" ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑၏အတိတ္၊ပစၥဳပၸန္ႏွင့္အနာဂတ္ "

- (၆-၃-၂၀၁၈)ရက္တြင္ ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑ဖြံ ့ၿဖိဳးေရး

ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ က်င္းပမည္ျဖစ္၍ဖိတ္စာေပးပို ့လာသည္ကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။စိတ္ဝင္စားသည့္အတြက္တက္ေရာက္နားေထာင္လိုပါေသာ္လည္း၊မတက္ေရာက္နိဳင္။သို ့ရာတြင္ ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑၏အတိတ္၊ပစၥဳပၸန္ႏွင့္အနာဂတ္ အေတြးစိတ္ကူးမ်ားကေပါ ္လာသည္။၂၀၀၅ ခုႏွစ္က UMFCCI တြင္ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑ဖြံ ့ၿဖိဳးေရးအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲသံုးႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို ျပန္လည္သတိရမိသည္။

- ပစၥဳပၸန္ အေျခအေန ကို ၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာနိဳင္ငံဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္သည့္ပုဂၢလိကက႑၏ ႀကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၃ သန္းအထိ ျပည္ပတင္ပို ့နိဳင္ေသာ စံခ်ိန္ကို တင္ နိဳင္ခဲ ့သည္။

အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပၸန္

----------------

- အစိုးရက႑ ပိုင္း၏ႀကိဳးပမ္းမွဳ ကိုျပန္စဥ္းစားရင္းေတြးမိသည္မွာ 

-ကိုလိုနီေခတ္တြင္စီးပြားေရးႁမွင့္တင္နိဳင္မည့္က႑သည္ဆန္စပါးက႑ျဖစ္ေၾကာင္း

အကြက္ျမင္သည့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့ရာ ျမန္မာ့ဆန္စပါးျပည္ပတင္ပို ့နိဳင္မွဳသည္ကမ႓ာတြင္ ထင္ရွားခဲ့သည္။ျပည္ပက လယ္လုပ္သားမ်ား ေခါ ္ယူလုပ္ကိုင္ခဲ့ရသည္အထိ အားထုတ္ခဲ့သည္။

- တပ္မေတာ္အစိုးရကာလတြင္ ကြ်န္ေတာ္တို ့ 

တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္မ်ားကအစ ၿမိဳ ့နယ္အလိုက္

စိုက္ပ်ိဳးမွဳ၊ထြက္ရွိမွဳ၊ႀကိတ္ခြဲမွဳ ကအစ မယက၊

ခယကမ်ား၊စိုက္ၾကပ္မ်ား အားထည့္ခဲ့ၾကရသည္။

ယခု ထိုျမင္ကြင္းမ်ိဳးကို မည္သည့္ေနရာက

ႀကိဳးပမ္းအားထည့္ေနသည္ကို ရွာၾကည့္သင့္သည္။ေျမယာတိုးခ်ဲ ့မွဳ၊ဆည္တာတမံတည္ေဆာက္မွဳ၊ထြက္ႏွဳန္းျမင့္မားေရးကို လူဥိးေရသန္း ၅၀ မွသန္း ၁၀၀ အထိတိုးတက္မ်ားျပားလာလွ်င္ဖူလံုေရးအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္ထား၍လုပ္ေဆာင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ဆန္စပါးထူးျပဳကုမၸဏီမ်ားျဖင့္ contract farming လုပ္ခဲ့ရာကsupply chain ခ်ိတ္ဆက္မိလာခဲ့သည္။ဆန္ကုန္သည္၊စက္ပိုင္၊စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သူတို ့ပူးေပါင္းမိလာသည္။ ျမန္မာနိဳင္ငံဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ေပါ ္ထြန္းလာခဲ့ၿပီး၊လက္ရွိအေျခအေနသို ့တက္လွမ္းလာနိဳင္ခဲ့သည္။ထိုကဲ့သို ့အစိုးရ၊ပုဂၢလိကၿကိဳးပမ္းလာမွဳအဆင့္ဆင့္ေၾကာင့္ျပည္ပသို ့ဆန္ တန္ ၃ သန္း တင္ပို ့လာနိဳင္ျခင္းျဖစ္ၿပီးသမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္ လက္ရွိအစိုးရကာလတြင္ ထိုမွ်ေလာက္ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္နိဳင္ျခင္းမရွိသည္ကို ဝန္ခံရမည္ျဖစ္သည္။

