ဘာလို႔ဒီေသြးေပါင္တက္ Hypertension ႏွင့္ေသြးေပါင္က် Hypotension ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေနတဲ့ေရာဂါေတြကို ကၽႊန္ေတာ္တို႔ ေရႊဗမာေတြ ေတာ္ေတာ္ကို ေပါ့ေပ့ါတန္တန္ ထားတတ္လို႔ အခုလိုလက္ေတြ႕ဘ၀မွာလက္ရွိျဖစ္ေနတာကို သတိေပးခ်င္လို႔ ေရးလိုက္တာပါ...
ေနာက္ၿပီးေျပာခ်င္ေသးတာက တရက္ေဆးခန္းျပဖို႔ သြားရအံုးမယ္ဆိုတာကို သူငယ္ခ်င္းတေယက္က ေျပာ ေမးေသးတယ္ ၊ ေသြးဖိအားက ၉၀/ ၁၃၀ ေလာက္ေသြးတက္ေနတာကို သူတို႔လဲ အဲဒီေလာက္ရွိတာဘဲတဲ့ ေဆးခန္းျပဖို႔လိုလို႔လားတဲ့ေလ! ေရရည္ကုရတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါက ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲဆိုတာမသိက်ပါဘူး၊ ဒါကိုၾကည့္လိုက္ရင္ ကၽႊန္ေတာ္တို႔ေရႊဗမာေတြမွာ က်မ္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးအသိပညာေလးေတြေတာ္ေတာ္ကိုနည္းပါေသးပါလားလို႔ေတြးမိတယ္ေလ....
ဒါက ကွၽႊန္ေတာ္ ေဆးခန္းျပထားတဲ့ ႏွစ္က ေသြးစစ္ထားတဲ့မွတ္တမ္းေလးေတြပါ၊ ေဆးစစ္တာ အေျခေနေကာင္းတဲ့ Feb 16,12 ကေဆးစစ္တာအေျခေနေကာင္းလို႔ ၆လစားေဆးေပးေနရက ေနာက္ ၈လၾကာ Nov 20,12 အနီေရာင္၀ို္င္းထားတကာက အရက္ေသာက္စားထားတံုးက ေဆးစစ္ထားတာကိိုၾကည့္ၿပီး ဆရာ၀န္ ေျပာတယ္ ဘယ္မွာအေသာက္စားမဆင္ျခင္လို႔ အားလံုးတက္တယ္တဲ့! ဒီတေခါက္ ေဆးစစ္တာ အေျခေနေကာင္းရင္ တႏွစ္မွတခါဘဲလာျပဖို႔ေစာင့္ၾကည့္ေနတာတဲ့ေလ! အခုေတာ့ အားလံုးတက္ေတာ့ အေျခေနမေကာင္းလို႔ ေဆးခန္းကို ၃လ တခါလာျပခိ္ုင္းပါေတာ့တယ္၊ ေသြးက်ေဆးလဲ ၂မ်ိဳးကေန ၃မ်ိိဳးျဖစ္သြားပါတယ္၊ ဟီးဟီး! ဒါႏွင့္ အေသာက္အစားေရွာင္ၿပီး ေနာက္ဆံုးအခု Jun 25,13 မွာထပ္စစ္လိုက္တာ နည္းနည္းျပန္က် သြားပါတယ္ေလ..... ဒါကိုၾကည့္လိုက္ရင္ ေသာက္စားေနရင္ ပိုဆိုးတာကိုေျပာခ်င္တာပါ....ေနာက္ၿပီးအေရးႀကီးဆံုး ေျပာခ်င္တာက လက္ရွိေရတိမ္ Glaucoma ျဖစ္လို႔မ်က္စိခြဲလိုက္ရတာ ေသြးတိုးျဖစ္ရင္ မ်က္စိထိခိုက္တတ္မွန္း သတိမျပဳမိပါဘူး! ျဖစ္ေတာ့မွာ ဆရာ၀န္ေမးေတာ့မွ ေသြးတိုးေရာဂါအခံႏွင့္လဲ ဆိုင္တယ္လို႔သိလိုက္ရပါတယ္ေလ... ေတာ္ေသးတာက Insurance အကုန္ျပန္ေလွ်ာ္ေပးေပလို႔!ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ရင္ ေတာက္ေလွ်ာက္တခုၿပီးတခုထပ္ေရာဂါ ေတြထပ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာပါဘဲ!
ေနာက္အသိစကာၤပူအျဖစ္ခံယူသြားတဲ့ အရင္ေရႊဗမာေတြထဲကလဲ ေသြးတက္လို႔ေခါင္းကိုက္ကို္က္ ေနတာ ကို ေသြးတက္လား မ်က္စိမႈန္လို႔ေခါင္းကိုက္လားမသိ၊ ရွိတဲ့ေဆးႏွင့္ေသာက္ မေပ်ာက္ဘူးျဖစ္ေနတာကို ေဆးခန္းမသြားျခင္ေသးဘူးတဲ့ေလ!အလုပ္မအားလို႔အေၾကာင္းျပၿပီး ေဆးခန္းသြားဖို႔၀န္ေလးေန တတ္က် ပါတယ္၊ ေဆးဖိုးကုန္မွာဆိုးလို႔လား ၊ ေရာဂါအသစ္ေပၚလာလို႔ Insurance က အဲဒီေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္တာေတြ ေလွ်ာ္မေပးမွာဆိုးလို႔လားမသိပါဘူး!
ေနာက္အသိစကာၤပူအျဖစ္ခံယူသြားတဲ့ အရင္ေရႊဗမာေတြထဲကလဲ ေသြးတက္လို႔ေခါင္းကိုက္ကို္က္ ေနတာ ကို ေသြးတက္လား မ်က္စိမႈန္လို႔ေခါင္းကိုက္လားမသိ၊ ရွိတဲ့ေဆးႏွင့္ေသာက္ မေပ်ာက္ဘူးျဖစ္ေနတာကို ေဆးခန္းမသြားျခင္ေသးဘူးတဲ့ေလ!အလုပ္မအားလို႔အေၾကာင္းျပၿပီး ေဆးခန္းသြားဖို႔၀န္ေလးေန တတ္က် ပါတယ္၊ ေဆးဖိုးကုန္မွာဆိုးလို႔လား ၊ ေရာဂါအသစ္ေပၚလာလို႔ Insurance က အဲဒီေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္တာေတြ ေလွ်ာ္မေပးမွာဆိုးလို႔လားမသိပါဘူး!
