ဒီစာကုိလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ဆုံးေအာင္ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ နဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံေတြမွာ အေပါဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ (WY)အမွတ္တံဆိပ္(ယာမ)မူးယစ္ေဆးျပား အေၾကာင္းကုိ သိသေလာက္ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။
ေဆးျပားရဲ့ အေပၚ၌ (WY) တံဆိပ္ပါ႐ွိတဲ့ စိတ္ႂကြေဆးကုိ ယာဘ/ရာဘ(Ya ba)လုိ႔ေခၚပါတယ္။
သူက အေရာင္တစ္မ်ဳိးတည္း၊အမွတ္တံဆိပ္တစ္မ်ဳိးတည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ( the most common are red, orange, or lime green in color and carry logos such as "R" or "WY". They are small and round, roughly 6 millimetres (0.24 in) in diameter)အနီေရာင္ေဆးျပား၊လိေမၼာ္ေရာင္ေဆးျပားႏွင့္အစိမ္းေရာင္ေဆးျပားမ်ားအျပင္ ေဆးျပားရဲ႕အေပၚမွာ (R)ဆုိတဲ့အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔(WY)ဆုိတဲ့အမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္ ႏွစ္မ်ဳိး႐ုိက္ႏွိပ္ထားပါတယ္။ေဆးျပားရဲ႕အရြယ္အစားက ပတ္လည္(၆)မီလီမီတာ ခန္႔မ်ွသာ႐ွိပါတယ္။
ယာဘ/ရာဘ အျပင္ Ya ba (also yaba, yaa baa, ya baa or yah bah;ထုိင္းဘာသာျဖင့္: ยาบ้า, literally "mad drug"; ျမန္မာအမည္:ယာမ လုိ႔လည္း ေခၚဆုိၾကပါတယ္။
ေ႐ွးးယခင္က ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လူသိမ်ားတာက ျမင္းေဆး(formerly known as ya ma (Thai: ยาม้า; literally(ျမင္းေဆး) horse drug ,
are tablets containing a mixture of methamphetamine and caffeine)ဒီေဆးျပားထဲမွာ အဓိကပါဝင္ေနတာက မက္သာအဖက္တမင္(methamphetamine)နဲ႔ ေကာ္ဖိန္း(caffeine)ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီရာဘ ေဆးျပားထဲမွာ Most yaba pills or tablets contain 25 to 35 milligrams of methamphetamine combined with 45 to 65 milligrams of caffeine မက္သာအဖက္တမင္း (၂၅/၃၅) မီလီဂရမ္ ႏွင့္ ေကာ္ဖိန္း(၄၅/၆၅)မီလီဂရမ္ ပါဝင္ပါတယ္။
မက္သာအဖက္တမင္(methamphetamine)အျပင္(Also known as meth, chalk, ice, and crystal)လုိ႔လည္း သိထားၾကပါေသးတယ္။
ေကာ္ဖိန္း(caffeine)ဆုိတာ လက္ဖက္ႏွင့္ ေကာ္ဖီအေစ့မ်ားမွ ပါ႐ွိေသာ လူေတြရဲ႕စိတ္ကုိ ႏုိးႂကြေစသည့္ ဓာတ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ အခ်ဳိ့ေတြ ေကာ္ဖီခါးခါးတစ္ခြက္ေလာက္ ေသာက္ခ်လုိက္ရင္ အိပ္မေပ်ာ္ထာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ရင္တုန္တာေတြ၊ရင္ခုန္တာေတြလည္း ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။
ဒီေဆးျပားထဲမွာ မက္သာအဖက္တမင္းနဲ႔ေကာ္ဖိန္အျပင္ အျခား Other ingredients included are ဟုိက္ဒ႐ုိဂ်င္ႏွင့္က႐ုိရင္းဓာတ္ပါဝင္ေသာ အက္ဆစ္(သုိ႔)ဟုိက္ဒ႐ုိကလုိရစ္ အက္ဆစ္(hydrochloric acid )(extracted from pool chemicals)ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အက္ဆီတုန္းဓာတ္ေငြ (acetone)အက္ဆီတုန္းဓာတ္ေငြ႔ဆုိတာက. လက္သည္းဆုိးေဆးဖ်က္တဲ့အရည္ဆီ (nail polish remover)ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အနီေရာင္ ေဖာ့စဖရတ္(red phosphorous) ဆာလဖ်ဴရစ္ အက္ဆစ္( sulfuric acid)ဆာလဖ်ဴ
