The Nobel Prize for Students: Rice Startup in Myanmar Wins 1 Million Dollars

လူငယ္ေလး (၇) ဦး ပါ...

(လက္ပံတန္းၿမိဳ႕နယ္ ႀကိဳ႕ပင္စခန္းေက်းရြာမွာ သူတို႔တီထြင္ထားတဲ့ စပါးအေျခာက္ခံစက္ အငွါးဝန္ေဆာင္မႈေပးၾကသူမ်ား)

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ၾကေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သုေတသနျပဳတီထြင္သူ ပင္လယ္ရပ္ျခားေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားရဲ႕  - ဆန္စပါးကုမၸဏီ Rice Inc. -အဖဲြ႔  က အေမရိကန္ကန္ေဒၚလာတစ္သန္းခ်ီးျမွင့္သည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ႏိုဘယ္လ္ဆု Nobel Prize for Students ကို ဆြတ္ခူး 

မေလးရွား၊ လာအို၊ ေဟာင္ေကာင္ ႏွင့္ ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံေတြက ဇီ၀ေဆးပညာ၊ ဥပေဒ၊ သိပၸံ ႏွင့္ စီးပြားေရးပညာရပ္ေတြ ဆည္းပူးေနၾကတဲ့ တကၠသိုလ္ေကာ်င္းသား ၂ဦး + ေက်ာင္းသူ ၅ဦးတို႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး လက္ပံတန္းေဒသမွာ အေျခစိုက္ကာ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ - ဆန္စပါးကုမၸဏီ Rice Inc. - အမည္ရ အဖဲြ႔ဟာ Hult Prize Foundation က ခ်ီးျမွင့္တဲ့ - ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ႏိုဘယ္လ္ဆု Nobel Prize for Students - လို႔လည္းေခၚဆိုၾကတဲ့ အေမရိကန္ကန္ေဒၚလာတစ္သန္း ဆုႀကီးျဖစ္တဲ့ global accelerator program prize ကမၻာလံုးဆိုင္ရာအရိွန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္ေရးအစီအစဥ္ ဆုကို ဆြတ္ခူးရရိွခဲ့ၿပီးေတာ့၊ ဒီဆုကို လက္ခံရယူတဲ့ပဲြမွာ  Rice Inc. အဖဲြ႔၀င္ေက်ာင္းးသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ျမန္မာပုဆိုး ျမန္မာလံုခ်ည္ေတြ ၀တ္ဆင္ၿပီး လက္ခံရယူခဲ့ၾက - 

သကၠရာဇ္ ၂၀၂၅ အေရာက္မွာ လူသား (၁၀) သန္းရဲ႕ဘ၀ေတြကို စြမ္းအင္က႑ကေန အဆင့္ျမွင့္ေျပာင္လဲေပးမည့္အစီအစဥ္တစ္ရပ္ ေဖၚထုတ္ေပးေရး ၿပိဳင္ပဲြ - တစ္ရပ္ကို Hult Prize Foundation က ၂၀၁၇ မွာ ဖိတ္ေခၚခဲ့ၿပီး၊ တစ္ကမၻာလံုးက ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ တစ္သိန္းက ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တာမွာ တစ္ႏွစ္ၾကာတဲ့အခါ  ၂၀၁၈ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္မွာ က်င္းပတဲ့ ေနာက္ဆံုးဆန္ခါတင္ေရြးခ်ယ္ပဲြမွာ ေရြးခ်ယ္ခံ (၆) ဖဲြ႔ကို ေၾကညာခဲ့ -

ဒီ ၆ဖဲြ႔ရဲ႕ တင္ျပလုပ္ေဆာင္မယ့္အစီအစဥ္ေတြမွာ ေနရာင္ျခည္စြမ္းအင္ႏွင့္ ATM card ေတြထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရညိွကေန ေနေရာင္ျခည္ကို သန္႔စင္ျခင္း ႏွင့္ ဆန္စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြ ထုတ္လုပ္ျခင္း စတာေတြ ပါ၀င္ခဲ့ -