ေနာက္အသိ သူငယ္ခ်င္းေတြဆို ပိုဆိုးေသးတယ္၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္လိုက္တိုင္း ပံုမွန္ ၁၀၀/၁၅၀ ေလာက္ရွိ ေနၿပီး ေသြးတက္ေနတာကို သူတို႔ကိုသူတို႔ေသြးအားေကာင္းတယ္လို႔ထင္ေနက် တာ ေတြရွိေနပါေသးတယ္၊ (ေသြးေပါင္စက္ဘဲ ပ်က္ေနသလို)ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တပတ္တခါေသာက္စားတတ္လို႔ ေသြးအားေကာင္း ေနတယ္လို႔ထင္ေနက်တယ္ေလ၊ ေနာက္အမ်ိဳးသမီးဆို ေသြးအားက်ေနတာကိုေျပာေတာ့ ေသြးတိုးတာ ႏွင့္ေရာဂါရပ္ျခင္း အတူတူဘဲေျပာတာကို လက္မခံဘူး ေလ! ေလတျခမ္းျဖတ္ခ်င္သလိုျဖစ္သြားလဲ ေသြးေၾကာက်ဥ္း၍ cholesterol မ်ား ပိတ္ဆို႔ေနျခင္းကလဲ ေသြးေပါင္က်ျခင္းအဓိကအခ်က္ပါဘဲ! ဒါေတြကို အမွန္သိေစခ်င္ပါတယ္ေလ၊ ကိုယ္ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆိုတာ....
What Is the Difference Between Hypertension and Hypotension?
Hypertension is the medical term for high blood pressure, while hypotension is the word for low blood pressure. When it comes to medical issues like hypertension and hypotension, it is important to know that the two may be opposite, but they are both dangerous. Most people find out whether they have normal or abnormal blood pressure at regular doctor appointments, as both hypertension and hypotension are considered serious enough for most doctors to regularly check blood pressure. Unfortunately, some only find out after the issue has already caused either symptoms that are impossible to ignore, or serious medical conditions that are related to hypertension and hypotension.
Many people suffer from hypertension, as their resting blood pressure is consistently higher than it should be. Unfortunately, most people do not find out about their hypertension for years because there are few definitive symptoms associated with it, especially in mild cases. Symptoms of accelerated hypertension include vision issues, fatigue, headaches, and vomiting, though only a minority of patients are diagnosed with this type, or experience any of these signs. Instead, hypertension can go undetected for years, often leading to stroke, heart failure, aneurism, or kidney failure. Even without these complications, having consistently high blood pressure can lead to shorter life expectancy.
Ref:wisegeek
ဒီေန႔ပိုလီေဆးခန္းျပတာ ျမန္မာဆရာ၀န္ႏွင့္ေတြ႕ရတယ္ ဆရာက ေျပာတယ္ ၿပီခဲ့တဲ့ အပတ္က ေသြးစစ္ထားတ့ဲ ေဆးစာကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ LDL-C က 3.41 ဆိုေတာ့ Borderline hight 3.4-4.0 mmol/L ႏွင့္ triglycerides က 2.39 Hight 2.3-4.4 mmol/L ရိွေသးတယ္ ျပန္ခ်ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ပါတဲ့၊ ေျမပဲေတြကိုေရွာင္ေပးပါ မစားပါႏွင့္တဲ႔ ! ဒါေၾကာင့္ထင္တယ္ ေျမပဲႏွစ္ေတြ ႏွင့္ ဆိုေတာ့ ဆာေတးစားလိုက္ရင္ Gout ျပန္ထ လာကိုသတိထားမိတယ္ေလ၊ ဒီ Gout က ၂၀၀၇ခုႏွစ္တုန္းက Taiwan ကညီမေလးဆီသြားတုန္းက
ထိုင္၀မ္မွာရွိတဲ့ဦးေလးေတြႏွင့္ အမ်ိဳးေတြေန႔တိုင္း ညစာထမင္းေကၽႊးလို႔ အသားစားမ်ားတာႏွင့္ ဦးေလးငယ္ က သတ္သတ္လြတ္ဘူေဖးဆိုင္က ပဲအနက္ေတြေစ်းႀကီးတယ္ မ်ားမ်ားစားဆိုတာႏွင့္ စားလိုက္မိပါတယ္ ျပန္ခါနီးတရက္မွာ ေျခေထာက္နာလာတယ္ေလ၊ ဒါကိုေျခေထာက္ေခါက္ၿပီး ေျခေထာက္ မ်က္တာဘဲ ထင္ၿပီး ေဆးလိမ္းတာ ျပန္တဲ့အထိပါဘဲ၊ စင္ကာၤပူေရာက္ေတာ့ နာတာမခံႏိုင္တာႏွင့္ ေဆးခန္းျပၾကည့္ေတာ့မွ Gout ေရာဂါျဖစ္ေနတာတဲ့ ေဆးထိုးေဆးစားလို႔ျပန္ေကာင္းလာပါတယ္၊ တခါတခါအစားမွားရင္ တႏွစ္တခါ ေလာက္ျပန္ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္၊
ေသြးတိုး . . . .
ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဆိုသည္မွာ ေသြးေၾကာတစ္ေလွ်ာက္ ေသြးစီးသြားစဥ္ ေသြးေၾကာ နံရံေပၚ သက္ေရာက္ေသာဖိအားကို ေခၚသည္။
အေပၚေသြး (Systolic blood pressure) ဆိုသည္မွာ ႏွလံုးကေသြးညွစ္ေနခိုက္ ေသြးေၾကာအတြင္းရိွ အျမင့္ဆံုးဖိအားကို ေခၚဆိုျပီး
ေအာက္ေသြး (Diastolic blood pressure) ဆိုသည္မွာ ႏွလံုးေသြးျဖည့္ေနခုိက္ ေသြးေၾကာအတြင္းရိွ အနိမ့္ဆံုးဖိအားကို ေခၚဆိုပါသည္။
ေခတ္သစ္ေဆးပညာတြင္ ေသြးေပါင္တက္သည္ကို ေရာဂါတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျပီး ျမန္မာအမ်ားစုတြင္ ေတြ႕ရတတ္ေသာ ေသြးေပါင္က်ျခင္းကို ေရာဂါတစ္ခုအေနျဖင့္ မသတ္မွတ္ထားပါ။ ေသြးေပါင္က်ျခင္းႏွင့္ ေသြးအားနည္းျခင္းသည္လည္း မတူညီပါ။ ေသြးေပါင္က်ျခင္းဆိုသည္မွာ အေပၚေသြးႏွင့္ ေအာက္ေသြးကို တိုင္းတာပါက ရိွသင့္ေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ထက္ နည္းေနသည္ကို ေခၚဆိုျပီး ေသြးအားနည္းျခင္းဆိုသည္မွာ ေသြးအတြင္းရိွ ေသြးနီဥမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ဟီမိုဂလုိဗင္ဓာတ္(Haemoglobin) အားနည္းျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။ ထိုအေျခအေနႏွစ္ခုသည္ မတူညီေသာ္လည္း ေရာဂါျဖစ္ရေသာ အေျခခံ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ တူညီပါသည္။ ၎မွာ အသားဓာတ္ႏွင့္ သံဓာတ္ကို ျပည့္စံုလံုေလာက္ေအာင္ မစားေသာက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ေသြးတိုးေရာဂါ အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္
