ေရႏွင့္ ေရဆိုးအတြက္ အက်ိဳးျပဳ ဘက္တီးရီးယားမ်ား

ေရႏွင့္ ေရဆိုးအတြက္ အက်ိဳးျပဳ ဘက္တီးရီးယားမ်ား 

"ဘက္တီးရီးယား'' လို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အေကာင္မ်ား လို႔ ေယဘူယ် မွတ္ယူထားေလ့႐ွိၾကပါတယ္ ။ 

အမွန္ေတာ့ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး ။ ဘက္တီးရီးယားေတြဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အဏုဇီဝ ပိုးအမ်ိဳးအစားေတြက အုပ္စုတစ္စု ျဖစ္ပါတယ္ ။ ( အုပ္စုတစ္စုဆိုေတာ့ ဘယ္အုပ္စုေတြ က်န္ေသးလဲ ကိုစည္ လို႔ ဆိုလာခဲ့ရင္)႐ွင္းျပပါမယ္ ။ 

ဇီဝပိုးေတြကို အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ သ႐ုပ္ခြဲျပရရင္

• Macroorganisms ( မက္ခ႐ို ေအာ္ဂနစ္ဆင္မ္  ) သာမန္မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ေသာ ပိုးမႊား 
• Microorganisms ( မိုက္ခ႐ို ေအာ္ဂနစ္ဆင္မ္ ) သာမန္မ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ေသာ ပိုးမႊားမ်ား ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိသတဲ့ ။ 
• ထပ္ၿပီး သူတို႔ကိုပဲ Eukaryotes နဲ႔ Prokaryotes ဆိုၿပီး ထပ္ခြဲေသးတယ္ ။ 

Macroorganisms ေတြဟာ 

-Animals 

-Plants ေတြ ျဖစ္ၿပီး 

Microorganisms ေတြကေတာ့ 

- Algae 

- Fungi 

- Protozoa 

- Archaea ( prokayotes) 

- Bacteria ( prokayotes )

ဆုိျပီး ေယဘူယ် သတ္မွတ္ထားတယ္ ။ 

Bacteria ( ဘက္တီးရီးယား) 

ဘက္တီးရီးယားေတြဟာ ဆဲလ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ prokayotes ေတြျဖစ္တယ္ ။ သဘာဝပတ္က်င္ရဲ႕ ေနရာတိုင္းမွာ အဏုဇီဝပိုးေတြ ႐ွိၾကေပမယ့္ ေရႏွင့္ ေရဆိုးေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး ပါဝင္တည္႐ွိေနတဲ့ အဏုဇီဝပိုးေတြဟာ ''ဘက္တီးရီးယား'' ေတြပဲ ျဖစ္တယ္ ။ သူတို႔ထဲက အခ်ိဳ႕ေတြဟာ လူနဲ႔ တိရစာၦန္ ေတြကို ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေစတဲ့ pathogens ( ပက္သိုဂ်င္ ) လို႔ အမည္ရတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြ ျဖစ္တယ္ ။

Pathogenic bacteria ေတြေၾကာင့္

• Salmonellosis ( အစာအဆိပ္သင့္ )
• Cholera ( ကာလဝမ္းေရာဂါ  )
• typhoid fever ( အူေရာင္ငန္းဖ်ား)
• legionaires ( အဆုတ္ေယာင္ေရာဂါ )
• စတာေတြကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တယ္ ။ 

၂၀၁၅ ၊ ၂၀၁၆ ေရေဘး ျဖစ္ပြားတုန္းက အေရးေပၚ ေရသန္႔စင္နည္း ဆိုၿပီး ေရသန္႔ဘူးခြံထဲမွာ မီးေသြး ၊ သဲ ၊ ေက်ာက္စရစ္ စတာေတြကို အဆင့္လိုက္ထည့္ၿပီး ျဖတ္သန္းထားတဲ့ေရကို ေသာက္ဖို႔ Online Media မွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား shared ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ အဲ့ဒီအလြယ္နည္းဟာ pathogen လိုေကာင္မ်ိဳးကို မဖယ္႐ွားႏိုင္ပါဘူး ။ 

သည့္အတြက္ မသံုးေသာက္ၾကဖို႔ ၊ ေရသန္႔ဘူးကိုသာ ေသာက္ၾကဖို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္ ။ 

 ေသာက္ေရသန္႔စက္ရံုေတြက RO သံုးပါတယ္ ၊ Nano သံုးပါတယ္ဆိုတာ ဒါေၾကာင့္ေပါ့ ။ 

ဘယ္လို Filtration ကို ဘယ္လို Microorganisms ေတြ မျဖတ္သန္းႏိုင္ဘူးလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေနာက္မွ အာလူး ဖုတ္ပါဦးမယ္ ။ ( ဤကား စကားခ်ပ္ ) 

လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ မွာ ေကာင္းသူ ၊ ဆိုးသူ ဒြန္တြဲ ႐ွိေနသလိုပဲ ဘက္တီးရီးယားေလာက မွာလည္း ဆိုးတဲ့ေကာင္ ၊ ေကာင္းတဲ့ေကာင္ ဆိုၿပီး ႐ွိေနျပန္တယ္ ။ ( ဘက္တီးရီးယား ရဲေတြ မ႐ွိဘူးလား မေမးရ ) 

ဆိုလိုခ်င္တာက pathogenic လို ေရာဂါျဖစ္ပြားေစတဲ့ေကာင္ေတြ႐ွိသလို လူေတြအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့ ခ်စ္စရာ ဘက္တီးရီးယား ေလးေတြလည္း ႐ွိေနျပန္ေသးတယ္ ။ ဘယ္လိုေကာင္ေတြလဲဆိုေတာ့ 

-ေရဆိုးသန္႔စင္စနစ္ေတြမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ေကာင္ေတြ 

-ေရကန္ နဲ႔ စမ္းေခ်ာင္းေတြမွာ သဘာဝသန္႔႐ွင္းေရးေကာင္လို႔ ေခၚတဲ့ေကာင္ေတြ 

-ေျမႀကီးထဲက ေအာ္ဂဲနစ္ေတြကို ေဆြးေျမ့ေစတဲ့ decomposer လိုေကာင္ေတြ ေပါ့ ။ 

Decompose ဆိုတာ ပုပ္သိုး (သို႔) ေဆြးေျမ႕တာကို ေခၚတာပါ ။ 

Decomposers ဆိုတာကေတာ့ Microorganism ေတြကို ေခၚတာပါ ။ အထူးသျဖင့္ Fungi နဲ႔ Bacteria ေတြေပါ့ဗ်ာ ။ သူတို႔က Decaying matters ေတြျဖစ္တဲ့ သစ္ပင္အေသေတြ ၊ တိရစၧာန္အေသေတြကို စားသံုးၾကပါတယ္ ( decompose လုပ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ ) ။ အဲ့လို decompose လုပ္တဲ့အခါ Nutrients ေတြနဲ႔ Mineral salts ေတြကို ေျမဆီလႊာထဲကို ျပန္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။ အဲ့ဒီဟာေတြကိုေတာ့ သစ္ပင္ေတြက ျပန္လည္အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘက္တီးရီးယားထဲမွာလည္း ေကာင္းက်ိဳးျပဳ ဘက္တီးရီးယား ပါတယ္လို႔ ေျပာတာေပါ့ ။

ဒီေကာင္ေတြ ေသရင္ ဘက္တီးရီးယား နတ္ျပည္ ေရာက္မယ့္ ေကာင္ေတြ ။ 

ေရနဲ႔ ေရဆိုးထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ေနရာက ရပ္တည္ေနတဲ့ ေကာင္ေတြကို ေဖာ္ျပပါဆိုရင္ 

1) Nitrifying Bacteria 

ဒီေကာင္က Nitrosomonas Nitrobacter ဆိုတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုက ဆင္းသက္လာတယ္ ။ ဘာေကာင္းက်ိဳးျပဳသလဲ ဆိုေတာ့ Oxidize ( ေအာက္စီဂ်င္နဲ့ ဓာတ္ေပါင္း ) လုပ္ၿပီး Ammonia ကေန Nitrates ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းေပးႏိုင္တယ္ ။ 

2) Denitrifying Bacteria 

ဒီေကာင္မ်ိဳးႏြယ္စုက pseudomonas ( စူဒိုမိုးနက္စ္)  တဲ့ ။ Nitrite ( ႏိုက္ထ႐ိုက္)  နဲ႔ Nitrate ( ႏိုက္ထရိတ္)  ေတြကို Nitrogen Gas အျဖစ္ ေလ်ာ့ခ်ေပးတယ္ ။ 

ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ဘက္တီးရီးယား ေတြ ႐ွိသလိုပဲ ၊ Iron နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ဘက္တီးရီးယား ေတြ႐ွိတယ္ ။ 

3) ဓာတ္တိုးျခင္းျဖင့္ ferrous iron ကို ferric iron အျဖစ္ ေျပာင္းေပးတဲ့ေကာင္ကို Iron Bacteria လို႔ေခၚတယ္ ။ 

အလားတူပဲ 

4) Sulfur Bacteria 

5) Photosynthesis bacteria ေတြဟာ ေကာင္းက်ိဳးျပဳ ဘက္တီးရီးယား ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ ဆိုတာ ေျပာရင္း 

ခဏနားၾကပါစို႔ ။ 

                                                              

Crdt : Si Thu

Ref:https://www.facebook.com/167417660335466/posts/585526781857883?sfns=mo