နိုင္ငံေတာ္၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအား စီမံခန႔္ခြဲျခင္း

17 January 2019

မၾကာခင္က အုတ္က်င္းဂုန္နီ စက္႐ုံကို ေက်ာ္ထက္ေက်ာ္ ကုမၸဏီက ပိတ္သိမ္းၿပီး စက္႐ုံပိုင္ေျမေနရာကို တျခားနည္း အသုံးျပဳမည္ဆိုသည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆိုရွယ္မီဒီယာတြင္ နိုင္ငံပိုင္ စက္႐ုံမ်ားအား ႏွစ္ရွည္ စာခ်ဳပ္မ်ားခ်ဳပ္ဆို ငွားရမ္းခဲ့မႈမ်ားအေပၚ ေဝဖန္ေရးသားမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

Myanmar Now သတင္း႒ာနက “နိုင္ငံပိုင္စက္႐ုံေတြ ပုဂၢလိကလက္ထဲ ေဈးခ်ိဳခ်ိဳ လႊဲခဲ့တာ မွန္ကန္ရဲ႕လား” ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ သတင္းေဆာင္းပါး ေရးသားခဲ့သည္။ အဆိုပါေဆာင္းပါး၌ ေက်ာ္ထက္ေက်ာ္ ကုမၸဏီက အုတ္က်င္း ဂုန္နီစက္႐ုံကို ပိတ္သိမ္းလိုက္ျခင္းသည္ တခ်ိန္က အေရးပါ ခဲ့သည့္ ဂုန္နီစက္႐ုံမ်ား၏ အခန္းက႑ အဆုံးသတ္ သြားၿပီဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အုတ္က်င္းဂုန္နီစက္႐ုံကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ဝန္ႀကီး႒ာနက ေက်ာ္ထက္ေက်ာ္ ကုမၸဏီကို ႏွစ္ရွည္ ငွားရမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယင္းမတိုင္ခင္ကလည္း ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသည္ ႏွစ္စဥ္အရႈံးေပၚေနသည့္ ဂုန္နီစက္႐ုံမ်ားအား ပုဂၢလိကသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္းျဖင့္ ျပည္ပေဈးကြက္သို႔ ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္မ်ား ထိုးေဖာက္နိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေလွ်ာ္စိုက္ ေတာင္သူမ်ားႏွင့္ စက္႐ုံဝန္ထမ္းမ်ားဘ၀ ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာမည္၊ စက္မႈက႑ ျမႇင့္တင္နိုင္မည္ ဟူေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ေဒါပုံ ဂုန္နီေကာ္ေဇာ္စက္႐ုံ၊ ေျမာင္းျမ ဂုန္နီစက္႐ုံအပါအဝင္ ဂုန္နီႏွင့္ ဂုန္ေလွ်ာ္စက္႐ုံ တဒါဇင္ နီးပါးကို ပုဂၢလိကသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည္ဟု ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပုဂၢလိက စက္႐ုံမ်ားအား ျပည္သူပိုင္ သိမ္းခဲ့ၿပီး နိုင္ငံေတာ္၏စီးပြားေရးကို Planned economy ဟုေခၚသည့္ ဗဟိုမွထိန္းခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ကို က်င့္သုံးခဲ့သည္။

နိုင္ငံေတာ္တြင္ ပုဂၢလိကပိုင္ စက္႐ုံဟူ၍ ဒန္အိုးစက္ပင္ မရွိေတာ့ဘဲ ရွိရွိသမွ် ပုဂၢလိကပိုင္ စက္႐ုံမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အလားတူပင္ နိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းျပည္၏ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားကိုလည္း ပိုင္ဆိုင္ၿပီး ယင္းတို႔အား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း ကိုလည္း နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားကသာ လုပ္ေဆာင္သည္။

ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရး စနစ္ေအာက္တြင္ နိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းျပည္၏ အရင္းအျမစ္ အားလုံးနီးပါးကို ပိုင္ဆိုင္သူ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္ အပါအဝင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ား၌လည္း နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ (ဝန္ႀကီး႒ာနပိုင္ သို႔မဟုတ္ စည္ပင္ပိုင္) အမ်ားအျပား ရွိေနခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ စက္႐ုံမ်ားသည္ ျပည္ပမွ တရားမဝင္ တင္သြင္းလာသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား (အထူးသျဖင့္ လူသုံးကုန္ ပစၥည္းမ်ား) ျဖင့္ မယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္ျခင္း၊ ေျပာင္းလဲေနသည့္ နည္းပညာႏွင့္အညီ စက္႐ုံမ်ားအား စက္ကိရိယာမ်ား ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္နိုင္မႈ မရွိျခင္း၊ စက္ပစၥည္းမ်ား ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ လုံေလာက္သည့္ အသုံးစရိတ္ ခ်မေပးနိုင္ျခင္း၊ စီမံခန႔္ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းမႈတို႔ေၾကာင့္ ကုန္ထုတ္စြမ္းအား အလြန္အမင္း က်ဆင္းလာၿပီး ထုတ္ကုန္မ်ား၏ အရည္အေသြးမ်ား သည္လည္း ညံ့ဖ်င္းလာခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ နိုင္ငံေတာ္က တိုင္းျပည္စီးပြားေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ အလြန္အမင္း ႀကီးမားလြန္းေသာေၾကာင့္ နိုင္ငံ့စီးပြားေရး က်ဆင္းလာခဲ့ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးနိုင္ငံ (Least Developed Country-LDC) အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရသည္။ အေထြေထြ မေက်နပ္မႈမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၌ လူထုလူတန္းစား အသီးသီး ပါဝင္သည့္ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပုံႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈႀကီးကို လက္နက္ျဖင့္ ၿဖိဳခြင္းခံရၿပီးေနာက္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ၌ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း နိုင္ငံစီးပြားေရးကို ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးမွ ေဈးကြက္စီးပြားေရး စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ေဈးကြက္ စီးပြားေရးစနစ္ စတင္ေျပာင္းလဲခ်ိန္မွစ၍ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ စက္႐ုံမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေျမႏွင့္ အေဆာက္အအုံမ်ားကို ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ေရး ေခါင္းစဥ္ေအာာက္တြင္ ပုဂၢလိကသို႔ အၿပီးအပိုင္ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်ျခင္း၊ ဖက္စပ္ လုပ္ကိုင္ျခင္း၊ ဘီအိုတီ (Build-Operate- Transfer BOT) ႏွစ္ရွည္ စာခ်ဳပ္မ်ားခ်ဳပ္ဆိုၿပီး လႊဲေျပာင္း ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

နိုင္ငံေတာ္က ေဖာက္လုပ္ခဲ့သည့္ ျပည္ေထာင္စု လမ္းမႀကီးမ်ားကိုပင္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း မြမ္းမံမႈ ျပဳလုပ္ရန္ ဘတ္ဂ်က္ မလုံေလာက္မႈေၾကာင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားကို ဘီအိုတီစနစ္ျဖင့္ လႊဲေျပာင္းၿပီး လမ္းအသုံးျပဳခ ေကာက္ခံသည့္ Toll gates မ်ား ဖြင့္လွစ္ လုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္၌ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ား ပုဂၢလိကလက္သို႔ အေျမာက္အမ်ား လႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့ေသာ္လည္း တိက်သည့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ေရး မူဝါဒ၊ ဥပေဒ၊ ဘီအိုတီ ပီပီပီ ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား နည္းဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။

ထိုသို႔ မရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္း နိုင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ ပုဂၢလိကက႑ မေပၚေပါက္ခဲ့ဘဲ နိုင္ငံေတာ္၏ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ဝါးၿမိဳသိမ္းပိုက္ခံရသည့္ (Assets stripping) လူတစုေကာင္းစားေရး ခရိုနီ စီးပြားေရးစနစ္ (Crony capitalism) သာ ထြန္းကားခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ေျခဥအရ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပၿပီး အာဏာရလာသည့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရလက္ထက္တြင္လည္း ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ေရးကို ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အထူးသျဖင့္ Myanmar Now ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဝန္ႀကီး႒ာနေအာက္ရွိ စက္႐ုံမ်ား၊ စက္မႈ ဝန္ႀကီး႒ာန ေအာက္ရွိ စက္႐ုံမ်ားကို ပုဂၢလိက လက္ဝယ္သို႔ ဘီအိုတီ ႏွစ္ရွည္စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည္။

သုံးသပ္ရလွ်င္ ယင္းလက္ထက္တြင္လည္း နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ စက္႐ုံမ်ားအပါအဝင္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို ပုဂၢလိကသို႔ လႊဲေျပာင္း ေပးရာတြင္ ပီပီျပင္ျပင္ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ငွားရမ္းသူမ်ားက အက်ိဳးအျမတ္ မတရားရ၍ နိုင္ငံေတာ္က ဘာမွ မရသလို ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

