ကၽႊန္ေတာ္လဲ အခုစာဖတ္ၿပီးမွ ဒီေသြးလြန္တုန္ေကြးအေၾကာင္း အေသအခ်ာသိရတာပါ၊ အရမ္းကို ေပါ့သိေပါဆႏိုင္ပါတယ္၊ ပံုမွန္ဖ်ားတာဘဲသိထားလို႔ပါ၊ ဒါေၾကာင့္ အမိျမန္မာျပည္ကလူေတြကို ပညာေပးအေနႏွင့္ မသိေသးသူေတြ သိရေအာင္ ျပန္မွ်ေ၀လိုက္ရပါတယ္...
အခုတေလာ ကမၻာ့အသန္႔ရွင္းဆံုးၿမိ္ဳ႕ျဖစ္တဲ့စကာၤပူမွာလဲ ဒီႏွစ္ထဲ ဇြန္ေနာက္ဆံုးအပတ္ထိ ၁၀,၉၆၀ဦး ေသြးလြန္တုတ္ေကြးျဖစ္ၿပီး ၂ဦးေသတယ္တဲ့ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးျဖစ္တဲ့ႏႈံးမ်ားေနလို႔ လူထုေတြေအာ္သံ ေတြ သတင္းစာထဲမွာေတြ႔ေနပါတယ္၊ ၂၀၀၅ခုႏွစ္မွာအမ်ားဆံုး ၁၄,၂၀၉ဦးေသြးလြန္တုတ္ေကြးျဖစ္ၿပီး ၂၅ဦးထိေသတယ္ဖူးတယ္တဲ့!
ဒီေလာက္ျခင္ေပါတဲ့ ညစ္ပတ္စုတ္ျပတ္ေနတဲ့ အမိျမန္မာျပည္မွာ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးႏွင့္ ပတ္သက္တဲ့ ေဆးရံုတက္၍ေဆးကုသခံခဲ့သူေတြရဲ႕စာရင္းက အရမ္းကိုနည္းလြန္းပါတယ္၊ အျပင္မွာ ႀကိဳက္ကုသမႈမ်ား ေနတာႏွင့္ ဘာမွမသိက်တာလဲပါမွာေပါ့ေလ!
ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွစတင္၍ ဇူလိုင္ ၅ ရက္ေန႔အထိ ေကာက္ယူထားေသာ စာရင္းမ်ားအရ ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားသူ လူႀကီး၊ ကေလး စုစုေပါင္း ၈,၈၆၉ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၁၆ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဌာနစိတ္မွ သိရသည္။
မႏွစ္က တႏွစ္လံုးမွာမွ ၁,၁၄၄ ေယာက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွ စတင္၍ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လကုန္အထိ ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးသို႔ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါေၾကာင့္ တက္ေရာက္ ေဆးကုသခံခဲ့သူ ၁,၇၂၇ ဦးရွိၿပီး ေသဆံုးသူ ၇ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အခုလဲႏႈိင္းယွဥ္လို႔ရေအာင္တင္ေပးလိုက္တာပါ...
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ပါက ေငြအတြက္မပူဘဲ ကေလးေဆးရံုႀကီးသို႔ အျမန္လာရန္ ႏႈိးေဆာ္
ျမတ္စုမြန္| July 17, 2013
ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကေလးလူနာတဦးကို သူနာျပဳမ်ား ျပဳစုေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု – စတိဗ္ တကၠနာ / ဧရာဝတီ)
ကေလးငယ္မ်ား ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေဝဒနာ ခံစားရၿပီး ေသြးလန္႔ျခင္းအတြက္ ရန္ကုန္ကေလး ေဆးရံုႀကီးတြင္ ေဆး၀ါးမ်ား လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမို ျဖည့္တင္းထားၿပီျဖစ္ရာ ေငြေၾကး အဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ေဆးရံု အေရာက္ေနာက္က်ျခင္း မျဖစ္ေစလိုေၾကာင္း ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးမွ ေဆးရံုအုပ္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းထိုက္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“မိဘေတြကို မွာခ်င္တာက ႏိုင္ငံေတာ္က ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အလံုအေလာက္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးထားတာ ရွိတယ္။ ကေလး ေဆးရံုမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့၊ ေဆးသြင္း ကုသရမယ့္ ေဆးပုလင္းေတြ လံုေလာက္တာထက္ ပိုလွ်ံၿပီး ရွိတယ္။ ေဆးသြင္းၿပီး ကုသရမယ့္ ေငြေရးေၾကးေရး ကုန္က်စရိတ္ မလိုဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးရံုသြားရင္ ေငြကုန္မွာပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အတြက္ ေငြရွာၿပီးမွ မလာပါနဲ႔၊ စိတ္ပူတယ္ဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းသာ လာခဲ့ပါ” ဟု ေဒါက္တာ သန္းထိုက္က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါကို ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ယခု ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြက္ က်ပ္ သိန္း ၁၅၀၀ ခ်ထားေပးေၾကာင္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး႒ာန၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ႒ာနစိတ္မွ သိရသည္။
“ေသြးလြန္တုပ္ေကြးက ၄ ႏွစ္တႀကိမ္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဒီႏွစ္နည္းနည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ ေရထဲမွာခပ္တဲ့ အဘိတ္ေဆး ခတ္ဖို႔န႔ဲ ေဆးမႈတ္ဖို႔ ဘတ္ဂ်က္ ခ်ေပးတယ္” ဟု ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဌာနစိတ္မွ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာနီနီေအးက ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေသြးလန္႔ျခင္း လကၡဏာသည္ ၂၄ နာရီမွ ၄၈ နာရီအထိ ၾကာတတ္ၿပီး ေစာလ်ဥ္စြာ ကုသမႈ မရရွိပါက အသက္ေသဆံုးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္တတ္ရာ၊ ေဆးရံုသို႔ အျမန္ဆံုး ပုိ႔ေဆာင္ ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုမွ ေဆးရံုအုပ္ႀကီးက ေျပာသည္။
“ေနာက္က်ၿပီး မလာနဲ႔၊ ေန႔ေန႔ ညညမေရြး ခ်က္ခ်င္း လာခဲ့ေစခ်င္တယ္။ ေသြးလန္႔တဲ့ လကၡဏာေတြ ရွိရင္ မေစာင့္ပါနဲ႔။ ခ်က္ခ်င္းလာပါ။
