အာရွစီးပြားေရးနဲ႔ အတိတ္သမိုင္းေထာင္ေခ်ာက္

အာရွႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ စီးပြားေရးအရေျပာရင္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ရွိၾကေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျပာ ရင္ေတာ့ ေအး တိေအးစက္ႏုိင္တယ္။

အေၾကာင္းက ဘာလဲဆိုေတာ့ အာရွႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းဟာ တစ္ဘက္မွာ တိုးတက္စည္ပင္လာေသာ္လည္း အျခားတစ္ ဘက္မွာ အတိတ္သ မုိင္း ျမင္းမိုရ္ေတာင္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ မတက္ႏုိင္ဘူး ျဖစ္ေနၾကတယ္။

၁၉၄၉ ခုႏွစ္ စာေပဆိုင္ရာ ႏုိဘယ္ဆုရွင္ အေမရိကန္ စာေရးဆရာႀကီး ဝီလ်ံေဖာက္ကနာ- William Faulkner ေျပာခဲ့သလို ''အတိတ္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မေသဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွလည္း ေပ်ာက္ပ်ယ္မသြားဘူး-The Past is Never Dead. It's not Even Past'' ဆိုတာ ဟုတ္မ်ားဟုတ္ေန သလားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။

ဒီအတြက္ အာရွတစ္ လႊားမွာ သာဓကေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိတယ္။ အိႏၵိယနဲဲ႔ ပါကစၥတန္၊ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ တ႐ုတ္၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ဂ်ပန္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ေတာင္ကုိရီးယား၊ ဖိလစ္ ပုိင္နဲ႔ဂ်ပန္ ...။

ဒီအာရွႏုိင္ငံေတြၾကားမွာ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံေရး အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိၾကတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ အတိတ္ရဲ႕ သမုိင္းျဖစ္ရပ္မ်ားက ၾကား မွာ ကန္႔လန္႔ခံေနတယ္။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရးက တိုးတက္သင့္သေလာက္ မတုိးတက္ဘူး။ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား-  National Interest အတြက္ စီးပြားေရးမူဝါဒ- Economic Policy နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒ- Foreign Policy မ်ား ခ်မွတ္ထား ၾက တယ္။ ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးမ်ားဟာ ဒီမူဝါဒေတြအေပၚ မွာ အေျခခံထားၾကတယ္။

ဒီကေန႔အာရွႏုိင္ငံမ်ားအၾကားသမုိင္းျဖစ္ရပ္မ်ား ေရွ႕တန္းတက္လာရတဲ့ကိစၥက အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္နဲ႔ပတ္သက္တယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ဟာ ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခု အတြင္း စီးပြားေရးအရ အႀကီးအက်ယ္ တုိးတက္လာတယ္။ စီးပြား ေရး တိုးတက္လာေတာ့ စစ္ေရးကုိပါ တိုးခ်ဲ႕လာတယ္။ ဒါနဲ႔မၿပီး ေသးဘူး။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ား ေခ်ာင္ထုိးထားခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္သမိုင္းစာအုပ္ႀကီးေတြ ကို လွန္ေလွာၿပီး ဟုိဟာကိုလည္း သူတို႕ပုိင္တယ္၊ ဒီဟာကုိလည္း သူ တို႕ပုိင္တယ္လို႕ လက္ညႇိဳးထိုး ေတာင္းဆိုလာတယ္။

ဒါနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ဝုိင္းရံထားတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံတုိင္းလုိလုိနဲ႔ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ (ေနာက္ေတာ့မွ ဒီအေၾကာင္း သီးျခားေရး သားတင္ျပပါဦးမယ္။)

ကနဦးအေနနဲ႕ အိႏၵိယ နဲ႔ ပါကစၥတန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆိုရင္ အတိတ္ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံမႈ က်ဳိးတိုးက်ဲတဲပဲ ရွိတယ္။ အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား တိုက္႐ိုက္ခရီးသည္တင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတာင္ မရွိဘူး။ ေလေၾကာင္းနဲ႔ သြားခ်င္ရင္ ထုိင္း နဲ႔ စင္ကာပူတုိ႕လို ႏုိင္ငံေတြ ကတစ္ဆင့္ သြားၾကရတယ္။

