အူက်ျခင္း အေၾကာင္း ( Inguinal Hernia )

အူက်ျခင္းသည္ ဝမ္းဗိုက္၏ ႂကြက္သားမ်ားအားနည္းသည့္ေနရာတြင္ အူ၏အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခု ကၽြံက်လာျခင္းျဖစ္သည္။

ကၽြံက်လာသည့္အူကို ေပါင္ၿခံတြင္ အလုံးတစ္လုံးအေနျဖင့္စမ္းမိိတတ္ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆိိုးသည့္အခါ ၊ ခါးကိုင္းသည့္အခါ ႏွင့္ အေလးအပင္မသည့္အခါမ်ားတြင္ ထိုအလုံးရွိသည့္ ေနရာတြင္ နာက်င္တတ္ပါတယ္။ အူက်ျခင္းသည္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားမရွိေသးလၽွင္ ခြဲစိတ္စရာမလိုေသးပါ ၊ အႏၲရာယ္မရွိပါ ။ အလုံးမွာ ႀကီးလာျခင္း ၊ နာလာျခင္း ႏွင့္ အျခားအူပိတ္သည့္လကၡဏာမ်ားေပၚလာလၽွင္ေတာ့ ခြဲစိတ္ကုသရဖို႔ လိုမွာလည္ ျဖစ္ပါတယ္။

 

လကၡဏာမ်ားကေတာ့ ေပါင္ၿခံတစ္ေနရာရာတြင္ ေဖာင္းေနျခင္း ၊ အလုံးစမ္းမိျခင္း (ေပါင္ၿခံႏွစ္ဖက္စလုံးတြင္ျဖစ္နိုင္သည္) ထိုအလုံးသည္ မတ္တပ္ရပ္သည့္အခါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးသည့္အခါႏွင့္ အေလးအပင္မသည့္အခါမ်ားတြင္ ႀကီးလာျခင္း ၊ သိသာလာျခင္း ။ အလုံးရွိသည့္ေနရာတြင္ နာျခင္း ၊ ခပ္တင္းတင္းခံစားရျခင္း(အထူးသျဖင့္ ခါးကိုင္းျခင္း ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အေလးအပင္မျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သည့္အခါ ပိုဆိုးတတ္သည္) ၊ အူက်သည့္ဘက္မွ ကပၸယ္အိတ္မွာ ႀကီးလာျခင္း၊နာျခင္း၊အလုံးစမ္းမိျခင္း။ လဲေလ်ာင္းသည့္အေနအထားျဖင့္ က်ေနေသာ အူအစိတ္အပိုင္းကို ဝမ္းဗိုက္ထဲသို ့ ျပန္တြန္းတင္နိုင္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

 

အူပိိတ္ျခင္း၏လကၡဏာကေတာ့ က်ေနသည့္ အူအစိတ္အပိုင္းကို ဝမ္းဗိုက္အတြင္းသို ့တြန္းတင္၍ မရေတာ့သည့္အခါတြင္ အူပိတ္ျခင္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ပိတ္ေနေသာအူသို ့ေသြးေရာက္ရွိမႈနည္းသြားသည့္အခါတြင္ ထိုအူအစိတ္အပိုင္းမွာ ပုပ္သြားနိုင္ပါတယ္။ ထိုအေျခအေနသည္ အေရးေပၚခြဲစိတ္ရမည့္ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။လကၡဏာမ်ားမွာ-- ပ်ိဳ ့အန္ျခင္း ၊ အဖ်ားတက္ျခင္း ၊ ေပါင္ၿခံရွိအလုံးရွိေသာေနရာမွာ မခံမရပ္နို္င္ေအာင္နာက်င္ျခင္း၊ နီရဲလာျခင္း၊နီရာမွ တျဖည္းျဖည္း ခရမ္းေရာင္၊ ပုပ္သည့္အေရာင္ျဖစ္လာျခင္း ၊ ဝမ္းဗိုက္ေဖာင္းလာျခင္း၊တင္းလာျခင္း ၊ အထက္ပါလကၡဏာမ်ားရွိပါက နီးစပ္ရာေဆး႐ုံသို ့အျမန္ဆုံးသြားရမည္ျဖစ္ပါတယ္။

 

ေမြးကင္းစကေလးမ်ားႏွင့္တစ္ႏွစ္ေအာက္ကေလးမ်ားတြင္ အူက်ျခင္းသည္ ေမြးရာပါ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားမ်ား အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးငိုသည့္အခါ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးသည့္အခါႏွင့္ ဝမ္းညႇစ္သည့္အခါမ်ားတြင္ ေပါင္ၿခံရွိအလုံးကို ျမင္နိုင္ပါတယ္။ ထိုအလုံးကနာေနသည့္အခါမ်ားတြင္ ကေလးမွာ ဂ်ီက်ျခင္း၊ အစားနည္းျခင္းမ်ားျဖစ္တတ္ပါတယ္။ကေလးႀကီးမ်ားတြင္ အူက်ျခင္းကို ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ဝမ္းညႇစ္ျခင္း၊ အၾကာႀကီးရပ္ေနသည့္အခါမ်ားတြင္ ေတြ ့နိုင္ပါတယ္။

