မွန္ကန္ေသာျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈစီမံျခင္း

ေျပာင္းလဲမႈစီမံျခင္း (၂၁)

(ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္)

တစ္ရက္က ကုန္သည္ႀကီးမ်ားဟိုတယ္မွာ က်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားတစ္ခုကိုသြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခမ္းအနားကို UMFCCI နဲ႔အတူ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ တြဲဖက္ၿပီး ႀကီးမွဴးက်င္းပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခမ္းအနားကေတာ့ မေလးရွားႏိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေဒါက္တာ မဟာသီယာရဲ႕ စီးပြားေရး ေဟာေျပာပြဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ မဟာသီယာရဲ႕ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို အရင္တုန္းက TV ကေန နားေထာင္ ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေတြကိုလည္း ဖတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုလို လူကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႔ရေတာ့ အေတာ္ေလး ေက်နပ္မိပါတယ္။ ဝမ္းသာမိပါတယ္။ ဒီလိုပုဂၢိဳလ္မ်ား ျမန္မာျပည္ကို ေရာက္လာတာဟာလည္း အလြန္ထူးျခားၿပီး ထင္သာျမင္သာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာမဟာသီယာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အလြန္သံေယာဇဥ္ ရွိခဲ့တဲ့ သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕တြန္းအားေပးမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံႏိုင္ငံအဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာတာဟာ သူ႔ရဲ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕တိုက္တြန္းခ်က္ေၾကာင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အာရွႏိုင္ငံေတြ ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့တဲ့ ဘ႑ာေရးအၾကပ္အတည္း မွာ သူရဲ႕ဦးေဆာင္မႈေၾကာင့္ မေလးရွားေငြ ရင္းဂစ္ (Ringgit) ဟာ စီးပြားေရး ဖိအားေပးမႈေတြ ကိုေတာင္ ေတာင့္ခံႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ၂၀၂၀ Vision ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာကို ေဖာ္ထုတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ၂၀၂၀ Vision ဆိုတာက မ်က္စိရဲ႕ျမင္ႏိုင္စြမ္းအင္အားကို မ်က္စိဆရာဝန္ေတြက သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၂၀ Vision ရွိရင္ ညာဘက္နဲ႔ ဘယ္ဘက္မ်က္လံုး ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ျပတ္ျပတ္သားသား ျမင္ႏိုင္တာကို ေဖာ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေဝါဟာရကိုယူၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ရည္မွန္းခ်က္ကို သကၠရာဇ္ ၂၀၂၀ သမိုင္းမွတ္တုိင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕အတၳဳပၸတၱိကို ဖတ္ျပတဲ့အခါ သူဟာ ၈၆ ႏွစ္အရြယ္ေတာင္ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို အံ့ၾသစရာ သိခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔ကိုၾကည့္ရင္ ၇၀ ႏွစ္ေလာက္သာ ရွိမယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ ေဟာေျပာတဲ့ေနရာမွာလည္း ေပးထားတဲ့ ကုလားထိုင္ေပၚမထုိင္ဘဲ စင္ျမင့္ေပၚမွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး တစ္နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ လက္တန္းေဟာသြားပါတယ္။ အားက်ဖို႔ေကာင္းလွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထူးတစ္ေယာက္ ပါပဲ။ သူဟာ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈသမိုင္းကို ေရးခဲ့သူတစ္ဦး အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို တင္ျပသြားတာမို႔ သိပ္ၿပီးနားေထာင္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႔စာေတြ႔ ေတြနဲ႔ ေရာယွက္ၿပီးတင္ျပသြားတာ အတုယူစရာပါပဲ။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႀကီးဟာ သူႏိုင္ငံအတြက္ ဘာျဖစ္လိုသလဲ ဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သလို လက္ေတြ႔မွာ ျဖစ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ခဲ့တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမွာ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ အေျမာ္အျမင္ရွိတဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာမဟာသီယာ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ ဘယ္ပံုဘယ္နည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပံုကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕တင္ျပခ်က္ကို သံုးသပ္ၿပီး လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေစ၊ အေရးႀကီးဆံုးက ေရြးခ်ယ္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ မိမိႏိုင္ငံအက်ဳိးအတြက္ မွန္ကန္ေသာ ေရြးခ်ယ္မႈကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုလို ေရြးခ်ယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာ၌ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူ၏ အရည္အေသြး အေျမာ္အျမင္မွာ အေျခခံ တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ သတိထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာေဆးသမားလို ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႔ ေပၚလစီခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ ေဒါက္တာမဟာသီယာမွာ ထူးျခားတဲ့ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့သလို အမွားေတြလည္း လုပ္ခဲ့တာေတြ႔ရပါတယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္ အာရွေငြေၾကး အက်ပ္အတည္း ျပႆနာရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခါ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံတို႔ ေျဖရွင္းတဲ့နည္းေတြက အလြန္စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းလွပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတႀကီး ဆူဟာတိုဟာ ကနဦးမွာ အလြန္ေအာင္ျမင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈႏႈန္းကို အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း သိသိသာသာ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုလုပ္တဲ့ေနရာမွာ သူ႔ရဲ႕စီးပြားေရးအႀကံေပး ေတြဟာ အေမရိကန္နုိင္ငံ California တကၠသိုလ္မွာ ပါရဂူဘြဲ႕ေတြ ရထားၾကသူေတြ ျဖစ္ေတာ့ သူတို႔ကို Berkerly Boys ဆိုၿပီး ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အႀကံေကာင္းေတြေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့ေၾကာင္း လက္ခံထားၾကတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၇ စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္း ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ သူတို႔ရဲ႕ အႀကံေပးမႈနဲ႔ သမၼတႀကီးဆူဟာတိုဟာ IMF ကို အျပည့္အဝ လက္ခံလိုက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ မ်က္စိထဲမွာ မထြက္တဲ့ ျမင္ကြင္းကေတာ့ IMF ဥကၠ႒က မတ္တတ္ရပ္ လက္ပိုက္ၿပီး စားပြဲေပၚမွာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ေက်ာင္းသားကေလးတစ္ေယာက္လို ခပ္ကုပ္ကုပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးေနတဲ့ သမၼတႀကီးဟာ ဆူဟာတိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ မဟာသီယာကေတာ့ IMF ေပးတဲ့ အႀကံဉာဏ္ကို လံုးဝလက္မခံဘဲ မေလးရွားေငြကို ေတာင့္ခံထားခဲ့တယ္။ အခ်ိန္တန္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕အဆံုးအျဖတ္ဟာ မွန္ကန္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕မဟာအမွားကေတာ့ Proton ကားထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ အမ်ဳိးသားခ်စ္စိတ္ လြန္ကဲၿပီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ရေအာင္လုပ္မယ္ ဆိုတဲ့ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္ခဲ့တယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ဒီကားကို ဝယ္မယ့္သူ မရွိတဲ့အတြက္ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြကို အတင္းအဓမၼ ေရာင္းခ် ခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံက က်င့္သံုးတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ နာမည္ႀကီး ဂ်ပန္ကားကုမၸဏီေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။ မွန္ကန္တဲ့ အဆံုးအျဖတ္ေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ ကမၻာမွာ Pick-up ကားထုတ္လုပ္မႈမွာ ပထမေနရာမွာ ေရာက္ရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

