ယူဂန္ဒါ ႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဆီက ေငြအေတာ္မ်ားမ်ားကို သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေခ်းထားတဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံပုိင္ အရင္းအျမစ္ေတြ တ႐ုတ္လက္ထဲအပ္ရမယ့္ အႏၱရယ္ရွိေနၿပီ ဆိုတဲ့စိုးရိ္မ္ခ်က္ေတြကို ယူဂန္ဒါ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးက ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ လမ္းတံတားေဆာက္လုပ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားထုတ္လုပ္ေရးနဲ႔ ေလာင္စာဆီ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအပါအ၀င္ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံတြင္းက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ဖို႔အတြက္ တ႐ုတ္ဗဟိုဘဏ္ကေန ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံက ေခ်းထားတဲ့ေငြ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံရွိေနတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း Kampala ၿမိဳ႕ကေန Halima Athumaniေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းလႊာကို နန္းေလာင္၀္က တင္ျပထားပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေန ေခ်းယူထားတဲ့ေငြပမာဏ မ်ားလာေပမယ့္ အဲဒီအေႂကြးေတြကို ထိန္းထားႏုိင္ သလိုတ႐ုတ္ လက္ထဲ ႏုိင္ငံပိုင္အရင္းအျမစ္ေတြ ထိုးအပ္ရမယ့္ အေနအထားမ႐ွိဘူးလို႔ ယူဂန္ဒါ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး Matia Kasaij ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ကပဲ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ယူဂန္ဒါ အစိုးရ ဘက္က တ႐ုတ္ကို တင္ေနတဲ့ အေႂကြးေတြဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လကေန ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ထိဆိုရင္ ေဒၚလာ ၉.၁ ဘီလီယံကေန ၁၁.၁ ဘီလီယံထိ တိုးျမွင့္လာတာကို ယူဂန္ဒါ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ုံးက ဒီလ အတြင္းထုတ္ျပန္တဲ့အစီရင္ခံစာမွာ သတိေပး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို အတိအက်ေဖာ္ျပမထားေပမယ့္ အဓိကေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ ေတြအရ ႏိုင္ငံပိုင္အရင္းအျမစ္ေတြ လက္လႊတ္ရမယ့္အေနအထားျဖစ္လာေနၿပီဆိုၿပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ ေခ်းေငြစာခ်ဳပ္ေတြမွာ ႏုိင္ငံပိုင္အရင္းအျမစ္ေတြကို အာမခံထားတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး Kasaija က ခုလို ေျပာပါတယ္။
“တ႐ုတ္က က်ေနာ္တို႔ပိုင္အရင္းအျမစ္ေတြ သိမ္းမယ္ဟုတ္လား၊ ဒီအေၾကာင္း က်ေနာ္ေတာ့ မၾကားမိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံမွာ စီးပါြးေရးေတြက်ဆင္းေစမယ့္ ကဒ္ေဘးႀကီးေတြ ေရာက္မလာသ၍၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္ၿပီးတာ၀န္ယူ ထားသမွ် ကာလပတ္လုံး ဒီကိစၥ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ႏုိင္ငံပိုင္ အရင္းအျမစ္ေတြသိမ္းမယ့္ကိစၥ က်ေနာ္ကေတ့ာ မစိုးရိမ္ပါဘူး။ အဲဒီလိုကိစၥမ်ိဳး တျခားေနရာမွာ သြားၿပီးလုပ္လို႔ ရခ်င္ရမယ္။ ဒီမွာေတာ့ ျဖစ္လာမယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။”
တ႐ုတ္ႏို္င္ငံဟာ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံရဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဗဟိုဘဏ္ကတဆင့္ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီ ယံထိ ေငြအေတာ္မ်ားမ်ား ေခ်းေပးထားတဲ့ႏုိင္ငံႀကီးေတြထဲက တခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံရ့ဲ စြမ္းအင္ထုတ္မယ့္ လုပ္ငန္းႀကီး ၂ ခုျဖစ္တဲ့ Karuma နဲ႔Isimba ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ဘ႑ာေငြ ၈၅% ကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ Exim ဘဏ္ကေန ေခ်းယူထားတာပါ။