ရစ္ဆုိတာက အိမ္သုံး ေရတြင္း၊ေရကန္၊ေရပုိက္ႏွင့္ေႂကြးျပား ေခ်းခြၽတ္ေဆးရည္ (extracted from drain cleaner)ေနာက္တစ္မ်ဳိးက လီသီယံ(lithium) လီသီယံဆုိတာက ကင္မရာ ဓာတ္ခဲေတြထဲမွာပါတဲ့ျဒပ္စင္အမ်ဳိးအစား (from camera batteries)
အထက္ပါေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ If these chemicals scare you, they should; they’re all poisonous and can damage the liver and kidneys ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ လူေတြရဲ႕စိတ္ကုိထိန္႔ေစတယ္၊ေျခာက္လန္႔ေစတယ္ ၿပီးေတာ့ ဒီဟာေတြအားလုံးက လူသားေတြအတြက္ေတာ့ အဆိပ္ေတြပါ..ဆုိးက်ဳိးအေနနဲ႔ကေတာ့ အသည္းနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ကုိ ပ်က္စီးေစတယ္။အျခား ဆုိးက်ဳိးေတြအမ်ားႀကီး႐ွိပါေသးတယ္။
Burma (Myanmar) is the largest producer of methamphetamine in the world, with the majority of ya ba found in Thailand being produced in Burma, particularly in the Golden Triangle and northeastern Shan State, which borders Thailand, Laos, and China.မက္သာအဖက္တမင္း အမ်ားဆုံးထြက္႐ွိတာက ျမန္မာႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ယာဘ စိတ္ႂကြေဆးအမ်ားဆုံး ႐ွိတာက ထုိင္းႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီးေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈအမ်ားဆုံေနရာက ျမန္မာျပည္နယ္စပ္ ႀတိဂံေဒသ၊႐ွမ္းေျမာက္ႏွင့္အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ထုိင္း၊လာအုိနဲ႔တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဝခါးခါး🖋
https://www.facebook.com/100008676912346/posts/1865810613718151/
ကလပ္ေတြမွာ အသံုးမ်ားလို႔ Club drug လို႔ေခၚတယ္။ လမ္းေပၚမွာသံုးတာကို Ice နဲ႔ Glass ေခၚတယ္။ နာမည္ခြဲေတြ ရွိတယ္။ crystal meth, meth, crystal, shabu, batu, d-meth, tina နဲ႔ glass ေတြျဖစ္တယ္။ Base ကိုလဲ speed dexedrine, dexies, dex, shad, go-ee, glass, tina, paste, oxblood, shabu, crank လို႔ ေခၚတယ္။
ေဆးကုရာမွာလဲ Desoxyn 5-mg tablets ေဆးျပားအေနနဲ႔ သံုးတယ္။ ADHD နဲ႔ Exogenous obesity အဝလြန္ေရာဂါေတြအတြက္ ေပးတယ္။ Narcolepsy နဲ႔ Depression တျခားေဆးေတြနဲ႔ မရတဲ့ စိတ္ဓါတ္က် ေရာဂါအတြက္လဲ သံုးတယ္။ (မက္သမ္ဖတမင္း)ဟာ အားေကာင္းတဲ့ စိတ္ၾကြေဆး တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Psychostimulant ေခၚတယ္။ Amphetamine ကေနထုတ္တယ္။
ေဆးအဆ နည္းနည္းေပးရင္ ႏိုးၾကားေနမႈကို ပိုေကာင္းေစမယ္။ အာရံုစိုက္မႈလဲ ပိုမယ္။ အားကုန္ရင္လဲ အားရေစတယ္။ ေဆးအဆမ်ားမ်ားေပးရင္ Mania (မဲနီးယား) နဲ႔ Euphoria (ယူဖိုးရီးယား) စိတ္အေျခအေနေတြ အထိ ေျပာင္းလာမယ္။ စိတ္ပိုင္းသက္ေရာက္မႈေတြကေတာ့ ေကာင္းတာေတြကို ထင္ျမင္ေနမယ္။ အစပိုင္းေလးမွာ လိင္စိတ္မ်ားေစမယ္။ အာရံုစိုက္မႈမ်ားမယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အထင္ႀကီးေနမယ္။ လူထဲအတင္းလိုက္ေရာမယ္။ စိတ္တိုမယ္။ ၾကမ္းတမ္းမယ္။ ဆံပင္ကို ဆြဲေနမယ္။ အေရျပား ဆိတ္ေနမယ္။ သူမ်ား မျမင္-မၾကားတာေတြကို ျမင္ၾကားေနမယ္။ သူ႔မွာ ပါဝါေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ထင္ေနမယ္။ အဲလိုလူေတြမွာ ေဆးမသံုးရရင္ အားယုတ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္က်မယ္၊ အစားေတြ သိပ္စားခ်င္မယ္၊ စိုးရိမ္စိတ္ကဲမယ္၊ စိတ္တိုမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္မယ္၊ အိပ္ခ်ိန္မ်ားမယ္၊ အိပ္မက္အမ်ိဳးမ်ိဳး မက္မယ္။
