စြန္႔စားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ အဆိုးရြားဆံုး အေျခအေနမွ ျမန္မာႏို္င္ငံ ရုန္းထြက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာ

ၿဗိတိန္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ား စြန္႕စားရင္ဆိုင္ရမယ့္ အေျခ အေနနဲ႕ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ မဟာဗ်ဴဟာဆိုင္ရာ အတုိင္ပင္ခံ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ မက္ပရီခေလာ့ဖ္- Maplecroft ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္း စီးပြားေရး ပတ္ဝန္းက်င္ကို တျခားႏုိင္ငံေတြထက္ အေကာင္းဆံုး တိုးတက္လာေအာင္ ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ ငံျဖစ္တယ္လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။  အဲဒီ အတုိင္ပင္ခံလုပ္ငန္းရဲ႕ ပၪၥမအႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ တရားဥပေဒနဲ႔ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းအရ စီးပြားေရး စြန္႕စားေဆာင္ရြက္ရ မယ့္ ႏုိင္ငံမ်ားအညႊန္းျပေျမပံု-Legal Regulatory Environment Risk Atlas- LRERA  ကုိ ေရးဆြဲၿပီး ရွင္းလင္းေဖာ္ျပခဲ့ရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈတုိက္ဖ်က္ေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရး၊ ပုဂၢလိကပုိင္ပစၥည္းနဲ႔ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို ေလးစားလိုက္နာေရးေတြ မွာ ျပဳ ျပင္ေျပာင္း လဲေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ LRERA စစ္တမ္းအရ ကမၻာေပၚရွိ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၇၃ ႏုိင္ငံ မွာ ႏုိင္ငံတကာ ကုမၸဏီေတြနဲ႕ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြအေနနဲ႕ စြန္႔စား ၿပီး ေက်ာ္လႊားရင္ဆိုင္ရမယ့္ အခ်က္ ၂၁ ခ်က္ကို ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံခ်င္း ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး အဆင့္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ''လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း မိမိႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ စြန္႕စားၿပီး ရင္ဆိုင္ရမယ့္ အတားအဆီး အခက္အခဲ ေတြကို ဖယ္ရွားၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနေကာင္းေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ  ျဖစ္ၿပီး LRERA အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ ဇယားမွာ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္အထိ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာခဲ့တယ္'' လုိ႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို တိုး တက္ေကာင္းမြန္ လာတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးမယ့္ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အက္ဥပေဒ သစ္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီဥပ ေဒမွာ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ပုိင္ ဆိုင္ႏုိင္တဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းအတိုင္းအ တာနဲ႕ ေျမယာငွားရမ္း အသံုးျပဳမႈ ေတြကုိ အတိအလင္း ေဖာ္ျပပါရွိပါ တယ္။ မက္ပရီခေလာ့ဖ္လုပ္ငန္းမွ အႀကီးတန္း ေလ့လာဆန္းစစ္သူ ခ်ားလစ္ေလာစ္က ''ျမန္မာႏုိင္ ငံမွာ ဥပေဒနဲ႔ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ ကုိ ခုိင္မာေအာင္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္အားထုတ္ေနမႈဟာ ခ်ီးက်ဴးစရာ ေကာင္းတယ္'' လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ လို႔ လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၂ဝ၁၂ ခုနစ္တုန္းက အဆိုးရြားဆံုးအဆင့္ ကေန ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္မွာ တတိယ ေနရာနဲ႔ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွာ ပၪၥမေန ရာေတြကုိ တုိးတက္လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ LRERA အညႊန္းအရ အဆင္ ၁ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရရင္ စြန္႔စားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ကုိင္ရဖို႔ အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္ၿပီး အဆင့္ကိန္းဂဏန္းေတြ ႀကီးလာရင္ စြန္႔စားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ကိုင္ရဖို႔ အေျခအေန ပုိေကာင္း သထက္ ေကာင္းလာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။  ဥပမာ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ LRERA အညႊန္းအရ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ စြန္႔စားၿပီး လုပ္ကိုင္ရဖို႔ အဆိုးရြားဆံုး ႏုိင္ငံ ၁ဝ ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ (၁) ဆိုမာလီ (၂) ေျမာက္ကိုရီးယား (၃) တာ့ခ္မင္နစၥတန္ (၄) ဒီမုိက ရက္တစ္ကြန္ဂို (၅) ျမန္မာ (၆) ဆီးရီးယား (၇) စီ.ေအ.အာ (၈) ေတာင္ဆူဒန္ (၉) အီလစ္ထလီယားနဲ႔ (၁ဝ) အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားေနၿပီး တည္ ၿငိမ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို မ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္ၾက တဲ့ ဆီးရီးယား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အီဂ်စ္၊ မာလီ၊ အာဂ်င္တီးနားနဲ႔ ဘာလိန္းႏုိင္ငံေတြဆိုရင္ စြန္႕စားရင္းႏွီးမႈအဆင့္ေတြ မ်ားစြာထုိးက်သြား တာ ေတြ႔ ရပါတယ္။ ဆီးရီးယားက အဆင့္ ၂၉ မွ ၆ သုိ႕၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ က အဆင့္ ၅၂ မွ ၂၉ သုိ႔၊ အီဂ်စ္ က အဆင့္ ၇၃ မွ ၃၂ သုိ႔၊ မာလီ က အဆင့္ ၈၃ မွ ၃၉ သို႔၊ အာဂ်င္ တီးနားက အဆင့္ ၇၈ မွ ၅၈ သုိ႔၊ ဘာလိန္းက အဆင့္ ၁၃၃ မွ ၁၂၂ သို႕ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အဆင့္တိုးတက္မႈႏႈန္း ေႏွးေကြးေသးေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက ျမန္ဆန္သြက္လက္တဲ့အတြက္ စီး ပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ သိသိသာသာ ေကာင္းမြန္လာၿပီး မက္ပရီခေလာ့ဖ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ ''လာမယ့္ ၃ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ စြန္႕စားၿပီး လုပ္ကုိင္ရဖို႕ အဆုိးရြားဆံုး ၁ဝ ႏုိင္ ငံဇုန္ကေန ေက်ာ္လႊားလြတ္ ေျမာက္လာႏုိင္စရာရွိတယ္'' လို႔သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မက္ပရီခေလာ့ဖ္လုပ္ငန္းရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ ေရတိုမွာ သတိထား ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အျပဳသေဘာ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနအတုိင္း အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနရင္၊ ဥပေဒစိုးမိုးမႈ ေလ်ာ့ နည္းေနရင္၊ၾသဇာအာဏာ ႀကီးမားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္လုပ္ကုိင္ေနရင္ေတာ့ ႏုိင္ ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အတြက္  အခြင့္အေရး မမွ်တတဲ့ ကစားပြဲမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနရသလို ႀကံဳေတြ႔လာ ႏုိင္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပထားပါ တယ္။  ဥပမာအေနနဲ႕ ၂ဝ၁၃ ခု ႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက  Myanmar Brewery Ltd  ရဲ႕  ပုိင္ဆိုင္မႈ အေပၚ ျမန္မာစီးပြားေရးဦးပုိင္ကုမၸဏီနဲ႕ စင္ကာပူႏုိင္ ငံမွ  Fraser & Neave ကုမၸဏီတို႔ အျငင္းပြားခဲ့မႈမ်ဳိးဟာ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကုိ က်ဆင္းေစႏုိင္တယ္ လုိ႔ ေဖာ္ျပ ထားပါ တယ္။ မက္ပရီခေလာ့ဖ္လုပ္ငန္းရဲ႕ အႀကီးတန္း ေလ့လာဆန္း စစ္သူ ခ်ားလစ္ေလာစ္ကေတာ့ ''လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၲရား ထိေရာက္မႈမရွိေသးတဲ့ အခ်က္က နည္းဥပေဒ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြနဲ႕ အင္အားျဖည့္ လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လိုေနေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွၿပီး လုပ္ကုိင္ဖို႔ စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနတယ္'' လို႕ ေထာက္ျပထားေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။ ေမာင္ပုဆိုးၾကမ္း Ref : "Legal and Regulatory Environment Risk Index 2014" (Maplecroft) ေမာင္ပုဆိုးႀကမ္း

Ref:zaygwet