ညမိုးခ်ဳပ္ေနၿပီ၊ ဒီအခ်ိန္သြားလည္း ေဆးရံုမွာ ဘယ္သူမွ ရွိမွာမဟုတ္ဘူး။ မနက္က်မွ သြားမယ္ မလုပ္ပါနဲ႔။ စၿပီး ေသြးလန္႔တဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ စနစ္တက် ေဆးသြင္းကုတဲ့အခ်ိန္ကေ၀းေလေလ၊ ၾကာေလေလ ကေလးေသဖို႔ မ်ားေလေလပဲ။
၁၂ နာရီေက်ာ္သြားရင္သိပ္မေကာင္းဘူး။ ၂၄နာရီေက်ာ္သြားရင္မေကာင္းဘူး၊ ၄၈နာရီေက်ာ္ သြားရင္ေတာ့ ေသဖို႔မ်ားသြားၿပီ” ဟု ေဒါက္တာသန္းထိုက္ က ရွင္းျပသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေၾကာင့္ အျပင္းအထန္ ဖ်ားေနသည့္ အခ်ိန္သည္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရေသာအခ်ိန္ မဟုတ္ေသးဘဲ၊
ရုတ္တရက္ အဖ်ားက်ၿပီးေနာက္ ကေလးငယ္၏ ဒူးေခါင္းႏွင့္ တံေတာင္ဆစ္ ေအာက္ပိုင္း ေျခႏွင့္ လက္မ်ား ေအးစက္ေစးထန္း ေနျခင္း၊ ဆီးသြားနည္းလာျခင္း၊ အဖ်ားက်သြားေသာ္လည္း ကေလးသဘာ၀ ေဆာ့ျခင္း၊ အစာစားျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ျခင္း၊ မၾကာ ခဏ ဗိုက္နာျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ နားႏွင့္ႏွာေခါင္းမွ ေသြးလွ်ံျခင္း၊ အရြယ္မတိုင္မီ ရာသီေသြးဆင္းျခင္း၊ အမည္းေရာင္ ၀မ္း သြားျခင္းမ်ား၊ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔တြင္ အနီစက္မ်ား ေပၚလာျခင္းတို႔သည္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရေသာ ေသြးလန္႔ျခင္း လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ေသြးလန္႔ျခင္းေၾကာင့္ ၁ ပတ္ၾကာေဆးရံု တက္ခဲ့ရသည့္ ၈ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္၏ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက “သမီးေလး ေဆးရံုတက္ရတာ ၁ ပတ္တိတိ ၾကာတယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံတဲ့ အဆင့္အထိ ျဖစ္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ဆရာမေတြ အရမ္းကို ဂရုစိုက္တယ္။ အရမ္းကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေဆးသြင္းဖို႔အတြက္ ေဆး၀ယ္စရာ မလိုဘူး။ ေဆးရံုက ေဆးေတြနဲ႔ပဲ ကုေပးတယ္။ ေဆးရံုမွာ မရွိတ့ဲ ေဆးတခ်ိဳ႕ေလာက္ပဲ အျပင္ဆိုင္မွာ ၀ယ္ရတယ္။ တပတ္လံုးမွာမွ ေဆးဖိုး က်ပ္ ၂ ေသာင္းေလာက္ပဲ ကုန္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွ စတင္၍ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လကုန္အထိ ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးသို႔ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါေၾကာင့္ တက္ေရာက္ ေဆးကုသခံခဲ့သူ ၁၇၂၇ ဦးရွိၿပီး ေသဆံုးသူ ၇ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အသက္အႏၱရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ေရာဂါ သို႔မဟုတ္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး
အ၀ါေရာင္ႏွင့္ ေကာ္ဖီေရာင္ အရည္မ်ားကို ဆက္တိုက္အန္ကာ၊ ႏွာေခါင္းမွ ေသြးမ်ား လွ်ံထြက္လာသည္အထိ ခံစားေနရေသာ သမီးျဖစ္သူကို ၾကည့္ရင္း ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ငိုခဲ့ရသျဖင့္ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦး၏ မ်က္လံုးမ်ားက ေဖာင္းမုိ႔၍ ေနေလသည္။
၈ ႏွစ္အရြယ္ သမီးအႁမႊာႏွစ္ဦး၏ မိခင္ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးတေယာက္ ညေန ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ အိမ္ျပန္ေရာက္လာေသာ အႀကီးမေလး၏ အျပဳအမူေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ျမင့္တက္သြားခဲ့ရသည္။ ေန႔လယ္က စားသြားသည့္ ထမင္းမ်ားကို ဆက္တိုက္ အန္ေနေသာ သမီးကိုေခၚကာ ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးသို႔ ေျပးခဲ့သည္။ ကေလး ေဆးရံုႀကီးသို႔ ေရာက္ၿပီးေနာက္ သမီးႀကီးမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေသြးလန္႔ေရာဂါျဖင့္ တက္ေရာက္ ကုသ ခံခဲ့ရသည္။
“တပတ္ရွိၿပီ။ ခုခ်ိန္အထိ တရက္မွ မအိပ္ရေသးဘူး။ အစာလည္း မ၀င္တဲ့ သူ႔ကိုပဲ ထိုင္ၾကည့္ၿပီး ငိုေနရေတာ့တာ” ဟု ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက ေျပာသည္။
အသက္အႏၱရာယ္ၾကားမွ ျပန္လည္ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့သည့္ သမီးသည္ တပတ္အၾကာ ေဆးရံုတက္ ကုသခံရၿပီးေနာက္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းကာ ေနအိမ္သို႔ ျပန္ခြင့္ ရခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္တေန႔တြင္ အႁမႊာသမီး အငယ္မေလးက ထိုေရာဂါျဖင့္ပင္ ထပ္မံေဆးရံု တင္ခဲ့ရျပန္သည္။
ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီး၏ ေဆးကုသေဆာင္ ၂၊ အခန္း ၂ ထဲသို႔ ၀င္သြားလုိက္သည္ႏွင့္ ကေလးလူနာမ်ား၏ ႏြမ္းနယ္ေသာ္လည္း ခ်စ္စရာေကာင္းၿပီး ျဖဴစင္သည့္ မ်က္ႏွာေလးမ်ား၊ လူနာရွင္ မိဘမ်ား၏ စိုးရိမ္ပူပင္ေသာ မ်က္ႏွာမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ရ ေပလိမ့္မည္။
ကေလးလူနာမ်ား၏ ခုတင္ ေသးေသးေလးမ်ား အၾကားတြင္ တာ၀န္က်သူနာျပဳမ်ား သြားလာ လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိသည္။ အခန္း ၂ အတြင္းရွိ လူနာ ခုတင္ေလးမ်ားတြင္ ကေလးငယ္မ်ားက ေနရာလပ္မက်န္ရွိေအာင္ ျပည့္ေနသည္။
ေဆးသြင္းစဥ္ ကေလးငယ္က ရုန္းကန္သျဖင့္ ေဆးထိုးအပ္ လြတ္ထြက္မသြားေစရန္ သစ္သားျပားေလးမ်ားကို ပတ္တီးျဖင့္ တြဲပတ္ထားသည့္ လက္ဖ၀ါး ငယ္ကေလးမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။
