႏုိင္ငံေတြက ဘဏ္လုပ္ငန္းစနစ္မွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကလည္း စီးပြားေရးကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ထိခုိက္ေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။”
ေမာ္ဂန္ စတန္ေလ ဘဏ္ကေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႔ ဒီႏွစ္အတြက္ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈႏႈန္းဟာ ၄.၅% ရွိမယ္လုိ႔ မူလက တြက္ဆထားတာကုိ ၃.၉% သာရွိမယ္လုိ႔ ၾသဂုတ္လလယ္မွာ ျပင္ဆင္ခန္႔မွန္းခဲ့သလုိ၊ ေရွ႕ႏွစ္ထဲမွာလည္း စီးပြားေရး တုိးတက္မႈေတြ ေႏွးေကြးေနလိမ့္ဦးမယ္လုိ႔ တြက္ခ်က္ခဲ့တာပါ။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပတလႊားမွာ ဘ႑ာေရး ျပႆနာေတြနဲ႔ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈေတြကုိ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာတုန္းကလည္း ႀကံဳခဲ့ရဖူးၿပီး၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ တႏွစ္လုံးလုိလုိ အက်ပ္အတည္းေတြက ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရာက အေတာ္အသင့္ တုိးတက္မႈေတြ ရလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အေမရိကန္မွာ လူေပါင္း ၁၄ သန္းေလာက္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနဆဲ အေျခအေနေတြနဲ႔ အိမ္ၿခံေျမ အေရာင္းအ၀ယ္ ေစ်းကြက္မွာလည္း ျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရဆဲ ျဖစ္သလုိ၊ ဥေရာပတလႊား အစုိးရေတြ ေႂကြးၿမီျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက အကူအညီပါ ယူေနရတာေတြက စိမ္ေခၚမႈေတြအျဖစ္ တေက်ာ့ျပန္ ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ အေျခအေနေတြကပဲ ဘ႑ာေရး ေစ်းကြက္မွာ ေရွ႔ေလွ်ာက္ အခက္အခဲေတြ ဖန္တီးေပးလိမ့္ဦးမယ္လုိ႔ စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဂ်က္ဖရီ ဆုိက္ကာ က သုံးသပ္ပါတယ္။
“ဥေရာပတုိက္ဟာ သတင္းေခါင္းႀကီးပုိင္းမွာ ျပန္ပါလာလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကပဲ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႔ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးေနတာေတြကုိ ပုိဆုိးေအာင္ လုပ္လိမ့္မယ္၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအဖုိ႔ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ႏွစ္တႏွစ္ ျဖစ္လာမယ္လုိ႔လည္း က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။”
စီးပြားေရး အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြက အေျခအေနေတြကုိ စုိးရိမ္ပူပမ္ရာက ကမာၻတ၀န္း ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ေစ်းကြက္ေတြမွာ အခုကုိပဲ ျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတာပါ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္ျဖစ္တဲ့ Wall Street မွာ ဆုိရင္လည္း ၄ ပတ္ ဆက္တုိက္အျဖစ္ စေတာ့ခ္ ရွယ္ယာေစ်းေတြ က်ဆင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ တတိယပတ္ထဲမွာ ဆုိရင္ေတာ့ အဓိကအစုရွယ္ယာေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ Dow Jones အညႊန္းကိန္းက ၄% S&P က ၄.၇% နဲ႔ Nasdaq ကေတာ့ ၆.၆% အထိ အသီးသီး က်ဆင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ဥေရာပနဲ႔ အာရွတလႊား ေစ်းကြက္ေတြထဲမွာလည္း ေသာၾကာေန႔ ေစ်းပိတ္ခ်ိန္မွာ ရွယ္ယာေစ်းေတြ က်ဆင္းခဲ့တာပါ။

္ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ ေရႊကုိ အလုအယက္ စုေဆာင္းလာတာေၾကာင့္ ေရႊေစ်းလည္း စံခ်ိန္ခ်ဳိေအာင္ တက္လာပါတယ္။

ဒီအတြက္လည္း စုိးရိမ္ပူပန္ေနၾကတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ပုိၿပီး စိတ္ခ်ရမယ့္ ေရႊလုိခုိင္မာတဲ့ကုန္ေတြကုိ အလုအယက္ စုေဆာင္းလာၾကလုိ႔ ေရႊေစ်းဟာလည္း တရိပ္ရိပ္ တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေသာၾကာေန႔ ေစ်းပိတ္ခ်ိန္မွာတုန္းက ကမာၻ႔ေရႊေစ်းဟာဆုိရင္ ၁ ေအာင္စကုိ ေဒၚလာ ၁,၈၀၀ ေက်ာ္အထိ ေစ်းေပါက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ ေစ်းကြက္ထဲက ဆန္းစစ္သူေတြကေတာ့ ေဒၚလာ ၂,၀၀၀ ေလာက္အထိ ဆက္တက္ႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ခန္႔မွန္းေနၾကတာပါ။
ဒါေပမဲ့လည္း အားတက္စရာတခုအျဖစ္ ေမာ္ဂန္ စတန္ေလ ဘဏ္ရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္ထဲမွာေတာ့ တကယ္လုိ႔သာ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ေနာက္တႀကိမ္ ႀကံဳလာရင္ေတာင္မွ အခုအခ်ိန္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္တုန္းက ဘ႑ာေရး ျပႆနာေတြ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတုန္းကနဲ႔စာရင္ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြ အထုိက္အေလ်ာက္ ေကာင္းမြန္ေနတာမုိ႔ အရင္ေလာက္ ဆုိးဆုိးရြားရြား မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေျပာခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိပဲ အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) ကလည္း တုိင္းျပည္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာလုိ ေျဖရွင္းစရာ ကိစၥေတြ ရွိေနေပမဲ့ ေနာက္တႀကိမ္ စီးပြားေရး အက်ပ္ဆုိက္မယ့္ အျဖစ္ေရာက္မယ္လုိ႔ မျမင္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဟာမန္ ဗန္ရြန္ေပ (Herman Van Rompuy) ကလည္း စီးပြားေရး ခ်ည့္နဲ႔မႈေတြနဲ႔ ေႂကြးၿမီျပႆနာေတြ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့တုိင္ေအာင္ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ႀကံဳရတဲ့အထိ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေျပာဆုိထားတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။

Ref:voaburmese