စင္ကာပူမွာ လာဘ္စားမႈဘယ္လိုတားဆီးသလဲ?
စကၤာပူဟာ ၁၉၅၂ခုႏွစ္မွာ ျဗိတိသွ်ေအာက္က လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရေပမဲ့လဲ မေလးရွားနိင္ငံရဲ႕ လက္ေအာက္မွာပဲ ဆက္ရွိေနခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စကၤာပူမွာ လာဘ္စားမႈ အရမ္း မ်ားတယ္။ ၁၉၆၅ခုႏွစ္မွာ စကၤာပူဟာ မေလးရွားေအာက္က ခြဲထြက္လိုက္ၿပီး စကၤာပူႏိုင္ငံရယ္လို႔ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။
စကၤာပူႏိုင္ငံျဖစ္လာျပီး ပထမဆံုးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာတဲ့ လီကြမ္းယူဟာ လာဘ္စားမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔နိ္ုင္ငံ ေသးေသးေလးမွာ လာဘ္စားမႈေတြ ရွိေနရင္ ႏိုင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ဝင္လာမွာ မဟုတ္ဖူးဆိုတာကို သူ ေကာင္းေကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္ထားတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး စကၤာပူအစိုးရဟာ လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ႏိုင္ငံေရး ဦးတည္ခ်က္တရပ္ အေနနဲ႔ အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးပမ္းလိုက္တာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က စာရင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ႏိုင္ငံ စုစုေပါင္း (၁၇၆) ႏိုင္ငံေတြ အနက္ လာဘ္စားမႈ အနဲဆံုး အဆင့္ (၃) ျဖစ္ခဲ့ပါၿပီ။ အဆင့္ (၁) က ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံနဲ ႔အဆင့္ (၂) ကေတာ့ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကေတာ့ အဆင့္ (၁၅ရ) ျဖစ္ၿပီး ကမ႓ာေပၚမွာ လာဘ္စားမႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံ စာရင္းးမွာ အဆင့္ (၂) ခ်ိ္ပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေအာက္မွာ အာဖရိကတိုက္က ဆိုမားလီးယား တႏိုင္ငံပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။
လာဘ္စားမႈ အနဲဆံုး ထိပ္ဆံုး (၁၅) ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ အာရွတိုက္က စကၤာပူႏိုင္ငံတခုပဲ ပါခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္လည္း စကၤာပူႏိုင္ငံကို ခုလို လာဘ္စားမႈ အနဲဆံုး ျဖစ္ေအာင္ သူတို႔အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သလဲဆိုတာ သိခ်င္လို႔ ေလ့လာ လိုက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေအာက္မွာ ေရးထားတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႕မိလိုက္တယ္။
စကၤာပူအစိုးရဟာ လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ကဏၠႀကီး ၄ ခု ခြဲၿပီး အခုလို စီမံခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။
(က) ေအာက္ေဖၚျပပါ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းႏွင့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။
၁။ အာဏာကုန္ လႊဲအပ္ခံရေသာ CPIB (Corrupt Practices Investigation Bureau) လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ႀကီးဟာ အစိုးရဌာနေရာ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီ အားလံုးကို လြတ္လပ္စြာ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ရွိသည္။