လက္ရွိအေျခအေန

အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အာဏာရလာၿပီးေနာက္တြင္မူ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ေရးကို စနစ္တက် ေဆာင္႐ြက္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ရွိသည္။ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ေရး (Privatization) ဥပေဒကို IGC (International Governance Center) အကူအညီျဖင့္ ေရးဆြဲေနသည္ဟု ၾကားသိရၿပီး ဘီအိုတီမ်ား ပီပီပီမ်ားကို စနစ္တက် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ပီပီပီ ဗဟို႒ာနတခုကို စီမံ ဘ႑ာဝန္ႀကီး႒ာန ေအာက္တြင္ ဖြဲ႕ဆိုမည္ဟု Project bank တင္ျပခ်က္တြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။

အရႈံးေပၚေနသည့္ စက္႐ုံမ်ားကို ရပ္တံ့ထားၿပီး ဝန္ထမ္းမ်ားကိုသာ လစာ ဆက္လက္ေပးေန၍ မည္သို႔ ေဆာင္႐ြက္သင့္သည္ကိုလည္း စဥ္းစားေနဟန္တူသည္။ သို႔ရာတြင္ အာဏာရၿပီး ၃ ႏွစ္နီးပါး ၾကာသည့္တိုင္ ယင္းတို႔အား အေကာင္အထည္ မေဖာ္နိုင္ မျပ႒ာန္းနိုင္ေသးဘဲ လက္ရွိတြင္ ႏွစ္ဘက္ ညွိႏွိုင္းျခင္းျဖင့္သာ (Unsolicited) ဘီအိုတီမ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။

တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္လက္ထက္တြင္ ပီပီပီ (အစိုးရ-ပုဂၢလိက ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး) ဆိုသည့္ ေဝါဟာရသည္ ေရပန္းစားလာခဲ့ၿပီး ယင္းေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွ မိုးပ်ံလမ္း၊ အျမန္လမ္း၊ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းမ်ား၊ စက္မႈဇုန္မ်ား၊ နိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ေလဆိပ္မ်ား၊ ျပည္တြင္းေလဆိပ္မ်ား၊ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းမ်ား တည္ေဆာက္ျပဳျပင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ထို႔အျပင္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား လက္ေအာက္ရွိ ၿမိဳ႕စည္ပင္သာယာေရး အဖြဲ႕မ်ားပိုင္ဆိုင္သည့္ ေဈးမ်ားကို အဆင့္ျမႇင့္တင္ရန္ ဘီအိုတီမ်ား ေဆာင္႐ြက္ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ တျခားၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား တြင္လည္း အိမ္ယာအဆင့္ျမႇင့္ စီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း၊ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ျပင္ဆင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

လက္ရွိ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အစိုးရသည္ ျပည္သူလူထု၏ လူမႈစီးပြားဘ၀ တိုးတက္ျမင့္မားေရးအတြက္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ ဆိုင္ရာႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ စီမံကိန္းမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ေဖာ္ေဆာင္လိုဟန္ ရွိသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား သည္လည္း ျပည္သူအမ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္ရန္ ေဈးမ်ား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ မြမ္းမံျခင္းမ်ားကဲ့သို႔ စီမံကိန္းမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ေဆာင္႐ြက္လိုၾကသည္။

အခက္အခဲမွာ အခြန္ဝင္ေငြမွ ရရွိသည့္ ဘ႑ာကလည္း နည္းပါးသျဖင့္ မိမိတို႔ဘတ္ဂ်က္ျဖင့္ မေဆာင္႐ြက္နိုင္သျဖင့္ ပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၎တို႔အတြက္ အဓိက စိန္ေခၚမႈမွာ ပုဂၢလိကျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သည့္ ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီမ်ားကို စနစ္တက် ဆန္းစစ္သုံးသပ္ရန္ စြမ္းေဆာင္ရည္ နည္းပါးေနျခင္း ျဖစ္သည္။

စြမ္းေဆာင္ရည္ နည္းပါးသည္မွာလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ေရးအတြက္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းမရွိျခင္း၊ ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေပးျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ နည္းပါးေနခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ား၊ တိုင္းျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီ၊ ပုဂၢလိကႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား အလ်င္စလို လုပ္ေဆာင္ပါက တိုင္းျပည္ နစ္နာနိုင္သည္။