လူတစ္ေယာက္အတြက္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္သည္ အေပၚေသြး ၁၂၀၊ ေအာက္ေသြး ၈၀ ရိွပါက ပံုမွန္ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဟု ေျပာ၍ ရပါသည္။ အေပၚေသြးႏွင့္ ေအာက္ေသြးကို အတိုေကာက္အားျဖင့္ ၁၂၀/၈၀ ဟု ေဖာ္ျပပါသည္။
အေပၚေသြးသည္ ၁၂၀ ႏွင့္ ၁၃၉ ၾကားရိွျပီး ေအာက္ေသြးသည္ ၈၀ ႏွင့္ ၈၉ ၾကားရိွပါက pre hypertension အၾကိဳေသြးတိုးျခင္းဟုေခၚသည္။ ေသြးတိုး ေရာဂါ ကနဦးေပါ့ဗ်ာ။
အေပၚေသြးသည္ ၁၄၀ ႏွင့္ ၁၅၉ ၾကားရိွျပီး ေအာက္ေသြးသည္ ၉၀ ႏွင့္ ၉၉ ၾကားရိွပါက hypertension stage 1 အဆင့္တစ္ ေသြးတိုးျခင္းဟုေခၚသည္။
အေပၚေသြးသည္ ၁၆၀ ႏွင့္ အထက္ ရိွျပီး ေအာက္ေသြးသည္ ၁၀၀ ႏွင့္ အထက္ ရိွပါက hypertension stage 2 အဆင့္ႏွစ္ ေသြးတိုးျခင္းဟုေခၚသည္။
ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ေအာင္ အားေပးေသာအခ်က္မ်ား
- ေသြးတြင္း အဆီႏွင့္ ကိုလက္စတေရာ (Cholesterol)ဓာတ္မ်ားျခင္း
- အဆီအဆိမ့္ အစားမ်ားျခင္း
- အ၀လြန္ျခင္း
- ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ အားနည္းျခင္း
- ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း
- အရက္ေသာက္ျခင္း
- ဆီးခ်ိဳရိွျခင္း
- ဆိုဒီယမ္မ်ားေသာ အစာမ်ား (ဆား၊ ဟင္းခ်ိဳမွဳန္႕၊ ဆိုဒါ) အလြန္အကၽြံစားျခင္း
ေသြးတိုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ေသြးတိုးေသာလူနာအမ်ားစုတြင္ ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ေရာဂါလကၡဏာ အျမဲတမ္းမျပတတ္ပါ။ တစ္ခါတစ္ရံ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးျခင္း၊ အျမင္မၾကည္လင္ျခင္း အစရိွေသာ လကၡဏာမ်ားကို တစ္ခါတစ္ရံ ျပသတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္မွ ေရာဂါလကၡဏာျပေသာေၾကာင့္ တစ္ခါတစ္ရံတြင္သာ ေသြးတိုးတတ္သည္မဟုတ္ပါ။ ေသြးတိုးဟူသည္ ေရာဂါစျဖစ္ပါက ဆက္တိုက္ ေသြးတိုးသြားဖို႕သာ ရိွပါသည္။ ျပန္ေကာင္းသြားစရာ မရိွပါ။ ေရာဂါလကၡဏာ ေပၚသည္ႏွင့္ မေပၚသည္သာ ရိွပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ လကၡဏာေပၚလွ်င္ ေဆးေသာက္မည္ မေပၚလွ်င္ ေဆးမေသာက္ဘဲေန၍ မရပါ။
မည္သည့္ေရာဂါလကၡဏာ မွ် မျပဘဲႏွင့္လည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ဆိုးဆိုးရြားရြားရိွေနႏိုင္သည္ကို သတိျပဳပါ။
ေသြးတိုး၏ ေနာက္ဆက္တဲြ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ႏွလံုး ၾကြက္သားထူျပီး ႏွလံုးအလုပ္ထိခုိက္ျခင္း၊ ႏွလံုးအားနည္းလာျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း၊ ပိတ္ျခင္း၊ ေဖာျခင္း။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေပါက္ျခင္း၊ ပိတ္ျခင္း။ အျမင္အာရံုခ်ိဳတဲ့၍ မ်က္စိကြယ္ႏိုင္ျခင္း။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျပီး ဆီးဆိပ္တက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါသည္။
သင့္တြင္ ေသြးတိုးေရာဂါရိွေနလွ်င္
၁။ အေပၚေသြးကို ၁၀-၄၀ ခ်ရံုမွ်ျဖင့္ (၀ါ) ေအာက္ေသြးကို ၅-၆ ခ်ရံုမွ်ျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္း အႏၱရာယ္မွ ၄၀ % သက္သာျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါအႏၱရယ္မွ ၁၆% သက္သာႏိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳပါ။
၂။ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ဆင္ျခင္ပါ။
- ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။
- အရက္တစ္ေန႕ ႏွစ္ပက္ထက္ ပိုမေသာက္ပါႏွင့္။
- အသားဆီ၊ အုန္းဆီ မစားပါႏွင့္။
- အငန္၊ ခ်က္ထားေသာ ဆီ၊ ဟင္းခ်ိဳမွဳန္႕ေလွ်ာ့ပါ။
- ငါးဟင္း တစ္ပတ္ ၃ ရက္စားပါ။
- သစ္သီး၀လံ တစ္ေန႕ တစ္လံုးစားပါ။
- တစ္ပတ္ ၃ ရက္၊ တစ္ရက္နာရီ၀က္ ေခၽြးထြက္ေအာင္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
- ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလွ်င္ စနစ္တက်ေလ်ာ့ခ်ပါ။
- ပူပင္ေသာကနည္းေအာင္ေနပါ။ တရားထုိင္ပါ။
၃။ ေသြးေပါင္က်ေဆးကို ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း တိက်စြာ ေသာက္ပါ။ (သင္ခံစားေနရေသာ ေရာဂါ လကၡဏာေပၚမူတည္၍ သင့္ဖာသာ ေဆးအတိုးအေလ်ာ့ မလုပ္ပါႏွင့္)
ေသြးေပါင္တိုင္းျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍
၁။ မတိုင္းမီ နာရီ၀က္အတြင္း အစာစားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္း မလုပ္သင့္ပါ။
၂။ ၀မ္းနည္း၀မ္းသာ၊ စိတ္လႈပ္ရွားခ်ိန္တြင္ မတိုင္းသင့္ပါ။
၃။ မတိုင္းမီ ၁၀ မိနစ္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ေျဖေလွ်ာ့အနားယူပါ။
၄။ လက္ေမာင္းပတ္ေလအိတ္ႏွင့္ ႏွလံုး ေရျပင္ညီ တတန္းတည္း ရိွပါေစ။
၅။ တိုင္းေနစဥ္ ျငိမ္ျငိမ္ေနပါ၊ စကားမေျပာပါႏွင့္၊ မလႈပ္ပါႏွင့္။
ေမမြန္ေက်ာ္
What are triglycerides?