၂။ အစိုးရဝန္ထမ္းတဦးဟာ လာဘ္စားတယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရရင္ သူ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ရမယ္။
၃။ လာဘ္ယူသူဟာ လာဘ္ယူၿပီးေနာက္ လာဘ္ေပးသူ အလိုက် လိုက္ မလုပ္ေပးေသာ္လည္း ျပစ္ဒဏ္ က်ခံရမယ္။
၄။ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားဟာ လက္ေဆာင္ပဏၰာ လက္ခံရယူျခင္း လံုးဝ မလုပ္ရဘူး။
၅။ ဝန္ထမ္းတေယာက္ဟာ လာဘ္ယူလို႔ ေထာင္ဒဏ္နဲ႔ ေငြဒဏ္ က်ခံရၿပီးေသာ္လည္း လာဘ္ယူထားေငြ အတိအက်ကို အစိုးရကို ျပန္ေပးရမယ္။
၆။ ဒီလာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒဟာ စကၤာပူႏိုင္ငံ ျပင္ပမွာလဲ သက္ေရာက္ပါတယ္။ သေဘာက အျခားႏိုင္ငံတခုမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ လုပ္ရင္လဲ စကၤာပူဥပေဒအတိုင္း အေရးယူ အျပစ္ေပး ခံရမယ္ေပါ့။
(ခ) CPIB လာဘ္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႕ကို ေအာက္ပါ အာဏာမ်ား လႊဲအပ္ျခင္း။
၁။ မည္သည့္ လာဘ္စားသည့္ အမႈကို မဆို လြတ္လပ္စြာ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္။
၂။ မည္မွ် ရာထူးႀကီးသူကိုမဆို စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္။ အမႈေသးေသးကစလို႔ ထိပ္ပိုင္းဝန္ႀကီးအထိ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။
၃။ အမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မွလြဲလို႔ မည္သူ႔ကိုမွ အစီရင္ခံစရာ မလိုပါ။
(ဂ) တရားရံုးမ်ားကို ေအာက္ပါ အာဏာမ်ား လႊဲအပ္ျခင္း။
၁။ တရားရံုးေတြဟာ အမႈ စစ္ေဆးရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစရမယ္။
၂။ တရားရံုးသည္ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူအား ျပစ္ဒဏ္အျပင္ လာဘ္ယူထားေငြ အတိအက်ကို အစိုးရထံ ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ရမယ္။ ျပစ္ဒဏ္အေနနဲ ႔ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ အထိ ခ်မွတ္ နိုင္သလို ဒဏ္ေငြကိုလဲ ေဒၚလာ တသိန္းအထိ ခ်မွတ္ ႏိုင္တယ္။
၃။ လာဘ္ေပးျပီး လုပ္ငန္း အပ္ႏွင္း ခံထားရေသာ ကုမၸဏီရဲ့ ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ဖ်က္သိမ္း ပစ္ရမယ္။ ဒါ့အျပင္ လာဘ္ေပးေသာ ကန္ထ႐ိုက္ ကုမၸဏီဟာ အစိုးရတင္ဒါမ်ားကို ၅ ႏွစ္ ၾကာအထိ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ရမယ္။
၄။ ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီမွ လာဘ္ ယူခဲ့ရင္ လာဘ္ယူေငြကို အဲဒီ ကုမၸဏီကို ျပန္ေပးရမဲ့အျပင္ လာဘ္ယူေငြနဲ႔ ညီတဲ့ ပမာဏကို အစိုးရထံကို ေပးသြင္းရပါမယ္။ သေဘာက လာဘ္ယူေငြရဲ႕၂ ဆ ကို ေလ်ာ္ရမယ္ေပါ့။
(ဃ) အစိုးရဌာနမ်ားကို လာဘ္စားမႈ တားဆီးရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
၁။ ဝန္ထမ္းတဦးဟာ မိမိႏွင့္ လုပ္ငန္းဆက္စပ္သူ ထံမွ ေငြ ေခ်းငွားျခင္းကို လံုးဝ မလုပ္ရပါ။
၂။ မည္သည့္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ ဝန္ထမ္းတဦးဟာ အေႂကြး တင္ခဲ့ရင္ အေႂကြးပမာဏဟာ သူ႔ဝင္ေငြ လစာရဲ႕ ၃ ဆ ထက္ မေက်ာ္လြန္ေစရပါ။
