ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္လုိသူေတြလည္း အရင္ထက္ပုိၿပီး စိတ္၀င္စား လာေနၾကပါတယ္။ အစုိးရကုိယ္တုိင္က ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ အားေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ထြက္ေပၚလာေနတာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ စိတ္၀င္စားလာေနၾကတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ၊ တျခားဆုိးက်ဳိးေတြလည္း အတူပါလာႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သတိေပးေနၾကတာပါ။ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအလားအလာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြမွာ သတိထားရမယ့္ ကိစၥေတြရွိေနတာကုိေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရး တုိးတက္ဖုိ႔ဟာ ဦးစားေပး ရည္မွန္းခ်က္ တခုအျဖစ္ ေျပာဆုိထားတဲ့ အစုိးရ လက္ထက္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတခ်ဳိ႔ ရွိလာတာနဲ႔အမွ် ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလုိသူေတြလည္း တေန႔တျခား တိုးပြားလာေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဒသတြင္း တုိင္းျပည္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေတြကုိ လာေရာက္ စနည္းနာၾက၊ အကဲခတ္ၾကတာေတြလည္း ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႔လာရတာပါ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ မၾကာေသးခင္လေတြအတြင္း ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ထြက္ေပၚ လာခဲ့သလုိ၊ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းနဲ႔ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး တုိးတက္လာတာေတြက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြၾကား အားတက္လာၾကတဲ့ လကၡဏာ တခုအျဖစ္နဲ႔ အိမ္ေတြ၊ ေျမေတြကုိ ေစ်းေကာင္းေပး ၀ယ္ယူတဲ့အထိ ျဖစ္လာၾကတယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က မ႑ိဳင္အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးသန္းဦး ကေျပာပါတယ္။
ဒီလုိပဲ ေဒသတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြမွာ ပုိမုိစိတ္ခ်ရမယ့္ ေနရာတခု အျဖစ္နဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ မ်က္ေစ့က်လာၾကတယ္လုိ႔ သူကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ NLD က ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္မယ္ဆုိတဲ့ အစည္းအေ၀း ဆုံးျဖတ္ခ်က္က ထြက္လာတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲတခါ က်ေနာ္တုိ႔ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းမွာက တကယ့္ ထိပ္သီး Super Power ႏုိင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ ဆုံတဲ့အခါမွာ သမၼတ အေနနဲ႔ ေကာင္းတဲ့ ဆက္ဆံေရး အလားအလာေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း အေမရိကန္ သမၼတ ကုိယ္တုိင္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံတဲ့ပုံစံ တမ်ဳိးတမည္ျဖစ္မယ္ ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးနဲ႔ ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hilary Clinton) ေပါ့ေလ၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး လႊတ္မယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ၾကားလာရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အေျခအေန အေနအထားက ေကာင္းလာႏုိင္တယ္ ဆုိၿပီးေတာ့၊ ျပည္ပအရင္းအႏွီးေတြ ၀င္လာႏုိင္တယ္၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ ရွိလာႏုိင္တယ္ ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း အပါအ၀င္၊ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ အပုိင္းနဲ႔ အလုအယက္ ၀ယ္ၾကတဲ့ အပုိင္းနဲ႔ အရွိန္က ပုိၿပီး တက္သြားတာေပါ့။

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
NLD ပါတီ ႏုိင္ငံေရးမွာ တေက်ာ့ျပန္၀င္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာလည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ တုိင္းျပည္မွာ တည္ၿငိမ္မႈေတြ ရလာေတာ့မလား အားတက္စရာ ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏုိ၀င္ဘာလလယ္ေလာက္မွာ တခါ အေရွ႔ေတာင္အာရွ၊ အထူးသျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရလႊမ္းမုိးတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီမွာ အေျခစုိက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းေတြက ႏွစ္စဥ္သာ ေရလႊမ္းမုိး ေနမယ္ဆုိရင္ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြမ်ားမယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရလြတ္တဲ့ေနရာနဲ႔ စီးပြားေရး အလားအလာေကာင္းမယ့္ ေနရာကုိ ၾကည့္တဲ့ အခါက်ေတာ့ သိပ္ေ၀းေ၀း ၾကည့္စရာ မလိုဘူး။ ေဘးနားေလးတင္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သြားေတြ႔တဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီမွာတင္ လုပ္ငန္း ၃၀ ေလာက္က လာေရာက္ ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြက ထြက္လာျပန္တယ္။”
အစုိးရကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနရတဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြကုိ ဖယ္ရွားတာ၊ ျပင္ဆင္တာေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ လာေနတာပါ။ ဘ႑ာေရး က႑မွာဆုိရင္ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာကုိ အရင္က တရား၀င္ ၆ က်ပ္ႏႈန္း တ၀ုိက္နဲ႔ သတ္မွတ္ထားတာကုိ အခုအခါ ျပည္ပလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်းအတုိင္း လဲလွယ္သုံးစဲြခြင့္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြကုိ အထူးအခြင့္အေရးအျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ စတင္ခ်ိန္ကစလုိ႔ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ၃ ႏွစ္ ေပးထားရာကေန ၅ ႏွစ္အထိ တုိးျမႇင့္ေပးလုိက္တာပါ။။
ဒီလုိပဲ ျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ အိမ္၊ ေျမငွားရမ္းခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ကုိလည္း ပယ္ဖ်က္လုိက္ၿပီလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ စက္မႈလက္မႈနဲ႔ ကုန္သည္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ က တာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးႏွင္းဦး ကေျပာပါတယ္။
“အရင္တုန္းက ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံျခားကေန ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမယ့္ ပုဂၢဳိလ္ေသာ္လည္းေကာင္း ကုမၸဏီေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဖဲြ႔အစည္း ေသာ္လည္းေကာင္း တခုခုက ေျမငွားခ်င္လုိ႔ရွိရင္ အစုိးရဆီမွာ ငွားရတယ္။ အစုိးရဆီကလဲြလုိ႔ ဘယ္ေျမမွ ငွားလုိ႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုကေတာ့ အဲဒါကုိ ျပင္ေပးလုိက္တာက ပုဂၢလိက မည္သူ႔ထံမွမဆုိ ေျမကုိ ငွားလုိ႔ရပါတယ္လုိ႔ ခြင့္ေပးထားပါတယ္။ က်န္တာက အေသးစိတ္ကေတာ့ အစုိးရ၀န္ႀကီးဌာနက ညႇိေပးမွာေပါ့ေနာ္။ ငွားခြင့္ေတာ့ ရသြားတယ္။ အရင္တုန္းက ငွားခြင့္မရွိဘူး၊ အခုက ငွားခြင့္ရသြားတယ္၊ ဒါကတခ်က္ပါ။”

Source: ADB
ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးမႈဟာ ၅% ေက်ာ္ရွိမယ္လုိ႔ အာရွဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဘဏ္က ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြကုိ ဆဲြေဆာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရင္း ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကုိ ဖယ္ရွားရာက ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးသမားေတြ အိမ္ၿခံေျမ ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းမွာ ပုိမုိ ျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ တြန္းအားတခု ျဖစ္လာေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီလုိျပည္တြင္း အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းေတြ မႀကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ တက္လာတာက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပုိး တခုအျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ရာမွာ အဟန္႔အတား ျဖစ္စရာ အေျခအေနေတြကုိ ဦးတည္ေနျပန္တယ္လုိ႔ အိမ္ၿခံေျမ လုပ္ငန္းမွာ ၁၅ ႏွစ္နီးပါး လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ မ႑ိဳင္အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ လုပ္ငန္းက ဦးသန္းဦး ကေျပာပါတယ္။
“အမ်ားကေတာ့ ေျပာေနၾကတာက က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ေျမေတြရဲ႔ တန္ဘုိးက ျမင့္ေနတယ္။ ျမင့္တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္တဲ့အခါမွာ အရင္းအႏွီး တန္ဘုိးရဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေလာက္က ေျမနဲ႔တင္ ျမဳပ္ႏွံမႈက မ်ားေနတယ္။ ပမာဏက ႀကီးေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြက ထြက္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေတာ္႐ုံတန္႐ုံ ျမဳပ္ႏွံမယ့္ ကိစၥအပုိင္းမွာ နည္းနည္း စဥ္းစားတဲ့ အပုိင္းေတြ ရွိမယ္လုိ႔ ယူဆလုိ႔ ရတာေပါ့ေလ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႔ အဓိက အားနည္းခ်က္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လည္း အခုအခ်ိန္မွာ ေဆြးေႏြးတယ္လုိ႔သာ ေျပာေနတယ္၊ တကယ္တမ္း တိက်တဲ့ အေနအထား ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြက သိပ္မေတြ႔ရေသးဘူးေလ။”
အစုိးရကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ အထူးသျဖင့္၊ ျပည္ပလုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ ဆဲြေဆာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ ေနရာမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခဲြမႈေတြက အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္လာမယ့္ အလားအလာေတြ သိသိသာသာ ေတြ႔ျမင္လာေနရတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး အစုိးရက ဗဟုိကေန ထိန္းခ်ဳပ္လာတဲ့ စီးပြားေရးကုိ လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးရာမွာ စိမ္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနတာပါ။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အေတြ႔အႀကံဳရင့္က်တ္ၿပီး စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔အညီ လုပ္ကုိင္တတ္တဲ့ အင္အားႀကီး တုိင္းျပည္ေတြက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္လာတဲ့တုိင္ေအာင္ သတိထားစရာ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ လန္ဒန္ စီးပြားေရး တကၠသုိလ္က ေဒါက္တာဇာနည္ ကေျပာပါတယ္။
“အာရွတုိက္ တလႊားမွာရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ကုမၸဏီေတြ အထူးသျဖင့္ အာရွတုိက္မွာရွိတဲ့ ကုမၸဏီ အမ်ားစုက သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာလည္း သူတုိ႔လူထုကုိ ဂ႐ုစုိက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ထိခုိက္တဲ့ ကိစၥတုိ႔၊ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းတဲ့ ကိစၥေတြ ဒါေတြကုိ သူတုိ႔ႏုိင္ငံေတြမွာလည္း စံႏႈန္းထားၿပီးလုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီလုိ ႏုိင္ငံေတြက ကုမၸဏီေတြ ၀င္လာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ထိခုိက္တာေပါ့ေလ။ တခုရွိတာက အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ကုမၸဏီေတြ ဥေရာပတုိက္တုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတုိ႔ က ကုမၸဏီေတြ ၀င္လာမယ္ ဆုိရင္လည္း ျပႆနာက သူတုိ႔ႏုိင္ငံမွာေတာ့ စံႏႈန္းျမင့္ျမင့္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ ျပဳမူေပမဲ့ မဲြတဲ့ႏုိင္ငံ၊ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ မခုိင္မာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ေရာက္လာတဲ့ အခါက် စံႏႈန္းမထားတဲ့ သေဘာနဲ႔ လုပ္တာေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ၀င္လာမယ္ဆုိရင္ ပုိေကာင္းဖုိ႔ အလားအလာ ရွိေသာ္လည္း၊ အဲဒီကုမၸဏီေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မယ့္ မူေတြ၊ စံေတြ၊ ဥပေဒေတြ မရွိဘူး ဆုိရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔အတြက္က ဒီေလာက္ အက်ဳိးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ၂ ဘက္ အစြန္းမေရာက္ဖုိ႔ေပါ့ေနာ္။”

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာလည္း တင္သြင္းထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း စီးပြားေရး အင္အားေကာင္းတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဒီမုိကေရစီ အေျခခံေတြ ရွိေနတာမုိ႔ က်င့္၀တ္နဲ႔မညီတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ရွိလာမယ္ဆုိရင္ေတာင္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဖိအားေပး ေျပာဆုိႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလန္း ရွိေနတာကေတာ့ တျခားအာရွေဒသ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မတူတဲ့ အားသာခ်က္ တခုအျဖစ္နဲ႔လည္း စီးပြားေရး ဆန္းစစ္သူေတြက ေထာက္ျပထားၾကတာပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိအုံၾကြမႈေတြကုိ ေသြးထြက္သံယုိ ႏွိမ္နင္းၿပီး တုိင္းျပည္အာဏာကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ကေတာ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ က်င့္သုံးမယ္ဆုိၿပီး ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ လက္ခံခဲ့တဲ့ေနာက္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ကုမၸဏီေတြလည္း ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ လာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအထဲက အေမရိကန္ အေျခစုိက္ Unocal ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက Total ကုမၸဏီေတြရဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔အတူ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြရဲ႔ ဖိအားေပး ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ ခံခဲ့ရတာလည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
Ref:VOA