စီးပြားေရးေပၚလစီတစ္ခု ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ ကာလတိုမၾကည့္ဘဲ ေရရွည္မွာ ေတြ႔ႀကံဳရမယ့္ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိးကို သံုးသပ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္တြင္း ေမာ္ေတာ္ယဥ္ ထုတ္လုပ္မႈ ေပၚလစီလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး စက္မႈဇုန္ေတြမွာ ကားေတြကို ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။ အစစအရာရာ မွားယြင္းေနတာကို လူတိုင္းသိေပမယ့္ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာမို႔ ႏိုင္ငံျခားက အေကာင္းစစ္စစ္ ကားတစ္စီးကို စက္မႈဇုန္က ထုတ္လုပ္တဲ့ကား ျဖစ္ေအာင္ အၿမီးကျဖတ္ၿပီး လုပ္ခဲ့တာကို လူတုိင္း မွတ္မိၾကလိမ့္မယ္။ သူမ်ားကို လိမ္ညာတာထက္ ဆိုးတာက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ညာတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ မဟုတ္တာကို ဟုတ္တယ္လို႔ ေျပာၾက၊ ဆိုၾကလုပ္ၾကတဲ့ သူေတြမွာ တာဝန္ႀကီး လွပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္မွာလည္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားစရာေတြက အမ်ားႀကီး။ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ ေတြရဲ႕ ေစတနာက ကားေဟာင္းေတြ စီးေနတဲ့ လူလတ္တန္းစားေတြကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ကားသစ္ေတြ စီးႏိုင္ေအာင္ ကားတင္သြင္းပါမစ္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့တယ္။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ျဖစ္ခ်င္တာနဲ႔ တျခားစီ။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့သူေတြ အတြက္သာ အက်ဳိး အျမတ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးတင္ျပဖို႔ မရည္ရြယ္ပါဘူး။ စီးပြားေရးေပၚလစီ တစ္ခု ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ ျဖစ္လာတဲ့ အေၾကာင္းအက်ဳိး အက်ဳိးဆက္ေတြကို ဘက္စံုက စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းက စဥ္းစားရင္ အမွား ေတြ႔ႏိုင္တယ္။

အခုေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာမွာ Stakeholder Participation ဟာ ေပၚလစီ ေဖာ္ထုတ္ခ်မွတ္မႈဟာ အဓိကျဖစ္တယ္လို႔ လက္ခံလာခဲ့တယ္။ အဓိပၸာယ္က ေပၚလစီတစ္ခု မခ်မွတ္မီ ပတ္သက္ သက္ဆိုင္တဲ့ သူေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ ေဆြးေႏြးဆန္းစစ္၊ သံုးသပ္ၿပီးမွ ခ်မွတ္သင့္ေၾကာင္း လက္ခံလာခဲ့တယ္။

မွားယြင္းတဲ့ စီးပြားေရးေပၚလစီေတြ ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ ေစတနာေကာင္းနဲ႔ လုပ္တာပါလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး၊ ဆင္ေျခေပးလို႔ မရဘူး။ ေစတနာ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာထက္ ရလဒ္အေျဖက ဘာျဖစ္မလဲ စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း ဆံုးျဖတ္တာထက္ အမ်ားရဲ႕ အယူ အဆအေတြးအျမင္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရင္ အမွား နည္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈမွာ Participatory Leadership လို႔ေခၚတယ္။ ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ အေရးႀကီးလာေၾကာင္း လက္ခံလာခဲ့တယ္။ အမ်ားရဲ႕ အႀကံေတြကို ေတာင္းၿပီးမွ ေပၚလစီေတြ ခ်မွတ္ရမယ္ ဆိုတာကိုလည္း သေဘာတူလာခဲ့တယ္။

ေဒါက္တာမဟာသီယာ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ စဥ္းစားလုိက္ရင္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးဟာ ၿပီးျပည့္စံုႏိုင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အားသာခ်က္ေတြ ရွိသလို အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတာဟာလည္း သဘာဝတရား ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြနဲ႔ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြကို ခ်ိန္ခြင္မွာ တင္ၿပီး ခ်ိန္ထိုးရမွာသာျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟာ လူသားျဖစ္တာမို႔ အမွားမရွိတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။

ေဒါက္တာမဟာသီယာ ေဟာၿပီးခ်ိန္မွာ သူ႔ကိုေမးခြန္းေတြ ေမးခြင့္ေပး ပါတယ္။ ရတဲ့အခြင့္အေရးကို လက္မလႊတ္ခ်င္တာနဲ႔ ဆရာကေမးခြန္းတစ္ခု ေမးမိပါတယ္။ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ သူက်င့္သံုးခဲ့တာ ေခါင္းေဆာင္မႈဟန္ ပံုစံကို သိပါရေစလို႔ ေမးခဲ့ပါတယ္။ သူက အတိအက် မေျဖဘဲ သူရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ေဖာ္ျပသြားပါတယ္။ ဆရာ့လိုပဲ ေမးခြန္းေမးၾကတဲ့သူ ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာမဟာသီယာက စိတ္ရွည္လက္ရွည္ အေျဖေပးခဲ့ ပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲၿပီးေတာ့ သူက စင္ျမင့္ေပၚက ဆင္းလာၿပီး ဆရာ့ကို ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ အခုလို ေလးစားၾကည္ညိဳစရာ ျဖစ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ရတဲ့ အခြင့္အေရးေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သိပ္ကံေကာင္းတယ္ လို႔ ယူဆမိပါတယ္။

The Voice Weekly

Ref;myanmarcnn