၃။ ဝန္ထမ္းတဦးဟာ မိမိကိုယ္က်ိဳး အတြက္ ျပင္ပသို႔ သတင္း အခ်က္အလက္ မေပါက္ၾကားေစရပါ။
၄။ ဝန္ထမ္းတဦးဟာ မိမိပိုင္ဆိုင္မႈ အားလံုးကို အလုပ္ ခန္႔အပ္ခံသည့္ အခ်ိန္မွာ ေၾကျငာရတဲ့အျပင္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္းလဲ ေၾကျငာရပါတယ္။ (အလြန္ႀကိဳက္ေသာ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္)။
၅။ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ မိမိတာဝန္မွလြဲ၍ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရပဲ အခ်ိန္ပိုင္း အလုပ္ လုပ္ခြင့္မရွိပါ။
၆။ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ လက္ေဆာင္ယူျခင္း၊ ေကၽြးေမြးဧည့္ခံပြဲကို တက္ေရာက္ျခင္း မလုပ္ရပါ။
၇။ Conflict of Interest ဆိုတဲ့ မိသားစု၊ ေဆြမ်ိဳး တဦးတေယာက္ကို အလုပ္ ခန္႔ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဌာနအႀကီးအကဲရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ မရပဲ လံုးဝ ခန္႔ခြင့္မရွိပါဘူး။
ေနာက္ၿပီး ဝန္ႀကီးဌာန၊ အစိုးရ႐ုံမ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ကင္းေအာင္ အခုလို ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။
၁။ ဝန္ႀကီးမ်ားနဲ႔ အစိုးရဝန္ထမ္း အားလံုးကို လံုေလာက္တဲ့ လစာ၊ ခံစားခြင့္ေတြ ေပးထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ မက္ေလာက္တဲ့ လစာဝင္ေငြ ရေနသူေတြဟာ လာဘ္စားတာနဲ႔ အေရးယူခံရၿပီး ေထာင္က် အလုပ္ျပဳတ္မွာကို အရမ္း ေၾကာက္ၾကတယ္။ လာဘ္စားဖို႔ ဆိုတာ စဥ္းေတာင္ မစဥ္းစားရဲၾကဘူး။
၂။ အခြန္အခေဆာင္ျခင္း၊ ေရ မီး မီတာခေပးျခင္း၊ တယ္လီဖံုးဘီလ္ ေဆာင္ျခင္း စတာေတြကို ေငြသားျဖင့္ ေပးေခ်ျခင္းကို လက္မခံရပါ။ ေငြသြင္းမႈ အားလံုးကို ခ်က္လက္မွတ္ျဖစ္ေစ ဘဏ္ကဒ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ အင္တာနက္က on-liine banking စံနစ္ စသျဖင့္သာ ေပးေခ်ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ေငြသား ကိုင္ခြင့္ မရေအာင္ လုပ္ထားတာပါ။
၃။ ေလွ်ာက္လႊာေတြကို စားပြဲတခု ကေန ေနာက္ စားပြဲတခု (သို႔မဟုတ္) ရံုးတ႐ုံးကေန ေနာက္ တရံုးသို႔ ကူးေျပာင္း စစ္ေဆးေနတဲ့ စံနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္။ ရံုးတခုမွာ လုပ္ငန္းတခုအတြက္ လုပ္စရာရွိရင္ အဲဒီအတြက္ ဘာ စာရြက္စာတမ္းေတြ ဘယ္လို ေလွ်ာက္လႊာေတြ လိုမယ္၊ ဘယ္ေနရာကိုသြားရမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ အေျဖသိရမယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ information အျပည့္အစံုကို သက္ဆိုင္ရာ႐ုံးေတြရဲ႕website ေတြမွာ အင္တာနက္ on_line ကေန ၾကည့္လို႔ရတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကိုလဲ အင္တာနက္ကေန download ကူးယူလုပ္ၿပီး print ထုတ္လို႔ ရတယ္။ ေစ်းဆိုင္ ဖြင့္ခ်င္လို႔ လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ေလွ်ာက္ရင္ေတာင္ ရံုးကိုသြားစရာ မလိုဘူး။ OBLS (Online Business Licensing Service) ဆိုတဲ့ website ကေန ေလွ်ာက္လို႔ရတယ္။ လိုင္စင္ က်လာရင္ အင္တာနက္ကေန print_outထုတ္ၿပီး အလုပ္ စလုပ္လို႔ရၿပီ။ သက္ဆိုင္ရာရံုးကို တခ်က္မွ သြားစရာ မလိုဘူး။
