ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥပေဒ ေရးရာ စနစ္ တြင္ အဓိက အားျဖင့္ အဂၤလိပ္ရိုး ရာဥပေဒနွင္ ့ ျမန္မာ့ရိုးရာဓေလ႔ထံုး တမ္း ဥပေဒမ်ားကိုအသံုးျပဳသည္။ ၁၈၈၅ ခုနွစ္တြင္အဂၤလိပ္တို ့၏ကိုလို နီနယ္ခ့်ဲ က်ဴးေက်ာ္ေၾကာင္ ့ နိုင္ငံ၏အခ်ဳပ္ ျခာအာဏာ ဆံုးရွဳံးခဲ ့ရသည္။ ၁.၁.၁၈၈၆ ရက္ေနတြင္ ျဗိတိသ်ွအစိုးရမွ ျမန္မာနိုင္ငံအား ၄င္းတို ့၏ ကိုလိုနီနယ္အျဖစ္ ေၾကျငာ ခ့ဲ့ ျပီး အဂၤလိပ္ရိုးရာ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္း က်င့္္သံုးခဲ့သည္။ထိုအခ်ိန္မွစ၍ကြ်န္ဳပ္တို႔၏ နိုင္ငံတြင္ ျပ႒ာန္းဥပေဒမ်ား အျဖစ္ က်င့္သံုးခဲ့သည္။ ျမန္မာတို႔ကလည္း ၎တို႔၏ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒအျဖစ္ ျပ႒ာန္းအသံုးျပဳခဲ့သည္။ထ႔ိုေနာက္ ၄င္းဥပေဒ(၂)မ်ိဳး စလံုးကို အဓိက ဥပေဒမ်ား အျဖစ္ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတတ္ေအာင္ ဆက္လက္ က်င့္သံုး ခဲ ့သည္မွာ ယေန ့ အထိပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္နအဖအစိုးရမွာ လည္း ျပည္သူလူထုကို ဖိနွိပ္ ခ်ဳပ္ျခယ္ကန္႔သတ္ရန္ အတြက္ အက္ဥပေဒ အေျမာက္အျမားျပ႒ာန္း ခဲ ့ၾကသည္။ ထ႔ိုေနာက္ နအဖ အစိုးရ၏ အာေဘာ္မွာ လည္းနိဳင္ငံေတာ္သည္အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ျဖစ္ျပီး၊အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာမွာလည္း ျပည္သူ၏သေဘာ ဆႏၵမ်ားအရ ဆင္းသက္လာ ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း၊၄င္းတို႔က အာဏာအသီးသီးကို ထိန္းခ်ဳပ္သည့္အျပင္ ျပည္သူလူထုအေပၚလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ ကန့္သတ္မွုမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဥပေဒေရးရာ စနစ္သည္ ္တခုစီ ျခားထား၍ အခ်ဳပ္ျခာအာဏာ သံုးရပ္ျဖစ္ေသာ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ နွင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာမ်ားကို ျပန္လည္ထိန္း ညိွရမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိူင္ငံ၏ ၂၀၀၈ခုနွစ္ ဖဲြ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ၁၁(က)တြင္ အခ်ဳပ္ျခာအာဏာ (၃)ရပ္ကို သီးျခားစီခဲြျခားထားျပီး ျပန္လည္ထိန္း ညိွသြားရမည္ဟုကို ထားေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ိုခဲြျခားထားျခင္း မရွိသည့္အျပင္ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူျပဳျခင္းျဖင့္ ၀န္ထမ္းမ်ား အေပၚအက်င့္ပ်က္မွဳမ်ား ခ်စားမွဳျဖစ္ေစခဲ ့သည္္။
ပထမအေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာသည္ အဓိကအားျဖင့္ ဥပေဒျပဳလုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။အကယ္၍ ဥပေဒျပဳသည့္ လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္ရွိလွ်င္အထက္ လႊတ္ေတာ္ (သို ့)ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွဥပေဒကို ျပ႒ာန္း ၍မဲ ခဲြ ေ၀ျခင္းနွင္ ့ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ညိွနိွဳင္းေဆြးေႏြးျခင္း မ်ားျပဳလုပ္၍ အျခားလႊတ္ေတာ္တစ္ခုထံသို ့ ေပးပို ့ျပီး အထက္ပါအတိုင္း မဲခဲြျခင္း ေဆြးေႏြးျခင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ထိုသို ့ျပဳျပီး ေနာက္လႊတ္ေတာ္ နွစ္ရပ္မွာ ကဲြလဲြေနပါက ညိွႏိွဳင္း၍သေဘာတူညီမွဳရယူေဆြးေႏြး ၍အတည္ျပဳၾကျပီး၊ ေနာက္္ဆံုးတြင္သမၼတထံသို ့တင္ျပ၍ အတည္ျပဳလက္မွတ္ ေရးထိုးၾကသည္။ အကယ္၍ သမၼတ မွ လက္မွတ္ မ ထိုး ဘဲ ဗီဒိုအာဏာျဖင္ ့ ပယ္လ်ွင္ လႊတ္ေတာ္၌အမ်ားဆံုး မဲသံုး ပံုနွစ္ပံု ရသည္ နွင့္ သမၼတ၏ဗီဒိုအာဏာကိုပယ္၍ဥပေဒကို အတည္ျပဳနိုင္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႔မ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး စုကို ကိုယ္စားျပဳ အဖဲြ ့နွင့္အျခားလူတန္းစားအလႊာအသီးသီး မပါ၀င္ဘဲအခ်ဳိ ့တို ့မွာ တပ္မေတာ္မွ တိုက္ရိုက္ခန့္အပ္ျခင္းမ်ားပါ၀င္သည္။လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္ျဖစ္ေသာ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ ၊အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ တြင္ဥပေဒျပဳေနရာ စုစုေပါင္း(၂၂၄)ေနရာတြင္(၁၆၈)ေနရာကို ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္၍၊ (၅၆)ေနရာ မွာ တပ္မေတာ္ မွတိုက္ရိုက္ခန့္အပ္ျပီး၄င္းတို ့၏သက္တမ္း မွာ(၅)နွစ္ျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ အမတ္ေနရာ(၄၄၀)တြင္၊(၃၃၀)ေနရာ မွာတိုက္ရိုက္ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ျပီး (၁၁၀)ေနရာမွာ တပ္မေတာ္မွ တိုက္ရိုက္ခန္ ့အပ္ျပီး ၊၄င္း တို့၏သက္တမ္းမွာလည္း (၅)ႏွစ္ပင္သည္။ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္နွင္ ့အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ဥပေဒျပဳအာဏာ ရွိေသာ္လည္း ၄င္းတို ႔သည္ဥပေဒနွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည႔္စြက္ျခင္း ၊အသစ္ျပ႒ာန္း ျခင္း နွင္ ့ ပယ္ ဖ်က္ျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိေပ။ ထိုေၾကာင္ ့ က်ြန္ုပ္တို ့က (၅)မိနစ္ လႊတ္ေတာ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ေခၚနိုင္သည္။
ဒုတိယ အေနျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာျဖစ္ျပီး၊ ၄င္းတို ့သည္ေန ့စဥ္ နိုင္ငံေရးနွင့္္ ပတ္သက္၍ စီမံခန္႔ခြဲမွဳမ်ားကို သတ္မွတ္ထားေသာ ဥပေဒနွင့္ညီညႊတ္သည့္လုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္ အတြင္း၌သာ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖဲြ ့ နွင္ ့ ၄င္းတို ့၏ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ နွင့္တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အဓိက အေကာင္အထည္ေဖာ္သည႔္ အဖြဲ႔အစည္းပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏လက္ရွိသမၼတမွာ ဦးသိန္းစိန္ျဖစ္၍ ဒုတိယသမၼတမ်ား ျဖစ္ေသာ ဦးစိုင္းေမာက္ခမ္း နွင္ ့ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ ့ဦး တို႔ျဖစ္ျပီး၊၎တို႔ (၂)ဦး ၏သတ္တမ္း မွာလည္း (၅) နွစ္ပင္ျဖစ္ သည္။ ၄င္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ တို႔မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ ျပည္သူတို႔၏ တူညီေသာသေဘာဆႏၵမ်ားနွင့္အတူ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္၍ ဆင္းသက္လာေသာအစိုးရအဖြဲ႔ မဟုတ္ဘဲ တပ္မေတာ္မွ အရပ္၀တ္လဲ၍သာ အုပ္ ခ်ဳပ္ ေရး အဖဲြ ့ ကို ဦးေဆာင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အဘယ္ ေၾကာင္ ့ ဆိုေသာ္ ၄င္းတို ့သည္ နအဖ၏ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ မ်ိဳး ဆက္ျပတ္သြားမည္ကိုုစိုးရိမ္ျခင္းေၾကာင္႔ လည္းေကာင္း၊ အာဏာအား အရပ္သား အစိုးရ အျဖစ္ျပည္သူ ထံသို ့လဲႊ ေျပာင္း ေပး ရမည္ကိုမလိုလားေသာေၾကာင္႔ပင္ျဖစ္သည္။ အျခားတနည္း အားျဖင့္ နအဖအစိုးရသည္ နိုင္ ငံသား၏ အေျခခံအခြင္႔အေရးမ်ားနွင႔္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္တြင္းစစ္မ်ား