Triglycerides are a type of fat found in your blood. Your body uses them for energy.
You need some triglycerides for good health. But high triglycerides can raise your risk of heart disease and may be a sign of metabolic syndrome.
Metabolic syndrome is the combination of high blood pressure, high blood sugar, too much fat around the waist, low HDL ("good") cholesterol, and high triglycerides. Metabolic syndrome increases your risk for heart disease, diabetes, and stroke.
A blood test that measures your cholesterol also measures your triglycerides. For a general idea about your triglycerides level, compare your test results to the following:
- Normal is less than 150.
- Borderline-high is 150 to 199.
- High is 200 to 499.
- Very high is 500 or higher.
What causes high triglycerides?
High triglycerides are usually caused by other conditions, such as:
- Poorly controlled diabetes.
- An underactive thyroid (hypothyroidism).
- Kidney disease.
- Regularly eating more calories than you burn.
- Drinking a lot of alcohol.
Certain medicines may also raise triglycerides. These medicines include:
- Tamoxifen.
- Steroids.
- Beta-blockers.
- Diuretics.
- Estrogen.
-
In a few cases, high triglycerides also can run in families.
What are the symptoms?
High triglycerides usually don't cause symptoms.
But if your high triglycerides are caused by a genetic condition, you may see fatty deposits under your skin. These are called xanthomas (say "zan-THOH-muhs").
How can you lower your high triglycerides?
You can make diet and lifestyle changes to help lower your level
- Stay at a healthy weight.
- Limit fats and sugars in your diet.
- Be more active.
- Quit smoking.
- Limit alcohol.
You also may need medicine to help lower your triglycerides, but your doctor likely will ask you to try diet and lifestyle changes first.
Frequently Asked Questions
| Learning about high triglycerides: |
|
| Being diagnosed: |
|
| Getting treatment: |
|
| Ongoing concerns: |
|
| Living with high triglycerides: |
|
How Food Affects High Triglycerides
For those diagnosed with high triglycerides, it's important to take action to lower your levels and improve your heart health.
Triglyceride is just a fancy word for fat — the fat in our bodies is stored in the form of triglycerides. Triglycerides are found in foods and manufactured in our bodies. Normal triglyceride levels are defined as less than 150 mg/dL; 150 to 199 is considered borderline high; 200 to 499 is high; and 500 or higher is officially called very high. To me, anything over 150 is a red flag indicating my client needs to take immediate steps to get the situation under control.
High triglyceride levels make blood thicker and stickier, which means that it is more likely to form clots. Studies have shown that triglyceride levels are associated with increased risks of cardiovascular disease and stroke — in both men and women — alone or in combination with other risk factors (high triglycerides combined with high LDL cholesterol can be a particularly deadly combination). For example, in one ground–breaking study, high triglycerides alone increased the risk of cardiovascular disease by 14 percent in men, and by 37 percent in women. But when the test subjects also had low HDL cholesterol (that’s the good cholesterol) and other risk factors, high triglycerides increased the risk of disease by 32 percent in men and 76 percent in women.
Fortunately, triglycerides can often be easily controlled with several diet and lifestyle changes — many of the same changes that I outlined in my High Blood Pressure and High Cholesterol sections.
What Factors Can Increase Triglycerides?
As with cholesterol, eating too much of the wrong kinds of fats will raise your blood triglycerides. Therefore, it’s important to restrict the amounts of saturated fats and trans fats you allow into your diet. Triglyceride levels can also shoot up after eating foods that are high in carbohydrates or after drinking alcohol. That’s why triglyceride blood tests require an overnight fast. If you have elevated triglycerides, it’s especially important to avoid sugary and refined carbohydrates, including sugar, honey, and other sweeteners, soda and other sugary drinks, candy, baked goods, and anything made with white (refined or enriched) flour, including white bread, rolls, cereals, buns, pastries, regular pasta, and white rice. You’ll also want to limit dried fruit and fruit juice since they’re dense in simple sugar. All of these low–quality carbs cause a sudden rise in insulin, which may lead to a spike in triglycerides.
Triglycerides can also become elevated as a reaction to having diabetes, hypothyroidism, or kidney disease. As with most other heart–related factors, being overweight and inactive also contribute to abnormal triglycerides. And unfortunately, some people have a genetic predisposition that causes them to manufacture way too much triglycerides on their own, no matter how carefully they eat.
How Can You Lower Your Triglyceride Levels?
If you are diagnosed with high triglycerides, it’s important to take action. There are several things you can do to help lower your triglyceride levels and improve your heart health:
- Lose weight if you are overweight. There is a clear correlation between obesity and high triglycerides — the heavier people are, the higher their triglyceride levels are likely to be. The good news is that losing weight can significantly lower triglycerides. In a large study of individuals with type 2 diabetes, those assigned to the “lifestyle intervention group” — which involved counseling, a low–calorie meal plan, and customized exercise program — lost 8.6% of their body weight and lowered their triglyceride levels by more than 16%. If you’re overweight, find a weight loss plan that works for you and commit to shedding the pounds and getting healthier.
- Reduce the amount of saturated fat and trans fat in your diet. Start by avoiding or dramatically limiting butter, cream cheese, lard, sour cream, doughnuts, cakes, cookies, candy bars, regular ice cream, fried foods, pizza, cheese sauce, cream–based sauces and salad dressings, high–fat meats (including fatty hamburgers, bologna, pepperoni, sausage, bacon, salami, pastrami, spareribs, and hot dogs), high–fat cuts of beef and pork, and whole-milk dairy products. Other ways to cut back:
- Choose lean meats only (including skinless chicken and turkey, lean beef, lean pork), fish, and reduced–fat or fat–free dairy products. Experiment with adding whole soy foods to your diet. Although soy itself may not reduce risk of heart disease, it replaces hazardous animal fats with healthier proteins. Choose high–quality soy foods, such as tofu, tempeh, soy milk, and edamame (whole soybeans).
- Always remove skin from poultry.
- Prepare foods by baking, roasting, broiling, boiling, poaching, steaming, grilling, or stir–frying in vegetable oil.
- Most stick margarines contain trans fats, and trans fats are also found in some packaged baked goods, potato chips, snack foods, fried foods, and fast food that use or create hydrogenated oils. (All food labels must now list the amount of trans fats, right after the amount of saturated fats — good news for consumers. As a result, many food companies have now reformulated their products to be trans fat free…many, but not all! So it’s still just as important to read labels and make sure the packaged foods you buy don’t contain trans fats.) If you use margarine, purchase soft-tub margarine spreads that contain 0 grams trans fats and don’t list any partially hydrogenated oils in the ingredients list. By substituting olive oil or vegetable oil for trans fats in just 2 percent of your daily calories, you can reduce your risk of heart disease by 53 percent. There is no safe amount of trans fats, so try to keep them as far from your plate as possible.