တိုင္းျပည္ဘ႑ာ ထင္သေလာက္ မတိုးဘဲ၊ ပုဂၢလိကသာ ယခင္လို တဘက္သတ္ အက်ိဳးအျမတ္ ျဖစ္ထြန္း သြားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚသြားနိုင္သည္။

စာေရးသူအေနျဖင့္ စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားကို ဖတ္ရႈပိုင္ခြင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ အေသးစိတ္ မသိရေသာ္လည္း ယခုအစိုးရ လက္ထက္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ဘီအိုတီ ပီပီပီ တခ်ိဳ႕၏ သက္တမ္းသည္ ႏွစ္ ၅၀ ျဖစ္ေနၿပီး သက္တမ္းတိုးပါက စုစုေပါင္း ႏွစ္ ၇၀-၇၅ ျဖစ္ေနျခင္းကို ဘဝင္မက်လွ။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ လက္ရွိ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား မျပ႒ာန္းနိုင္မီႏွင့္ ပီပီပီ ဗဟို႒ာနတို႔ မထူေထာင္နိုင္ခင္ အခ်ိန္၌ ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ား၊ တိုင္းျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားသည္ ဘီအိုတီ ပီပီပီ စီမံကိန္း အႀကီးအေသး အေျမာက္အျမား မခ်ဳပ္ဆိုသင့္ဟု ယူဆမိသည္။

ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ားအေနျဖင့္ ယခင္အစိုးရမ်ားလက္ထက္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ အုတ္က်င္းဂုန္နီစက္႐ုံမ်ိဳးကဲ့သို႔ ဘီအိုတီ မ်ားကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္း၊ စာခ်ဳပ္မ်ားအား ျပန္လည္ျပင္ဆင္နိုင္ေရးအတြက္ renegotiation ညွိႏွိုင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္သည္။ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ားအေနျဖင့္ ဘီအိုတီ စာခ်ဳပ္မ်ား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္းကို ျပဳလုပ္ရန္ အခြင့္အာဏာရွိသည္ဟု ထင္ျမင္မိသည္။

အကယ္၍ ပုဂၢလိကဘက္က အရႈံးေပၚပါက ေသခ်ာေပါက္ ျပင္ဆင္ရန္ ေတာင္းဆိုမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို စီမံခန႔္ခြဲျခင္း

နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို လက္ရွိဝန္ေဆာင္မႈ ေပးအပ္ေနသည့္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ား (Operational assets) ႏွင့္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ အိမ္ၿခံေျမမ်ား (Real estates) ဟု ၂ မ်ိဳးခြဲျခားနိုင္သည္။

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္သည့္စက္႐ုံမ်ား၊ ဓာတ္အားပို႔လႊတ္သည့္ တာဝါတိုင္မ်ား၊ ဓာတ္ႀကိဳးမ်ားႏွင့္ ပင္မဓာတ္အားခြဲ႐ုံမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျဖန႔္ျဖဴးေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ အေဝးေျပးလမ္းမ်ား၊ ေသာက္သုံးေရ ျဖန႔္ျဖဴးေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရနံခ်က္ စက္႐ုံမ်ား၊ ဘိလပ္ေျမစက္႐ုံမ်ား၊ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း (MOGE) ကဲ့သို႔ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္က ပိုင္ဆိုင္သည့္ Operational assets မ်ားျဖစ္၍ နိုင္ငံေတာ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပိုင္ဆိုင္သည့္ တိုက္တာ အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ေျမယာမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ Real estates မ်ား ျဖစ္သည္။

တကယ္တမ္း စာရင္းျပဳစုၾကည့္လွ်င္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ဆိုင္သည့္ အရာမ်ား၏ တန္ဖိုးသည္ နိုင္ငံဂ်ီဒီပီ၏ ရာခိုင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိမည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားတြင္ တည္ရွိသည့္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ မ်ား၏ တန္ဖိုးသည္ ေဈးကြက္ ေပါက္ေဈးျဖင့္ဆိုလွ်င္ အေတာ္ရွိနိုင္သည္။