ဒီ ၆ဖဲြ႔ထဲကေန global accelerator program prize ကမၻာလံုးဆိုင္ရာအရိွန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္ေရးအစီအစဥ္ ဆုကို ဆြတ္ခူးရရိွတဲ့အဖဲြ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခစိုက္သုေတသနျပဳတီထြင္သူမ်ားရဲ႕  - ဆန္စပါးကုမၸဏီ Rice Inc. - ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း Bill Clinton က ေၾကညာခဲ့ -

အရင္က SunRice လို႔ေခၚတဲ့့ ႏိုင္ငံ ၄ ႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ေက်ာင္သားေက်ာင္းသူ (၇) ဦးရဲ႕ - ဆန္စပါးကုမၸဏီ Rice Inc. - အဖဲြ႔ဟာ ၂၀၁၈ မတ္လက စတင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး လက္ပံတန္းေဒသမွာ သူတို႔ရဲ႕ စြန္႔ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ Rice Inc. ဟာ International Rice Research Institute (IRRI) ႏိုင္ငံတကာဆန္စပါးသုေတသနအဖဲြ႔ ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆန္စပါးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္တို႔ႏွင့္ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရိွခဲ့ -

Rice Inc. ရဲ႕ သုေတသနျပဳထားခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံက လယ္သမားေတြဟာ စပါးေပၚခ်ိန္ စပါးေတြကို ရိတ္သိမ္းၿပီးၿပီးခ်င္း စပါးေတြ စိုေနစဥ္မွာ ေရာင္းခ်လို႔ ျဖစ္ေစ၊ ရိုးရာအတိုင္း စပါးအေျခာက္ခံျခင္းက အေလအလြင့္မ်ား အရည္အေသြး စံ မမီွလို႔ျဖစ္ေစ၊ စပါးေဈးေကာင္း မရရိွပဲ ေဈးႏိွမ္ခံေနရမႈရိွေန- ဟုဆို

ဒီ့အတြက္ အေလအလြင့္နည္း အရည္အေသြး စံမီွတဲ့ စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြ ျမန္မာလယ္သမားေတြအတြက္ တီထြင္ထုတ္လုပ္ဖို႔ Rice Inc.အဖဲြ႔ က လက္ပံတန္းေဒသမွာ အေျခစိုက္ စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ -

သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြျဖစ္တဲ့ မိုးေခါင္ေရရွားတာ၊ ေရလႊမ္းတာ၊ မုန္တိုင္းက်ေရာက္တာေတြ မဟုတ္ပါပဲႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လယ္သမားေတြဟာ အခုလို စိုစြတ္ေနဆဲစပါးကို အျမန္အဆန္ေရာင္းခ်ေနရတာေၾကာင့္ အေလအလြင့္မ်ား အရည္အေသြး စံ မမီွပဲ ေဈးႏိွမ္ခံေနရျခင္းကို ျမန္မာလယ္သမားေတြ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ Rice Inc.အဖဲြ႔ က စပါးအေျခာက္ခံစက္ကို စဥ္းစားႀကံဆတီထြင္ခဲ့ -

စပါးတစ္တင္းကို အေျခာက္ခံခ အခမဲ့နီးပါး က်ပ္ ၂၀၀ ႏွင့္ ၂၅၀ ၾကားပဲ ေကာက္ခံၿပီး လယ္သမားေတြကို စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြငွားဖို႔ ရည္မွန္းထားေပမယ့္၊ သူတို႔တီထြင္ ထုတ္လုပ္မယ့္ စပါးအေျခာက္ခံစက္တစ္လံုးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ေသာင္းေလာက္ ရိွၿပီး အရင္းအႏီွး သိပ္မ်ားေနတာေၾကာင့္ လယ္သမားေတြကို စပါးအေျခာက္ခံစက္ငွားရမ္းခကို ျမွင့္ၿပီးေတာင္းရမယ့္အေျခအေနကို Rice Inc. ေတြ႔ရိွခဲ့ -

ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ Rice Inc. ဟာ - အေသးစားေငြေခ်းလုပ္ငန္း micro-finance company - ေတြနဲ႔ ညိွႏိႈင္းခဲ့ရ၊ လယ္သမားေတြ သူတို႔ရဲ႕ အေျခာက္ခံစက္ေတြနဲ႔ စပါးကိုအေျခာက္ခံၿပီး ၾကာၾကာသိုေလွာင္ထားႏိုင္ဖို႔ မိုးမက်ခင္က စိုက္စားရိတ္ေတြ လယ္သမားေတြကို ႀကိဳတင္ေခ်းထားတာေတြရဲ႕ စပါးေပၚခ်ိန္ ျပန္ဆပ္ရမယ့္ကာလကို တိုးျမွင့္ေပးထားဖို႔၊ ဒါမွ လယ္သမားေတြ သူတို႔ရဲ႕ အေျခာက္ခံစက္ေတြနဲ႔ အခ်ိန္ၾကာၾကာအေျခာက္ခံၿပီး အေလအလြင့္နည္း အရည္အေသြးစံခ်ိန္မီ စပါးေတြေပၚထြက္လာႏိုင္မွာကို အေသးစားေငြေခ်းလုပ္ငန္း ေတြကို ခ်ျပစည္းရံုးႏိုင္ခဲ့ -

စပါးအေျခာက္ခံစက္ေဈးကြက္ၿပိဳင္ဘက္အျဖစ္ ေလာေလာဆယ္ Rice Inc. လို ေခတ္မီနည္းပညာနဲ႔ အေလြအလြင့္နည္းအရည္အေသြးေကာင္း အေျခာက္ခံစက္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထုတ္လပ္ႏိုင္ျခင္း မရိွေသးပဲ ရုိးရာအတိုင္း စပါးကို ေနလွန္းၾကတာပဲ ရိွေသးတာေၾကာင့္ အခုအခါမွာ သူတို႔ရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ကေတာ့  ေန ပါပဲလို႔ Rice Inc. က ဆို -

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူမႈေရးအဖဲြ႔အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ Rice Inc. ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း သူတို႔အဖဲြ႔ကို မွတ္ပံုတင္ဖို႔ရည္ရြယ္ထားဟု ဆို

ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ဦးမွ မပါ၀င္တဲ့ Rice Inc. အဖဲြ႔ရဲ႕ အဖဲြ႔၀င္အမ်ားစုဟာ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၉ မွာ သူတို႔တက္ေနတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြကေန ေက်ာင္းၿပီး ဘဲြ႔ရၾကမွာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့၊ အခုလို  ေခတ္မီနည္းပညာနဲ႔ အေလြအလြင့္နည္းအရည္အေသြးေကာင္း စပါးအေျခာက္ခံစက္ေတြ ထုတ္လုပ္ျခင္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တျခားေဒသေတြ သို႔မဟုတ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာခ်ဲ႔ထြင္လုပ္ကိုင္သြားဖို႔ Rice Inc. အဖဲြ႔ဟာ မၾကာခင္မွာ International Rice Research Institute (IRRI) ႏိုင္ငံတကာဆန္စပါးသုေတသနအဖဲြႏွင့္ ညိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးသြားမယ္ ဟုဆို -

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စုစုေပါင္းျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ (Gross Domestic Products - GDP) ဟာ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑မွာ ၃၈% ရိွေနၿပီးေတာ့၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအလုပ္လုပ္ႏိုင္သူအင္အားစုရဲ႕ ၆၀% ဟာလည္း စိုက္ပ်ိဳးက႑မွာ ရိွေန -

၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၃.၃ သန္းျပည္ပကိုတင္ပို႔ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး ကမၻာမွာ ဆန္တင္ပို႔မႈ ပဥၥမ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္သာ ထိုင္းႏွင့္ဗီယက္နမ္ တို႔ ေနာက္မွာ ရိွေနခဲ့ -