- Avoid foods that are concentrated in sugar (even dried fruit and fruit juice). Sugary foods can elevate triglyceride levels in the blood, so keep them to a bare minimum.
- Swap out refined carbohydrates for whole grains. Refined carbohydrates — like white rice, regular pasta, and anything made with white or “enriched” flour (including white bread, rolls, cereals, buns, and crackers) — raise blood sugar and insulin levels more than fiber-rich whole grains. Higher insulin levels, in turn, can lead to a higher rise in triglycerides after a meal. So, make the switch to whole wheat bread, whole grain pasta, brown or wild rice, and whole grain versions of cereals, crackers, and other bread products. However, it’s important to know that individuals with high triglycerides should moderate even their intake of high–quality starches (since all starches raise blood sugar) — I recommend 1 to 2 servings per meal.
- Cut way back on alcohol. If you have high triglycerides, alcohol should be considered a rare treat — if you indulge at all, since even small amounts of alcohol can dramatically increase triglyceride levels.
- Incorporate omega-3 fats. Heart–healthy fish oils are especially rich in omega–3 fatty acids. In multiple studies over the past two decades, people who ate diets high in omega–3s had 30 to 40 percent reductions in heart disease. Although we don’t yet know why fish oil works so well, there are several possibilities. Omega–3s seem to reduce inflammation, reduce high blood pressure, decrease triglycerides, raise HDL cholesterol, and make blood thinner and less sticky so it is less likely to clot. It’s as close to a food prescription for heart health as it gets. If you have high triglycerides, I recommend eating at least three servings of one of the omega–3–rich fish every week (fatty fish is the most concentrated food form of omega three fats). If you cannot manage to eat that much fish, speak with your physician about taking fish oil capsules, which offer similar benefits. The best foods for omega–3 fatty acids include wild salmon (fresh, canned), herring, mackerel (not king), sardines, anchovies, rainbow trout, and Pacific oysters. Non-fish sources of omega–3 fats include omega–3–fortified eggs, ground flaxseed, chia seeds, walnuts, butternuts (white walnuts), seaweed, walnut oil, canola oil, and soybeans.
- Quit smoking. Smoking causes inflammation, not just in your lungs, but throughout your body. Inflammation can contribute to atherosclerosis, blood clots, and risk of heart attack. Smoking makes all heart health indicators worse. If you have high cholesterol, high triglycerides, or high blood pressure, smoking magnifies the danger.
- Become more physically active. Even moderate exercise can help improve cholesterol, triglycerides, and blood pressure. Aerobic exercise seems to be able to stop the sharp rise of triglycerides after eating, perhaps because of a decrease in the amount of triglyceride released by the liver, or because active muscle clears triglycerides out of the blood stream more quickly than inactive muscle. If you haven’t exercised regularly (or at all) for years, I recommend starting slowly, by walking at an easy pace for 15 minutes a day. Then, as you feel more comfortable, increase the amount. Your ultimate goal should be at least 30 minutes of moderate physical activity, at least five days a week.
ေသြးတိုး ေရာဂါ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
ေသြးတိုး ေရာဂါဟာ ေလျဖတ္ေရာဂါ (Stroke) ျဖစ္ေစတဲ့ နံပါတ္တစ္ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ျပီး ႏွလံုးေရာဂါ (ႏွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း/ ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးၾကီးျခင္း) ျဖစ္ျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္.. ကမာၻတစ္ဝန္း လူသန္းေပါင္း တစ္ေထာင္၌ ေသြးတိုး ေရာဂါ ခံစား ေနၾကရျပီး ႏွစ္စဥ္ ၇.၁ သန္း ေသဆံုး ေစပါတယ္.. ကၽြမ္းက်င္ ေဆးပညာ႐ွင္ မ်ားက ေသြးတိုးေရာဂါကို တိတ္တဆိတ္ လူသတ္သမား (Silent Killer) လို႔ေတာင္ တင္စား ေခၚေဝၚ ၾကပါတယ္..
ေသြးဖိအားကို မီလီမီတာ မာက်ဴရီ ယူနစ္ျဖင့္ တိုင္းတာျပီး ႏွလံုးႂကြက္သား ညွစ္ထုတ္စဥ္ ေသြးေၾကာ အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဖိအားကို အေပၚေသြး (Systolic Blood Pressure) ဟု ေခၚျပီး၊ ႏွလံုးႂကြက္သား မူလအတိုင္း ျပန္ဆန္႔စဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာ ဖိအားကို ေအာက္ေသြး (Diastolic Blood Pressure) ဟုေခၚပါတယ္.. ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိမ႐ွိကို နားလည္ တတ္ကၽြမ္းေသာ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းမ်ားျဖင့္ အလြယ္တကူ စစ္ေဆးႏိုင္ျပီး အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ျပဳျပင္၍ ေဆးဝါး စနစ္တက် သံုးစြဲပါက ေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္ပါတယ္.. "The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure" (JNC7) ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ေသြးတိုးေရာဂါ ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ခြဲျခား သတ္မွတ္ ထားပါတယ္..
ေသြးဖိအား အေျခအေန အသက္ (၁၈)ႏွစ္ ႏွင့္ အထက္ လူၾကီး
အေပၚေသြး (Systolic BP in mmHg)
ေအာက္ေသြး (Diastolic BP in mmHg)
- ပံုမွန္ (Normal) ၁၂၀ ေအာက္ ႏွင့္ ၈၀ ေအာက္
- ပံုမွန္ထက္ ျမင့္မားျပီး ေသြးတုိး မဟုတ္သည့္ အေျခအေန (Prehypertension) ၁၂၀ မွ ၁၃၉ (သို႔) ၈၀ မွ ၈၉
- အဆင့္(၁) ေသြးတိုး (Stage-1, Hypertension) ၁၄၀ မွ ၁၅၉ (သို႔) ၉၀ မွ ၉၉
- အဆင့္(၂) ေသြးတိုး (Stage-2, Hypertension) ၁၆၀ ႏွင့္ အထက္ (သို႔) ၁၀၀ ႏွင့္ အထက္
ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား၏ ၉၀-၉၅% ဟာ အေၾကာင္းရင္း တိတိက်က် မသိရဘဲ ေသြးတိုးၾကျပီး (Essential Hypertension) ဟု ေခၚပါတယ္.. က်န္ ၅-၁၀% ကသာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရာဂါ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ (Secondary Hypertension) ခံစားေနရပါတယ္.. ၎ေရာဂါမ်ားမွာ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ား (Renal Diseases)၊ ေက်ာက္ကပ္ ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါ (Renovascular Hypertension)၊ ေသြးေၾကာမၾကီး ေရာဂါ(Coarctation of Aorta)၊ အဒရီနယ္ဂလင္း ေရာဂါမ်ား (Primary Aldosteronism, Cushing Syndrome, Pheochromocytoma...)၊ သိုင္း႐ိြဳက္ ေဟာ္မုန္း အထြက္လြန္ကဲေသာ ေရာဂါ (Hyperthyroidism)၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ျခင္းေၾကာင့္ ေသြးတိုးျခင္း (PIH)၊ ေသြးတိုး ေစေသာေဆး (Cocaine, Cyclosporin, Erythropoietin, Adrenergic medications,...) သံုးစြဲေနရျခင္း ႏွင့္ အရက္ ေသာက္သံုးျခင္း (Alcoholism) တို႔ျဖစ္ပါတယ္..