ဖန္တီးျခင္း၊ လူသားမဆန္သည္ ့ရက္စက္မွူမ်ား စစ္ပဲြအတြင္း ဥပေဒနွင္ ့ဆန႔္က်င္ေသာစသည႔္ အမွဳမ်ား၊ လူနည္းစု အခြင့္ေရးမ်ားကို မငဲ့ကြက္ဘဲ အျမစ္ျဖဳတ္ေခ်မွဳန္းျခင္းမ်ား၊ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ ထုတ္ေျပာဆိုခြင္ ့၊စု ရံုး ခြင့္မ်ား စသည္တို ့ကိုအာဏာ အလဲႊသံုးစားလုပ္၍ ေဖာက္ဖ်က္က်ဳးလြန္ ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္၄င္းတို ့သည္ လူ႔အခြင္ ့အေရးကိုေလးစားရန္ နိုင္ငံသားမ်ား အားေစာင့္ေရွာက္ျဖည္႔တင္းေပးရမည႔္ တာ၀န္မ်ားကိုပ်က္ကြက္ခဲ႔သည့္အျပင္ ၄င္းတို႔သည္ အက်င့္ ပ်က္မွဳမ်ား၊ ခ်စားလာဘ္စားခမွဳမ်ားကိို သာမ်ားစြာျဖစ္ေပၚေစခဲ႔သည္။ ထိုေၾကာင့္က်ြန္ပ္တ့ို နိုင္ငံသားမ်ားအေနျဖင္ ့ ျပည္ သူလူထုတို ့ ပူးေပါင္းပါ၀င္၍၊ တူညီေသာသေဘာ ဆႏၵမ်ား နွင့္ အညီဆင္းသက္လာေသာ အရပ္သား အစိုးရအဖဲြ ့မ်ား ျဖစ္လာေစရန္ ၾကိဳးပမ္း ရမည္ျဖစ္သည္။
တတိယအခ်က္အေနျဖင္႔ တရားစီရင္ေရးအာဏာသည္ တရားမွ်တမွဳရွိေစရန္စီမံခန္ ့ခဲြ ျခင္း၊ ဥပေဒျပဳ႒ာနမွျပဳလုပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကိုအဓိပၸါယ္ ဖြင္ ့ဆိုျခင္းနွင္ ့အျငင္း ပြား မွဳမ်ားကိုကူညီ ေျဖရွင္း ေပးရန္ ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္မွဳျဖစ္ေစရန္ အလြန္အေရးၾကီးေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ တရားစီရင္ေရးအဖဲြ႔သည္ အစိုးရ နွင္႔ ျပည္သူလူထုအၾကား အခက္ခဲျပႆနာမ်ားကိုၾကား၀င္ ေျဖရွင္းေပးရန္ နွင္ ့ တရားမွ်တမွဳမ်ား ကိုေဖာ္ထုတ္ရန္ ပင္ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးသေဘာတရား မ်ားအရ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး စနစ္ မရိွလ်ွင္ လ႔ူအခြင္႔အေရးကို အေျခခံေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ နွင္ ့တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ လညး္ ရွိမည္ မဟုတ္ ေခ်။
ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တြင္ တရားရံုးမ်ား ဖဲြ႔စည္းပံုမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားရုံး ၏ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တရားသူၾကီးမွာ ဦးထြန္းထြန္းဦးျဖစ္ျပီး၊ တိုင္းေဒသၾကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တရားရံုးမ်ားတြင္ တရားသူၾကီး မ်ားမွာ (၂)ဦးမွ (၆)ဦး အထိ လည္းေကာင္း၊ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းတရား ရုံုုုုးမ်ား၊ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ခရိုင္တရားရုံးမ်ား အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ခရိုင္တရားရံုးမ်ား၊ျမိဳ ့နယ္တရားရံုးမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ဥပေဒအရ တည္ေဆာက္ထားေသာ တရားရံုးမ်ား၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရားရံုးမ်ားနွင္၊့ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာခံုရံုးမ်ားအျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းထားျပီးေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုး၏ ၪကၠ႒မွာ ဦးသိန္းစိုး နွင္ ့အဖ႔ဲြ၀င္ ဦးေရ (၈)ဦးပါ၀င္သည္။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၉)(က)၊(ခ) ၊(ဂ)တို႔တြင္ ဥပေဒနွင္႔အညီ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရး၊ ဥပေဒအရကန္ ့ သတ္ခ်က္မ်ားမွအပ ျပည္သူ ့့ေရွ ့ေမွာက္တြင္ တရား စီရင္ေရးနွင္ ့ အမွူမ်ားတြင္ခုခံ ေခ်ပခြင္ ့ နွင္ ့ အယူခံပိုင္ခြင္ ့ရွိေရး စသည္ တို ့ကုိျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ တရားရံုး မ်ားသည္တရားမွ် တစြာ စီရင္ဆံုးျဖတ္နိုင္ျခင္း မရွိဘဲ၊ အစိုးရ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေလသည္။ ထုိေၾကာင္႔ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး စနစ္ မရွိေၾကာင္း ေတြ ့ျမင္နိုင္သည္။