ယခုႏွစ္စမွ ဇြန္လကုန္အထိ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါျဖင့္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ကေလးလူနာေပါင္း ၁၇၂၇ ေယာက္ ရွိခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူ ၇ ဦးရွိခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္ကေလးေဆးရံုႀကီး၏ စာရင္းမ်ားအရသိရသည္။
ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း အျဖစ္အမ်ားဆံုး ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ သံလ်င္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဒလၿမိဳ႕နယ္၊ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ အစြန္အဖ်ား ၿမိဳ႕နယ္မ်ား ျဖစ္သည္။
“ဒီႏွစ္က အျဖစ္မ်ားတယ္။ မႏွစ္က တႏွစ္လံုးမွာမွ ၁၁၄၄ ေယာက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္ အခု ပထမ ၆ လတင္ကို ၁၇၀၀ ေက်ာ္သြားၿပီ” ဟု ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုအုပ္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းထိုက္က ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေၾကာင့္ အျပင္းအထန္ ဖ်ားေနသည့္ အခ်ိန္သည္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရေသာအခ်ိန္ မဟုတ္ေသးဘဲ၊ ရုတ္တရက္ အဖ်ားက်ၿပီးေနာက္ ကေလးငယ္၏ ဒူးေခါင္းႏွင့္ တံေတာင္ဆစ္ ေအာက္ပိုင္း ေျခႏွင့္လက္မ်ား ေအးစက္ေစး ထန္းေနျခင္း၊ ဆီးသြားနည္းလာျခင္း၊ အဖ်ားက်သြားေသာ္လည္း ကေလးသဘာ၀ ေဆာ့ျခင္း၊ အစာစားျခင္းတုိ႔ မျပဳလုပ္ျခင္း၊ မၾကာခဏ ဗိုက္နာျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ နားႏွင့္ ႏွာေခါင္းမွ ေသြးလွ်ံျခင္း၊ သြားဖံုးမွေသြးထြက္ျခင္း၊ အရြယ္မတိုင္မီ ရာသီေသြး ဆင္းျခင္း၊ အမည္းေရာင္ ၀မ္းသြားျခင္းမ်ား၊ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔တြင္ အနီစက္မ်ား ေပၚလာျခင္း စသည့္ လကၡဏာတို႔သည္ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရေသာ ေသြးလန္႔ျခင္း လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေသြးလန္႔ျခင္း လကၡဏာသည္ ၂၄ နာရီမွ ၄၈ နာရီအထိ ၾကာတတ္ၿပီး ေစာလ်ဥ္စြာ ကုသမႈ မရရွိပါက အသက္ေသဆံုးႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္တတ္ရာ၊ ေဆးရံုသို႔ အျမန္ဆံုး ပုိ႔ေဆာင္ေပးရန္ လိုအပ္ ေၾကာင္း အထက္ပါေဆးရံုအုပ္ႀကီးက ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ေသြးလန္႔ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ပြားပါက ပုဂၢလိကေဆးရံု၊ ေဆးခန္း မ်ားသို႔ မသြားဘဲ၊ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႔ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ အစိုးရ ကေလးေဆးရံုမ်ားႏွင့္ ကေလးဆရာ၀န္မ်ား တာ၀န္ယူ ကုသေပးသည့္ ေဆးရံုမ်ားသို႔သာ တက္ေရာက္ ကုသမႈ ခံယူေစလိုေၾကာင္း အထက္ပါပုဂၢိဳလ္က ရွင္းျပသည္။
“ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အစိုးရေဆးရံုကိုပဲ လာေစခ်င္တယ္။ အျပင္ ေဆးရံုထက္စာရင္ အစိုးရ ေဆးရံုကိုပဲ တက္ေစခ်င္တယ္။ ကေလး အထူးကုေတြ ရွိတဲ့ ေဆးရံုေတြ ရွိတယ္၊ ကေလးခ်ည္းပဲ သပ္သပ္ ကုတဲ့ေဆးရံု။ ဒီေဆးရံုေတြမွာ တက္မယ္ဆိုရင္ ဆရာတို႔က ဒီ ကေလးကို ၂၄ နာရီ ၾကည့္ၿပီး ကုသေပးလို႔ရတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ဆရာတို႔က ကေလးပဲကုတာ။ က်န္တဲ့လူနာကို မကု ဘူးတဲ့အခါ ဒီကေလးကိုပဲ အာရံုစိုက္ၿပီး ကုေပးလို႔ရတယ္” ဟု ေဒါက္တာ သန္းထိုက္က ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ကေလးလူနာမ်ား သီးသန္႔ကုသေပးေသာ ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီး၊ ရန္ကင္း ကေလးေဆးရံုႀကီး အျပင္၊ အေရွ႕ပိုင္း ေဆးရံု၊ အေနာက္ပိုင္း ေဆးရံု၊ သကၤန္းကၽြန္း ေဆးရံု၊ အင္းစိန္ ေဆးရံု၊ ေတာင္ဥကၠလာ ေဆးရံုတို႔တြင္လည္း ကေလး အထူးကု ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ကေလးသီးသန္႔ လူနာေဆာင္မ်ားရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒါက္တာသန္းထုိက္က ဆက္လက္၍ “ပုဂၢလိကေဆးရံုေတြမွာ ကေလးခ်ည္းပဲ သီးသန္႔ၾကည့္ေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြမရွိဘူး။ ကေလးခ်ည္းပဲ သီးသန္႔ၾကည့္ေပး၊ ကုေပးတဲ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ကေလးအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြက တရက္မွာ တႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ လာၾကည့္ႏိုင္တယ္။ ေသြးလန္႔ေနတဲ့ ကေလးကို ေန႔ေန႔ ညည ၂၄ နာရီ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၾကည့္ရတယ္။ ဒီကေလး အသက္ ရွင္မလား၊ အသက္ေသမလား ဆိုတာ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြက ဘယ္ေလာက္ဂရုစိုက္ၿပီး ၾကည့္ရႈ ေစာင့္ေရွာက္သလဲ ဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္တယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။
ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွစတင္၍ ဇူလိုင္ ၅ ရက္ေန႔အထိ ေကာက္ယူထားေသာ စာရင္းမ်ားအရ ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားသူ လူႀကီး၊ ကေလး စုစုေပါင္း ၈၈၆၉ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၁၆ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဌာနစိတ္မွ သိရသည္။