တကယ္လို႔ အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံမႈ ေကာင္းတယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးအတြက္ စီးပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္ ရွိႏုိင္တယ္။ ဒါကုိ ႏွစ္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား သိၾကတယ္။ စီးပြားေရးဆက္သြယ္မႈ တိုးျမႇင့္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္မႈကို မလိုလားၾကတဲ့ ပါကစၥတန္ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္မ်ားက ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး လုပ္ၾကတယ္။

အခုလို ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနကာဟာ တကယ္ေတာ့ အတိတ္သမိုင္းရဲ႕ အရိပ္မည္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ၿဗိ တိသွ်တို႔ လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိ ဟိႏၵဴနဲ႔ မြတ္စလင္ ခြဲျခားပုိင္းကန္႔ ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။ အဲ ဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အိႏၵိယနဲ႕ ပါကစၥ တန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စစ္ပြဲအႀကိမ္ ႀကိမ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကၿပီးၿပီ။ အခုအခါ မွာလည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္မွာ တင္းမာေနၾကဆဲပါပဲ။

ဗီယက္နမ္နဲ႕ တ႐ုတ္ႏုိင္ ငံမ်ားအၾကားမွာလည္း ရွည္လ်ားၿပီး ခါးသီးတဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းေတြ ရွိၾကတယ္။ မၾကာေသးမီကမွ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ ဗီယက္နမ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Vo Nguyen Giap ဆိုရင္ ကုိလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ျပင္သစ္ေတြကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ေတာ္လွန္ တိုက္ပြဲ ဆင္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္။ ၿပီးေတာ့ Giap ဟာ ေတာင္ဗီယက္နမ္ နယ္ေျမထဲက အင္အားႀကီးမားတဲ့ အေမရိကန္တပ္မ်ားကုိလည္း အျပတ္အသတ္ ေမာင္းထုတ္ႏုိင္ခဲ့တဲ့အျပင္ ေတာင္ နဲ႕ေျမာက္ ဗီယက္နမ္ကုိ ေပါင္း စည္းေပးႏုိင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္။

ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲအၿပီးမွာ  တ႐ုတ္တို႔က ဗီယက္နမ္နယ္ပယ္အခ်ဳိ႕ကုိ တ႐ုတ္ပုိင္တယ္ဆိုၿပီး က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ သိမ္းပုိက္ခဲ့ ၾက တယ္။ ဒါကုိလည္း ဗီယက္နမ္တပ္သားေတြက တိုက္ခိုက္ဖယ္ရွား ႏွင္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ သိပ္ၿပီး မၾကာျမင့္ေသးတဲ့ ႏွစ္မ်ားက တ႐ုတ္ဟာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ထဲက ဗီယက္နမ္ပုိင္ ကြၽန္းစုကို သူတို႔ပုိင္တယ္ဆိုၿပီး သိမ္းပုိက္ ခဲ့ၾကတယ္။ ဗီယက္နမ္ေရတပ္ က တ႐ုတ္ေရတပ္သေဘၤာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ေပမယ့္ အေရးနိမ့္ခဲ့ရတယ္။

ဗီယက္နမ္နဲ႕ တ႐ုတ္ဟာ စီးပြားေရးအရ အဆက္အသြယ္ ရွိေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအရ မေျပလည္ဘူး။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Giap ဟာ သူကြယ္ လြန္ခ်ိန္ အထိ ဗီယက္ နမ္ေျမေပၚမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ အၿမဲတမ္း ကန္႕ ကြက္ေနခဲ့သူ တစ္ေယာက္ပါ။

သမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔ဆက္ႏြယ္ၿပီး အာရွမွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ ျပႆနာေတြအနက္ အဆိုးရြားဆံုးကေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႕ဂ်ပန္ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ လာျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံ ရင္ဆုိင္ေတြ႕မႈက အာရွအတြက္ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ႀကီးမားတယ္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ထဲက ဂ်ပန္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ Jh Senkaku ကြၽန္းစုကေလးကုိ တ႐ုတ္တို႕က သူတို႔ပုိင္တဲ့ Diaoyu ကြၽန္မ်ား ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး သမိုင္း အေထာက္ အထားေတြ ကုိးကားၿပီး ေတာင္းဆို လာတယ္။ ဂ်ပန္ကလည္း သမိုင္းကို လွန္ေလွာၿပီး သူတုိ႔သာ ပုိင္တဲ့ ကြၽန္းစု ျဖစ္ တယ္လို႕ ေျပာတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီကြၽန္းစုကေလး က လူသူမေနတဲ့ ကြၽန္းစုကေလး ပါ။

ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္တို႕က်ဴးေက်ာ္လာရင္ ဂ်ပန္ေတြက လက္ပုိက္ၾကည့္ေနဖို႕ မလြယ္ဘူး။ ကမၻာ့အလယ္မွာ သိကၡာအက်ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ တစ္ပြဲတစ္လမ္းေတာ့ စမ္းႏုိင္တယ္။ တေလာက တ႐ုတ္အေနနဲ႕ အေရွ႕တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ ေလေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး ဇုန္တစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး Senkaku ကြၽန္းမ်ား ကုိ အဲဒီဇုန္အတြင္း ထည့္သြင္းခဲ့ တယ္။

သမုိင္းေၾကာင္းအရ ဂ်ပန္အေနနဲ႕ တ႐ုတ္အေပၚ လြန္ က်ဴးမႈေတြ ရွိခဲ့တာ မွန္ေပမယ့္ ဒါ ေတြကုိ ေမ့ေပ်ာက္ေက်ာ္လႊားေရး အတြက္ ဂ်ပန္က ေဆာင္ၾကဥ္းေပး ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ Deng Xiao-ping လက္ထက္ တ႐ုတ္စီးပြားေရး ႏုိးထရွင္သန္ေရး စတင္ခ်ိန္မွာ ဂ် ပန္ေတြက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ယန္းေငြ ထရီလီယံနဲ႔ ခ်ီတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီး ေခတ္မီနည္းပညာ တက္ကႏိုလိုဂ်ီအခ်ဳိ႕ကိုလည္း လႊဲ ေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။ တစ္နည္းေျပာ ရင္ ဂ်ပန္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ဂလို ဘယ္စီးပြားေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဆြဲတင္ေပးခဲ့တယ္။

ဒီလုိဆိုေပမယ့္ အတိတ္ သမုိင္းကို ဖံုးဝွက္ဖို႕ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ ဂ်ပန္နဲ႕ အတိတ္ဇာတ္ေၾကာင္းကုိ တူးဆြေဖာ္ထုတ္ဖို႕ ႀကိဳးစားတဲ့ တ႐ုတ္တို႕အၾကား Senkaku/Diaoyu ကြၽန္းစုကိစၥမွာ ပက္ပင္း ရင္ဆိုင္ေတြ႕လာခဲ့ၾကတယ္။ ညႇိ ႏႈိင္းေျဖရွင္းလို႕ မရရင္ေတာ့ ျပာ သာဒ္မီးေလာင္တဲ့အထိ ႀကီးထြား သြားႏုိင္တယ္။

ဒိလိုပဲ ေတာင္ကုိရီးယား နဲ႔ ဂ်ပန္တို႔ အၾကားမွာလည္း အတိတ္သမုိင္းျဖစ္ရပ္မ်ားက စကားေျပာေနတယ္။ ကုိရီးယား ႏုိင္ငံဟာ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ ကုိလိုနီအျဖစ္ ေနခဲ့ရတဲ့အျပင္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာလည္း ဂ်ပန္ ေတြရဲ႕ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈကုိ ခါးစည္းခံခဲ့ၾက ရတယ္။ ေတာင္ကုိရီးယားနဲ႕ ဂ်ပန္အၾကား ကြၽန္းပုိင္ ဆိုင္မႈနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းပြားမႈ ရွိသလို ေတာင္ကုိရီးယားနဲ႕ တ႐ုတ္ အၾကား မွာလည္း ကြၽန္းပုိင္ ဆုိင္မႈ ျပႆနာ ရွိေနတယ္။