တခါ ၿမိဳ ႔ေတာ္ Kampala နဲ႔ ေလဆိပ္ကိုသြားတဲ့ Entebbe Express Highway လမ္းမႀကီး ေဖာက္လုုပ္ေရးအတြြက္ကုန္က်ေငြ ေဒၚလာ ၄၇၅ သန္းကိုလည္း ေခ်းေပးထားပါတယ္။ ဒီအျမန္လမ္းမႀကီးေၾကာင့္ ကားေမာင္းခ်ိန္ တ၀က္မက ေလ်ာ့သြားပါတယ္။
၂၀၂၁ ခုႏွစ္မွာ ေရနံထုတ္ယူႏုိင္မယ့္ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံ အေနာက္ပိုင္းက ေရနံကြင္းေတြကိုလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကမ္းလြန္ေရနံေကာ္ပိုေရး႐ွင္း National Offshore Oil Corporation၊ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက Total ကုမၸဏီ၊ ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံက Tullow Oil ကုမၸဏီတို႔က ပူးတြဲပုိင္ဆုိင္ၾကပါတယ္။ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံက ေရနံထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေျခခ်လိုက္တာဟာ သူေပးထားတဲ့အေႂကြးေတြ ျပန္ယူဖို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္တဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ စီးပြါးေရးပညာရွင္ Fred Muhumuza ကေျပာပါတယ္။
“တ႐ုတ္တုိ႔က သူတို႔ ေခ်းထားေပးတဲ့ ေငြေတြ ျပန္ရဖို႔ ေရနံေစ်းကို သူတို႔ဘက္က သတ္မွတ္တာမ်ိဳး လုပ္ေကာင္း လုပ္မွာပါ။ ေရနံထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ ေျခလွမ္းခ်လိုက္ႏုိင္တာနဲ႔ပဲ… ေကာင္းၿပီ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့ ေရနံအတြက္ ေငြေပးပါ့မယ္လို႔ တ႐ုတ္တို႔က ေျပာမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရနံတစည္ကို ေဒၚလာ ၆၀ ေပးမယ့္အစား ခင္ဗ်ားတို႔ တင္ေနတဲ့အေႂကြးအတြက္ ေရနံတစည္ကို ၅၅ ေဒၚလာပဲေပးမယ္။ က်န္တဲ့ ၅ ေဒၚလာက အေႂကြးဆပ္တာေပါ့။ ဒီေရနံ လုပ္ငန္းက လက္ရွိ အေႂကြးျပႆနာကို ေျဖရွင္းမယ့္ အေနအထား ျဖစ္လာေနၿပီဆုိတဲ့ အဆင့္ကို က်ေနာ္တို႔ ေရာက္လာေနပါၿပီ။”
အာဖရိကတုိက္မွာ ႏုိင္ငံပိုင္အရင္းအျမစ္ေတြကို တ႐ုတ္တို႔ သိမ္းယူမယ့္အေရး စိတ္မေအးျဖစ္ေနရတာ ယူဂန္ဒါ ႏုိင္ငံက ပထမဆုံးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကင္ညာႏုိင္ငံက ဒီဇင္ဘာလမွာထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ေပါက္ၾကားသြားရာမွာလည္း ႏုိင္႐ိုဘီၿမိဳ႕နဲ႔ ဆိပ္ကမ္းကိုဆက္သြယ္တဲ့ ရထားလမ္းတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ Mombasa ဆိပ္ကမ္းကို အာမခံထားၿပီး Exim ဘဏ္ကေန ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံကို ေခ်းယူခဲ့တာကို ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ ဒီကိစၥေၾကာင့္ Mombasa ဆိပ္ကမ္းကို တရုတ္တို႔ သိမ္းပုိက္မယ့္ အေျခအေနျဖစ္ၿပီဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ ေတြအေပၚ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္ကေရာ ကင္ညာ တာ၀န္ရွိသူေတြဘက္ကပါ ျငင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
တခါ စက္တင္ဘာလမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြအရ ဇမ္ဘီယာႏုိင္ငံမွာလည္း တ႐ုတ္ဆီက ေခ်းယူ ထားတဲ့ အေႂကြးဆပ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့အတြက္ အစိုးရပုိင္ လွ်ပ္စစ္ကုမၸဏီကို တ႐ုတ္တို႔က သိမ္းပိုက္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကိုေတာ့ အစိုးရပိုင္းက ျငင္းဆန္ထားတာပါ။ ဒီလို ေခ်းေငြကိစၥေတြေၾကာင့္ ႏုိင္ငံပိုင္ ပစၥည္းေတြ တ႐ုတ္တို႔ လက္ထဲအပ္ရမယ့္ကိစၥဟာ စိုးရိမ္စရာ မလိုတဲ့ အရာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သီရီလကၤာႏုိင္ငံဟာ တ႐ုတ္ဆီကေခ်းယူထားတဲ့ အေႂကြးဆပ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါတ့ဲ ႏုိင္ငံပိုင္ ဆိပ္ကမ္းတခုကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္တို႔လက္ထဲ ထိုးအပ္ခဲ့ရတဲ့ သာဓကလည္း ရွိထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
.....
