ကမၻာ႔ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၊ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ

ၾကည္ေန၀င္းမင္း

 

ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္ ၀င္႐ုိးစြန္း ၀က္၀ံမ်ားအား ကယ္ဆယ္ေရးကိစၥမ်ားက စိုးမုိးေန တတ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိးတက္လာေသာ ကမၻာ့လူဦးေရအတြက္ ရာသီဥတုေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျပႆနာတစ္ရပ္က အရိပ္မည္းႀကီးအုပ္ေနသည္။ ငတ္မြတ္ေခါင္း ပါးမႈ ပင္ျဖစ္သည္။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ကမၻာ့စားနပ္ ရိကၡာ ေစ်းႏႈန္းမ်ား အဆမတန္ျမင့္တက္လာၿပီး ယင္းေစ်းႏႈန္းမ်ားမွာ ကမၻာ့ျပည္သူအမ်ားစု လက္လွမ္းမမီေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားျဖစ္လာကာ အစာေရစာ ငတ္ျပတ္သူမ်ား သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေပၚထြက္လာႏုိင္သည္ဟု ႏုိင္ငံတကာမွ ဦးေဆာင္ေအဂ်င္စီႀကီး တစ္ခုက မၾကာေသးမီကပင္ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းအတြက္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ အစြန္းေရာက္ ရာသီဥတုအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ မုိးေခါင္ေရရွားမႈ၊ ေရႀကီးမႈႏွင့္ အပူလိႈင္းက်ေရာက္မႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ပြားလာႏုိင္သည္ဆုိေသာ အခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကမၻာႀကီးဟာ ပြက္ပြက္ဆူေနတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေရးတယူမလုပ္ရင္ ကမၻာမွာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈေဘး ရင္ဆုိင္ရမယ့္လူေတြ သန္းခ်ီၿပီး ရွိလာလိမ့္မယ္”ဟု အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ေသာ အေမရိကန္ Oxfam အဖြဲ႕မွ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဆုိင္ရာ ေပၚလစီအႀကံေပး မစၥတာဟီသာကုိးလ္မန္းကဆုိပါသည္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီ၌ ျဖစ္ေပၚသည့္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတုေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ေျပာင္းႏွင့္ပဲပိစပ္သီးႏွံမ်ား အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ ယင္းေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား၏ ေစ်းႏႈန္းမ်ားလည္း အဆမတန္ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ ကမၻာ့ဂ်ဳံထုတ္လုပ္မႈကို ထိခုိက္ႏုိင္သည္ဆုိေသာ စိုးရိမ္မႈမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ဇူလုိင္လအတြင္း ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ ေစ်းႏႈန္းမ်ား သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီဟု ကမၻာ့ဘဏ္ကဆုိပါသည္။ ယင္းအတြက္ ေန႔စဥ္ ၀င္ ္ေငြအမ်ားစုကို အစားအစာအတြက္ အဓိကအသံုးျပဳရသည့္ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုး ျပည္သူမ်ားမွာ အထိအနာဆံုး ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။

ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံကလည္း သီးႏွံအထြက္ ေလ်ာ့ႏုိင္သည္ဟု ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္း ခန္႔မွန္းခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ေရွ႕ဆက္၍ သီးႏွံအထြက္ ေလ်ာ့က်ျခင္း မရွိေစေရးအတြက္ မုိးရြာရန္ လိုအပ္မည္ဟု ဆုိပါသည္။ ႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ သီးႏွံထြက္ႏႈန္းမွာလည္း ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတုဒဏ္ေၾကာင့္ ေလ်ာ့နည္းခဲ့ၿပီး လာမည့္ ႏုိ၀င္ဘာလခန္႔တြင္ ႏုိင္ငံျခားသို႔ ဂ်ဳံတင္ပို႔မႈ ရပ္ဆုိင္းထားရဖြယ္ရွိသည္ဟု ႐ုရွား စုိက္ပ်ဳိး ေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ သိရသည္။ မၾကာမီႏွစ္မ်ားက စားနပ္ရိကၡာ ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔သူျဖစ္လာေသာ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၌လည္း မုတ္သံုမုိးရြာသြန္းမႈ နည္းပါးေနသျဖင့္ လာမည့္လ စုိက္ပ်ဳိးရာသီအတြက္ အေျခအေနေပးပါ့မလားဟု စိုးရိမ္ေသာက ေရာက္ေနၾကသည္။