- သမၼတဦးသိန္းစိန္ကာလတြင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအတြက္စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြ

တစ္သိန္းက်ပ္အထိတိုးႁမွင့္ေပးနိဳင္ခဲ ့ၿပီး၊ေက်းလက္ေဒသဖြံ ့ၿဖိဳးေရးႏွင့္ဆင္းရဲမွဳေလွ်ာ့ခ်ေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ သမဝါယမႏွင့္ျမစိမ္းေရာင္အစီအစဥ္တို ့ျဖင့္သြင္းအားစုေပးေရးစီမံခဲ့သည္။ေျမယာတိုးခ်ဲ ့ေရး(Horizontal Extension)မလုပ္နိဳင္ခဲ့

ေသာ္လည္း၊ထြက္ႏွဳန္းတိုးတက္ေရး (Vertical Extention)လုပ္ခဲ ့သည္။သို ့ရာတြင္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ ႏွင့္ျပည္ပေစ်းကြက္ ကလက္ခံေသာ "ေစ်းကြက္ဝင္မ်ိဳး" စိုက္ပ်ိဳးမွ ေတာင္သူလည္းႀကိဳက္၊စားသံုးသူလည္းႀကိဳက္၊ျပည္ပေစ်းကြက္ဝင္ရန္လြယ္ကူမည့္သခၤန္းစာကို ယူနိဳင္သည္။

- လက္ရွိအစိုးရကာလတြင္ ေျမယာတိုးခ်ဲ ့ေရး(Horizontal Extension)ထြက္ ႏွဳန္းတိုးတက္ေရး (Vertical Extention)ႀကိဳးပမ္းဆဲျဖစ္ဟန္တူသည္။လယ္ယာလုပ္သားရွားပါးသြားသည္ကအမွန္ျဖစ္သည္။ထိုသူတို ့သည္ အခားနိဳင္ငံတြင္ ရရာအလုပ္သာမကစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းတို ့၌လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။တစ္ခုေတာ့ေကာင္းသည္၊ အျခားနိဳင္ငံလုပ္နည္းလုပ္ဟန္ပညာရသည့္သေဘာထားနိဳင္သည္။ေျမျပင္သတင္းမ်ားအရ -

(၁) ေတာင္သူမ်ားစိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေငြ ပိုမိုလိုအပ္လာျခင္း၊
(၂) ဓါတ္ေျမၾသဇာ သြင္းအားစုေစ်းႀကီးျမင့္၍မထည့္နိဳင္ျခင္း၊(၃)လယ္ယာလုပ္သား ရွားပါးၿပီးေစ်းႏွဳန္းျမင့္လာျခင္း၊(၄)ေစ်းကြက္ဝင္မည့္ မ်ိဳးေကာင္းမ်ိဳးသန္ ့လိုအပ္ျခင္း၊
(၅)စိုက္ပ်ိဳးေရ လိုအပ္ျခင္းႏွင့္ရာသီဥတုေဖါက္ျပန္ျခင္း၊တို ့အတြက္ အစိုးရ၏ပံ့ပိုးကူညီမွဳလိုအပ္သည္ဟုသိရသည္။

- ယခုက်င္းပမည့္ဖိုရမ္သည္ stakeholders forum ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ အထက္ပါအခက္အခဲမ်ားကို အစိုးရသိရွိပံ့ပိုးလာေစရန္မိတၱဴ ေပးသည့္ ေဆြးေႏြးေဖါ ္ထုတ္ပြဲ လည္းျဖစ္သည္။အထက္က ေရးျပသည့္အတိုင္းအစိုးရ၏ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မွဳမ်ားအနက္ ၿဗိတိသွ် အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အစိုးရ ႏွစ္ခု၏ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မွဳပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ရန္လိုသည္။ပံုတူကူးရန္မဟုတ္၊ေခတ္ႏွင့္ညီေသာ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္နိုင္မည့္business modelမ်ိဳးစံု ကို ပတ္ဝန္းက်င္နိဳင္ငံတို ့တြင္ေလ့လာနိဳင္သည္။

ျမန္မာ့ ဆန္စပါးက႑ ၏ အနာဂတ္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ 

--------------------------------------------

- ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ အစီအစဥ္မ်ားကို ဖတ္ရွဳေလ့လာၾကည့္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲ အပိုင္း(၄)ပိုင္းကို ေတြ ့ ရွိရသည္။ဦးတင္ထြဋ္ဦး ကmoderator လုပ္မည့္ Innovations & Transformations