ေရရွည္မွာ ဆိုးတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ဓါတ္က်လြန္းလာမယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခ်င္မယ္။ ႏွလံုးေရာဂါရမယ္။ စိတ္ေရာဂါရမယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ မ်ားလြန္းလာမယ္။ စိတ္ၾကမ္းတမ္းလာမယ္။ ဒီေဆးသံုးရင္ ရုပ္ပိုင္းေျပာင္းလဲလာတာေတြ ရွိတယ္။ အစာမစားခ်င္၊ တက္ၾကြေနမယ္၊ အေရျပားနဲ႔ မ်က္ႏွာနီရဲေနမယ္၊ ေခြ်းထြက္မ်ားမယ္၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္မယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ရင္တုန္မယ္၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္မယ္-ေႏွးမယ္၊ ႏွလံုးခုန္ မမွန္ျဖစ္မယ္၊ အသက္ရွဴျမန္မယ္၊ ေသြးဖိအားတက္မယ္-က်မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ လက္တုန္မယ္၊ အေရျပားယားမယ္၊ ဝက္ျခံထြက္မယ္၊ ျဖဴဖတ္ျဖဴေယာ္ေနမယ္၊ တက္မယ္၊ ႏွလံုး (အတက္) ရမယ္၊ ေသမယ္။ ေဆးတလြဲသံုးမႈနဲ႔ ေဆးစြဲတာပါ ဆက္ျဖစ္လာမယ္။ Amphetamine/Stimulant psychosis စိတ္အေျခအေနတမ်ိဳး ျဖစ္လာမယ္။
တာရွည္သံုးရာကေန Post-withdrawal syndrome ေဆးျဖတ္ခ်ိန္မွာ ခံစားရမွာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ Neurotoxicity အာရံုေၾကာအဆိပ္သင့္တာလို႔ ေခၚတယ္။ တကယ္ ေဆးျဖတ္ၿပီးေနာက္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာအထိ ခံစားေနရမယ္။ (ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ) လဲ ရလာႏိုင္တယ္။ Cocaine (ကိုကိန္း)၊ Amphetamine (အင္ဖက္တမင္း) တို႔နဲ႔မတူတာက Methamphetamine ဟာ Midbrain ဦးေႏွာက္ အလယ္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ Dopamine neurons အာရံုေၾကာကို ထိခိုက္ေစတဲ့ Neurotoxic အာရံုေၾကာအဆိပ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ Parkinson's disease ေရာဂါရလမ္းလဲ မ်ားတယ္။ ေဆးခံႏိုင္စြမ္းကို စမ္းသပ္တာမွာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူၾကဘူး။ သာယာမႈလမ္းေၾကာင္းကို သင့္တာထက္ပိုျပီး သက္ေရာက္ေစထားတဲ့အတြက္ Anhedonia ျဖစ္လာမယ္။
ေဆးစြဲသံုးသူေတြမွာ သြားေတြ၊ သြားဖံုးက ပ်က္စီးလြယ္တယ္။ အဲဒါကို Meth mouth လို႔ ေခၚတယ္။ ေဆးစြဲတာကို ကုရတာဟာ အေတာ္ၾကီးခက္တယ္။ Bupropion, Aripiprazole, Baclofen ေဆးေတြေပးတာ မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ နည္းတယ္။ L-tyrosine and L-5HTP/tryptophan ေခၚတဲ့ အမိုင္ႏိုအက္စစ္ အားေဆး ေန႔တိုင္း ေပးႏိုင္တယ္။ ဗီတာမင္ (စီ) ေပးတာလဲ ေကာင္းတယ္။ Modafinil ေဆးကိုလဲသံုးတယ္။ Ibogaine နဲ႔ Mirtazapine ေဆးေတြကိုလဲ သံုးတယ္။ Behavioral activation therapy စိတ္ကုနည္းလဲသံုးရတယ္။
From Myanmar to Bangladesh: Yaba’s journey of a thousand miles
Yaba has become a headache for Bangladesh because of an alarming rise in smuggling of the contraband drug from Myanmar.
Narcotics control officials say various Myanmar separatist groups produce yaba at 37 factories located in the Shan state – which shares borders border with China, Laos, and Thailand – and smuggle them to different countries to raise funds.