ျမန္မာႏိုင္ငံံမွာ ေျမဆီၾသဇာေကာင္းတဲ့လယ္ေျမေတြ ေပါမ်ားၿပီး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ ေရအရင္းျမစ္ေတြ မ်ားစြာရိွေပမယ့္ လယ္သမားတစ္ဦးရဲ႕ မုတ္သုန္ရာသီမွာ တစ္ေန႔၀င္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၈ ႏွင့္ ၂.၅ (က်ပ္ ၃၀၀၀ ႏွင့္ က်ပ္ ၄၀၀၀) ၾကားမွာပဲ ရိွေန -

ျမန္မာႏိုင္ငံလယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူေတြရဲ႕ ၀င္ေငြတိုးတက္ျမင့္မားလာေရးဟာ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ျခင္း ရိုးရာအစဥ္အလာေဟာင္းနည္းစနစ္ေတြေနရာမွာ ေခတ္မီနည္းစနစ္ေတြနဲ႔ အစားထိုးဖို႔ စြန္႔ဦးတီထြင္လုပ္ကိုင္ၾကျခင္းကို အားေပးျမင့္တင္ေပးေရးသာ ျဖစ္ -

မေလးရွား၊ လာအို၊ ေဟာင္ေကာင္ ႏွင့္ ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံေတြက ဇီ၀ေဆးပညာ၊ ဥပေဒ၊ သိပၸံ ႏွင့္ စီးပြားေရးပညာရပ္ေတြ ဆည္းပူးေနၾကတဲ့ တကၠသိုလ္ေကာ်င္းသား ၂ဦး + ေက်ာင္းသူ ၅ဦးတို႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး လက္ပံတန္းေဒသမွာ အေျခစိုက္ကာ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ - ဆန္စပါးကုမၸဏီ Rice Inc. - အမည္ရ အဖဲြ႔ဟာ Hult Prize Foundation က ခ်ီးျမွင့္တဲ့ - ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ႏိုဘယ္လ္ဆု Nobel Prize for Students - လို႔လည္းေခၚဆိုၾကတဲ့ အေမရိကန္ကန္ေဒၚလာတစ္သန္း ဆုႀကီးျဖစ္တဲ့ global accelerator program prize ကမၻာလံုးဆိုင္ရာအရိွန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္ေရးအစီအစဥ္ ဆုကို ဆြတ္ခူးရရိွခဲ့ၿပီးေတာ့၊ ဒီဆုကို လက္ခံရယူတဲ့ပဲြမွာ Rice Inc. အဖဲြ႔၀င္ေက်ာင္းးသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ျမန္မာပုဆိုး ျမန္မာလံုခ်ည္ေတြ ၀တ္ဆင္ၿပီး လက္ခံရယူခဲ့ၾက -

The Nobel Prize for Students: Rice Startup in Myanmar Wins 1 Million Dollars

By Phyo Thura Htay - January 8, 2019

On 15th September 2018, the Hult Prize Foundation celebrated the Grand Finals of their global accelerator program at the UN Headquarters. The Foundation challenged 100,000 students around the world to build a social enterprise utilizing energy innovations to transform the lives of 10 million people by 2025. Thus known as the Nobel Prize for students, the winning project would be awarded 1 million USD.

After a year-long process, there were 6 finalists presenting at the UN, whose ideas ranged from solar ATMs and seaweeds to solar sterilization devices and rice driers. After the judges’ deliberation, former President Bill Clinton announced the winning team – Rice Inc.

Four young faces stepped up to the podium to accept the award, all wearing white shirts and green longyis, the traditional Burmese attire.

What is Rice Inc. and Who Are They?

Rice Inc., formerly known as SunRice, has been operating in Myanmar since March 2018. They have collaborated with International Rice Research Institute (IRRI) as well as Myanmar Rice Federation, with their pilot sites being situated near Latpadan in the Bago Region.