“က်မသမီးက ေသြးလြန္တုပ္ေကြး သံသယရွိတာပါ။ တျခား ေဆးရံုေတြ တက္ရင္လည္း အေျခအေန ဆိုးလာရင္ ကေလး ေဆးရံုႀကီးပဲ လႊဲမွာဆိုၿပီး ဒီကိုပဲ တန္းလာလိုက္တာ” ဟု ရန္ကုန္တုိင္း ေက်ာက္တန္း
ၿမိဳ႕နယ္မွ ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးသို႔ လာေရာက္ ေဆးကုသခံေနသည့္ ကေလးမိခင္တဦးက ေျပာသည္။
ကေလးမ်ား ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ေရာဂါျဖင့္ ေဆးရံုတင္ ကုသရေတာ့မည္ဆိုပါက အနည္းဆံုး ေသြးလွဴရွင္ ၂ ဦးကို ႀကိဳတင္ ရွာေဖြထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာသန္းထိုက္က ဆုိသည္။
“ေဆးရံုက မဆင္းမခ်င္း၊ ကေလး မေသမခ်င္းမွာ ၅ မိနစ္၊ ၁၀ မိနစ္အတြင္း လွမ္းေခၚလို႔ရမယ့္ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဆက္သြယ္ထားဖို႔လိုပါ တယ္ တခ်ိဳ႕ မိဘေတြက ေဆးရံုမွာရွိတဲ့ ေသြးကို သြင္းထားေပးပါ။ ေနာက္မွ ျပန္ဆပ္ပါမယ္ဆိုၿပီး ေျပာတာမ်ိဳး ႀကံဳရတယ္။ ေသြးဥႁမႊာနည္းတဲ့ ေသြးကို သြင္းမိရင္ ကေလးခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အရည္ေတြ မ်ားလာတာပဲရွိမယ္၊ အက်ိဳးမရွိဘူး” ဟု ရန္ကုန္ ကေလး ေဆးရံုအုပ္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းထုိက္က အႀကံျပဳသည္။
ေဆးရံုတြင္ သိုေလွာင္ထားသည့္ ေသြးမွာ ေသြးဥႁမႊား ပမာဏ နည္းပါးၿပီး သက္တမ္းတိုေသာေၾကာင့္ ေသြးေဟာင္းထက္ စာလွ်င္ ေသြးအသစ္ကို သြင္းေစလိုေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး လူမမာရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ေသြးလွဴရွင္မ်ားကို ႀကိဳတင္ ရွာထားေစခ်င္ေၾကာင္း၊ ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္မွ ျဖစ္ေစ၊ ကိုးကြယ္ရာ သံဃာေတာ္၊ သီလရွင္မ်ားျဖစ္ေစ ထံမွ ရွာထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ေသြးလိုသည့္ အခ်ိန္မွ ေသြးထြက္ရွာပါက အခ်ိန္မမီျခင္း ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ႀကိဳတင္ရွာထား ေစလိုေၾကာင္း ေဒါက္တာသန္းထိုက္က ေျပာသည္။
“ေသြးက သန္႔ဖို႔ေတာ့လိုတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေကာင္းသြားၿပီး တျခားေရာဂါေတြ က်န္ခဲ့လို႔လည္း မျဖစ္ဘူး။ ေဖာက္ၿပီး စစ္ၿပီး တျခားေရာဂါေတြ မရွိဘူးဆိုမွ သြင္းရတယ္။ အဲဒီအတြက္ နာရီဝက္ တနာရီ ၾကာပါတယ္။ ေသြးရွာတာနဲ႔တင္ ၁ နာရီေလာက္ ၾကာတယ္ဆိုရင္ ကေလးအတြက္ မေကာင္းဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဝဒနာ ေပ်ာက္ကင္းၿပီဟုအထင္ႏွင့္ ဆရာဝန္မ်ား ခြင့္မျပဳေသးဘဲ ေဆးရံုမွ ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ ကိုယ္ ဆင္းသြားသည့္ အျဖစ္မ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“ေဆးရံုတင္ထားတာဟာ ဖမ္းတာလည္း မဟုတ္၊ ေထာင္ခ်တာလည္း မဟုတ္၊ သူတို႔ သားသမီးကို အသက္ကယ္ဖုိ႔။ သူတို႔က စိတ္မပူရေတာ့ဘူးဆိုရင္ ေဆးရံုက ခုိးဆင္းသြားၾကလို႔ ေဒါင္းေတာက္ေအာင္ လိုက္ရွာရတယ္” ဟု ေဒါက္တာ သန္းထုိက္က ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဝဒနာသည္ အဖ်ားက်ခ်ိန္တြင္ စိုးရိမ္စရာ ရွိေသာေၾကာင့္ အဖ်ားက်ရံုျဖင့္ ေဆးရံုမွ ဆင္း၍ မရေၾကာင္း၊ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေသြးလန္႔မလန္႔ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ၂ ရက္ အၾကာတြင္မွ ေဆးရံုမွ ေပးဆင္းေလ့ ရွိေၾကာင္း၊ ေသြးလန္႔ပါက ကု၍ ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ၿပီး ၂ ရက္၊ ၃ ရက္အၾကာမွ ေပးဆင္းေၾကာင္း သူက ဆုိသည္။
“Second Shock ဆိုတာရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒါကို စိတ္ပူတယ္” ဟု ေဒါက္တာသန္းထုိက္က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခုႏွစ္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အျဖစ္အမ်ားဆံုးေဒသမ်ားမွာ မြန္ျပည္နယ္၊ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ေနျပည္ေတာ္တို႔ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ယခင္က ကေလးငယ္မ်ားသာ အျဖစ္မ်ားသည့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးသည္ လူႀကီး မ်ားတြင္ပါ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
သားသမီး ၆ ေယာက္မိခင္ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက “က်မကေလးေတြ တေယာက္မွ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး။ အခု ဒီ
အႁမႊာ ညီအစ္မအလွည့္က်မွ ျဖစ္တာ” ဟု ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးသည္ ျခင္ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား အနက္ တခုျဖစ္ရာ ျခင္ေပါက္ဖြားျခင္းမွ ကာကြယ္ ႏိုင္သည့္ ဖံုး၊ သြန္၊ လဲ၊ စစ္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ျပည္သူလူထုကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး႒ာန၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဌာနစိတ္မွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ နီနီေအးက ေျပာသည္။
