စေတာ့ေစ်းကြက္နွင့္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး တို႕ အျပန္အလွန္ ဆက္ႏႊယ္မႈ

*** စေတာ့ေစ်းကြက္နွင့္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး တို႕ အျပန္အလွန္ ဆက္ႏႊယ္မႈ ***

      စေတာ့ေစ်းကြက္သည္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးနွင့္ မည္သို႕ ဆက္စပ္သနည္း? တိုင္းျပည္စီးပြားေရး အေျခအေနတို႕သည္ စေတာ့ေစ်းကြက္တြင္ လာေရာက္ထင္ဟပ္ေစနိုင္သည္ဟူေသာ အခ်က္သည္ အျမဲ မွန္ကန္သည္လား? စသည္ျဖင့္ ေမးႀကသည္မ်ားရွိပါသည္။ 

       ေယဘုယ် အေနျဖင့္ စေတာ့ေဈးကြက္​ ခိုင္​ခိုင္​မာမာ ျဖစ္​ထြန္​း မႈ ရွိေနၿပီးေသာ နိုင္​ငံတို႔၌ စေတာ့ေစ်းကြက္သည္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး အေျခအေနတို႕ ၌ လာေရာက္ရိုက္ခတ္ေစနိုင္ပါသည္။ တိုင္းျပည္၏စီးပြားေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေနလွ်င္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားလည္း တိုးတက္ေနမည္။ ထိုအခါ ကုမၸဏီမ်ားမွ အျမတ္အစြန္းမ်ားမ်ားရရွိေသာေႀကာင့္ ရွယ္ယာမ်ားကို ဝယ္ယူရင္းနွီးျမဳပ္နွံရန္ ဆြဲေဆာင္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေစသည္။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္သူမ်ားမွာ အျမတ္ေဝစု မ်ားမ်ားရရွိနိုင္ေသာေႀကာင့္ ပင္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ကာလရွည္လ်ားေလေလ စေတာ့ေစ်းကြက္အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးရွိေလေလ ျဖစ္သည္။ 

        ဆန္႕က်င္ဘက္အေနျဖင့္ ရီဆက္ရွင္း ကာလမ်ား၌ စေတာ့ေစ်းကြက္ ဆိုးက်ိဳး ရွိနိုင္မည္။ စီးပြားေရးက်ဆင္းခ်ိန္၌ ကုမၸဏီမ်ား အျမတ္ေငြျဖစ္ထြန္းမႈ နည္းပါးေသာေႀကာင့္ ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ား က်ဆင္းမႈ ျဖစ္ေပၚေစမည္ျဖစ္သည္။ အျမတ္ေဝစု ခြဲေဝေပးမႈ မရွိျခင္း (သို႔) နည္းပါးျခင္းတို႕ ျဖစ္နိုင္ေသာေႀကာင့္ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္မ်ားက ၄င္းတို႕၏ ရွယ္ယာမ်ားကို ထုတ္ေရာင္းတတ္ေလ့ရွိႀကသည္။ 

        ထို႔ အျပင္ ပထဝီနိုင္ငံေရးမျငိမ္မသက္မႈျဖစ္ေပၚေသာ ကာလမ်ား၌ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ားသည္ ပိုမိုယံုႀကည္စိတ္ခ်ရေသာ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္(Bonds) မ်ားကို ဝယ္ယူစုေဆာင္းျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ႀကျပီး စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားကိုေတာ့ လက္ေရွာင္တတ္ႀကသည္။ 

       ဤသို႕ ဆိုလွ်င္ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ား က်ဆင္းျခင္းသည္ ရီဆက္ရွင္း ျဖစ္မည့္လကၡဏာကို ညႊန္ျပေနသည္လား? ဟု ေမးခြန္းထပ္ထြက္လာေလသည္။ 

        စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ားက်ဆင္းျခင္းသည္ ရီဆက္ရွင္းျဖစ္ျခင္းသာမက အျခားေသာ အေႀကာင္းရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေႀကာင့္လည္း က်ဆင္းနိုင္ပါသည္။ ၄င္းေမးခြန္းကို ေျဖနိုင္ဖို႔ ေရွးယခင္ကတည္းက စီးပြားေရးပညာရွင္တို႕၏ အဆို တစ္ခုျဖင့္ ရွင္းျပပါမည္။ ၄င္းမွာ "Stock markets have predicted ten of the past five recessions" ပင္ျဖစ္သည္။ သေဘာကေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံ မွာ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ား က်ဆင္းျခင္းသည္ ရီဆက္ရွင္း နွင့္ ဆက္ႏႊယ္မႈ ရွိသည္။ သို႕ေသာ္ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္း မ်ားက်ဆင္းျခင္းသည္ စီးပြားေရးနွင့္ ဆက္ႏႊယ္ပက္သက္မႈ မရွိပါေပ။

       စီးပြားေရးနွင့္ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရွိသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ စေတာ့ရွယ္ယာက်ဆင္းျခင္းကေတာ့ ၄င္းစေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ားသည္ ရွိသင့္သည့္ ေစ်းနုန္းတန္ဖိုး ထက္လြန္ကဲေသာ ေစ်းနုန္း (over-valued prices) တစ္ရပ္ကို ေရာက္ေန၍ ျပန္က်ျခင္း (သို႕) ရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ား၏ စိတ္သေဘာထား အေျပာင္းအလဲ (market sentiment) တို႕ေႀကာင့္ က်ဆင္းျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ 

      1987 ေအာက္တိုဘာလတြင္ ကမၻာတစ္ဝန္းစေတာ့ေစ်းကြက္ အက် 25% ရွိခ့ဲသည္။ ထိုအခ်ိန္က စီးပြားေရး ပညာရွင္အမ်ားစုက ကမၻာ့စီးပြားေရး ခြ်တ္ျခံဳက်ဆင္းေတာ့မည္ဟု ခန္႕မွန္းသံုးသပ္ႀကသည္။ ေငြေႀကးေပၚလစီေရးဆြဲသူမ်ားက ဘဏ္အတိုးနုန္းမ်ား ေလ်ာ့ခ်ခ့ဲႀကသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ထိုစဥ္က စေတာ့ေစ်းကြက္ က်ဆင္းမႈသည္ စီးပြားေရး အေပၚ ထိခိုက္ျခင္း မရွိခ့ဲေပ။ 

       တစ္ခါတစ္ရံ ရီဆက္ရွင္း (သို႔မဟုတ္) ပထဝီနိုင္ငံေရး မျငိမ္မသက္ျဖစ္ေနေသာ ကာလမ်ိဳး၌ စေတာ့ေစ်းနူန္းမ်ား ျမင့္တက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိသည္၊ အဘယ္ေႀကာင့္နည္း? ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားထဲမွ တစ္ခ်က္ခ်က္ေႀကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္။ 

        ပထမအခ်က္ကေတာ့ အနာဂတ္အလားအလာ၏ သက္ေရာက္မႈမ်ား (Anticipation effects) ေႀကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္။ စေတာ့ေစ်းကြက္သည္ စီးပြားေရး ၏ ေရွ႕ေျပးနမိတ္ဟု ဆိုကတည္းက စေတာ့ေစ်းကြက္အတြင္း အနာဂတ္ရီဆက္ရွင္းအလားလာက သက္ေရာက္နွင့္ျပီးသား ျဖစ္နိုင္ျပီး ရီဆက္ရွင္းျဖစ္ခ်ိန္ကာလမွာ စေတာ့ေစ်းနုန္း မ်ားတက္ျခင္းသည္ ျပန္လည္နလန္ထူျခင္း( Recovery)၏ သေဘာေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေပမည္။ ဥပမာ 2007-2008 ခုနွစ္တုန္းက အေမရိကန္တြင္ ရီဆက္ရွင္းျဖစ္လာနိုင္မည့္ အလားလာရွိေနေသာေႀကာင့္ စေတာ့ေစ်းကြက္အက် ရွိခ့ဲသည္။ တကယ္တမ္း 2008 နွစ္ကုန္ပိုင္းမွစ၍ ရီဆက္ရွင္းဒဏ္ကို ကာလရွည္ႀကာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးရင္ဆိုင္ရခ်ိန္မွာေတာ့ စေတာ့ေစ်းကြက္အတက္ျပခ့ဲသည္ကို ႀကံဳေတြ႕ခ့ဲရသည္။ 

      ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ကုမၸဏီ၏ အျမတ္ဝင္ေငြသည္ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ၏ အေရးႀကီး အစိတ္အပိုင္းတမွ် မ်ားျပားမႈ ရွိေနေသာ အေျခေန (Profits as a share of GDP) ပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး က်ဆင္းေနေသာ္လည္း ကုမၸဏီမ်ားက ခိုင္မာစြာ ရပ္တည္နိုင္သည့္ အျမတ္ေငြအင္အားရွိေနပါက စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္ကို လာေရာက္ ထိခိုက္နိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဥပမာ Apple , Google နွင့္ Microsoft တို႕ က႔ဲသို႕ တိုင္းျပည္ GDP ထဲ၌ အဓိကေနရာယူထားေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားကမူ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံရန္ ဆြဲေဆာင္မႈ ျဖစ္ေပၚေစမည္။ 

       ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ အတိုးနုန္း လြန္ကဲစြာက်ဆင္းျခင္း (Ultra-low interest rates) ျဖစ္သည္။ 2008 ခုနွစ္တုန္းက အေမရိကန္ အစိုးရေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ား၏ အတိုးနုန္းေပၚမွ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္နုန္းမ်ား (Yields) သည္ အနုတ္လကၡဏာဘက္ က်ဆင္းျခင္း ျဖစ္ေပၚ ခ့ဲသည္။ ဘြန္းဝယ္ယူထားေသာ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ားမွာ ဆံုးရံႈးမႈမ်ားရွိခ့ဲႀကသည္။ အဘယ့္ေႀကာင့္ ဆိုေသာ္ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ားသည္ စီးပြားေရး က်ဆင္းေတာ့မည့္ အလားလာကို ႀကိဳတင္မွန္းဆႀကျပီး လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမႈရွိသည့္ အစိုးရေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားကို အလုအယက္ဝယ္ယူႀကသည္။ ထိုအခါ ေငြေခ်းစာခ်ဳ ပ္မ်ား(Bonds) ေစ်းတက္လာျပီး ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္၏ အတိုးနုန္းေပၚမွ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္နုန္းမ်ား (Yields) အနုတ္လကၡဏာထိ က်ဆင္းမႈ ျဖစ္ေပၚ လာခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဘြန္းေစ်းကြက္၌ ဆံုးရံႈးမႈရွိေသာေႀကာင့္ စေတာ့ေစ်းကြက္ဘက္သို႔ ရင္းနီးျမဳပ္နွံရန္ ဆြဲေဆာင္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေစျခင္းျဖစ္သည္။ သေဘာကေတာ့ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈ အခြင့္အလမ္းေရြးခ်ယ္စရာ နည္းပါးခ်ိန္၌ စေတာ့ေစ်းကြက္ထဲ ေျပးဝင္ႀကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ 