-Strategies for Sustainability and SME Developmentေဆြးေႏြးပြဲ က အနာဂတ္ကို ပံုေဖါ ္မည္ဟု ယူဆသည္။

- ယခုႏွီးေႏွာဖလွယ္ ေဆြးေႏြးပြဲက ျမန္မာ့ ဆန္စပါးက႑ ၏ အနာဂတ္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ၊နည္းဗ်ဴဟာတို ့ကို ေဆြးေႏြးေဖါ ္ထုတ္ေၾကညာၿပီးလက္ေတြ ့အေကာင္အထည္ေဖါ ္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္မွတပါး အျခားမရွိဟု ျမင္ပါသည္။

- ကြ်န္ေတာ္တို ့ေဆြးေႏြးပြဲေပါင္းမ်ားစြာလုပ္တိုင္း ျပင္ပမွေျပာေလ့ရွိသည္မွာ "no action ,talk only, "ျဖစ္သည္။ထို ့အေတြ ့အၾကံဳ မ်ားအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ေက်းလက္ေဒသဖြံ ့ၿဖိဳးေရးႏွင့္ဆင္းရဲမွဳ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ကို အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ ၿပီးသည္ႏွင့္မဟာဗ်ဴဟာ၊နည္းဗ်ဴဟာ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္မ်ားကို ေနာက္ပိုင္းဘတ္ဂ်က္၊ေခ်းေငြအဆင့္အထိ ေျမျပင္သက္ဆင္းသည္အထိလုပ္သည္။ယခင္ အထူးျပဳကုမၸဏီcontract farming လုပ္စဥ္ကလည္း ၿမိဳ ့နယ္အထိဆင္း၍ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ယခုကဲ့သို ့ရွင္းျပရျခင္းမွာ ဦးခ်စ္ခိုင္အပါအဝင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက က ကြ်န္ေတာ့္ကို မၾကာခဏေျပာတတ္သည္မွာ အစိုးရ၏ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းကူညီပံ့ပိုးမွဳကို ရရွိလိုေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္ အေမေက်ာ္၊ေဒြးေတာ္ လြမ္းၿပီး ၿဗိတိသွ် ကိုတမ္းတျခင္းမဟုတ္၊တပ္မေတာ္အစိုးရကိုအမွြန္းတင္ေနျခင္းမဟုတ္။အစိုးရတာဝန္ ရွိသူတို ့မခံခ်င္စိတ္ ျဖင့္ အားထုတ္ရန္ထည့္ေရးေနျခင္းျဖစ္သည္။

- ထိေရာက္ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ရန္ တက္ေရာက္လာသူstakeholders မ်ားကို ကနဦးရွင္းျပစဥ္ကတည္းကမိမိတို ့ဆန္စပါး က႑ လက္ရွိျပည္ပတင္ပို ့မွဳ တန္ ၃ သန္းမွေနာက္သံုးႏွစ္အတြင္း တန္ ၅သန္း သို ့ဟုတ္ ၆ သန္းတင္ပို ့ရန္လ်ာထားေမွ်ာ္မွန္းမည္ကို အစိုးရ၊ပုဂၢလိကတို ့တာဝန္ရွိသူမ်ားဇာတ္တိုက္လ်ာထားၿပီးဝိုင္းဝန္းေဆြးေႏြးတြက္ခ်က္ေစနိဳင္ပါမွအေျဖထြက္မည္ထင္သည္။လ်ာထားေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ (vision )ျဖင့္ ေျပာင္းျပန္ျပန္တြက္ခ်က္လာေအာင္တြန္းနိဳင္မွရမည္။