သန္လ်င္ၿမိဳ႕နယ္တဝိုက္ ျခင္ေဆးျဖန္းျခင္း၊ ေဆးမႈတ္ျခင္းမ်ားကို ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိသည့္ သန္လ်င္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အဖြဲ႕မွ ကိုဘီလီက “က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ စက္၀ယ္တယ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ျဖန္း ေပးတယ္။ ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာေတာ့ ေနရာတိုင္း လိုက္ျဖန္း မေပးႏိုင္ဘူး။ ေရာဂါ ျဖစ္တယ္ၾကားမွ သြားျဖန္းေပးတယ္။ အခက္အခဲ ကေတာ့ ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာ ကိုယ္ပိုင္သန္႔ရွင္းေရး မရွိတာ မ်ားတယ္။ ၿခံဳေတြ မရွင္းဘူး။ ေရဆိုး ပိတ္ေနတာ ေတြကို မရွင္းၾကဘူး။ ဒီအတုိုင္း တဦးတေယာက္စီ လုပ္ေနရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါ သယ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ျခင္သည္ ေရၾကည္ေရသန္႔မ်ားတြင္သာ ေပါက္ဖြားႏိုင္ရာ၊ ပိုးေလာက္လန္း မ်ား ေသေစႏုိင္သည့္ အဘိတ္ေဆးကို မိမိအစီအစဥ္ျဖင့္မိမိ ၀ယ္ယူကာ ခတ္သင့္ေၾကာင္း ကိုဘီလီက အႀကံျပဳသည္။
က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ပိုးေလာက္လန္း ေသေစႏိုင္ေသာ ေဆးမ်ားခတ္ျခင္း၊ ျခင္ေဆး ျဖန္းျခင္း၊ ေဆးမႈတ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္လည္း အစိုးရ ဘ႑ာေငြမ်ားကို ယခုႏွစ္မွစတင္ ခ်ထားေပးလွ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
သို႔ေသာ္ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ အႏွံ႔တြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အတြက္ ေဆးမႈတ္၊ ေဆးျဖန္းျခင္း၊ ေဆးခတ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ပစၥည္း ကိရိယာ စံုလင္စြာ ခ်ထားေပးႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာ နီနီေအးက ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူသိမ်ားလာျခင္း၊ စာရင္း ျပဳစုႏုိင္မႈ အားေကာင္း လာျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာသည္ဟု ထင္လာရၿပီး ေသြးလြန္တုပ္ေကြးသည္ တျခား ကပ္ေရာဂါမ်ားႏွင့္အတူ ၄ ႏွစ္တႀကိမ္ ျဖစ္ပြားတတ္ရာမွ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ ကပ္ေရာဂါကာလ မဟုတ္သည့္ အခ်ိန္မ်ား တြင္လည္း ျဖစ္ပြားလာေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
ယခုအခါ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဝဒနာခံစားရပါက ရန္ကုန္ ကေလးေဆးရံုႀကီးတြင္ ေငြေၾကးကုန္က်မႈ မရွိဘဲ (burma.irrawaddy.org/archives/44053) ကုသ ခံႏုိင္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ေသြးဥေသြးႁမႊားမ်ား၏ အေျခအေနကို စက္ကိရိယာမ်ားျဖင့္ စစ္ေဆးရေသာေၾကာင့္ ရံုးခ်ိန္ျပင္ပတြင္ ျဖစ္လာပါက ဝန္ထမ္းအင္အား မေလာက္ငမႈေၾကာင့္ ျပင္ပဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေဆးရသည့္ ကုန္က်စရိတ္ ရွိႏုိင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာသန္းထုိက္က ရွင္းျပသည္။
ကေလးေဆးရံုႀကီးရွိ ကေလးလူနာေဆာင္မ်ားတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါျဖင့္ တက္ေရာက္ ေနသည့္ ကေလးလူနာမ်ား၏ ခုတင္ ေခါင္းရင္းတြင္ ကေလးကစားစရာ အရုပ္ကေလးမ်ားကို ခ်ိတ္ဆြဲထားၾကသည္။ ၂ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တဦးက သူ၏ လက္တြင္ ခ်ည္ထားေသာ သစ္သားျပားေလးကို ဆြဲျဖဳတ္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။ တခ်ိဳ႕ ခုတင္မ်ားတြင္ လူနာေစာင့္မွာ မိဘမ်ား မဟုတ္ဘဲ သံဃာေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။ လူနာက ကိုရင္ေလးမ်ားျဖစ္သည္။
စီ၀ိုင္စီပိတ္စေပၚတြင္ ပန္းႏုေရာင္အပြင့္ရိုက္ အက်ႌႏွင့္ နက္ျပာေရာင္ လံုခ်ည္ ခပ္ႏြမ္းႏြမ္းကို ၀တ္ထားသည့္ ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက “အခု ကေလးေတြျမင္ရတာ သမီးအႀကီးေလး လာတက္တုန္းက ျမင္ရတဲ့ ျမင္ကြင္းထက္စာရင္ ေတာ္သြားၿပီ။ အရင္ တပတ္တုန္းက ဆိုရင္ ေသြးသြင္းရတဲ့ ကေလးေတြခ်ည္းပဲ။ အေျခအေနလည္း ဆိုးၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
အိပ္ေရးပ်က္သည့္ဒဏ္၊ မိခင္ တေယာက္၏ ေသာကေၾကာင့္ သူ၏မ်က္ႏွာက ႏြမ္းေနသည္။
ခုတင္ေပၚတြင္ လဲေလ်ာင္းေနသည့္ သမီးအငယ္ေလးကို ေငးၾကည့္ရင္း ေဒၚတင္ႏြယ္ဦးက “အငယ္ေလးကေတာ့ အစားအစာ ၀င္တဲ့အတြက္ အႀကီးမေလးေလာက္ စိတ္မပူရဘူး” ဟု ေျပာသည္။
အခြံခြာထားေသာ ပန္းသီးစိတ္ကို တၿမံဳ႕ၿမံဳ႕၀ါးေနသည့္ သမီးငယ္ကို ၾကည့္ကာ စိတ္ေအးရေသာ္လည္း၊ အိမ္တြင္ ဖခင္ႏွင့္ ထားခဲ့ရသည့္ ေဆးရံုဆင္းခါစ သမီးအႀကီးအတြက္ စိုးရိမ္စိတ္က ယခုအခ်ိန္အထိ ရွိေနေသးသည္ဟု သူကဆုိသည္။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ @Dengue Hemorrhagic Fever
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ ဆိုတာဘာလဲ။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ ဆိုသည္မွာ ကေလးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ျခင္မွတဆင့္ ကူးစက္တတ္သည့္ ေရာဂါတစ္မ်ိဴး ျဖစ္ပါသည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ ကေလးမ်ား၏အသက္ကိုအဓိက ဒုကၡေပးေနေသာ ေရာဂါ တစ္မ်ိဴးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးတိုင္းျပည္မ်ားတြင္မူ ျခင္မရိွေသာေၾကာင့္ မေတြ႕ရေတာ့ပါ။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါဟာ ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲ။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြး virus ေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္း virus သည္ ျခင္၏ေသြးမွတဆင့္ လူ၏ ေသြးထဲသို႕ကူးစက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေသြးလြန္တုတ္ေကြး virus အမ်ိဴးအစား ေလး မ်ိဴးရိွပါသည္။
ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႕ ကူးစက္တတ္ပါသလဲ။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ေရာဂါပိုးကို သယ္ေဆာင္ထားေသာ ျခင္ကိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ Aedes ျခင္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါသည္။ ေန႕ဘက္တြင္ကိုက္တတ္ျပီး ေနအိမ္ရိွ အလင္းေရာင္ကြယ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ပုန္းခိုေနတတ္ပါသည္။
ေရာဂါျဖစ္လာရင္ ဘာလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ေရာဂါတြင္ အဆင့္ ေလးဆင့္ရိွပါသည္။
အဆင့္တစ္သည္ သာမန္ တုတ္ေကြးမိသကဲ့သုိ႕သာ ဖ်ားျပီး ေနျပန္ေကာင္းသြားတတ္သည္။လက္ေမာင္းတြင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းေသာ ကိရိယာျဖင့္ ငါးမိနစ္ခန္႕ ခပ္တင္းတင္း စည္းထားပါက အနီအစက္အေပ်ာက္မ်ား ေပၚလာသည္ကိုေတြ႕ရတတ္ပါသည္။ ၎ကို Hess test ဟုေခၚပါသည္။
အဆင့္ႏွစ္တြင္ အဖ်ားပိုၾကီးလာသည့္အျပင္ coffee ေရာင္မ်ား အန္ျခင္း၊ သြားဖုန္း ေသြးယိုျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေသြးလွွ်ံျခင္း၊ ၀မ္းမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း မ်ားျဖစ္တတ္ပါသည္။
အဆင့္သံုးတြင္ အထက္ပါ လကၡဏာမ်ားအျပင္ ကေလးအရမ္းမိွန္းလာျခင္း၊ သတိလစ္သြားျခင္း၊ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားမ်ား ေအးစက္လာျခင္း မ်ားျဖစ္တတ္ပါသည္။ ၎ လကၡဏာမ်ားသည္ ကေလးတြင္ shock (ေသြးလန္႕ျခင္း) ရေတာ့မည့္ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ပါသည္။
အဆင့္ေလးတြင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ႏွင့္ေသြးခုန္ႏွုန္း တိုင္းလို႕မရေတာ့ဘဲ ေသြးလန္႕ျခင္းအဆင့္သို႕ ေရာင္သြားတတ္ပါသည္။
အဆင့္ေလးဆင့္ရိွေသာ္လည္း ကေလးတိုင္းတြင္ အဆင့္တစ္မွ ေလးအထိျဖစ္မည္ဟု မဆိုလိုပါ။ အခ်ိဳ႕ကေလးမ်ားတြင္ အဆင့္တစ္သာျဖစ္၍ အခ်ိဳ႕ ကေလးမ်ားတြင္ အသက္ေသဆံုးသည္အထိ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ အဆင့္တစ္ေရာဂါရိွေသာကေလးသည္ ရုတ္တရက္ အဆင့္သံုး/ေလးသို႕ ခုန္သြားတတ္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပါက မေပါ့ဆသင့္ဘဲ ကေလးငယ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ျပဳစုေစာင့္ၾကည့္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါတြင္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုးမွာ shock ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ကေလးသည္ ၅ ရက္မွ ၇ ရက္ အထိ ဖ်ားတတ္ျပီး တုတ္ေကြး၏လကၡဏာမ်ားကို ျပသပါလိမ့္မည္။ shock ရပါက ၃ ရက္ မွ ၅ ရက္ အတြင္းရတတ္ျပီး မိဘမ်ားက ကေလးကိုယ္ပူက်သြားေသာေၾကာင့္ ေပါ့ဆသြားတတ္ရာ အႏၱရာယ္မ်ားလွပါသည္။ ကေလးမွာ အမွန္စင္စစ္ ကိုယ္ပူက်သြားျခင္းမဟုတ္ဘဲ shock ရသြားျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုရက္မ်ားတြင္ ကေလးကို အထူးဂရုစိုက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ကေလးကို ေစာင့္မၾကည့္တတ္ပါက ေဆးရုံသို႕သာေခၚေဆာင္သြားေစလိုပါသည္။
ဘယ္လိုလကၡဏာေတြျပရင္ ကေလးကို ေဆးရုံတင္သင့္ပါသလဲ။
ကေလးကိုယ္ အရမ္းပူျခင္း – ကိုယ္ပူရိွန္ေၾကာင့္ ကေလးတက္သြားတတ္ပါသည္။
ကေလး အရမ္းမွိန္းျခင္း – shock ရခ်င္ေသာလကၡဏာျဖစ္ပါသည္။
ကေလးက ေကာ္ဖီေရာင္မ်ားအန္ျခင္း၊ ၀မ္းမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း
ဖ်ားျပီး သြားဖုန္းေသြးယျိုခင္း
ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံျခင္း
ကေလး အရမ္းမွိန္းျခင္း – shock ရခ်င္ေသာလကၡဏာျဖစ္ပါသည္။
ကေလးက ေကာ္ဖီေရာင္မ်ားအန္ျခင္း၊ ၀မ္းမည္းမည္းမ်ားသြားျခင္း
ဖ်ားျပီး သြားဖုန္းေသြးယျိုခင္း
ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံျခင္း
ဘယ္အခ်က္ေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသလဲ။
ကေလးကိုယ္ပူေနပါက ထူထဲေသာ အ၀တ္အစားမ်ားကို ၀တ္ဆင္ေပးျခင္း – ကိုယ္ ပိုပူလာတတ္သည္။
အာဟာရျပည့္၀ေအာင္မေကၽြးဘဲ ဆန္ျပဳတ္ ေခါက္ဆြဲျပဳတ္သာ ေကၽြးျခင္း။
မက္ကေလာင္ေဖာက္ျခင္း – မက္ကေလာင္ေဖာက္ေသာ ေနရာမွ ေရာဂါပိုး၀င္ျပီး ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါႏွင့္ မေသဘဲ ေသြးဆိပ္တက္ေသာေၾကာင့္ ေသရေသာ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ရိွခဲ့ဖူးပါသည္။
အညိဳေရာင္ရိွေသာ အစားအစာမ်ား ဥပမာ coffee, milo, ovaltine တို႕ကို မတိုက္ေကၽြးပါႏွင့္ – ကေလးေသြးအန္ပါက ေသြးအေရာင္ႏွင့္ ခဲြျခင္းရခက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
အာဟာရျပည့္၀ေအာင္မေကၽြးဘဲ ဆန္ျပဳတ္ ေခါက္ဆြဲျပဳတ္သာ ေကၽြးျခင္း။
မက္ကေလာင္ေဖာက္ျခင္း – မက္ကေလာင္ေဖာက္ေသာ ေနရာမွ ေရာဂါပိုး၀င္ျပီး ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါႏွင့္ မေသဘဲ ေသြးဆိပ္တက္ေသာေၾကာင့္ ေသရေသာ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ရိွခဲ့ဖူးပါသည္။