တ႐ုတ္တို႕က အေရွ႕တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ ေလေၾကာင္းကာကြယ္ေရးဇုန္ သတ္မွတ္တဲ့အခါ ေတာင္ကုိရီးယား ပုိင္ ေက်ာက္ေဆာင္ေက်ာက္တန္းမ်ားကို ဇုန္အတြင္း ထည့္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံကလည္း သူတို႔႔ ရဲ႕ ေလေၾကာင္းကာ ကြယ္ေရးဇုန္သစ္တစ္ခု ေဖာ္ ေဆာင္ၿပီး အဲဒီ သူတို႕ပုိင္ ေက်ာက္ ေဆာင္ ေက်ာက္တန္းေတြကုိ သူ တို႕ဇုန္အ တြင္း ျပန္လည္ထည့္သြင္း ခဲ့တယ္။ ဒါေတြက ေနာင္တစ္ခ်ိန္ မွာ ေတာက္ေလာင္လာႏုိင္တဲ့ အတိတ္သမုိင္းရဲ႕ မီးၾကြင္း မီးက်န္ ေတြ။

ဂ်ပန္နဲ႕ ေတာင္ကုိရီးယားဟာ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိ တယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးမွာ အေမရိကန္ စစ္ စခန္းမ်ား ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္လာရင္ ဂ်ပန္ နဲ႕ ေတာင္ ကုိရီးယားကုိ အေမရိ ကန္တို႕က အကာအကြယ္ေပးမယ္ လို႔ ကတိကဝတ္ ေပးထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး အတိတ္ သမုိင္း ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးကုိ ပခံုးေပၚ က ပစ္မခ်ႏုိင္ၾကဘူး။

ဒီလိုအေျခအေနကို ဂ် ပန္တို႕က Seirei Keinetsu လို႕ ေခၚၾကတယ္။ အဓိပၸာယ္က ေအး စက္စက္ ႏုိင္ငံေရး၊ ပူပူေႏြးေႏြး စီး ပြားေရးပါတဲ့။ ဒီလုိဆိုေပမယ့္ ႏုိင္ငံ ေရး ေအးစက္ေနခုိက္မွာ စီးပြားေရး က ရွင္သန္တိုးတက္ဖို႕ ခက္ခဲ တယ္။ တ႐ုတ္-ဂ်ပန္အၾကား ကြၽန္းပုိင္ဆိုင္မႈျပႆနာ တက္လာ ေတာ့ တ႐ုတ္အစုိးရက တ႐ုတ္ ျပည္သူမ်ားကုိ မ်က္ကန္း မ်ဳိးခ်စ္ စိတ္ဓာတ္ သြတ္သြင္းေပးၿပီး တ ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ တည္ေထာင္ထားၾက တဲ့ ဂ်ပန္ကုမၸဏီေတြနဲ႕ ဂ်ပန္ကား ေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကတယ္။

ဒီေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံအေန နဲ႕ တ႐ုတ္ကုိ ရင္ဆုိင္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ စီးပြားေရးမူဝါဒနဲ႕ ႏုိင္္ငံျခားေရး မူ ဝါဒမ်ားကုိ စတင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ လာတယ္။ ေျဗာင္က်က် ေျပာရရင္ ေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဟာ စစ္လက္နက္ ျပန္လည္တပ္ဆင္ေရးဘက္ ေရွး႐ႈ လာတယ္။ ဂ်ပန္အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရ အဖြဲ႕က မဟာဗ်ဴဟာသစ္ေတြ ခ် မွတ္ခဲ့တယ္။

စီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာ အဓိက ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဗဟုိဘဏ္ဥကၠ႒ သစ္ ခန္႕အပ္ၿပီး ေငြေဖာင္းပြမႈ သတ္မွတ္ခ်က္-Inflation Targeting  ကုိ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ႏွစ္ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တိုးျမႇင့္ေစခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဆိုလိုခ်က္ကေတာ့ ဂ်ပန္ယန္းေငြေၾကးကုိ တျဖည္းျဖည္း နဲ႔ ႏွစ္ဆျမႇင့္တင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝၿပီးမာေနတဲ့ ယန္းေငြတန္ဖိုးကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ျဖစ္တယ္။ ယန္းေငြ တန္ဖိုး ေပ်ာ့သြားမွပဲ ဂ်ပန္ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာသုိ႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏုိင္မယ္။ ဒီေတာ့မွ ဂ်ပန္ စီးပြားေရး ဟာ ျပန္လည္ တက္ၾကြ လာႏုိင္တယ္။

ႏုိင္ငံေရးအရ အဓိက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ စစ္ၿပီး ေခတ္ အေမရိကန္ေတြ စိတ္တိုင္း က် ေရးဆြဲျပ႒ာန္းထားခဲ့တဲ့ ဖြဲ႕စည္း ပံု အေျခခံဥပေဒကုိ ျပန္လည္ျပင္ ဆင္ေရး ျဖစ္တယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု ေဟာင္းက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္အင္အား ထူေထာင္တိုးခ်ဲ႕မႈကုိ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုကုိ ျပင္မယ္။ ၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ဆံုးထား ၿပီး ျပင္ဆင္မယ္လုိ႕ အစုိးရက ဆို တယ္။

ခုေတာင္ အစုိးရအေန နဲ႔ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဘတ္ ဂ်က္အသံုးစရိတ္ကုိ တုိးျမႇင့္ေနၿပီ။ ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္နဲ႕ ေလတပ္ အျပင္ ကမ္းတက္မရင္း- Marine တပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုပါ တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္း ေတာ့မယ္။ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ ဖြဲ႕စည္းၿပီးၿပီ။ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ခ်က္မ်ား မေပါက္ၾကားေရးအတြက္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ သတင္း ေထာက္လွမ္းေရးအတြက္  ေမာင္း သူမဲ့ ဒ႐ုန္းေလယာဥ္ေတြ တည္ ေဆာက္မယ္။ ဝယ္ယူမယ္။ တကၠ သိုလ္ေတြမွာ လံုၿခံဳေရးပညာ သင္ ၾကားေပးမယ္။ ဂ်ပန္ျပည္သူေတြ ကုိ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္ ႀကီးထြားရင့္ သန္လာေအာင္ ႏုိးေဆာ္မယ္။

ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ မဟာဗ်ဴ ဟာ အေျပာင္းအလဲမွာ အေရွ႕ ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားဟာ ထိပ္ တန္းဦးစားေပးအဆင့္မွာ ပါဝင္ လာခဲ့တယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အာေဘး ဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံမ်ား အားလံုးဆီကုိ အနည္းဆံုး တစ္ႀကိမ္စီေလာက္ေတာ့ အလည္အ ပတ္ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒီေတာ့ အာေဘးဟာ သူ႕ရဲ႕ မူဝါဒမ်ားကို အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား အား ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ၿပီးၿပီလို႕ ယူ ဆႏုိင္တယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ က်ဴး ေက်ာ္သိမ္းပုိက္မႈကုိ ခံခဲ့ၾကရ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႕မွာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ဒီႏုိင္ငံမ်ားကုိ စီးပြားေရးနဲ႔ စစ္ေရးအရ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြေပးၿပီး သင့္ျမတ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလာတယ္။ ယခင္ အခါမ်ားထက္ ပုိၿပီးရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံဖို႕ အားထုတ္လာတယ္။