ပညာရွင္ Dag Detter ကသူ၏ “Unlocking Public Wealth” ေဆာင္းပါးတြင္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရမ်ား ပိုင္ဆိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ားအားလုံး၏ တန္ဖိုးသည္ ကမာၻ႔ဂ်ီဒီပီ၏ ၂ ဆခန႔္ရွိေၾကာင္း နိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ (IMF) က တြက္ခ်က္ထားေၾကာင္း ေရးသားခဲ့သည္။

Dag Detter ႏွင့္ Stefan Folster တို႔သည္ ယင္းတို႔ေရးသားသည့္ “Public Wealth of Cities” တြင္လည္း နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားတြင္ တည္ရွိေနၿပီး ထိုစီးပြားေရးဆိုင္ရာ ပိုင္ဆိုင္မႈ (Commercial assets) မ်ားကို ေကာင္းစြာ အသုံးခ်တတ္လွ်င္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္အဖြဲ႕မ်ား၏ ဝင္ေငြသည္ အဆမတန္ျမင့္တက္လာၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္အတြက္ လိုအပ္ေနသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ားအတြက္ ေကာင္းစြာေဆာင္႐ြက္နိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားထားခဲ့သည္။

မိမိအေနျဖင့္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတြင္ တည္ရွိသည့္ နိုင္ငံေတာ္၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား (Public assets) အေၾကာင္း မၾကာခဏ စဥ္းစားမိသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္က ဆိုလွ်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာရွိသည့္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ား၏ စုစုေပါင္း တန္ဖိုးသည္ ရန္ကုန္ဂ်ီဒီပီထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုနိုင္သလို၊ ထိပ္ဆုံး ခ်မ္းသာသည့္ လူတန္းစားဝင္အားလုံး ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားထက္လည္း အဆေပါင္းမ်ားစြာ ရွိမည္ဟု တြက္ခ်က္မိသည္။

အထူးသျဖင့္ အိမ္ၿခံေျမမ်ား ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္သည္ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ နယ္ေျမဝန္းက်င္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ေဈးအေကာင္းဆုံး ေနရာမ်ားအား နိုင္ငံေတာ္က ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ အျခားလည္း ၿမိဳ႕လည္ေခါင္ ကမ္းနားလမ္းက ေျခာက္ထပ္႐ုံးလို အေဆာက္အအုံ ေျမာက္ျမားစြာ ကိုလည္း နိုင္ငံေတာ္က ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။

ယေန႕တိုင္ေအာင္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အတိအက် စာရင္းမရွိေသာ္လည္း အိမ္ၿခံေျမ စုစုေပါင္းတန္ဖိုး၏ ၃၀-၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး႒ာနမ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီက ပိုင္ဆိုင္လိမ့္မည္ဟု ခန႔္မွန္းတြက္ခ်က္မိသည္။ ထိုပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို စနစ္တက် အသုံးခ်နိဳင္လွ်င္ ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီ၊ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္စရာ မလိုဘဲ (သို႔မဟုတ္ အနည္းငယ္သာ လုပ္ေဆာင္ၿပီး) ၿမိဳ႕ေတာ္လိုအပ္သည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ားကို ယင္းတို႔အား ငွားရမ္းခမ်ား၊ အိမ္ယာ စီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွ ရရွိသည့္ဝင္ေငြျဖင့္ တည္ေဆာက္နိုင္မည္ျဖစ္သည္။

Public Wealth of Cities တြင္ေတာ့ စာေရးသူမ်ားက စင္ကာပူအစိုးရ၏ Temasek Holding ၊ ေဟာင္ေကာင္မွ ၿမိဳ႕ပတ္ရထား MTR Corporation စသည္တို႔သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္းရွိ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံခန႔္ခြဲတတ္ သျဖင့္ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ား အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းသလို၊ နိုင္ငံအစိုးရမ်ား၏ ဝင္ေငြလည္း တိုးပြားလာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ နိုင္ေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပထားသည္။

ေဟာင္ေကာင္ MTR Corportation သည္ ရထားႏွင့္ အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္းကို ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ထိုကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္သျဖင့္ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလုပ္ငန္း လည္ပတ္မႈအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ ျပန္လည္ ရရွိသည့္ဝင္ေငြ အခ်ိဳးအစားကို တြက္ၾကည့္လွ်င္ ၁၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည္ဟုဆိုသည္။ တနည္းဆိုလွ်င္ ကုန္က်စရိတ္ ၁ က်ပ္ရွိလွ်င္ ဝင္ေငြ ၁ က်ပ္ ၈၇ ျပား ျပန္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