အညိဳေရာင္ရိွေသာ အစားအစာမ်ား ဥပမာ coffee, milo, ovaltine တို႕ကို မတိုက္ေကၽြးပါႏွင့္ – ကေလးေသြးအန္ပါက ေသြးအေရာင္ႏွင့္ ခဲြျခင္းရခက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ႏိုင္ပါသလား။
ကာကြယ္ေဆးမေပၚေသးပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ ကေလးကို ျခင္မကိုက္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ကာကြယ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
-Posted byဇီ၀က (ေဆး-၂)
SINGAPORE — The number of weekly dengue cases hit an all-time high of 853 last week, quashing online speculation that the haze had blunted the march of the mosquito-borne disease.
The number also reversed a hopeful dip the previous week, when numbers fell for the first time in 11 weeks to 810 cases. The previous high was 814 reported cases at the start of this month. The total number of cases this year stands at 10,960 as of last week, with two deaths recorded.
Commenting in a Facebook post, Environment and Water Resources Minister Vivian Balakrishnan said: “We still had 853 cases of dengue last week — so there is no basis for the theory that haze would reduce the mosquitoes.”
The current strain of dengue is from a new serotype, or sub-group, and is propagating faster than previous strains.
Responding to queries on a possible link between dengue and the haze, the National Environment Agency (NEA) yesterday said “there is no evidence to support the hypothesis that haze may reduce the impact of dengue”.
A study published in 2010 by the National University of Singapore (NUS), Duke-NUS Graduate Medical School, Tan Tock Seng Hospital and Singapore Clinical Research Institute had found “no association between dengue activity and haze”.
Another scientific correspondence between Duke-NUS, DSO National Laboratories, NUS, University of Hawaii and the NEA’s Environmental Health Institute pointed out that though there was haze from 1997 to 1998, “the number of dengue cases (here) during those years were the highest recorded in the 1990s”. “Dengue cases were also similarly high in other South-east Asian countries during the period,” the NEA added.
The NEA said it is adopting “appropriate precautionary measures” against the haze for the health and safety of its dengue inspectors and control operations over dengue will continue with “minimal disruptions”.
All NEA officers tasked with checking public areas and outdoor sites will have N95 masks. Older NEA officers and those with respiratory and heart problems have been advised to be mindful of their health and report to supervisors if they encounter difficulty working outdoors and to seek medical attention if they feel unwell.
Number of dengue cases on a decline
By NG JING YNG-16 July
Source: MOH
Weekly reported cases fall to 544 last week, lowest in almost three months: MOH
SINGAPORE — The number of dengue cases fell for the third consecutive week to 544 cases last week, the lowest rate in almost three months, according to latest figures from the Ministry of Health (MOH).
Nevertheless, there are 109 active dengue clusters as of yesterday — an increase from the 80 reported last week. These clusters are spread across the island with 34 clusters recorded as high-risk areas with 10 or more cases.
The weekly number of dengue cases has been declining since reaching an all-time high of 842 in the third week of last month.
Previously, the authorities had warned that dengue cases were expected to exceed 1,000 a week. Still, the National Environment Agency (NEA) stressed that the number of dengue cases remain high.
“It is thus too early to tell if the drop in cases will be sustained, particularly when we are still in the peak dengue season,” said an NEA spokesperson.
Associate Professor Leo Yee Sin, Director of Tan Tock Seng Hospital’s Communicable Disease Centre, reiterated that it will be “too quick” to conclude at this juncture that the peak of the epidemic is over. She explained that the typical dengue season here starts from around May to September.
Assoc Prof Leo said: “We need to continue to be vigilant, on high alert against mosquito breeding, and have good knowledge and put in place control measures in order to protect ourselves and our loved ones.”