The team is comprised of seven members from 4 different nationalities – Malaysia, Lao PDR, Hong Kong, and Czech Republic. The academic backgrounds are equally diverse with expertise in Biomedicine, Law, Science, Economics and Psychology.

What are the challenges being tackled by Rice Inc.?

The most pressing challenge for Myanmar rice farmers begins after the harvest. “Either they immediately sell their rice wet, or they would use traditional sun-drying methods,” said Lincoln from Rice Inc. If it is wet, they get a low price; meanwhile, the current traditional drying methods result in physical losses and bad quality, and therefore a low price, too.

Storing it for a period increases the price and benefits the farmers, but unfortunately, they cannot afford the time. Most of these farmers are trapped in a vicious cycle of debt – they take the loans in the beginning of the season, and by harvest, they need the money upfront to pay back. Hence, they are forced to sell their rice immediately, and drying or storage, if at all, are not viable options.

These are the prospects of a normal year without any disaster outbreaks such as flood, drought or post-harvest cyclones.

What is their solution?

Rice Inc. is a standardized service that helps farmers dry and store their rice better so that they can reduce their post-harvest losses as well as increase their income.

The company would build rice dryers with certified technology to minimize the drying losses, and let the farmers dry the rice for free. They would then buy those rice to be stored, and when the prices are higher, can sell it off to the market and exporters.

Initially, they thought about renting the rice dryers to the farmers, charging 200-250 MMK per rice basket. However, the investment of the dryer is very high (about 10,000 USD), and charging the indebted farmers is not a great revenue.

Another alternative would be micro-financing options. Since it would be capital intensive for the company to buy and store a large quantity of rice, they are thinking of collaborating with micro financing institutions to help the farmers extend the payback period.

Does it Work?

Rice Inc. team has built their first rice dryer which started operating on the very same day as the Grand Finals, and they couldn’t be more excited to meet their first customers.

“One customer said that the commercial value of the rice depends on the water content,” said Rachel from Rice Inc. “If it’s wet, she had to sell it on a very low price. But now she has our drying service and she is able to dry it first and sell it at a higher price, and she can really reap the benefits of higher income.”

Market Competitions

Rice Inc. is so far the only initiative from abroad that is tackling this issue in Myanmar rice industry. There exist a few competing local practices where some people are building their own dryers. 

Nevertheless, these are not certified dryers and may cause more damage than the benefits. The only other competition would be sun drying.

The Hult Prize Journey: What’s Next?

“The Hult community is very supportive,” said Lincoln. “All they ask is – do you have an idea, and do you want to learn?” 

Throughout the stages, he also recalled that as it got harder, they had a lot of supervisors and mentors helping along the way.

Additionally, the team was one of the 2018 TFF Challenge Finalists in Rio de Janeiro where they won the 2,500 USD Borlaug Prize.

The company is currently registered in the U.S. as a social enterprise, and planning to register in Myanmar. The majority of the team members will be graduating in June 2019 and they will have to complete the check-points of implementation for their 1 million USD to be allocated in pieces. In the upcoming weeks, they will be discussing with IRRI on future areas of expansion in Myanmar, and/or Southeast Asia.

Future Outlook for the Myanmar Rice Industry

Myanmar economy is predominantly based on agriculture which contributes to 38% of GDP and employs more than 60% of the labour force. The rice export as of 2017/2018 totalled 3.3 million tons, ranking at No. 5 globally but still trailing behind the regional peers of Thailand and Vietnam whose paddy yields per hectare are twice that of Myanmar’s. The country is rich in fertile soils and water resources, but yet, an average agricultural worker earns only 1.8-2.5 USD per day during monsoon. In order to promote the productivity and income, and to create value-added products for export, it is crucial to reflect the traditional methods, adapt entrepreneurial approaches and enhance the modern technology.

https://www.prospectsasean.com/the-nobel-prize-for-students-rice-startup-from-myanmar-wins-1-million-dollars/?fbclid=IwAR2DpaFxUxw8FCCn2CsjfHEH4zIP-6ihKOu4MX63vOHQ8mE3CWuboq6WT4Y