အထူးသျဖင္ ့က်ြန္ပ္ တို ့သည္ ယခုလက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ဥပေဒေရးရာစနစ္ကိုသံုးသပ္ရာ တြင္ အဆိုးဘက္သို ့ဦးတည္၍္ ဆိုး ရြား စြာပ်က္စီးလွ်က္ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ နုိင္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၂၀၀၈ ဖဲြ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက မည္သို ့ပင္ ဆိုေစကာမူ နိုင္ငံသား မ်ား ၏အေျခခံ အခြင့္အေရး မ်ား ဆံုးရွံဳးလ်ွက္ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင္ ့ဆိုေသာ္ ၄င္း ဖဲြ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၌ ေဖာ္ျပထားေသာ အခြင္႔အေရးမ်ားနွင့္ပတ္သက္သည့္ အခန္းက႑တြင္ျပ႒ာန္းဥပေဒမ်ား နွင္႔မဆန႔္ က်င္လ်ွင္ခံစားခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုသာ အေလးေပး ေရးသားထားသည္ကို သတိျပဳရမည္ျဖစ္္ သည္။ ထိုေၾကာင္ ့ က်ြနဳ္ပ္ တို ့ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တြင္ ဖဲြ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ အျမင္႔ဆံုး ဥပေဒ မဟုတ္ဘဲ ျပ႒ာန္း ဥပေဒသာ အျမင္႔ဆံုး ျဖစ္ေနသည္ ့သေဘာကို သက္ေရာက္ေစသည္။ ဖဲြ ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒနွင္ ့စပ္လ်ဥ္း၍ လည္း နိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ အေျခခံအခြင္ ့အေရး မ်ား ကိုအာမခံ မွဳ မရွိ သေလာက္ နည္းျပီး၊ ယခုလက္ရွိ ၾကံခိုင္ဖြံ႔ျဖိဳး့ေရးပါတီအစိုးရကိုသာ ကာကြယ္၍ ၄င္း တို ့အတြက္ လက္နက္တစ္ခု အျဖစ္သံုး စဲြျခင္းပ္ ျဖစ္သည္။ထုိေၾကာင္ ့ ၂၀၀၈ ဖဲြ ့စည္း ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ ၄င္းတို ့စိတ္တိုင္းက်ေရးဆဲြ၍ ၄င္းတို ့အာဏာတည္ျမဲေစေရး ကာကြယ္ ၍ နိုင္ငံသားမ်ား၏ အခြင္႔အေရးကို ပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း၊ ကန္႔သတ္ျခင္းမ်ားကို သာ အဓိကေတြ႔ျမင္ နုိင္သည္။ ၎ေနာက္ အစိုးရသည္ ၎တို႔၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ားကို အလြဲသံုးစားျပဳလုပ္၍ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္လွ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ြန္ဳပ္တို႔သည္ စစ္မွန္၍ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ စနစ္ထြန္းကားေရး၊ နိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္းနွင့္ ညီမွ်ျခင္းတည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားေရးနွင့္ နိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားေရးလွုပ္ရွားမွဳ အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္နုိင္ရန္ ၾကိဳးစားသြားရမည္ျဖစ္သည္။
Ref:ruleoflawinmyanma(peacelawburmese.wordpress)
Most of the sub-sections below are divided into "texts" i.e. the actual statute,
decree, legislation, treaty etc. and "commentary" i.e. analysis, discussion etc.
on the area of law in question. http://www.burmalibrary.org/show.php?cat=404
No comments:
Post a Comment