ယခုရက္ပုိင္းအတြင္းမွာပင္ အေမရိကန္စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနက ကမၻာ့ဂ်ဳံထြက္ရွိမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ခန္႔မွန္းလိုက္ၿပီး ၂၀၁၂-၁၃ ရာသီတြင္ ၅ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းႏုိင္သည္ဟု ေဟာကိန္းထုတ္ထားသည္။ အေမရိကန္တြင္ ျဖစ္ပြားေသာ မိုးေခါင္ေရရွားမႈေၾကာင့္လည္း ေျပာင္းႏွင့္ ပဲပိစပ္ထြက္ရွိမႈ ေလ်ာ့က်မည္ဟုလည္း အေမရိကန္စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာန (USDA)က ခန္႔မွန္းသည္။ သို႔ေသာ္ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ထားသေလာက္ ေလွ်ာ့ခ်ခန္႔မွန္းထားျခင္း မဟုတ္ေပ။

သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ရာသီဥတုျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့ပါးသြားျခင္းမရွိပါက ေစ်းႏႈန္းမ်ား အဆမတန္ ျမင့္တက္သြားေစႏုိင္ေသာ ကမၻာ့ဂ်ဳံထုတ္လုပ္မႈအေပၚ စိုးရိမ္မႈမ်ား တစ္ဖန္ျပန္၍ ေခါင္းေထာင္လာပါလိမ့္မည္။ ဂ်ဳံကို ကမၻာ့ေနရာ အမ်ားအျပားတြင္ ေန႔စဥ္စားသံုးၾကၿပီး ဆင္းရဲသားမ်ားအတြက္ အာဟာရျဖည့္တင္းေရး ပင္မအရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္။ ဂ်ဳံႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္မားျခင္းမွာလည္း ႏုိင္ငံေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ားႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏႊယ္ေနပါသည္။

ေလာေလာဆယ္တြင္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာရရွိႏုိင္မႈ ေပါေပါမ်ားမ်ား ရွိေနပါေသးသည္။ ကာလတုိအတြက္ ပူပန္မႈေလ်ာ့သြားျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္အတြင္း သိုေလွာင္ထားေသာ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာမ်ား ေလ်ာ့က်သြားႏုိင္သည္ဟု USDA က ဆုိထားၿပီး လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တစ္၀ုိက္ ပမာဏအထိမူ က်ဆင္းသြားလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု USDA က ခန္႔မွန္းပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ခ်ီကာဂိုကုန္သြယ္ေရးဘုတ္ စေတာ့ေစ်းကြက္တြင္ ေမလကုန္မွစ၍ ဂ်ဳံေစ်းႏႈန္းမ်ား ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းကာလအတြင္းမွာပင္ ေျပာင္းေစ်းႏႈန္းမွာလည္း ၃၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ တိရစၧာန္အစားအစာအတြက္ ေျပာင္းကို ဂ်ဳံႏွင့္ အလဲအလွယ္ လုပ္ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ယင္းကုန္ပစၥည္း ေစ်းႏႈန္းႏွစ္မ်ဳိးမွာ တစ္တြဲတည္းလိုလို အတက္အက် ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။

ကမၻာ့ဂ်ဳံတင္ပို႔မႈ ၁၆ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ကို တာ၀န္ယူထားေသာ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံတြင္လည္း ရာသီဥတုေၾကာင့္ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ေရာက္ေနသည္။ လာမည့္လတြင္ စတင္မည့္ ရိတ္သိမ္းရာသီမတုိင္မီ ရက္သတၱပတ္သံုးပတ္ကာလမွာ အလြန္အေရးပါၿပီး သီးႏွံထြက္ႏႈန္းကို ဆံုးျဖတ္ေပးလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖရီမန္တဲလ္ေဒသမွ ဂ်ဳံတင္ပို႔သည့္ကုမၸဏီ Plum Grove Pty Ltd ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ိုက္တာ အင္ဒ႐ူးယန္းကဆုိပါသည္။ ၾသစေၾတးလ်အစိုးရကလည္း ယခုႏွစ္ရာသီတြင္ ဂ်ဳံတန္ခ်ိန္ ၂၂ ဒသမ ၅ သန္း ထုတ္လုပ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး ယခင္ ခန္႔မွန္းခ်က္ထက္ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ထားသည္။ ယင္းမွာ ယမန္ႏွစ္ကထက္ ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းပါသည္။ အေမရိကန္ စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနကမူ ၾသစေၾတးလ်၏ ဂ်ဳံထုတ္လုပ္မႈတန္ခ်ိန္ ၂၆ သန္းရွိမည္ ဆုိျခင္းကို ေျပာင္းလဲခန္႔မွန္းထားျခင္း မရွိေပ။