ေသြးဖိအား 115/75 mmHg ကို ပံုမွန္ထား၍ အေပၚေသြး 20 (or) ေအာက္ေသြး 10 mmHg စီ တိုးတိုင္း ႏွလံုးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ (Cardiovascular Disease Risk) ႏွစ္ဆ စီ တိုးလာပါတယ္.. အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ National Health and Nutrition Examination Surveys ၂၀၀၅-၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စစ္တမ္းမွ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ထုတ္ႏုတ္ တင္ျပရလွ်င္
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ အေမရိကန္မ်ား၏ ၂၉% မွာ ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားေနရျပီး အသက္အ႐ြယ္ ၾကီးလာသည္ႏွင့္ အမွ် ျဖစ္ပြားႏႈန္း ျမင့္မားေနပါတယ္.. ၎တိ႔ုထဲတြင္ ၇% မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မွ ၃၉ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ျပီး၊ ၆၇% မွာ အသက္ ၆၀ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ ျဖစ္ပါတယ္..
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ အေမရိကန္မ်ား၏ ၃၇% မွာ ပံုမွန္ထက္ ေသြးဖိအား ျမင့္မားေနျပီး (Prehypertension) ၃၀% မွာ ၁၈ႏွစ္ မွ ၃၉ႏွစ္ အတြင္း ျဖစ္ျပီး ၃၈% မွာ ၆၀ႏွစ္ ႏွင့္ အထက္ ျဖစ္ပါတယ္..
ေသြးတိုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား၏ သံုးပံုတစ္ပံု ခန္႔မွာ မိမိတြင္ ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိမွန္း မသိၾကသူမ်ား ျဖစ္ေနပါတယ္.. မ်ားေသာအားျဖင့္ ေသြးတိုး လကၡဏာ မခံစားရသူ၊ ဘာလကၡဏာမွ မျပသူ မ်ားပါတယ္.. ခံစားရသူ အခ်ဳိ႕တြင္ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ အသက္႐ွဴ ျမန္လာျခင္း၊ အျမင္ ေဝဝါးလာျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္.. အခ်ဳိ႕မွာ ေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး လကၡဏာ (Complications) မ်ားျဖင့္ ျပတတ္ၾကပါတယ္.. ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း (ႏွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း)၊ ေလျဖတ္ျခင္း (ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း/ ေပါက္ျခင္း)၊ ေမာ၍ ေဖာေယာင္ျခင္း (ႏွလံုး ညွစ္အား နည္းျခင္း- Heart Failure)၊ မ်က္ႏွာ ေယာင္အမ္း လာျခင္း (ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း-Renal Failure)၊ မ်က္စိ အျမင္ ခ်ဳိ႕ယြင္းလာျခင္း (Hypertensive Retinopathy) တို႔ ျဖင့္ လကၡဏာ ျပတတ္ ၾကပါတယ္..
ေသြးတိုးေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ား
ေသြးတိုး ေရာဂါေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ား ထူအမ္း မာေက်ာလာျပီး (Atherosclerosis) ႏွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း/ ပိတ္ျခင္း (Heart Attack)၊ ႏွလံုးႂကြက္သားမ်ား ထူထဲလာျပီး (LVH) ႏွလံုးညွစ္အား ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း (Heart Failure) တို႔ ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္..
ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း (Ischemia)၊ ေသြးေၾကာ ေပါက္ျခင္း (Haemorrhage) တို႔ျဖစ္ေပၚ ေစျပီး ေလျဖတ္ေရာဂါ (Stroke) ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္..
ေသြးတိုးေရာဂါ တာ႐ွည္လာပါက ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျပီး (Nephrosclerosis) ေက်ာက္ကပ္ လုပ္ငန္း ယိုယြင္းျခင္း (Renal Failure) ျဖစ္ေပၚ လာတတ္ ပါတယ္
မ်က္စိတြင္း႐ွိ ျမင္လႊာ (Retina) ေသြးေၾကာမ်ား ထိခိုက္ ပ်က္စီးျပီး အျမင္အာ႐ံု (Hypertensive Retinopathy) ထိခိုက္လာ တတ္ပါတယ္..
ေသြးတိုးေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ား
JNC7 မွ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိသူမ်ားသည္ ေသြးဖိအားကို 140/90 mmHg ေအာက္ ႏွင့္ ဆီးခ်ဳိ၊ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား အေနျဖင့္ 130/80 mmHg ေအာက္ ႐ွိေနေစရန္ ညႊန္ၾကား ထားပါတယ္.. ေသြးတိုး ေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ ေအာက္ပါ အတိုင္း လိုက္နာ သင့္ပါတယ္..
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အဝ မလြန္ေစရန္ ထိန္းသိမ္း ထားရမည္.. Body Mass Index (BMI) ကို ၁၈.၅ မွ ၂၄.၅ အတြင္း ႐ွိေနေစရန္ ထိန္းထားရမည္..
လမ္းျမန္ျမန္ ေလွ်ာက္ျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း၊ ေရကူးျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ကိုယ္လက္ လႈပ္႐ွား ေလ့က်င့္ခန္း ကို ပံုမွန္ တစ္ေန႔ မိနစ္ ၃၀ လုပ္ရမည္..
Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) Eating Plan အရ သစ္သီး ဝလံမ်ား၊ ဟင္းသီး ဟင္း႐ြက္မ်ား၊ အဆီ ထုတ္ထားေသာ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ ပစၥည္းမ်ားကို မ်ားစြာ စားသံုးပါ.. ဆား (ဆိုဒီယမ္) နည္းေသာ အစာမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ စားသံုးပါ.. အထားခံေသာ အစာမ်ား (Preserved Food)၊ ျပဳျပင္ထားေသာ အစာမ်ား (Processed Food) သည္ ဆားပါဝင္မႈ မ်ားျပား ပါတယ္.. ငါးမ်ား၊ အဆီမပါေသာ အသားမ်ားကို စားသံုးပါ.. ကိုလက္စထေရာ မ်ားေသာ အဆီ၊ အဆိမ့္၊ အခ်ဳိမ်ားကို
ေ႐ွာင္ပါ..