- ယခု ပဲစိုက္ဧရိယာအခ်ိဳ ့က စပါးစိုက္ ဧရိယာသို ့ကူးေျပာင္းလာနိဳင္မွဳကမည္မွ်၊တိုင္းေဒသႀကီးျပည္နယ္၊ၿမိဳ ့နယ္အလိုက္ေျမယာသစ္ေဖါ ္ထုတ္တိုးခ်ဲ ့(Horizontal Extension)ထြက္ရွိေအာင္ႏွစ္အလိုက္လုပ္ေဆာင္မည့္ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္အခ်ိန္ဇယား၊ထြက္ႏွဳန္းတိုးတက္ေရး(Vertical Extension)ျပဳလုပ္မည့္လုပ္ငန္းအစီအစဥ္အခ်ိန္ဇယား၊အစိုးရ/ ပုဂၢလိက စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြတိုးတက္ေပးနိဳင္မည့္အခ်ိန္ဇယား၊ေရရရွိေရးIrrigated water တိုးခ်ဲ ့မည့္အစီအမံအခ်ိန္ဇယား၊မ်ိဳးေကာင္းမ်ိဳးသန္ ့ထုတ္လုပ္ျဖန္ ့ျဖဴးေရး အစီအမံ စသည္တို ့တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ အားထုတ္မလုပ္နိဳင္ပါက ဆန္တန္ ၃ သန္းျပည္ပတင္ပို ့မွဳမွ ၅သန္း ၆ သန္းျဖစ္လာရန္ခက္ခဲလိမ့္မည္။

- ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမစတင္မီ လယ္ဆည္ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနကို MRF က. ေမးၾကည့္ေစလိုပါသည္။သူတို ့ရဲ ့မဟာဗ်ဴဟာနည္းဗ်ဴဟာေမွ်ာ္မွန္းလ်ာထားခ်က္ကျပည္တြင္းစားသံုးဖူလံုမွဳႏွင့္ ျပည္ပတင္ပို ့ရန္ႏွစ္အလိုက္တိုးတက္ထုတ္လုပ္မည့္အစီအစဥ္လ်ာထားခ်က္ ကိုသိပါက ပုဂၢလိကက႑ မွ businessmodel ေရးဆြဲ ရင္းႏွီးႁမွဳပ္ႏွံလုပ္ကိုင္ေရးတိုင္ပင္ႏွီးေႏွာၾကလိမ့္မည္။အၾကံဉာဏ္ ထုတ္ၾကလိမ့္မည္။သို ့မွသာ ဦးတင္ထြဋ္ဦး၏ က႑ Innovations &Transformations အတြက္ တီထြင္ၾကံဆ၊ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေအာင္စဥ္းစားလုပ္ကိုင္လာနိဳင္လိမ့္မည္။ ဆန္စပါး ေစ်းကြက္ဝင္ အထူးဇံုမ်ားထူေထာင္လုပ္ကိုင္သြားနိဳင္လိမ့္မည္လို ့ယူဆပါသည္။ထိုသို ့မဟုတ္ပါက စိတ္ဓါတ္တက္ႂကြလိမ့္မည္မဟုတ္။ေဖ့စ္ဘုတ္မိတ္ေဆြ မတ္ပဲေတာင္သူတစ္ဦးေျပာသလို မတ္မတ္ရပ္ရန္ခက္ခဲလာသည္။ခရမ္းသံုးခြဖက္တြင္ ပဲ ကို အထူးအားထားစိုက္ပ်ိဳးခဲ့သူမ်ားကအားမထည့္ေတာ့။အျဖစ္သာႀကဲစိုက္ေနသည္ဟုသတင္းရသည္။စီးပြားေရးက်ျခင္းသည္အဓိကမဟုတ္။စိတ္ဓါတ္ မက်ရန္အဓိကျဖစ္သည္။အားေပးရမည္။

- ဌာနဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္သူမ်ား ႏွင့္ပုဂၢလိက ကြ်မ္းက်င္ၿပီးေသာလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို မိေက်ာင္းမင္း၊ေရခင္းျပ ဆရာလုပ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ေဆြးေႏြးပြဲ မတက္နိဳင္တဲ့အတြက္မိမိ၏အေတြးအျမင္ကို ဦးခ်စ္ခိုင္၊ဦးေအာင္သန္းဦး၊ဦးတင္ဝင္း၊ဦးေသာင္းဝင္း၊ဦးရဲမင္းေအာင္ တို ့ သိရွိနိဳင္ရန္ ေဆြးေႏြးျခင္းျစ္ပါသည္။

- အစိုးရႏွင့္ပုဂၢလိကၾကားတြင္ အခ်ိတ္အဆက္မွန္ကန္ေကာင္းမြန္စြာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္လိမ့္မည္ဟုေတြးမိျမင္မိပါသည္။

' ျမန္မာ့ဆန္စပါးက႑ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ပါေစ'

Ref:Tin Naing Thein FB