       စေတာ့ေစ်းကြက္ဟု ဆိုရာ၌ ၄င္းစေတာ့ေစ်းကြက္ႀကီးထဲတြင္ မတူညီေသာ လုပ္ငန္းက႑ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေပၚ အေျခခံေသာ ကုမၸဏီမ်ား၏ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ဥပမာ 2016 ဇြန္လ၌ Brexit ထြက္ခြာမဲအနိုင္ရရွိ ျပီးေနာက္ ေဆာက္လုပ္ေရးနွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းက႑ပိုင္းမွ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းမ်ား ထိုးက်ခ့ဲသည္ကို ေတြ႕ခ့ဲရသည္။ ၄င္း က႑ပိုင္းက တိုင္းျပည္စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈ အေပၚ လႊမ္းမိုးနိုင္သည္အထိ အင္အားႀကီးမားသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးပိုင္း က်ဆင္းသည္ ဆိုကတည္းက အိမ္ယာေစ်းနုန္းမ်ားက်ဆင္းေႀကာင္း သိနိုင္ျပီး တိုင္းျပည္ေနလူထုတို႕က ဇိမ္ခံပစၥည္းမ်ားတြင္ သံုးစြဲနိုင္မႈအားကို ေခြ်တာရျခင္းျဖစ္ေႀကာင္း သိနိုင္ပါသည္။

       စီးပြားေရး ဆုတ္​ယုတ္​က်ဆင္​းလာသည္​့အခါ ဘဏ္​မ်ားတြင္ ေငြအပ္​၊ ေငြစုမႈမ်ား ေလ်ာ့က် လာေသာေႀကာင့္ ဘဏ္​မ်ားတို႔သည္​လည္​း အက်ိဴ းျဖစ္​ထြန္​းမႈနည္​းသထက္​နည္​းလာၾကသည္​။ တစ္ခ်ိန္ထဲတြင္ တျခားေသာ လုပ္ငန္းက႑ပိုင္းမွ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားကေတာ့ ေစ်းထိုးတက္ျခင္းရွိေနနိုင္သည္။ ဥပမာ စားေသာက္ကုန္နွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာ လုပ္ငန္းကို အေျခခံထားေသာ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားျဖစ္သည္။ ရီဆက္ရွင္းကာလပင္ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း လူအမ်ားက စားေသာက္ကုန္က႑ပိုင္းတြင္ေတာ့ မျဖစ္မေန သံုးစြဲမႈမ်ား ျပဳ ရေသာေႀကာင့္ ျဖစ္သည္။ 

       Brexit ထြက္ခြာမဲ အနိုင္ရရွိသည့္ ေန႕ေနာက္ပိုင္းတြင္ FTSE-100 နွင့္ FTSE-250 တို႕ကို ယွဥ္ႀကည့္ရာ၌ FTSE-100 ကတက္လာျပီ FTSE-250 က်ဆင္းသြားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ FTSE-100 က နိုင္ငံတစ္ခုထက္ပို၍ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေသာကုမၸဏီ (Multinational firm) ျဖစ္သည္။ ၄င္းကုမၸဏီက အေမရိကန္နွင့္ အျခားေသာ စီးပြားေရးအင္အားေတာင့္တင္းသည့္နိုင္ငံမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းမ်ားခ်ဲ႕ထြင္ထားသည္။ FTSE-250 ကမူ ယူေက ရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းငယ္မ်ား၏ ကုမၸဏီမ်ားစုေပါင္းထားေသာ စေတာ့ရွယ္ယာျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ယူေကရီဆက္ရွင္းဒဏ္၏ လႊမ္းမိုးမႈ ေအာက္တြင္ ပို၍ ရွိေသာေႀကာင့္ျဖစ္သည္။ 

    စေတာ့ေဈးကြက္​ နွင္​့တိုင္​းျပည္​စီးပြားေရး တို႔ သည္​ ထာ၀ရ အၿမဲ တိုက္​ရုိတ္​အခ်ိဴ းက် ဆက္​ႏႊယ္​မႈမ်ိဳးမရွိနိုင္​ေသာ္​ျငားလည္​း အခ်ိဳ႕ေသာ အေျခအေန၊ အခ်ိန္​အခါမ်ိဳး၌ေတာ့ နွစ္​ပင္​လိမ္​ ပက္​သက္​ဆက္​ႏႊယ္​မႈ မ်ိဳး ေတာ့ ရွိေနတတ္​ပါသည္။ 

Ref: NangKhamThiriOo FB :https://www.facebook.com/100006574719954/posts/2302385269990608?sfns=mo

6. 1. 2019