အရက္ အလြန္အကၽြံ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ ေသြးတိုး ေစတတ္သျဖင့္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ပါ..
ေသြးတိုးေရာဂါ အတြက္ ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားထားေသာ ေသြးက်ေဆးမ်ားကို တိတိက်က် သံုးစြဲရမည္..
Ref:lapyaelynn.blogs
ေသြးတိုး ေရာဂါ ထိန္းသိမ္း နည္း(၇)ခ်က္
ေသြးတိုး ေရာဂါသည္ တိတ္တစ္စိတ္ လာ၍ လူကို သတ္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ေသာ္ လည္း ကမၻာ့ လူသားမ်ား အားလံုး ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိမွန္း မသိပဲ ႐ုတ္တရက္ ႐ုတ္တရက္ အသတ္ခံခဲ့ၾကရ သည့္ တိတ္တစိတ္ လူသတ္သမားဟု ေခၚေဝၚသံုးစြဲေနရ ေသာ ေရာဂါႀကီး၊ မဆန္းေသာ ေရာဂါ ပင္ျဖစ္သည္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ အစား အေသာက္၊ အေနအထိုင္ မဆင္ျခင္ရာမွ ႐ုတ္တရက္ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာျပတ္ ၍ေသဆံုးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ား အေသမ်ားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မည္သည့္အသက္ အရြယ္တြင္မဆို မိမိေသြးတိုးေရာဂါ ရွိမရွိ ဂ႐ုစိုက္ ဆရာဝန္ႏွင့္ စစ္ေဆးကာ အျဖစ္ဆိုးမ်ိဳး ကာကြယ္ သင့္သည္။ မိမိခႏၶာ ကိုယ္တြင္း ေသြးဖိအား Blood Pressure အားေလွ်ာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္း (၇) လမ္းကို ေဖာ္ျပေပးပါမည္။
၁။ ေန႕စဥ္လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ၿခင္း
မနက္ေစာေစာ အိပ္ယာထပါက ေနမပူခင္ ၁၅ မိနစ္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ ေပးရပါသည္။ အမွန္တကယ္ ေတာ့ Exercise ကို ျပင္းထန္စြာ လုပ္ရန္မလိုအပ္ ေခ်။ သင္၏ Blood Pressure ကို Exercise ျပင္းထန္စြာလုပ္ျခင္းျဖင့္ ပို၍ေသြးတိုးေစသည္။ Japan သုေတသီမ်ားက လူနာ ၁၆၈ဦးအား စမ္းသပ္ခ်က္အရ တစ္ပတ္လွ်င္ မိနစ္ ၃၀ မွ ၉၀ အတြင္းသာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ မျပင္းထန္ေသာ Exercise လုပ္ျခင္းျပဳလုပ္ေသာ လူနာမ်ား သည္ တစ္ပတ္လွ်င္ မိနစ္ ၉၀ ထက္ပို၍ လမ္းေလွ်ာက္ေသာ လူနာမ်ားထက္ ပို၍ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေလ်ာ့ နည္းစြာ ထိန္းထားႏိုင္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ “တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး” စကားပံု ကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရ ေပသည္။
၂။ ေဆးမွန္မွန္ေသာက္ျခင္း
ဆရာဝန္ေပးထားေသာေဆး ေသာက္ဖို႔မေမ့ရန္ သင္၏ ျပကၡဒိန္တြင္ ေန႔စဥ္အမွတ္အသား လုပ္ထား ၿပီး မွန္မွန္ေဆးေသာက္ပါ။ ေန႔တစ္ေန႔၏ ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းအခ်ိန္ (ဥပမာ တစ္ေန႔ ၆ နာရီ) သည္ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္မ်ားေနပါက သင္ေဆးေသာက္ရန္ ေမ့ေနေၾကာင္း သိရွိရမည္။ ေသြးတိုးရာဂါ ျဖစ္ၿပီး သြားပါက ေသြး ေပါင္ခ်ိန္ထိန္းညႇိေဆးကို မိမိဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ေသာက္သြားရ မည္ျဖစ္ရာ ေဆးျဖတ္၍ မရႏိုင္ေတာ့ ပါ။ ေဆးေသာက္ရန္ မေမ့သင့္ပဲ မွန္မွန္ ေသာက္ေပး မွသာ သင္၏ Blood Pressure ကို Normal Range အတြင္း ထိန္းထားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
၃။ Monitor Your Blood Pressure
မိမိအိမ္၌ Home Blood Pressure Kit ကို သိမ္းထားသင့္သည္။ မိမိအိမ္၌ ပံုမွန္မိမိ၏ ေသြးဖိ အားကို တိုင္းတာ၍မွတ္တမ္းတင္ၾကည့္႐ႈမွတ္သား ထားျခင္းသည္ ဆရာဝန္ႏွင့္ ေတြ႕ၿပီးတိုင္းတာျခင္းမွ ရေသာ အေျဖထက္ပို၍ အက်ိဳးရွိသည္ကိုေတြ႔ရ ေၾကာင္း U.S.A မွ သုေတသီမ်ားက ဆိုသည္။ အေမရိကန္ သုေတသီမ်ားက ဆိုရာတြင္ဆရာဝန္၏ ေဆးခန္းတြင္ Blood Pressure တိုင္းတာရာတြင္ လူနာမ်ား၏ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ Blood Pressure ျမင့္မား ေနၿပီး အိမ္တြင္ ေသြးတိုးမရွိဘဲ က်ေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိသျဖင့္ ထို Result အရ ေဆးေပး မိလွ်င္ေသြးပိုက်ကာ အႏၱရာယ္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ဆရာဝန္ႏွင့္ ေတြ႔စဥ္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ ေၾကာင့္ ေသြးတိုးတတ္ၿပီး ၎ကို ''White-Coat Hypertension" ဟုေခၚသည္။ အလားတူပင္လူနာမ်ား၏ (၉) ရာခို္င္ႏႈန္း မွာ ဆရာဝန္၏ ေဆးခန္းတြင္ တိုင္းတာစဥ္ ေသြးက်ေန ေသာ္လည္း အိမ္တြင္ ေသြးတိုးေနတတ္သည္ကိုလည္း သိရွိရသည္။ ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္က ဥေရာပ ဆရာဝန္မ်ား သမၼဂ သုေတသန အစည္းအေဝးတြင္ အိမ္တြင္ မိမိ၏ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ပံုမွန္စစ္ထားေသာ လူနာမ်ားသည္ ဆရာဝန္၏ ေဆးခန္းေရာကမွ ေသြးတိုင္း ေသာ လူနာမ်ားထက္ ပို၍ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းညႇိႏိုင္ ေၾကာင္း ေတြ႕ရသျဖင့္ ေဒၚလာ ၁၀ဝ ေအာက္မွ်သာ ရွိေသာ "Home Blood Pressure Kit" ကို အိမ္၌ ေဆာင္ထားသင့္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၄။ Eat More Fiber