Security forces, intelligence agencies, narcotic officials, and Rohingyas told the Dhaka Tribune that 14 groups operate the factories from where the smugglers collect yaba and send them to drug dealers in Cox’s Bazar’s Teknaf.
Intelligence officials, who spoke on condition of anonymity, said more than 500 Rohingya yaba smugglers and over 1,000 mules entered Bangladesh after Myanmar launched a crackdown in late August last year.
Several Rohingya smugglers, staying at Cox’s Bazar’s camps, said 13 types of yaba are being produced at the factories in Myanmar.
They alleged that some members of Myanmar Federal Parliament, Shan State Legislature, and influential personalities of the state are backing up the smugglers.
“Peddlers from Maungdaw, Buthidaung, and Rathedaung have strong ties with law enforcers, members of the disbanded Nasaka force, customs officials, and local police as well as influential persons and government watchdogs of Shan state,” one Sabur Ali told the Dhaka Tribune at the camp.
Most of these mules are active members of various separatist groups based in Shan. “Smuggling yaba is one of the main income sources of these outfits. So, they are directly involved with yaba production and peddling,” said another Rohingya peddler Rashid Kulu.
Bangladesh has been repeatedly asking Myanmar to take strict measures to shut down the yaba factories but there has been no visible progress.
The yaba smuggling route
Yaba has been smuggled into Bangladesh since 1990. In the beginning, the item came from Thailand.
As the demand increased, separatist groups in Shan set up factories to line their pockets, narcotics control and law enforcement officials said.
The current yaba route starts from Shan, top security officials said. The pills are first taken to Yangon and then to Sittwe, the capital of Rakhine state, before they are shipped to Maungdaw.
Later, yaba pills in packets are smuggled to Cox’s Bazar, Chittagong, and Barisal.
Teknaf land port sources say many smugglers pay for the contraband goods through authorized banks by over-invoicing, taking advantage of border trade conducted in dollars without requiring a Letter of Credit.
A Border Guard Bangladesh official said that because of reinforced security on the Naf River, yaba smugglers are now taking to the Bay of Bengal to reach as far as Barisal in addition to Cox’s Bazar and other destinations.
Along with BGB, the Navy, Coast Guard and Rapid Action Battalion separately intercepted several sea-going trawlers and seized millions of yaba pills.
“Before 2015, there were more than 50 yaba factories in Shan but the number has come down to 37. However, the amount of yaba being smuggled has been increasing day by day,” said DNC’s Director (Operation and Intelligence) Deputy Inspector General Syed Towfique Uddin Ahmed.
No comments:
Post a Comment