မည္သို႔ပင္ဆုိေစကာမူ စားနပ္ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းမွာ ခ်မ္းသာေသာႏုိင္ငံမ်ားရွိ ဆင္းရဲသားမိသားစုမ်ား အတြက္ပင္ ျပႆနာရွိပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ စီးပြားက်ကပ္မတုိင္မီက အေမရိကန္ အိမ္ေထာင္စုဆယ္စုတြင္ တစ္စုမွာ စားနပ္ရိကၡာ မလံုေလာက္ခဲ့ေပ။ (အစိုးရက စားနပ္ရိကၡာ မဖူလံုသူမ်ားဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့သည္)။ ယင္းအေရအတြက္မွာ ယခုဆုိလွ်င္ မိသားစုခုနစ္စုတြင္ တစ္ခုမွာ စားနပ္ရိကၡာ မလံုေလာက္ေသာ အေနအထားျဖစ္လာသည္။

သို႔ေသာ္ စားနပ္ရိကၡာ ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္မႈဒဏ္ကို အာဖရိကႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းရိွ ဆင္းရဲေသာႏုိင္ငံမ်ားမွာ အမ်ားဆံုး ခံစားရဖြယ္ရွိပါသည္။ ယင္းမွာလည္း ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္မႈကို ႏုိင္ငံအသီးသီးက အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု တံု႔ ျပန္ျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၀၇၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ စားနပ္ရိကၡာေစ်းႏႈန္းမ်ား အတက္အက်ျမန္ဆန္ခဲ့ရာ အာဖရိကတုိက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ေသာ ကေလးအေရအတြက္ ရွစ္သန္းတုိးလာေၾကာင္း ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕ႀကီး (FAO)၏ အစီရင္ခံစာတစ္ရပ္အရ သိရွိရသည္။

ေလာေလာဆယ္တြင္ မုိးေခါင္ေရရွားမႈရာသီႏွင့္ ႀကံဳေနရေသာ အေမရိကန္ လယ္သမားမ်ားမွာလည္း ဂ်ဳံမ်ား စတင္စိုက္ပ်ဳိးရေတာ့မည္လား ဆုိသည္ကို ေ၀ခြဲမရျဖစ္ေနပါသည္။ မုိးေခါင္ျခင္းေၾကာင့္ ေျမႀကီးမွာ ေျခာက္ေသြ႕ေနသည္။ မုိးကို ေမွ်ာ္ေနပါကလည္း စုိက္ပ်ဳိးခ်ိန္ ေနာက္က်သြားမည္ကို စိုးရိမ္ရေၾကာင္း ကင္းဆက္ျပည္နယ္တြင္ ဂ်ဳံဧက ၆,၀၀၀ စုိက္ပ်ဳိးသူ မစၥတာေဒးဗစ္ရွမန္ကေျပာျပသည္။ ဂ်ဳံစိုက္ပ်ဳိးရန္ အေကာင္းဆံုးမွာ ေျမျပင္မွ ႏွစ္လက္မအတြင္း အစိုဓာတ္ရွိေနခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ေျမေအာက္ေလးလက္မမွ ေျခာက္လက္မအတြင္း ေျခာက္ေသြ႕ေနေၾကာင္း ၎ကေျပာၾကားသည္။ “အစုိဓာတ္လိုေနပါတယ္”ဟု ကင္းဆက္ ဂ်ဳံစုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္း ဥကၠ႒လည္းျဖစ္သူ မစၥတာရွမန္ကဆုိပါသည္။

 

Rer:7daynewsjouranl