ပမာအားျဖင့္ စစ္ႀကီးအတြင္း ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ဒဏ္ကုိ အခံခဲ့ရဆံုးျဖစ္တဲ့ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံကုိ အကူအညီေတြ တိုးျမႇင့္ေပးလာတယ္။ ဖိလစ္ပုိင္ကပုိင္တယ္ဆိုတဲ့ Scarborough ေရေအာက္ေသာင္ျပင္ကို တ႐ုတ္တို႔က သူတို႔ပုိင္တယ္လို႔ဆိုလာတဲ့အတြက္ ႏွစ္ ႏုိင္ငံ အၾကား အျငင္းပြားေနၾကတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္ကတစ္စင္းကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၁သန္းတန္တဲ့ ကမ္းေျခေစာင့္ ကင္းလွည့္ သေဘၤာငယ္ ၁ဝ စင္း ေထာက္ကူေပးခဲ့တယ္။ ဖိလစ္ပုိင္ အစုိးရကလည္း ဝမ္းသာအယ္လဲ လက္ခံခဲ့တယ္။

စစ္ႀကီးအတြင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ဂ်ပန္လက္ေအာက္ ေရာက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီဘက္ ကူးေျပာင္းလာ တယ္ဆိုတာနဲ႔ ဂ်ပန္က အေၾကြးေတြ ေလွ်ာ္ပစ္တယ္။ အျခားေငြေရးေၾကးေရး အခက္အခဲေတြကုိ ဝင္ေရာက္ကူညီေျဖရွင္းေပး တယ္။ ဂ်ပန္က ေပးခဲ့ၿပီးတဲ့ ေခ်း ေငြနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ေငြဟာ ယန္းေငြ ဘီလီယံ ၉ဝ ေက်ာ္ရွိ တယ္လို႕ ဆိုတယ။္

ဒီဇင္ဘာလလယ္ေလာက္မွာ အာဆီယံနဲ႕ ဂ်ပန္ဆက္ဆံေရး ႏွစ္ေလးဆယ္ေျမာက္ ထိပ္သီးစည္း ေဝးပြဲကုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့ တယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အာေဘးက အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ယန္းေငြ ႏွစ္ ထရီလီယံဖုိးေလာက္ ေထာက္ပံ့ေငြ နဲ႕ ေခ်းေငြေပးဖို႕ ရွိေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ ယန္းေငြ ၆ဝ  ဘီလီယံ ထုတ္ေခ်းဖို႕ရွိေၾကာင္း ဂ်ပန္ Kyodo သတင္းေအဂ်င္စီက ေဖာ္ျပခဲ့ တယ္။

ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ- Investment ကုိ ျမႇင့္တင္တုိးခ်ဲ႕လာတယ္။ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ပထမေျခာက္လမွာေတာင္ ဂ်ပန္ရဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္သြားခဲ့တယ္။ ကိန္းဂဏန္းအရဆိုရင္ ယန္းေငြ တစ္ ထရီလီယံေလာက္ရွိတယ္။ ဂ်ပန္က ကားထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြနဲ႕ အီလက္ထရြန္နစ္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြကုိ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံ မ်ားဆီ ေရႊ႕ေျပာင္းလ်က္ ရွိတယ္။

ဒီလို စီးပြားေရး အလားအလာေတြေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြက ဂ်ပန္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ ထိပ္တိုက္မေတြ႔ၾကဘဲ ေရွာင္ ရွားႏုိင္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေနၾကတယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဟာ အဆင့္ ျမင့္နည္းပညာ ပုိင္ဆိုင္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စီး ပြားေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အမ်ားႀကီး ရွိႏုိင္တယ္။

တကယ္လို႔မ်ား (ဖြဟဲ့ လြဲေစ ဖယ္ေစ) တ႐ုတ္နဲ႔ ဂ်ပန္ တစ္ေန႕ေန႔ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ၾကရင္ျဖင့္ တိုး တက္လာေတာ့ မယ့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ စီး ပြားေရးဟာ ရပ္တန္႕သြားၿပီး အတိတ္သမုိင္း ရဲ႕ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ သက္ဆင္းသြားႏုိင္ တယ္။

မင္းေရႊေမာင္

Ref: Jaswant Singh : "Many Asian Countries Still Fighting Historical Enmities" , Bangkok 

Ref:zaygwet