၄။ အစိုးရတင္ဒါေခၚရင္လဲ GeBiz (ယခု SESAMI လို႔ အမည္ေျပာင္းထားတဲ့) အစိုးရ website မွာ တင္ထားေပးတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္ ျပည့္မွီတဲ့ ကုမၸဏီတိုင္း ဝင္ေလွ်ာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဘယ္ ကုမၸဏီက တင္ဒါဒာႏိုင္ရတယ္ ဆိုတာလဲ GeBizမွာ ဝင္ၾကည့္လို႔ ရတယ္။
၅။ လာဘ္ေငြေတာင္းခံရရင္ တိုင္ၾကားႏိုင္တဲ႔ ဖံုးနံပါတ္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရ႒ာနေတြရဲ႕ website ေတြမွာ အတိအလင္း ေၾကျငာေပးထားတယ္။ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ျမန္ဆန္ သြက္လက္ေအာင္ အၾကံျပဳႏိုင္တဲ့ အစိုးရ website ေတြ ထားရွိပါတယ္။ ဘယ္သူမဆို အၾကံေပးလို႔ ရတယ္။
၆။ ေနာက္တခုကလဲ ဘဏ္ေတြဟာ လူတေယာက္ရဲ႕ေငြစာရင္းထဲကို ႐ုတ္တရက္ ေငြေတြ အမ်ားႀကီး ဝင္လာတာေတြ႕ရင္ CPIB ကို ခ်က္ျခင္း အေၾကာင္းၾကားရတယ္။ CPIB ကလဲ အဲဒီ ေငြစာရင္း ပိုင္ရွင္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္ သူ႔ကို ေခၚယူ စစ္ေမးလိမ့္မယ္။
အဲဒီေတာ့ စကၤာပူမွာ လာဘ္စားမႈ နဲတာ အဆန္းမဟုတ္ပါ။
မိတ္ေဆြအေနနဲ႔ တခုေတာ့ ေမးခ်င္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ စကၤာပူမွာ လာဘ္စားမႈ လံုးဝ ကင္းသလားလားလို႔။ စကၤာပူလူမ်ိဳးေတြလဲ လူသားေတြပဲေလ။ ေလာဘနဲ႔ ဘယ္ကင္းပါ့မလဲ။ ဒါေပမဲ့ ေခ်ာက္တီး ေခ်ာက္ခ်က္ ေလာက္နဲ႔ေတာ့ မစားၾကဘူး။ မိသြားရင္ စားထားသမွ် ျပန္ေပးရတဲ့အျပင္ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ဆိုတာႀကီးကလဲ ေၾကာက္စရာႀကီးကိုး။
က်ေနာ္ စကၤာပူမွာေနတဲ့ ႏွစ္ အစိတ္ေလာက္ အတြင္းမွာ လာဘ္စားမႈႀကီး ၃-၄ မႈ ေလာက္ အေၾကာင္းပဲ သတင္းစာမွာ ဖတ္ရတယ္။ အစိုးရဝန္ထမ္း ညႇြန္ခ်ဳပ္ေလာက္ အဆင့္ ရွိသူေတြပါ။ စားတာေတြ ကလဲ နဲနဲေနာေနာ မဟုတ္ဘူး။ စကၤာပူေဒၚလာ၂သန္း - ၃သန္းေလာက္ ရွိတယ္။ ကန္ထ႐ိုက္ ခ်ေပးမယ္ဆိုၿပီး ပိုက္ဆံယူတာ။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ တခုေတာင္ ပါေသးတယ္။ CPIB က စစ္လို႔ လာဘ္စားတာ ေသခ်ာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ သူပိုင္တဲ့ကား၊ ဆိုင္ကယ္စတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ခ်က္ျခင္း သိမ္းတယ္။ သူပိုင္တဲ့အိမ္၊ တိုက္ခန္းကိုလဲ ခ်က္ျခင္း ခ်ိပ္ပိတ္ လိုက္တယ္။ ဘဏ္မွာ သူအပ္ထားတဲ ေငြစာရင္းကို ပိတ္လိုက္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္ေျပးတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြအထိ လိုက္သြားၿပီး သူ႔ကို ဖမ္းၿပီး စကၤာပူကို ျပန္ေခၚလာတယ္။ စကၤာပူဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ ထြက္ေျပးလာရင္ မိခင္ႏိုင္ငံ ျပန္ပို႔ဖို႔ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ထားေတာ့ ေျပးလဲ ျပန္အပို႔ ခံရတာပဲ။ စကၤာပူမွာ တရားရံုးတင္ အစစ္ခံရတယ္။ လာဘ္ေငြ အခ်ီႀကီး စားတဲ့သူေတြကိုေတာ့ ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ် အျပစ္ေပးတယ္။
ကဲ ... ဘယ္သူေတြ လာဘ္စားရဲၾကေသးလဲ။.