1. Angola,2. Ethiopia 3. Kenya 4. The Republic of Congo 5. North Sudan 6. Zambia 7. Cameroon 8. Nigeria 9. Ghana 10. The Democratic Republic of Congo (DRC)
Africa is facing a looming debt crisis, say leading development economists.
"Almost 40% of sub-Saharan African countries are in danger of slipping into a major debt crisis" according to the Overseas Development Institute, ahead of a major conference on debt being held in London this week.
And the relationship between African nations and China is often seen as a significant part of the problem.
Its critics say that major infrastructure projects carried out by Chinese companies in Africa are too expensive, and burden the host countries with enormous debts they can't hope to repay.
The Chinese government is adamant that its economic relationships with African countries are mutually beneficial and rejects suggestions that it is using debt to expand global influence.
So is China really responsible for Africa's growing debt burden?
Africa's debt burden
The International Monetary Fund (IMF) has recently warned that Africa is heading towards a new debt crisis, with the number of countries at high risk doubling over the past five years.
The World Bank now classifies 18 countries as at high risk of debt distress, where debt-to-GDP ratios surpass 50%.
The total amount of external debt for the continent is estimated at $417bn (£317bn).
Around 20% of African government external debt is owed to China, says the Jubilee Debt Campaign, a charity which campaigns for the cancellation of poor countries' debt.
This makes China the largest single creditor nation, with combined state and commercial loans estimated to have been $132bn (£100bn) between 2006 and 2017.
A further 35% of African debt is held by multilateral institutions such as the World Bank, with 32% owed to private lenders.
There's one important caveat: this data is hard to verify. "China is not a member of the OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development) and they do not participate in the OECD's Creditor Reporting System," said Christina Wolf, an economics expert at Kingston University. But China has pledged to invest $60bn (£46bn) in Africa by the end of this year.
Countries in deepest debt to China
Most of China's loans to Africa go into infrastructure projects such as roads, railways and ports.
In 2015, the China-Africa Research Initiative (CARI) at John Hopkins University identified 17 African countries with risky debt exposure to China, potentially unable to repay their loans.
It says three of these - Djibouti, Republic of Congo and Zambia - remain most at risk of debt distress derived from these Chinese loans.
In 2017, Zambia's debt amounted to $8.7bn (£6.6bn) - $6.4bn (£4.9bn) of which is owed to China.
For Djibouti, 77% of its debt is from Chinese lenders. Figures for the Republic of Congo are unclear, but CARI estimates debts to China to be in the region of $7bn (£5.3bn).
Should Africa be wary of Chinese debt?
GETTY IMAGESFewer strings attached?
Compared to institutions such as the IMF, World Bank and Paris Club (a group of 22 creditor nations not including China), loans from China are seen by some as much quicker, cheaper, and come with fewer strings attached.
The United States in particular has been highly critical of China's approach.
Earlier this year, ahead of a visit to Africa, the then US Secretary of State, Rex Tillerson, said China's lending policy to Africa "encouraged dependency, utilised corrupt deals and endangered its natural resources".
China's response was forthright. Its ambassador in South Africa, Lin Songtian, said China was proud of its influence in Africa and that Mr Tillerson's comments were part of a smear campaign by the United States.
"China is just like any other lender," says Gyude Moore, a former Liberian Government official. "China's strategic interest is in African countries paying back debts."
There are many examples of China supporting programmes to help with debt repayments, says Mr Moore, who's currently a visiting fellow at the Centre for Global Development.
And ultimately, it is up to African nations themselves to accept or reject Chinese loans.
But a severe lack of infrastructure, and the desperate need for modern transport links in many of the poorest countries, make China's ready offer of substantial loans for such projects often difficult to turn down.
And what's clear is that Africa's debt problem is far wider than its relationship with China.
However, China's increasing involvement with the continent and its commitment to providing loans for large-scale projects, mean that any solution to Africa's debt problems must address its relationship both with Beijing and with private Chinese companies operating on the continent.
Ref:https://www.bbc.com/news/world-africa-45916060
No comments:
Post a Comment