စင္ကာပူ MRT ပင္ ၁၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရရွိသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ထိုကဲ့သို႔ရရွိရန္ စင္ကာပူအစိုးရ၊ ေဟာင္ေကာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕တို႔သည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ ရန္ပုံေငြမ်ား Urban Wealth Fund (UWF) ထူေထာင္ခဲ့သည္။ တျခား အဂၤလန္နိုင္ငံ၊ ဆြီဒင္ႏွင့္ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း UWF မ်ားကို က႑အလိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စုေပါင္းၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ၿပီး နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားမွ အစိုးရဝင္ေငြ ရရွိရန္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပုံကို အေထာက္အထား မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

Urban Wealth Fund တို႔၊ Sovereign Wealth Fund တို႔၊ Strategic Investment Fund တို႔ တည္ေထာင္ၿပီး အစိုးရမ်ား ဝင္ေငြ တိုးပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္မည္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ ၄ ခ်က္ကို လိုက္နာရန္ လိုအပ္သည္။ ထို ၄ ခ်က္ကို လိုက္နာမႈ အတိုင္းအတာေပၚ မူတည္၍လည္း ထိုရန္ပုံေငြမ်ား၏ ထိေရာက္မႈႏွင့္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားလည္း ကြာျခား သြားနိုင္သည္။

ထိုလိုအပ္ခ်က္ ၄ ခ်က္မွာ ၁။ Balance sheet ထူေထာင္ျခင္း၊ ၂။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ Transparency ၊ ၃။ နိုင္ငံေရးမပါ လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္နိုင္မႈ Political independence ႏွင့္ ၄။ က႑အလိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းအရေသာ္ လည္းေကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၏ စီမံခန႔္ခြဲမႈ (Professional management) တို႔ ျဖစ္သည္။

ထိုအခ်က္ ၄ ခ်က္အျပင္ အထက္ေဖာ္ျပပါ ၿမိဳ႕ေတာ္အစိုးရမ်ား ဝင္ေငြတိုးပြားရန္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈရန္ပုံေငြ ထူေထာင္ၿပီး စီးပြားေရး လုပ္မည္ဆိုလွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္မ်ားသို႔ တင္ျပ၍ ဥပေဒျပ႒ာန္း လုပ္ေဆာင္သင့္သည္။ သို႔မွသာ အဆိုပါ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ နိုင္ငံေရးအရ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၏ စနစ္တက် စီမံခန႔္ခြဲမႈ ျဖစ္ေစမည္ျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရး အဖြဲ႕ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ျပည္သူပိုင္ပစၥည္း အိမ္ၿခံေျမမ်ား၏ တန္ဖိုးကိုလည္း ေဈးကြက္ေပါက္ေဈးအတိုင္း တြက္ခ်က္နိုင္ၿပီး စနစ္တက် ၿမိဳ႕ေတာ္အစိုးရပိုင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မႈတန္ဖိုး (Balance sheet) ကို ထူေထာင္နိုင္မည္လည္း ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို႔ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံခန႔္ခြဲ၍ အစိုးရဝင္ေငြ တိုးရန္ ရင္းႏွံျမႇုပ္ႏွံမႈ ရန္ပုံေငြ ကုမၸဏီမ်ား ထူေထာင္ လုပ္ကိုင္သင့္သည္ဟု ေရးသားထားေသာ္လည္း ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီမ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ မလုပ္ေဆာင္ရဟု မဆိုလိုပါ။

မိမိ ဆိုလိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕မ်ား အေနျဖင့္ တိုင္းျပည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ လိုအပ္ေနသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ား တည္ေဆာက္ရန္ (သို႔မဟုတ္) ျပည္သူလူထုအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ေပးအပ္ရန္ ဘီအိုတီ၊ ပီပီပီႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားသာ ရွိသည္မဟုတ္ဘဲ Dag Detter တို႔ ေရးသားထားသလို၊ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံခန႔္ခြဲျခင္းျဖင့္လည္း အေျခခံ အေဆာက္အအုံ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းနိုင္ေၾကာင္း ျဖစ္သည္။

(ခိုင္ဝင္းသည္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ Sandhi Governance Institute ၏ ဒါရိုက္တာျဖစ္သည္။)

Ref:https://burma.irrawaddy.com/opinion/viewpoint/2019/01/17/180443.html