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒကို(ရွိခဲ့ရင္ေပါ့) စကၤာပူရဲ႕ဥပေဒနဲ႔ ႏိူင္းယွဥ္ၾကည့္လို႔ရေအာင္ ေရးေပး လိုက္တာပါ။
မွတ္ခ်က္။
၁။ အခ်က္အလက္မ်ားကို CPIB အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမႉး Koh Teck Hin ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ တေစာင္မွ ရယူထားပါတယ္။
၂။ လာဘ္စားမႈႀကီးမ်ားစြာကို အခ်ိန္တိုအတြင္း ေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ CPIB အဖြဲႀကီးမွာ ဝန္ထမ္း စုစုေပါင္း (၇၅) ဦးပဲ ရွိပါတယ္။
၃။ လာဘ္စားမႈ ေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ တရားရံုးမွာ စတင္ စစ္ေဆးခ်ိန္ကေန စီရင္ခ်က္ ခ်တဲ့ အခ်ိန္အထိ ရံုးခ်ိန္းတိုင္းမွာ အမႈ စစ္ေဆးတာကိွ အစိုးရ သတင္းစာႀကီးမွာ နာမည္၊ ဓါတ္ပံုေတြနဲ့တကြ ေတာက္ေလ်ွာက္ ေဖၚျပေပးတယ္။
ဒီပို႔စ္ဟာ ၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလတံုးက facebook မွာ တင္ခဲ့ၿပီးသားပါ။ မဖတ္ရေသးသူမ်ား အတြက္ ဒီ page မွာ ျပန္လည္ တင္ေပးလိုက္တာပါ။
ျမန္မာ အဂတိ အဆင့္ ၁၅၇(2014) ကေန အခု အဆင့္ ၁၃၀(130) တက္လာပါတယ္။ သမတဦးဝင္းျမင့္ လက္ထက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမွဳ ရန္ကုန္တိုင္း ဥပေဒခ်ဳပ္နဲ႔ ၆ဦး အဂတိေကာ္မ႐ွင္ ACC ဖမ္းဆီး အေရးယူ ပံုက အားရစရာပါ.. အဂတိ Corruption Index (Myanmar) အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ ၀က္ဆိုဒ္
ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈအထိ အေရးယူ၊ ဖမ္းဆီးေနပါျပီ။
http://www.accm.gov.mm
ANTI-CORRUPTION COMMISSION MYANMAR"
အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ လာဘ္စားျခစားတိုက္ဖ်က္မႈ
သတိေပးခ်က္။
- မည္သူမဆို ခိုင္လုံေသာ အေၾကာင္းမရွိဘဲ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား နစ္နာေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ မမွန္မကန္ သတင္းပို႔ျခင္း၊ တိုင္တန္းျခင္း ျပဳလုပ္ပါက အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ အရ ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရနိုင္သည့္အျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ခံရနိုင္ပါသည္။
လာဘ္စားျခစားတိုက္ဖ်က္မႈ
- အကယ္၍ e-Complaint စနစ္ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ားႀကဳံေတြ႕ရပါက myanmaracc2014@gmail.com သို႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္႐ြက္နိုင္ပါသည္။
http://www.accm.gov.mm/complaint/
တိုင္ၾကားစာပုံစံ ျဖည့္သြင္းျခင္း
ဤတိုင္ၾကားစာပုံစံသည္ နစ္နာသူက အြန္လိုင္းမွ တစ္ဆင့္ တိုင္ၾကားနိုင္ပါသည္။ မိမိ တိုင္ၾကားခဲ့ေသာ တိုင္ၾကားစာ ၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကို ျပန္လည္ ၾကည့္ရႈနိုင္ပါသည္။
ျဖစ္နိုင္ပါက၊တိုင္ၾကားသူအေနျဖင့္ တိုင္ၾကားစာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားအား ထည့္သြင္းသင့္ပါသည္။
- မည္သည့္ေနရာ၊ မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အဂတိ လိုက္စား မႈက မည္သို႔ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
- မည္သူပါဝင္ခဲ့သည္။
- ၎ကို မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ အဂတိလိုက္စားမႈ ဟု ယူဆသည္။
http://www.accm.gov.mm/complaint/
http://www.accm.gov.mm/complaint/index.php?route=complainer/register
တိုင္ၾကားစာအေပၚ ေကာင္မရွင္၏ ေဆာင္႐ြက္ပုံ
အဆင့္(၁) တိုင္ၾကားစာအား လက္ခံျခင္း။
အဆင့္(၂) ရရွိသည့္ တိုင္ၾကားစာအား တိုင္ၾကားစာ စိစစ္သုံးသပ္ေရးေကာ္မတီသို႔ စိစစ္နိုင္ရန္ေပးပို႔ျခင္း။
အဆင့္(၃) သတင္းအခ်က္အလက္ ထပ္မံလိုအပ္ပါက တိုင္ၾကားသူအား အေၾကာင္းၾကား အသိေပးျခင္း။