Omega -3 Fatty Acids မ်ား ပါဝင္ေသာ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားေသာ အစား အစာမ်ားစားေပးျခင္း၊ အသီးအႏွံမ်ားမ်ား စားေပးျခင္း၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံမွ ထုတ္လုပ္ ေသာ အစားအစာ မ်ားမ်ား စားေပးျခင္းသည္ ေသြးဖိအား ေလွ်ာ့ခ် ေပးသည္။ အျမႇင္ဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ား ေသာ အစားအစာမ်ားတြင္ Flaxseed မ်ားစြာ ပါဝင္ၿပီး ၎ေဆး အား ထမင္းစားဇြန္း ၂ ဇြန္းခန္႔ သင္စားမည္။ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ေရခဲမုန္႔၊ Spaghetti, Sauce ႏွင့္ တျခားအစား အစာမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာထားေသာ ေသြးဖိအား က်ေအာင္ထိနူ္းေပးႏိုင္သည္။ အထူး သျဖင့္ ႏွလံုးေရာဂါသည္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရေသာ Systolic Blood Pressure ကို က်ေအာင္ စြမ္း ေဆာင္ႏိုင္သည္။
၅။ ေကာ္ဖီေသာက္သံုးမႈေလွ်ာ့ခ်ၿခင္း
ေကာ္ဖီ ေသာက္သံုးျခင္းကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ေသြးတိုး ႏွလံုးရွိေသာသူမ်ားအေနျဖင့္ ေကာဖီေသာက္ျခင္းျဖင့္ ပို၍ေရာဂါ တိုးေစသည္။ ေကာ္ဖီအစား ႊနေ ကို အစားထိုး၍ ေသာက္သံုးရန္ သုေတသီ မ်ားက အႀကံျပဳထားသည္။ လက္ဖက္ ရည္ (ႏို႔ဆီသၾကားမပါ) ၾကမ္းကို ပိုေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွင္မ်ား၏ Systolic Blood Pressure (အေပၚေသြး) ၂ မွတ္မွ ၾကာေစၿပီး Diastolic Blood Pressure အား One Point မွ က်ဆင္းေစသည္ကို ေတြ႔ရွိရ သည္ဟု သုေတသီမ်ားကဆိုခဲ့ၿပီး လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း ကို တေန႔ေလးခြက္ထက္ပိုေသာက္လွ်င္ေတာ့ အဆိုပါ ေက်းဇူးမ်ား မရႏိုင္ေတာ့ေခ်။
၆။ ေထာပတ္သီးစားသံုးၿခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မ်ားစြာရႏိုင္ေသာ Avocados ေထာပတ္သီးတြင္ Blood Pressure ကို က်ေစေသာ Potassium ဓာတ္ ပိုမိုပါဝင္သည္ကိုေတြ႕ရွိရသည္။ လူ၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္ Potassium ဓာတ္ တစ္ေန႔ (၄.၅) ဂရမ္ လိုအပ္ၿပီး အေမရိ ကန္ သုေတသီမ်ား၏ သုေတသန လုပ္ခ်က္မ်ားအရ သိရွိရၿပီး ၎ Postassium ဓာတ္က ေသြးဖိအား က်ဆင္းေစ ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ အဆိုပါဓာတ္သည္ ေထာပတ္ သီး သာမကဘဲ တျခားေသာ အသီးအႏွံမ်ား ဟင္း သီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးတြင္လည္း ပါရွိ ေပသည္။
၇။ ေခ်ာကလက္အမည္းစားသံုးၿခင္း
ယေန႔ကမၻာတြင္ ေခတ္စားလာ ေသာ Cocoa ပါဝင္ေသာ Dark Chocolate ကို ပံုမွန္စားသံုးႏိုင္ပါက သင္၏ေသြးဖိအားကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ေၾကာင္းေတာ႔ ရွိရသည္။ ေခ်ာကလက္ဟု ဆိုရာတြင္ ႏြားႏို႔ႏွင့္ သၾကားမ်ားစြာပါဝင္ ေသာ ေခ်ာက လက္ကို မဆို လိုပဲ ဃသခသေ တစ္မ်ိဳးတည္းျဖင့္ သီးသန္႔ျပဳလုပ္ထား ေသာ ခါးေသာ အရသာ ရွိသည့္ ညိဳမဲေရာင္ရွိေခ်ာက လက္ကို ဆိုလိုသည္။ Dark Chocolate သည္ Flavonoids ဓာတ္မ်ားပါဝင္ၿပီး သင္၏ေသြးေၾကာ မ်ား ကိုေပ်ာ့ေျပာင္း ေစၿပီး မာေၾကာ ေသာေသြး ေၾကာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရေသာ ေသြးဖိအားျမင့္မား မႈကို ေလ်ာ့ခ်ေပးသည္။ ပနားမားရွိ အင္ဒီးယန္း လူမ်ိဳးမ်ားမွ ဆားငန္ေသာ အစားအစာမ်ား ေသာ္ လည္း Dark Chocolate မ်ားမ်ားစားေပးျခင္းျဖင့္ ေသြးဖိအားကို ပံုမွန္ျဖစ္ေနေစရန္ ထိန္းသိမ္းေပးထား ႏိုင္သည္ကိုေတြ႕ရသည္။
အေမရိကန္ ေဆးပညာ သုေတသီမ်ား၏ ေတြ႕ ရွိခ်က္အရ တစ္ေန႔လွ်င္ Dark Choclolate (၃) ေအာင္စမွ် စားေပးျခင္းျဖင့္ "Isolated Systolic Hypertension" ေရာဂါျဖင့္ အသက္ရွင္ ေနသူလူႀကီး မ်ားတြင္ (အေပၚေသြးအ တက္မ်ားေသာေသြးတိုး ေရာဂါရွင္မ်ား) ေပၚေသြးကို က်ဆင္းေစရန္ စြမ္း ေဆာင္ႏိုင္ ေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ "Flavonoids" ဓာတ္ကို လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း "Tea" ႏွင့္ Wine မ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ သီးႏွံမ်ိဳးစံုႏွင့္ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ား တြင္လည္း ပါဝင္ေပသည္။ ေသြးတိုး ေရာဂါရွင္မ်ား ေသြးမတက္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေန တတ္ရန္ရည္ရြယ္လ်က္......
ေဒါက္တာေကာင္း (U.S.A)
Ref:co2discovery.blogs
No comments:
Post a Comment