So far, five people here, including one patient who contracted the mosquito-borne disease overseas, have died from it. The latest cumulative number of cases stand at 13,049.
In 2005, when the worst dengue outbreak hit Singapore, 14,209 people were infected and 25 died.
Between 2010 and last year, there was a lower incidence of dengue but the cases occurred all year round
Since dengue numbers escalated earlier this year, the Government has hired more officers to step up checks on the ground and increased publicity efforts, among other things.
Urging Singaporeans to continue with dengue prevention efforts, the NEA spokesperson said that mosquito repellents will be distributed to students from Monday with priority given to schools in the dengue clusters.
The NEA has set aside an estimated S$85 million to combat dengue for the current financial year and the authorities plan to distribute 1.2 million insect repellents to all households and schools.
Between Sunday and 3pm yesterday, there were 73 cases.
ADDITIONAL REPORTING BY NEO CHAI CHIN AND WOO SIAN BOON
Ref:todaynews
Dengue Fever
Dengue fever is a mosquito borne disease caused by dengue virus which is usually self limiting in most cases. However, in some people it can present with life threatening complications such Dengue Shock Syndrome and Dengue Haemorrhagic Fever. Dengue is not contagious and does not spread from person to person by physical contact. The most effective way of preventing dengue fever is by taking precautions to avoid being bitten by mosquitoes.
Nevertheless, there are 109 active dengue clusters as of yesterday — an increase from the 80 reported last week. These clusters are spread across the island with 34 clusters recorded as high-risk areas with 10 or more cases.
Previously, the authorities had warned that dengue cases were expected to exceed 1,000 a week. Still, the National Environment Agency (NEA) stressed that the number of dengue cases remain high.
“It is thus too early to tell if the drop in cases will be sustained, particularly when we are still in the peak dengue season,” said an NEA spokesperson.
Associate Professor Leo Yee Sin, Director of Tan Tock Seng Hospital’s Communicable Disease Centre, reiterated that it will be “too quick” to conclude at this juncture that the peak of the epidemic is over. She explained that the typical dengue season here starts from around May to September.
Assoc Prof Leo said: “We need to continue to be vigilant, on high alert against mosquito breeding, and have good knowledge and put in place control measures in order to protect ourselves and our loved ones.”
So far, five people here, including one patient who contracted the mosquito-borne disease overseas, have died from it. The latest cumulative number of cases stand at 13,049.
In 2005, when the worst dengue outbreak hit Singapore, 14,209 people were infected and 25 died.
Between 2010 and last year, there was a lower incidence of dengue but the cases occurred all year round
Since dengue numbers escalated earlier this year, the Government has hired more officers to step up checks on the ground and increased publicity efforts, among other things.
Urging Singaporeans to continue with dengue prevention efforts, the NEA spokesperson said that mosquito repellents will be distributed to students from Monday with priority given to schools in the dengue clusters.
The NEA has set aside an estimated S$85 million to combat dengue for the current financial year and the authorities plan to distribute 1.2 million insect repellents to all households and schools.
Between Sunday and 3pm yesterday, there were 73 cases.
ADDITIONAL REPORTING BY NEO CHAI CHIN AND WOO SIAN BOON
Ref:todaynews
Dengue Fever
Dengue fever is a mosquito borne disease caused by dengue virus which is usually self limiting in most cases. However, in some people it can present with life threatening complications such Dengue Shock Syndrome and Dengue Haemorrhagic Fever. Dengue is not contagious and does not spread from person to person by physical contact. The most effective way of preventing dengue fever is by taking precautions to avoid being bitten by mosquitoes.
Dengue fever is a mosquito borne disease caused by dengue virus which is usually self limiting in most cases.
However, in some people it can present with life threatening complications such Dengue Shock Syndrome and Dengue Haemorrhagic Fever.
Dengue is not contagious and does not spread from person to person by physical contact.
The most effective way of preventing dengue fever is by taking precautions to avoid being bitten by mosquitoes.
Dengue fever is caused by a virus which is transmitted by an infected Aedes mosquito - Aedes aegypti and Aedes albopictus.
Mosquitoes become infected when they bite infected humans, and later transmit infection to other people they bite.
The disease usually is self-limiting but in some people can present with life-threatening complications such as Dengue Haemorrhagic Fever and Dengue Shock Syndrome.
However, in some people it can present with life threatening complications such Dengue Shock Syndrome and Dengue Haemorrhagic Fever.
Dengue is not contagious and does not spread from person to person by physical contact.
The most effective way of preventing dengue fever is by taking precautions to avoid being bitten by mosquitoes.
Dengue fever is caused by a virus which is transmitted by an infected Aedes mosquito - Aedes aegypti and Aedes albopictus.
Mosquitoes become infected when they bite infected humans, and later transmit infection to other people they bite.
The disease usually is self-limiting but in some people can present with life-threatening complications such as Dengue Haemorrhagic Fever and Dengue Shock Syndrome.
Symptoms
The symptoms usually develop within 4-7 days after being bitten by an infected mosquito. Symptoms of classic dengue include:- High fever (up to 40.6 C)
- Severe headache with retro-orbital (behind the eye) pain
- Severe joint and muscle pain
- Nausea and vomiting
- Body rash which appears on day 3 or 4
- Severe bleeding from the nose, gums, or under the skin causing purplish bruises
- Massive bleeding
- Shock (very low blood pressure)
Treatment
There is no specific treatment for dengue fever and most people recover within 2 weeks. To help with recovery, general measures include:- Getting plenty of bed rest
- Drinking lots of fluids
- Taking medicine to reduce fever. Avoid aspirin but paracetamol is considered safe
Complications
Most people with dengue fever recover completely within 2 weeks. The more clinically severe dengue hemorrhagic fever and dengue shock syndromes can result in vascular (blood vessel) and liver damage, and can be life-threatening.Prevention
The best way to prevent dengue fever is by taking precautions to avoid being bitten by mosquitoes which include:- Using a mosquito repellent containing DEET, or oil of lemon eucalyptus
- Dressing in protective clothing during the day-long-sleeved shirts, long pants, socks, and shoes especially in early morning hours before day break and in late afternoon after dark.
- Keeping unscreened windows and doors closed
- Getting rid of areas where mosquitoes breed, such as standing water in flower pots, containers, and bamboo poles.
No comments:
Post a Comment