 

ျဖစ္ပြားရေသာ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဝမ္းဗိုက္ထဲတြင္ ဖိအားမ်ားလာျခင္း (နာတာရွည္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေရဖ်ဥ္းဆြဲျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္အတြင္းကလီစာမ်ားတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ျခင္း) ၊ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားမ်ားအားေလ်ာ့ေနျခင္း ၊ ဝမ္းသြားသည့္ညႇစ္၍ သြားရျခင္း၊ ဆီးညႇစ္ရသြားရျခင္း (ဥပမာ-ဆီးက်ိတ္ရွိသူမ်ား) ၊ ျပင္းထန္ေသာကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလုပ္သူမ်ား ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား ၊ နာတာရွည္ ေခ်ာင္ဆိုးေနသူမ်ား၊ႏွာေခ်ေနသူမ်ား တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

 

အူက်သည့္လူအမ်ားစုမွာ ေမြးရာပါ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားမ်ား အားေလ်ာ့ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။အားေလ်ာ့ေနသည့္ေနရာတြင္ ဝမ္းဗိုက္အတြင္းပိုင္းကို ကာကြယ္ေပးထားေသာ အလႊာပါးသည္လုံေအာင္ မပိတ္နိုင္ေတာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုအခါ အူက်ျခင္းသည္ ေမြးကတည္းက သို ့မဟုတ္ ကေလးဘဝတြင္ ျဖစ္တက္လာပါတယ္။

 

အခ်ိဳ ့ေသာသူမ်ားသည္ အသက္ႀကီးမွျဖစ္တတ္ျပီး အေၾကာင္းရင္းမွာ အသက္ႀကီးလာသည့္အခါ ႂကြက္သားမ်ားအားေလ်ာ့လာျခင္း ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားလုပ္ရျခင္း ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနၾကပါတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားမ်ားအားေလ်ာ့ျခင္းသည္ ဝမ္းဗိုက္ပိုင္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရဖူးျခင္း ၊ ခြဲစိတ္ဖူးထားျခင္းမ်ားႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

 

ျဖစ္နိုင္ေခ်မ်ားသူကေတာ့ အမ်ိဳးသားမ်ား ၊ အသက္ႀကီးသူမ်ား ၊ အေရွ ့တိုင္းသားမ်ား ၊ မ်ိဳးရိုးရွိသူမ်ား ၊ နာတာရွည္ေခ်ာင္းဆိုးေနသူမ်ား(ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္) ၊ နာတာရွည္ဝမ္းခ်ဳပ္ေနသူမ်ား(ဝမ္းသြားသည့္အခါတိုင္း ညႇစ္၍သြားရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္) ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား(ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည့္အခ်ိန္တြင္ ဝမ္းဗိုက္တြင္း ဖိအားမ်ားလာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္) ၊ ေပါင္မျပည့္၊ လမေစ့ဘဲေမြးသူမ်ား ၊ အူက်ဖူးသူမ်ား၊ အူက်ျခင္းကို ခြဲစိတ္ကုသထားသူမ်ားတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါျပင္အူက်ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ား ကေတာ့ က်ေနေသာ အူအစိတ္အပိုင္းသည္ ကပၸယ္အိတ္ထဲထိ ေရာက္သည့္အခါ ကပၸယ္အိိတ္ႀကီးလာျခင္း၊ နာလာျခင္း ၊ အူပိတ္ျခင္း ႏွင့္ အူပုပ္ျခင္း အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္္ပါတယ္။

အူက်ျခင္းကို ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ။

ေမြးရာပါ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားအားေလ်ာ့ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ကာကြယ္၍မရနိုင္ပါဘူး။ သို ့ေသာ္ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားေပၚတြင္ အားသက္ေရာက္ျခင္းမရွိရန္ အေနအထိုုင္အျပဳအမူမ်ားကို ဆင္ျခင္ရန္ေတာ့လိုအပ္ပါတယ္။ သင့္ေတာ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ရေအာင္ေနထိုင္ပါ။ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းမျဖစ္ရေအာင္ အမၽွင္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာမ်ားမ်ားစားပါ။ ေလးလံေသာပစၥည္းမ်ားမသည့္အခါ သတိထားပါ။ျဖစ္နိုင္လၽွင္ မမပါႏွင့္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ အူက်သည့္သူမ်ားအတြက္ အထူးျပဳလုပ္ထားသည့္ အတြင္းခံေဘာင္းဘီမ်ားကို ဝတ္ဆင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

Source: Khin JyuJyu Ko (healthcare.com.mm):https://www.healthproducts.com.mm/articles/item/1494-inguinal-hernia.html