တိုင္ၾကားစာေပးပို႔ရန္ အျခားနည္းမ်ား
၁။ လူကိုယ္တိုင္လာေရာက္တိုင္တန္းျခင္း
႐ုံးဖြင့္ခ်ိန္
တနလၤာေန႕မွ ေသာၾကာေန႕ထိ (တရားဝင္႐ုံးပိတ္ရက္မ်ား မပါ)
မနက္ ၁၀ နာရီမွ ညေန ၃ နာရီထိ
၂။ စာတိုက္မွေပးပို႔ရမည့္ လိပ္စာ
ဥကၠ႒
အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္႐ုံး၊
အေဆာင္(၁၀)၊ အုပ္စု(၁)၊ အားကစားေလ့က်င့္ေရးစခန္း၊
ဝဏၰသိဒၶိရပ္ကြက္၊ ေနျပည္ေတာ္။
http://www.accm.gov.mm/complaint/
အသိေပးတင္ျပျခင္း
===========
အဂတိလုိက္စားမႈတုိက္ဖ်က္ေရးဥပေဒပုဒ္မ ၃(က)(၂) တြင္ ”မည္သူမဆုိ သက္ဆုိင္ရာအစုိးရဌာန၊ အစုိးရအဖဲြ႔အစည္း၊ အမ်ားျပည္သူဆုိင္ရာအဖဲြ႔အစည္း သုိ႔မဟုတ္ အျခားအဖဲြ႔အစည္း၏ ျပည္သူ႔ဘ႑ာကုိ ကုိင္တြယ္စီမံေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ယင္းတုိ႔၏ ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ ေတာင္းခံျခင္း၊ ရယူျခင္း၊ စီမံခန္႔ခဲြျခင္း၊ ရွင္းလင္းဖ်က္သိမ္းျခင္း ျပဳရာတြင္ျဖစ္ေစ၊ ယင္းတုိ႔ႏွင့္ သက္ဆုိင္မႈွရွိေသာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တစ္ခုတြင္ ပါ၀င္ျခင္း၊ စီမံေဆာာင္ရြက္ျခင္းျပဳရာတြင္ျဖစ္ေစ တည္ဆဲဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္း၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း တစ္ရပ္ရပ္ကုိ ေဖာက္ဖ်က္လ်က္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းႏွင့္ ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ ထိခုိက္နစ္နာ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးေစျခင္း” ျဖစ္သည္ဟု စတုတၳအႀကိမ္ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒ၌ အဂတိလုိက္စားမႈဆုိသည့္ စကားရပ္၏အဓိပၸာယ္ကုိ ျဖည့္စြက္ျပ႒ာန္းခဲ့ပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရံုးမွလည္း အစုိးရဌာန၊ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပစၥည္း၀ယ္ယူျခင္း၊ ၀န္ေဆာင္မႈ ရယူျခင္း၊ ငွားရမ္းျခင္းႏွင့္ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ တင္ဒါလုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကုိ ညႊန္ၾကားခ်က္အမွတ္ (၁/၂၀၁၇)ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ထားပါသည္။
နုိင္ငံေတာ္၏ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းႏွင့္ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ားအား ထိခုိက္နစ္နာပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ မရွိေစေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရံုးမွ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ တင္ဒါလုပ္ထံုးလုပ္နည္း ညႊန္ၾကားခ်က္အား ေလ့လာဖတ္ရႈႏုိင္ပါရန္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
https://www.facebook.com/894946967328691/posts/1088006794689373/
EQMM-Anti-Corruption-Policy-2017-Burmese.pdf
.
၅ႏွစ္အတြင္း အဂတိရမွတ္ေျပာင္းလဲပံု 2012 - 2017
စင္ကာပူ 87 - 84 (ဂုဏ္ထူးမွတ္ top 10) -3
မေလးရွား 46 - 47 (၃မွတ္တက္) -1
အင္ဒိုနီးရွား 32 - 37 (၅မွတ္တက္) +5
ဖိလစ္ပိုင္ 34 to 34 (၁မွတ္တက္) -0
ထိုင္း 37 - 37 (၂မွတ္က်ဆင္း) +0
ဗီယက္နမ္ 31 - 35 (၂မွတ္တက္) +4
ျမန္မာ 15 - 30 (၁၅မွတ္တက္။ ၂၀၁၆ အေကာင္းဆံုး) +15
လာအို 21 - 29 (၉မွတ္တက္) +8
ကေမၻာဒီးယား 22 - 21 (၁မွတ္က်ဆင္း) -1
ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ 24 - 28 (၄မွတ္တက္) +4
.
တရုပ္ 39 - 41 (သိပ္ မထူးျခား) +3
အိႏၷိယ 36 - 40 (၄မွတ္ မ်ားစြာတိုးတက္) +4
https://www.transparency.org/news/feature/corruption_perceptions_index_2017
.
https://en.wikipedia.org/wiki/Corruption_Perceptions_Index
No comments:
Post a Comment